Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เทียนทะเล หรือ เทียนเล (ชื่อวิทยาศาสตร์: Pemphis acidula J.R. Forst & G. Forst) ในภาษาอังกฤษรู้จักกันในชื่อ Bantigue (อ่านว่า bahn-tee-geh ) หรือ Mentigi เป็นพืชดอกในวงศ์ Lythraceae เป็นพืชทนเค็ม พบได้ทั่วไปตามแนวป่าชายเลน ในเขตร้อนแถบ อินโด-แปซิฟิกที่เติบโตบนชายฝั่งหิน เทียนทะเล ถูกจำแนกเป็นเพียงสปีชีส์เดียวในสกุล Pemphis มานาน (โดยมีการอธิบายครั้งแรกในปี พ.ศ. 2318) จนเรียกได้เป็นชนิดต้นแบบ ของสกุล Pemphis กระทั่งเมื่อไม่นานมานี้พบว่าน่าจะนี้มีอย่างน้อยอีกหนึ่งชนิดพันธุ์
| เทียนทะเล | |
|---|---|
 | |
| พุ่มต้นเทียนทะเล (Pemphis acidula) บนหาดของเกาะเรอูนียง | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | ยูแคริโอต |
| อาณาจักร: | พืช |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง |
| เคลด: | พืชดอก |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ |
| เคลด: | โรสิด |
| อันดับ: | อันดับชมพู่ |
| วงศ์: | วงศ์ตะแบก |
| สกุล: | J.R.Forst & |
| สปีชีส์: | Pemphis acidula |
| ชื่อทวินาม | |
| Pemphis acidula J.R.Forst & | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เทียนทะเล (Pemphis acidula) จัดเป็นไม้ชนิดเดียวในสกุล Pemphis ที่พบในประเทศไทย เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ สูงได้ถึง 8 เมตร แต่บางต้นอาจสูงได้ถึง 11 เมตร ลำต้นเป็นปุ่มปม แตกกิ่งแขนงจำนวนมาก ลำต้นมักบิดงอเนื่องมาจากแรงลม บางครั้งพบลำต้นมีลักษณะเลื้อย แคระ สูงเพียง 15 เซนติเมตร และต้นที่มีอายุมากผิวของลำต้นมักแห้งตายเป็นหย่อม ๆ
ใบเดี่ยว รูปขอบขนาน ปลายใบแหลม ใบขนาดเล็ก ค่อนข้างอวบน้ำ
ดอกสีขาวออกตามซอกใบ กลีบดอก 6 กลีบ กลีบดอกรูปขอบขนาน ฐานรองดอกเป็นรูปถ้วยปากแตรสีเขียว บางครั้งปนแดง
ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด เป็นพืชที่เจริญเติบโตเร็วและสามารถสร้างรากและตาใหม่ได้เร็วมาก มักเริ่มออกดอกและออกเมล็ดเมื่อสูงประมาณ 1–4 เมตร
-
![image]()
Pemphis acidula พุ่มเทียนทะเลหลังทุ่งหญ้าใน เกาะยูโรปา -
![image]()
ดอกและผลเทียนทะเล (Pemphis acidula) ใน ไอตุตากี หมู่เกาะคุก -
![image]()
ดอกและใบอ่อนเทียนทะเล ตองกา -
![image]()
ฐานรองดอกสีแดง เมื่อกลีบดอกหลุดร่วงแล้ว
การแพร่กระจายและถิ่นที่อยู่
เทียนทะเล (P. acidula) เป็น พืชทนเค็ม (halophyte) พุ่มไม้ที่พบได้ตามแนวชายฝั่ง ในเขตร้อนแถบอินโด-แปซิฟิก เป็นไม้พุ่มที่เจริญเติบโตในดินทราย ดินเหนียว และหินปูนของ โซนฝั่งทะเล ของ มหาสมุทรอินเดีย และตะวันตกและภาคกลางของ มหาสมุทรแปซิฟิก นอกจากนี้ยังพบในแนวป่าชายเลน (ป่าโกงกาง)
ในประเทศไทยพบได้ในป่าชายเลนตามป่าชายฝั่งทะเลทั้งฝั่งอ่าวไทยและอันดามัน ที่ผ่านมาผู้คนนิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับและบอนไซ
