อ ทยานแห งชาต ดอยส เทพ ป ย เป นอ ทยานแห งชาต ท ต งอย ในเขตอำเภอเม องเช ยงใหม อำเภอแม ร ม และอำเภอหางดง ของจ งหว ดเช ยงให

อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย เป็นอุทยานแห่งชาติที่ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมืองเชียงใหม่ อำเภอแม่ริม และอำเภอหางดง ของจังหวัดเชียงใหม่ มีพื้นที่ทั้งหมด 163,162.5 ไร่หรือประมาณ 261 ตารางกิโลเมตร จุดสูงสุดของอุทยานแห่งชาติอยู่บริเวณที่เรียกว่า ดอยปุย ซึ่งสูงกว่าระดับน้ำทะเล 1,685 เมตร อุทยานแห่งชาติแห่งนี้ประกอบด้วยป่าที่อุดมสมบูรณ์ แม้ว่าจะตั้งอยู่ใกล้ตัวเมืองเชียงใหม่มาก แต่ป่าส่วนใหญ่อยู่บนภูเขาสูงสลับซับซ้อน ภูเขาสำคัญได้แก่ ดอยสุเทพ ดอยปุย เป็นต้น นอกจากนี้ อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย ยังเป็นที่ตั้งของสถานที่สำคัญ 2 แห่งได้แก่ วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร และพระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์

อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย
ไอยูซีเอ็นกลุ่ม 2 (อุทยานแห่งชาติ)
อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

ที่ตั้ง	จังหวัดเชียงใหม่, ประเทศไทย
พิกัด	18°48′34″N 98°54′57″E / 18.80944°N 98.91583°E / 18.80944; 98.91583
พื้นที่	257 ตารางกิโลเมตร (161,000 ไร่)
จัดตั้ง	14 เมษายน พ.ศ. 2524
ผู้เยี่ยมชม	328,659 (2562)
หน่วยราชการ	กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

ประวัติ

ชื่อเดิมของพื้นที่คือดอยอ้อยช้าง ชื่อดอยสุเทพได้รับแรงบันดาลใจจากฤๅษีวาสุเทพ ที่ครั้งหนึ่งเคยอาศัยอยู่ในป่าในท้องถิ่น ในปี พ.ศ. 2516 กรมป่าไม้เสนอให้ป่าไม้นี้และป่าอื่นอีก 13 แห่งเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งที่ 24 ของประเทศไทยในปี พ.ศ. 2524 ปัจจุบันมีพื้นที่ประมาณ 261 ตารางกิโลเมตร

ลักษณะภูมิประเทศ

พื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนอยู่ในแนวเทือกเขาถนนธงไชยที่สืบเนื่องต่อจากเทือกเขาหิมาลัย ความสูงของพื้นที่อยู่ระหว่าง 330-1,685 เมตรจากระดับน้ำทะเล โดยมียอดดอยปุยเป็นจุดที่สูงที่สุด นอกจากนี้มียอดเขาต่างที่สูงลดหลั่นกันมา ได้แก่ ยอดดอยสุเทพที่บริเวณสันกู่ สูง 1,601 เมตร ยอดดอยแม่สาน้อย สูง 1,549 เมตร ยอดดอยค่อมร่อง สูง 1,459 เมตร ยอดดอยบวกห้าบริเวณพระตำหนักภุพิงค์ราชนิเวศน์ สูง 1,400 เมตร ที่ทำการอุทยานแห่งชาติ สูง 1,130 เมตรจากระดับน้ำทะเล สำหรับพื้นที่อุทยานแห่งชาติที่อยู่ในเขตอำเภอแม่แตงมีความสูงอยู่ในระหว่าง 400-980 เมตรจากระดับน้ำทะเล ลักษณะโครงสร้างทางธรณีของอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย โดยทั่วไปประกอบด้วย หินอัคนี ชนิดที่สำคัญได้แก่ หินแกรนิต นอกจากี้ยังมีหินชั้นและหินแปร เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญของตัวเมืองเชียงใหม่ และพื้นที่บางส่วนของอำเภอรอบๆ ได้แก่ อำเภอแม่ริม อำเภอหางดง อำเภอสะเมิง และอำเภอแม่แตง มีลำห้วยที่สำคัญได้แก่ ห้วยตึงเฒ่า ห้วยแม่หยวก ห้วยแก้ว ห้วยช่างเคี่ยน ห้วยปงน้อย ห้วยแม่เหียะ ห้วยแม่นาไทร และห้วยแม่ปอน เป็นต้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแหล่งต้นน้ำลำธารที่ไหลลงสู่ แม่น้ำปิง

