ภาษาโนไก หรือภาษาตาตาร์ โนไก เป็นภาษาที่ใช้พูดทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัสเซีย แบ่งได้เป็นสำเนียงหลักสามสำเนียงคือ Qara-Nogay (โนไกเหนือหรือโนไกดำ), ใช้พูดใน Nogai Proper, ใช้พูดใน Stavropol; และ Aqnogay (โนไกตะวันตกหรือโนไกขาว), ใช้พูดในบริเวณ Qara-Nogay และNogai Proper มีลักษณะทางภาษาศาสตร์ใกล้เคียงกันแต่ Aqnogay มีลักษณะที่ต่างออกไป จัดอยู่ในภาษากลุ่มเคียปชัก-โนไก ของภาษากลุ่มเตอร์กิก สาขาเคียปชัก เช่นเดียวกับ ภาษาการากัลปัก และภาษาคีร์กีซ
ภาษาโนไก | |
---|---|
ногай тили, ногайша (nogay tili, nogayşa) | |
ประเทศที่มีการพูด | คอเคซัสเหนือ, (โรมาเนียและบัลแกเรีย), ตุรกี, คาซัคสถาน, ยูเครน, อุซเบกิสถาน, ในสมัยและรวมไครเมีย (Jamboyluk, , Yedickul, , ) |
ภูมิภาค | คอเคซัส, |
ชาติพันธุ์ | |
จำนวนผู้พูด | 87,000 (2010 census) |
ตระกูลภาษา | เตอร์กิก
|
ระบบการเขียน | อักษรซีริลลิก, อักษรละติน |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | ดาเกสถาน (รัสเซีย) คาราชาเยโว-ซีร์คัสเซีย (รัสเซีย) |
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน | โรมาเนีย |
รหัสภาษา | |
ISO 639-2 | nog |
ISO 639-3 | nog |
ประวัติ
ชาวนาไกเป็นลุกหลานของนาไกข่าน ผู้มีศักดิ์เป็นหลานของเจงกีสข่าน ซึ่งได้ขยายอาณาเขตไปจนถึงแม่น้ำดานูบในราวพุทธศตวรรษที่ 18 เริ่มแรกภาษานี้เขียนด้วยอักษรอาหรับ และมีอักษรที่ใช้เฉพาะเสียงในภาษาโนไกคือ
ڮ, ۇ, ۋ, پ, ںُ, چ, ژ , گ
เปลี่ยนมาใช้อักษรละตินเมื่อ พ.ศ. 2471 รูปแบบการเขียนกำหนดโดยนักวิชาการชาวโนไก A. Dzhanibekov และใช้อักษรละตินสำหรับภาษาตุรกีเป็นพื้นฐาน ตัวอักษรที่ใช้ได้แก่
A a | B в | Ç ç | D d | E e | Ә ә | G g | Ƣ ƣ |
I i | K k | L l | M m | N n | N̡ n̡ | O o | Ө ө |
P p | Q q | R r | S s | Ş ş | T t | U u | Y y |
J j | Ь ь | Z z | V v |
และเปลี่ยนมาใช้อักษรซีริลลิกแบบภาษารัสเซียในอีกสิบปีต่อมา ตัวอักษรที่ใช้ได้แก่
А а | Аь аь | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н |
Нъ нъ | О о | Оь оь | П п | Р р | С с | Т т | У у |
Уь уь | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
การก่อตั้งสหภาพโซเวียตและกำหนดเขตสาธารณรัฐปกครองตนเอง เมื่อราว พ.ศ. 2493 ได้แบ่งเขตของชาวโนไกส่วนหนึ่งอยู่ในสาธารณรัฐดาเกสถาน อีกส่วนอยู่ใน การสอนภาษารัสเซียในยุคนั้นมีความสำคัญมากกว่าภาษาของชนกลุ่มน้อย ผู้พูดภาษาโนไกจึงลดจำนวนลง ปัจจุบันคาดว่ามีผู้พูดราว 80,000 คน หนังสือพิมพ์ภาษาโนไกเริ่มตีพิมพ์ครั้งแรกในพ.ศ. 2516 แต่เพราะการติดต่อสื่อสารยังไม่ดีพอ หนังสือพิมพ์เหล่านี้จึงมักไม่ถึงมือชาวโนไก ปัจจุบันมีการใช้สอนในโรงเรียนในดาเกสถานจากปีที่ 1 ถึงปีที่ 10
อ้างอิง
- ภาษาโนไก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
- "Nogai language and alphabets".