แต่ในบางพื้นที่พบว่ามีจำนวนประชากรลดลงอย่างมาก เนื่องจากการขยายพื้นที่อยู่อาศัยรุกรานพื้นที่ป่าธรรมชาติ และที่เร่งการสูญพันธุ์คือการขุดไปค้าขายทำบอนไซ
การใช้ประโยชน์
เทียนทะเลมีประโยชน์สำหรับการป้องกันชายฝั่งจากลมที่มีความแรง และเป็นพืชที่แข็งแรง ในเวลาเดียวกันก็มีความยืดหยุ่นได้ดีมาก
เนื้อไม้ของเทียนทะเลเป็น มีคุณค่าตามประเพณีในหลายวัฒนธรรม จากความแข็ง น้ำหนักมาก ทนทานต่อการเน่าและการบิดโก่งตัว (ความแปรปรวนของรูปทรง) เนื่อไม้มีผิวละเอียดตามธรรมชาติและอาจใช้เป็นไม้เท้า เสารั้ว มือจับอุปกรณ์เครื่องมือ และแม้แต่ ในเกาะเรอูนียง และประเทศมอริเชียส เป็นที่รู้จักกันในชื่อ bois matelot ใน มัลดีฟส์ เทียนทะเลถูกใช้ในการต่อเรือแบบดั้งเดิม เป็นโครงเรือและหมุดเพื่อยึดแผ่นไม้ของตัวเรือเข้าด้วยกันตามภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมถึง "ตะปูไม้" ในพิธีไสยศาสตร์ท้องถิ่น
เทียนทะเล เป็นหนึ่งในพันธุ์ไม้ที่ใช้ในการทำ ในพื้นที่เขตร้อนหรือมีอากาศแบบร้อนชื้นและยังทนทานต่อลมแรงเช่น พายุไต้ฝุ่น จึงเป็นบอนไซพบมากที่สุดในฟิลิปปินส์ และยังแพร่กระจายปลูกเป็นบอนไซในไต้หวัน และหมู่เกาะรีวกีว ของญี่ปุ่น เนื่องจากได้รับความนิยมและมีมูลค่าสูงในหมู่ผู้ที่ชื่นชอบบอนไซจึงเป็นหนึ่งในรายชื่อสายพันธุ์ที่ถูกจัดอยู่ในประเภท 'คุกคาม' โดย กรมสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ ของฟิลิปปินส์ การรวบรวมการขายและการขนส่ง Pemphis acidula ป่าเป็นสิ่งผิดกฎหมายในฟิลิปปินส์และมีโทษปรับและจำคุกไม่เกินหกปี
ในประเทศไทย ราชกิจจานุเบกษายังได้เผยแพร่คำสั่งกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เรื่องมาตรการคุ้มครองทรัพยากรไม้เทียนทะเล เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2563 เป็นการอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 3 ประกอบมาตรา 17 และ 27 แห่ง พ.ร.บ.ส่งเสริมการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พ.ศ.2558 เพื่อคุ้มครองทรัพยากรไม้เทียนทะเลไม่ให้ได้รับความเสียหายจากการลักลอบขุด โดยผู้ที่ฝ่าฝืน มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำและปรับ
ในเกาะ Marovo, ตองกา, ตาฮิติ และหมู่เกาะอื่น ๆ ใน มหาสมุทรแปซิฟิกใต้ ใช้ทำเครื่องมือไม้ เช่น สาก ด้ามเครื่องมือ อาวุธ และหวี
สารสกัดจากเปลือกของเทียนทะเลออกฤทธิ์ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกบีบรัดตัวมากขึ้นและถี่ขึ้น ซึ่งมีการใช้เป็นยาทำแท้งในเกาะวานูอาตู
เปลือกต้นเทียนทะเลมีสารสำคัญคือ แทนนิน เป็นองค์ประกอบร้อยละ 19–43 นำมาใช้ในการฟอกหนัง เปลือกเมื่อนำมาฝนให้สีแดงนำมาเป็นสีย้อมได้
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Ellison J, Koedam NE, Wang Y, Primavera J, Jin Eong O, Wan-Hong Yong J, Ngoc Nam. "Pemphis acidula". IUCN Red List of Threatened Species. 2010: e.T178838A7622565.