ลักษณะภูมิอากาศ

สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปของพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดพาเอาความชุ่มชื้นและเมฆฝนเข้ามาทำให้ฝนตก และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดมาจากประเทศจีนจะนำเอาความหนาวเย็นและความแห้งแล้งเข้ามา ทำให้เกิดฤดูกาลต่างๆ โดยจะมีฤดูร้อนในช่วงระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ฤดูฝนในช่วงระหว่างเดือนมิถุนายน-พฤศจิกายน และฤดูหนาวในช่วงระหว่างเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ สลับกันไป แต่เนื่องจากพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุยมีความหลากหลายทางด้านระดับความสูงและมีเทือกเขาสลับซับซ้อนสูง ทำให้ลักษณะอากาศในแต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกันอย่างมาก โดยทั่วไปแล้วสภาพภูมิอากาศในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติมีค่าอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีอยู่ระหว่าง 2-23 องศาเซลเซียส มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตลอดปีระหว่าง 1,350-2,500 มิลลิเมตร โดยมีจำนวนวันที่ฝนตกเฉลี่ย 139 วัน และมีค่าเฉลี่ยความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยตลอดปีระหว่าง 70-80 เปอร์เซ็นต์ สำหรับบริเวณที่สูงของอุทยานแห่งชาติ เช่น บริเวณยอดดอยปุย สภาพอากาศโดยทั่วไปจะหนาวเย็นและชุ่มชื้น เนื่องจากได้รับไอน้ำจากเมฆหมอกที่ปกคลุมอยู่เกือบตลอดปี อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดในพื้นที่อยู่ระหว่าง 10-12 องศาเซลเซียส ในช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ ในวันที่อากาศหนาวจัด ค่าอุณหภูมิอาจลดลงถึง 4-5 องศาเซลเซียส

สถานที่ท่องเที่ยว

ภายในอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย มีสถานที่ท่องเที่ยวทั้งทางธรรมชาติและมนุษย์สร้างขึ้นหลายแห่ง ดังนี้

อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย – ประดิษฐานอยู่เชิงดอยสุเทพ บริเวณทางขึ้นดอยสุเทพจากถนนห้วยแก้ว ครูบาศรีวิชัยเป็นนักบวชที่มีชื่อเสียงของล้านนาไทย เป็นผู้นำชาวเหนือสร้างถนนขึ้นไปสู่พระบรมธาตุดอยสุเทพจนสำเร็จ
วัดพระธาตุดอยสุเทพราชวรวิหาร – ตั้งอยู่บนดอยสุเทพ ระดับสูงกว่าน้ำทะเลประมาณ 950 เมตร สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 1972 โดยเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ เพื่อเป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ วัดพระธาตุดอยสุเทพเป็นสถานที่เคารพบูชา เป็นที่รู้จักของชาวเชียงใหม่
พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ – เป็นพระตำหนักสำหรับแปรพระราชฐาน และเป็นที่ต้อนรับพระราชอาคันตุกะจากต่างประเทศของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระตำหนักตั้งอยู่บนยอดดอยบวกห้า บริเวณโดยรอบประดับด้วยดอกไม้นานาชนิด
ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ – เป็นศูนย์จัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับดอยสุเทพทั้งในด้านธรรมชาติวิทยา นิเวศวิทยา ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และชุมชน สำหรับนักท่องเที่ยว ประชาชนทั่วไป นักวิจัย นักศึกษา ก่อนที่จะเดินทางไปท่องเที่ยวบนดอยสุเทพ อันเป็นประตูสำคัญต่อการท่องเที่ยวอย่างมีคุณภาพและมีจิตสำนึก
น้ำตกห้วยแก้ว – เป็นน้ำตกในลำห้วยแก้ว บริเวณเชิงดอยใกล้ทางขึ้นดอยสุเทพ และเหนือน้ำตกห้วยแก้วขึ้นไปเล็กน้อยจะเป็น วังบัวบาน
น้ำตกมณฑาธาร หรือ น้ำตกสันป่ายาง – เป็นน้ำตกที่มีความสวยงาม มีชั้นน้ำตก 3 ชั้น เป็นส่วนหนึ่งของลำห้วยแก้ว ตั้งอยู่เหนือน้ำตกห้วยแก้วขึ้นไป
น้ำตกแม่สา – เป็นน้ำตกที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของจังหวัดเชียงใหม่ ชั้นน้ำตกมีถึง 10 ชั้น แต่ละชั้นมีระยะห่างประมาณ 100–500 เมตร เป็นส่วนหนึ่งของลำน้ำแม่สา การเดินทางไปน้ำตกมีความสะดวก มีน้ำไหลตลอดปี
นอกจากนี้ยังมีน้ำตกอื่น ๆ ได้แก่ น้ำตกตาดหมอก-วังฮาง น้ำตกตาดหมอกฟ้า น้ำตกมหิดล น้ำตกศรีสังวาลย์ น้ำตกผาลาด เป็นต้น
ภูมิประเทศรูปทรงหน้าผา ประกอบด้วย ผาเงิบ ผาลาด ผาวังบัวบาน ผาดำ เป็นผาที่สามารถมองเห็นทิวทัศน์ต่าง ๆได้สวยงาม เช่น ทิวทัศน์เมืองเชียงใหม่
ยอดดอยปุย – อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,685 เมตร ที่บริเวณแห่งนี้จะเป็นป่าสนเขา สามารถมองเห็นทัศนียภาพได้โดยรอบ จะมีลมพัดแรง อากาศเย็นสบาย
หมู่บ้านชาวเขา – สำหรับผู้สนใจวัฒนธรรมของชาวเขา สามารถเยี่ยมชมหมู่บ้านชาวเขาเผ่าต่าง ๆ ได้ เช่น ชาวม้ง เย้า อาข่า ลีซอ มูเซอ สามารถเดินทางเข้าถึงได้ทุกชุมชน

ระเบียงภาพ

สภาพภูมิประเทศของอุทยาน
อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย
น้ำตกหมอกฟ้า
น้ำตกแม่สา
ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

Maxwell, J. F.; Elliott, Stephen (2001). Vegetation and Vascular Flora of Doi Sutep-Pui National Park, Northern Thailand (PDF). Bangkok: The Biodiversity Research and Training Program (BRT).
. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. December 2020. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-03. สืบค้นเมื่อ 1 November 2022, no 24{{}}: CS1 maint: postscript ()
. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 May 2013. สืบค้นเมื่อ 15 October 2013.

แหล่งข้อมูลอื่น

อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย 2007-04-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

[flora-1] Maxwell, J. F.; Elliott, Stephen (2001). Vegetation and Vascular Flora of Doi Sutep-Pui National Park, Northern Thailand (PDF). Bangkok: The Biodiversity Research and Training Program (BRT).

[AREA_NP-2] . กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. December 2020. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-03. สืบค้นเมื่อ 1 November 2022, no 24{{}}: CS1 maint: postscript ()

[dnp-3] . กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 May 2013. สืบค้นเมื่อ 15 October 2013.