ไต้ฝุ่น

พายุไต้ฝุ่น เป็นพายุหมุนเขตร้อนความเร็วลมสูงสุด ซึ่งก่อตัวขึ้นทางตะวันตกเฉียงเหนือของมหาสมุทรแปซิฟิกระหว่างเส้นเมริเดียนที่ 180 องศา ถึงเส้นเมริเดียนที่ 100 องศาตะวันออก ซึ่งภูมิภาคนี้ถูกตั้งชื่อว่า "แอ่งแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ" สำหรับจุดประสงค์เกี่ยวกับองค์กร มหาสมุทรแปซิฟิกตอนเหนือถูกแบ่งออกเป็น 3 เขต ได้แก่ ทางตะวันออก (ทวีปอเมริกาเหนือจนถึงเส้นเมริเดียนที่ 140 องศาตะวันตก) ตอนกลาง (เส้นเมริเดียนที่ 140 องศาตะวันตก ถึงเส้นเมริเดียนที่ 180 องศา) และทางตะวันตก (เส้นเมริเดียนที่ 180 องศา ถึงเส้นเมริเดียนที่ 100 องศาตะวันออก) ปรากฏการณ์พายุแบบเดียวกันที่เกิดขึ้นในมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือทางตะวันออกจะถูกเรียกว่า พายุเฮอร์ริเคน และพายุหมุนเขตร้อนที่กำลังเคลื่อนตัวไปยังมหาสมุทรแปซิฟิกทางตะวันตกจะถูกเรียกว่า พายุไต้ฝุ่นศูนย์อุตุนิยมวิทยาชำนัญพิเศษประจำภูมิภาค (RSMC) ซึ่งมีหน้าที่พยากรณ์การเกิดพายุหมุนเขตร้อนตั้งอยู่ในประเทศญี่ปุ่น และศูนย์เตือนภัยพายุหมุนเขตร้อนอื่น ๆ ทางตะวันตกเฉียงเหนือของมหาสมุทรแปซิฟิกตั้งอยู่ในโฮโนลูลู คือ ศูนย์เตือนไต้ฝุ่นร่วม (JTWC) ประเทศฟิลิปปินส์ และฮ่องกง ขณะที่ศูนย์อุตุนิยมวิทยาชำนัญพิเศษประจำภูมิภาค (RSMC) ได้ตั้งชื่อในแต่ละระบบ และตัวรายชื่อหลักนั้นเป็นความร่วมมือกันระหว่าง 18 ประเทศ รวมทั้งสหรัฐ ซึ่งประเทศเหล่านี้ได้รับผลกระทบจากพายุไต้ฝุ่นทุกปี

พายุไต้ฝุ่น 3 ลูก ขณะที่กำลังเคลื่อนตัวอยู่เหนือมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2549 พายุไต้ฝุ่นมาเรีย (ด้านขวาล่าง) พายุโซนร้อนกำลังแรงบบพา (ด้านซ้าย) และพายุไต้ฝุ่นซาวมาย (ด้านขวาบน)

ในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ พายุไต้ฝุ่นไม่มีการกำหนดฤดูกาลอย่างเป็นทางการเพราะพายุไต้ฝุ่นก่อตัวขึ้นตลอดทั้งปี เช่นเดียวกับพายุหมุนเขตร้อนทั่วไป ปัจจัยที่ทำให้พายุไต้ฝุ่นก่อตัว และมีความเร็วเพิ่มขึ้นนั้นมี 6 ประการ ได้แก่ อุณหภูมิพื้นผิวน้ำทะเลที่อุ่นเพียงพอ ความไม่แน่นอนของสภาพอากาศ ระดับความชื้นสัมพัทธ์สูงในชั้นโทรโพสเฟียร์ระดับล่างถึงระดับกลาง แรงโคริโอลิสที่มากพอที่จะสร้างศูนย์ความดันอากาศต่ำ การรบกวนหรือจุดรวมระดับต่ำที่มีอยู่แล้ว และการเปลี่ยนแปลงความเร็วลมหรือทิศทางของลมในระยะสั้น ๆ พายุไต้ฝุ่นส่วนมากก่อตัวขึ้นระหว่างเดือนมิถุนายน และเดือนพฤศจิกายน ขณะที่พายุหมุนเขตร้อนก่อตัวขึ้นอย่างน้อยก็ระหว่างเดือนธันวาคม และเดือนพฤษภาคม โดยเฉลี่ยแล้ว มหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือเป็นบริเวณที่เกิดพายุหมุนเขตร้อนบ่อยครั้งที่สุด และรุนแรงที่สุดในโลก เช่น เดียวกับแอ่งอื่น ๆ พายุจะถูกนำทางโดยสันความกดอากาศสูงเหนือเขตร้อนไปทางทิศตะวันตกหรือทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และมีบางลูกที่ย้อนกลับมาใกล้ทางทิศตะวันออกของประเทศญี่ปุ่น ประเทศฟิลิปปินส์ได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากการพัดขึ้นฝั่ง ประเทศจีนหรือประเทศญี่ปุ่นได้รับผลกระทบน้อยกว่าบ้าง พายุไต้ฝุ่นที่สร้างความเสียหายมากที่สุดในประวัติศาสตร์ได้พัดเข้าถล่มประเทศจีน ทางตอนใต้ของประเทศจีนมีการบันทึกผลกระทบของพายุไต้ฝุ่นที่ยาวนานที่สุด ซึ่งสามารถย้อนหลังไปได้นับ 1,000 ปี ผ่านเอกสารในหอจดหมายเหตุ ประเทศไต้หวันเคยประสบกับพายุไต้ฝุ่นที่มีฝนตกหนักมากที่สุดเท่าที่เคยบันทึกมาในแอ่งพายุหมุนเขตร้อนแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ

อ้างอิง

1. https://www.aoml.noaa.gov/hrd/tcfaq/F1.html
2. https://glossary.ametsoc.org/wiki/Hurricane
3. https://glossary.ametsoc.org/wiki/Typhoon
4. https://oceanservice.noaa.gov/facts/cyclone.html
5. http://www.ubonmet.tmd.go.th/files/KM-base/KM-2563-5.pdf

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ พายุไต้ฝุ่น

• พายุหมุนเขตร้อนระบบดิจิทัล (Digital Typhoon)
• กรมอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น (JMA)
• กรมอุตุนิยมวิทยาไทย (TMD)
• กรมอุตนิยมวิทยาวิทยาจีน (CMA)
• กรมอุตุนิยมวิทยาเกาหลี (KMA)
• ศูนย์เตือนไต้ฝุ่นร่วม (JTWC)
• หอสังเกตการณ์ฮ่องกง (HKO)