- "Pemphis acidula J.R.Forst. & G.Forst". Char. Gen. Pl. (2 ed.). International Plant Names Index. 1776. บรรณลักษณ์ 68, t. 34. สืบค้นเมื่อ 21 พฤศจิกายน 2009.
- "TPL, treatment of Pemphis". ; Version 1. (published on the internet). and . 2010. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม 2013.
- "สมุนไพรเพื่อสุขภาพ/โครงการสมุนไพรเพื่อการพึงพาตนเอง/ต้นเทียนทะเล ไม้คุ้มครอง ที่น่าส่งเสริมให้ปลูก". มติชนสุดสัปดาห์. มูลนิธิสุขภาพไทย. 29 สิงหาคม 2020.
- Piggott, C.J. (1961). (PDF). Atoll Research Bulletin. 83: 1–10. doi:10.5479/si.00775630.83.1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 13 กันยายน 2006.
- Wim Giesen; Stephan Wulffraat; Max Zieren; Liesbeth Scholten (2006). "Part 2: Description - Trees & shrubs". Mangrove Guidebook for Southeast Asia. Bangkok, Thailand: , Regional Office for Asia and the Pacific; . ISBN . สืบค้นเมื่อ November 21, 2009.
- "Pemphis acidula J.R. Forst. & G. Forst., 1775 – Nom pilote : pemphide acidulé". Xycol.net (ภาษาฝรั่งเศส).
- "Mangroves trees and shrubs". Food and Agriculture Organization of the United Nations.
- Romero-Frias, Xavier (1999). The Maldive Islanders, A Study of the Popular Culture of an Ancient Ocean Kingdom (3rd rev. ed.). Barcelona: Nova Ethnographia Indica. ISBN .
- Cheng Cheng-Kung (2007). (PDF). Bonsai Societies of Florida Magazine (Winter ed.). : Bonsai Societies of Florida (BSF). XXXVIII (4 issue 152). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2023-01-24. สืบค้นเมื่อ 2020-10-26.
- "เจาะลึก 'ต้นเทียนทะเล' ไม้หายาก ราคามหาโหด 'โทษ' ไม่เบา!". กรุงเทพธุรกิจ. 19 สิงหาคม 2020.
- Pacific Linguistics 599 (2008). Pawley, Andrew; Osmond, Meredith (บ.ก.). (PDF). Vol. 3. Canberra: Pacific Linguistics, Australian National University. :1885/106908. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2019.