- The first Nogai novel book is written in latin alphabet: http://www.turkevi.org/ilk-nogayca-roman-kitabi-yayinlandi/
- "Reservations and Declarations for Treaty No.148 - European Charter for Regional or Minority Languages". Council of Europe. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2015. สืบค้นเมื่อ 28 December 2016.
แหล่งข้อมูลอื่น
- The Red Book of the Peoples of the Russian Empire
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasaonik hruxphasatatar onik epnphasathiichphudthangtawntkechiyngitkhxngrsesiy aebngidepnsaeniynghlksamsaeniyngkhux Qara Nogay onikehnuxhruxonikda ichphudin Nogai Proper ichphudin Stavropol aela Aqnogay oniktawntkhruxonikkhaw ichphudinbriewn Qara Nogay aelaNogai Proper milksnathangphasasastriklekhiyngknaet Aqnogay milksnathitangxxkip cdxyuinphasaklumekhiypchk onik khxngphasaklumetxrkik sakhaekhiypchk echnediywkb phasakaraklpk aelaphasakhirkisphasaoniknogaj tili nogajsha nogay tili nogaysa praethsthimikarphudkhxekhssehnux ormaeniyaelablaekeriy turki khaskhsthan yuekhrn xusebkisthan insmyaelarwmikhremiy Jamboyluk Yedickul phumiphakhkhxekhss chatiphnthucanwnphuphud87 000 2010 census trakulphasaetxrkik etxrkikthwipekhiypchkekhiypchk onikphasaonikrabbkarekhiynxksrsirillik xksrlatinsthanphaphthangkarphasathangkardaeksthan rsesiy kharachaeyow sirkhsesiy rsesiy phasachnklumnxythirbrxnginormaeniyrhsphasaISO 639 2nogISO 639 3nogprawtichawnaikepnlukhlankhxngnaikkhan phumiskdiepnhlankhxngecngkiskhan sungidkhyayxanaekhtipcnthungaemnadanubinrawphuththstwrrsthi 18 erimaerkphasaniekhiyndwyxksrxahrb aelamixksrthiichechphaaesiynginphasaonikkhux ڮ ۇ ۋ پ ں چ ژ گ epliynmaichxksrlatinemux ph s 2471 rupaebbkarekhiynkahndodynkwichakarchawonik A Dzhanibekov aelaichxksrlatinsahrbphasaturkiepnphunthan twxksrthiichidaek A a B v C c D d E e Ә ә G g Ƣ ƣI i K k L l M m N n N n O o Ө oP p Q q R r S s S s T t U u Y yJ j Z z V v aelaepliynmaichxksrsirillikaebbphasarsesiyinxiksibpitxma twxksrthiichidaek A a A a B b V v G g D d E e Yo yoZh zh Z z I i J j K k L l M m N nN n O o O o P p R r S s T t U uU u F f H h C c Ch ch Sh sh Sh sh Y y E e Yu yu Ya ya karkxtngshphaphosewiytaelakahndekhtsatharnrthpkkhrxngtnexng emuxraw ph s 2493 idaebngekhtkhxngchawonikswnhnungxyuinsatharnrthdaeksthan xikswnxyuin karsxnphasarsesiyinyukhnnmikhwamsakhymakkwaphasakhxngchnklumnxy phuphudphasaonikcungldcanwnlng pccubnkhadwamiphuphudraw 80 000 khn hnngsuxphimphphasaonikerimtiphimphkhrngaerkinph s 2516 aetephraakartidtxsuxsaryngimdiphx hnngsuxphimphehlanicungmkimthungmuxchawonik pccubnmikarichsxninorngeriynindaeksthancakpithi 1 thungpithi 10xangxingphasaonik thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik Nogai language and alphabets The first Nogai novel book is written in latin alphabet http www turkevi org ilk nogayca roman kitabi yayinlandi Reservations and Declarations for Treaty No 148 European Charter for Regional or Minority Languages Council of Europe cakaehlngedimemux 8 December 2015 subkhnemux 28 December 2016 aehlngkhxmulxunmikarthdsxb phasaonik khxngwikiphiediy thiwikimiediy xinkhiwebetxr The Red Book of the Peoples of the Russian Empire