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เทียนทะเล
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ethiynthael hrux ethiynel chuxwithyasastr Pemphis acidula J R Forst amp G Forst inphasaxngkvsruckkninchux Bantigue xanwa bahn tee geh hrux Mentigi epnphuchdxkinwngs Lythraceae epnphuchthnekhm phbidthwiptamaenwpachayeln inekhtrxnaethb xinod aepsifikthietibotbnchayfnghin ethiynthael thukcaaenkepnephiyngspichisediywinskul Pemphis manan odymikarxthibaykhrngaerkinpi ph s 2318 cneriykidepnchnidtnaebb khxngskul Pemphis krathngemuximnanmaniphbwanacanimixyangnxyxikhnungchnidphnthuethiynthaelphumtnethiynthael Pemphis acidula bnhadkhxngekaaerxuniyngsthanakarxnurkskhwamesiyngta IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr phuchekhld phuchmithxlaeliyngekhld phuchdxkekhld phuchibeliyngkhuaethekhld orsidxndb xndbchmphuwngs wngstaaebkskul J R Forst amp spichis Pemphis acidulachuxthwinamPemphis acidula J R Forst amp chuxphxngMacclellandia griffithiana Melanium fruticosum Melanium rupestre Millania rupestris Zipp ex Pemphis angustifolia Pemphis setosalksnathangphvkssastrethiynthael Pemphis acidula cdepnimchnidediywinskul Pemphis thiphbinpraethsithy epnimyuntnkhnadklang imphldib sungidthung 8 emtr aetbangtnxacsungidthung 11 emtr latnepnpumpm aetkkingaekhnngcanwnmak latnmkbidngxenuxngmacakaernglm bangkhrngphblatnmilksnaeluxy aekhra sungephiyng 15 esntiemtr aelatnthimixayumakphiwkhxnglatnmkaehngtayepnhyxm ibediyw rupkhxbkhnan playibaehlm ibkhnadelk khxnkhangxwbna dxksikhawxxktamsxkib klibdxk 6 klib klibdxkrupkhxbkhnan thanrxngdxkepnrupthwypakaetrsiekhiyw bangkhrngpnaedng khyayphnthuodyichemld epnphuchthiecriyetiboterwaelasamarthsrangrakaelataihmiderwmak mkerimxxkdxkaelaxxkemldemuxsungpraman 1 4 emtr Pemphis acidula phumethiynthaelhlngthunghyain ekaayuorpa dxkaelaphlethiynthael Pemphis acidula in ixtutaki hmuekaakhuk dxkaelaibxxnethiynthael txngka thanrxngdxksiaedng emuxklibdxkhludrwngaelwkaraephrkracayaelathinthixyuethiynthael P acidula epn phuchthnekhm halophyte phumimthiphbidtamaenwchayfng inekhtrxnaethbxinod aepsifik epnimphumthiecriyetibotindinthray dinehniyw aelahinpunkhxng osnfngthael khxng mhasmuthrxinediy aelatawntkaelaphakhklangkhxng mhasmuthraepsifik nxkcakniyngphbinaenwpachayeln paokngkang inpraethsithyphbidinpachayelntampachayfngthaelthngfngxawithyaelaxndamn thiphanmaphukhnniymnamaplukepnimpradbaelabxnis aetinbangphunthiphbwamicanwnprachakrldlngxyangmak enuxngcakkarkhyayphunthixyuxasyrukranphunthipathrrmchati aelathierngkarsuyphnthukhuxkarkhudipkhakhaythabxniskarichpraoychnbxnisethiynthael ethiynthaelmipraoychnsahrbkarpxngknchayfngcaklmthimikhwamaerng aelaepnphuchthiaekhngaerng inewlaediywknkmikhwamyudhyuniddimak enuximkhxngethiynthaelepn mikhunkhatampraephniinhlaywthnthrrm cakkhwamaekhng nahnkmak thnthantxkarenaaelakarbidokngtw khwamaeprprwnkhxngrupthrng enuximmiphiwlaexiydtamthrrmchatiaelaxacichepnimetha esarw muxcbxupkrnekhruxngmux aelaaemaet inekaaerxuniyng aelapraethsmxriechiys epnthiruckkninchux bois matelot in mldifs ethiynthaelthukichinkartxeruxaebbdngedim epnokhrngeruxaelahmudephuxyudaephnimkhxngtweruxekhadwykntamphumipyyathxngthin rwmthung tapuim inphithiisysastrthxngthin ethiynthael epnhnunginphnthuimthiichinkartha inphunthiekhtrxnhruxmixakasaebbrxnchunaelayngthnthantxlmaerngechn phayuitfun cungepnbxnisphbmakthisudinfilippins aelayngaephrkracayplukepnbxnisinithwn aelahmuekaariwkiw khxngyipun enuxngcakidrbkhwamniymaelamimulkhasunginhmuphuthichunchxbbxniscungepnhnunginraychuxsayphnthuthithukcdxyuinpraephth khukkham ody krmsingaewdlxmaelathrphyakrthrrmchati khxngfilippins karrwbrwmkarkhayaelakarkhnsng Pemphis acidula paepnsingphidkdhmayinfilippinsaelamiothsprbaelacakhukimekinhkpi inpraethsithy rachkiccanuebksayngidephyaephrkhasngkrmthrphyakrthangthaelaelachayfng eruxngmatrkarkhumkhrxngthrphyakrimethiynthael emuxwnthi 17 singhakhm 2563 epnkarxasyxanactamkhwaminmatra 3 prakxbmatra 17 aela 27 aehng ph r b sngesrimkarbriharcdkarthrphyakrthangthaelaelachayfng ph s 2558 ephuxkhumkhrxngthrphyakrimethiynthaelimihidrbkhwamesiyhaycakkarlklxbkhud odyphuthifafun miothscakhukimekin 1 pi prbimekin 1 aesnbath hruxthngcaaelaprb inekaa Marovo txngka tahiti aelahmuekaaxun in mhasmuthraepsifikit ichthaekhruxngmuxim echn sak damekhruxngmux xawuth aelahwi sarskdcakepluxkkhxngethiynthaelxxkvththithaihklamenuxmdlukbibrdtwmakkhunaelathikhun sungmikarichepnyathaaethnginekaawanuxatu epluxktnethiynthaelmisarsakhykhux aethnnin epnxngkhprakxbrxyla 19 43 namaichinkarfxkhnng epluxkemuxnamafnihsiaedngnamaepnsiyxmidduephimpachayelnxangxingEllison J Koedam NE Wang Y Primavera J Jin Eong O Wan Hong Yong J Ngoc Nam Pemphis acidula IUCN Red List of Threatened Species 2010 e T178838A7622565 Pemphis acidula J R Forst amp G Forst Char Gen Pl 2 ed International Plant Names Index 1776 brrnlksn 68 t 34 subkhnemux 21 phvscikayn 2009 TPL treatment of Pemphis Version 1 published on the internet and 2010 subkhnemux 26 singhakhm 2013 smuniphrephuxsukhphaph okhrngkarsmuniphrephuxkarphungphatnexng tnethiynthael imkhumkhrxng thinasngesrimihpluk mtichnsudspdah mulnithisukhphaphithy 29 singhakhm 2020 Piggott C J 1961 PDF Atoll Research Bulletin 83 1 10 doi 10 5479 si 00775630 83 1 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 13 knyayn 2006 Wim Giesen Stephan Wulffraat Max Zieren Liesbeth Scholten 2006 Part 2 Description Trees amp shrubs Mangrove Guidebook for Southeast Asia Bangkok Thailand Regional Office for Asia and the Pacific ISBN 974 7946 85 8 subkhnemux November 21 2009 Pemphis acidula J R Forst amp G Forst 1775 Nom pilote pemphide acidule Xycol net phasafrngess Mangroves trees and shrubs Food and Agriculture Organization of the United Nations Romero Frias Xavier 1999 The Maldive Islanders A Study of the Popular Culture of an Ancient Ocean Kingdom 3rd rev ed Barcelona Nova Ethnographia Indica ISBN 84 7254 801 5 Cheng Cheng Kung 2007 PDF Bonsai Societies of Florida Magazine Winter ed Bonsai Societies of Florida BSF XXXVIII 4 issue 152 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2023 01 24 subkhnemux 2020 10 26 ecaaluk tnethiynthael imhayak rakhamhaohd oths imeba krungethphthurkic 19 singhakhm 2020 Pacific Linguistics 599 2008 Pawley Andrew Osmond Meredith b k PDF Vol 3 Canberra Pacific Linguistics Australian National University 1885 106908 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 4 kumphaphnth 2019 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb ethiynthael