บทความนี้ไม่มีจาก(มีนาคม 2551) |
ฮีมาโทคริต (Hematocrit, Ht หรือ HCT) หรือ packed cell volume (PCV) หรือ erythrocyte volume fraction (EVF) คือ เปอร์เซนต์ของเม็ดเลือดแดงต่อปริมาณเลือดทั้งหมด ค่าปกติของ HCT ในเพศชายอยู่ที่ 45% และเพศหญิงอยู่ที่ 40% HCT นับเป็นส่วนประกอบหนึ่งของผลการตรวจนับเม็ดเลือดอย่างสมบูรณ์ ร่วมกับ ความเข้มข้นของฮีโมโกลบิน จำนวนเม็ดเลือดขาว และจำนวนเกล็ดเลือด ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ค่า HCT ขึ้นอยู่กับขนาดของร่างกาย
ฮีมาโทคริต | |
---|---|
การวินิจฉัยทางการแพทย์ | |
ส่วนประกอบของเลือด | |
MeSH | D006400 |
003646 |
คำว่า "hematocrit" มาจากภาษาเยอรมัน/ภาษาสวีเดน ซึ่ง "haematokrit" ถูกบัญญัติขึ้นโดย Blix ที่ Upsala เมื่อ ค.ศ. 1891 อ้างอิงจากบทความของ SG Hedin ที่ตีพิมพ์ใน Skandanavia Arch.f Physiolgie 2:134-140,1891 จากบทความที่มีชื่อว่า "The Haematokrit: a New Apparatus for the Investigation of Blood" คำว่า "Haematokrit" ถูกใช้เป็นต้นแบบหลังจากคำว่า "Lactokrit" ถูกใช้ในฟาร์มเลี้ยงนม (ดูเพิ่ม Scudder & Self in NEJM Oct 30, 1941 225:18 p.679 "Controlled Administration of Fluid in Surgery")
วิธีการวัด
ค่า packed cell volume (PCV) สามารถหาได้โดยการปั่นตกของเลือดที่ใส่สารเฮพารินในหลอด (หรือเป็นที่รู้จักในชื่อ microhematocrit tube) ที่ความเร็ว 10,000 RPM เป็นเวลา 5 นาที ซึ่งจะทำให้เลือดแบ่งออกเป็น 2 ชั้น ปริมาณของเม็ดเลือดแดงหารด้วยปริมาณทั้งหมดของเลือด คือ ค่า PCV เนื่องจากเราทำการวิเคราะห์โดยใช้หลอดทดลอง ดังนั้น เราจึงสามารถคำนวณโดยอาศัยการวัดความยาวของชั้นได้
สำหรับเครื่องมือสมัยใหม่ ค่า HCT สามารถคำนวณโดยเครื่องอัตโนมัติซึ่งเป็นการวัดแบบทางอ้อม โดยค่า HCT หาได้จากการเอาจำนวนเม็ดเลือดแดงคูณปริมาตรของเม็ดเลือดแดงโดยเฉลี่ย ค่า %HCT มักจะมีค่าเป็นสามเท่าของความเข้มข้นของฮีโมโกลบิน ค่า HCT อาจจะมีความคลาดเคลื่อนได้หากมีการให้ของเหลว เช่น เลือด น้ำเกลือ ผ่านทางหลอดเลือดดำ ยกตัวอย่างเช่น ถ้าหากมีการให้ packed red cells กับผู้ป่วย จะทำให้ปริมาณของเซลล์เม็ดเลือดแดงมีความเข้มข้นมากขึ้น ดังนั้น ค่า HCT จึงมีค่าที่สูงกว่าความเป็นจริง หรือในกรณีที่ผู้ป่วยให้น้ำเกลือหรือของเหลวอื่น ๆ ก็จะทำให้เลือดถูกเจือจางส่งผลให้ค่า HCT ที่วัดได้นั้นมีค่าต่ำกว่าความเป็นจริง
ค่าสูง
ในกรณีของไข้เลือดออก, ค่า HCT ที่สูงจะเป็นสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกถึงความเสี่ยงที่คนไข้จะเกิดอาการ
ภาวะเม็ดเลือดแดงข้น Polycythemia vera (PV) เป็นความผิดปกติที่ไขกระดูกจะสร้างเม็ดเลือดแดงจำนวนมาก ซึ่งจะส่งผลให้ค่า HCT มีค่าที่สูง
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (Chronic obstructive pulmonary disease (COPD)) และโรคปอดที่เกี่ยวข้องกับภาวะพร่องออกซิเจน (hypoxia) มีผลทำให้เกิดการสร้างเม็ดเลือดแดงมากขึ้น โดยเกิดจากการเพิ่มขึ้นของระดับ erythropoietin (สารที่หลั่งออกมาจากไตเพื่อกระตุ้นให้เกิดการสร้างเม็ดเลือดแดง) เพื่อตอบสนองต่อภาวะพร่องออกซิเจน
ค่า HCT ของ เป็นส่วนหนึ่งของการตรวจสารเสพติดหรือสารกระตุ้น โดยจะเปรียบเทียบกับค่า HCT ที่เก็บเป็นข้อมูลของนักกีฬาแต่ละคนเป็นระยะเวลานาน หรือ เปรียบกับค่า HCT สูงสุดของกลุ่มประชากร หรือ ค่า HCT สำหรับบ่งชี้ว่ามีความเสี่ยงต่อการแข็งตัวของเลือด
การใช้ Anabolic Androgenic Steroid (AAS) โดยเฉพาะอย่างยิ่งสาร และ สามารถเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดแดงและส่งผลให้ค่า HCT สูงขึ้นได้ นอกจากนี้ผู้ป่วยที่เกิดการขาดน้ำก็มีผลทำให้ค่า HCT สูงขึ้นได้เช่นกัน
ค่าต่ำ
ค่า HCT ที่ต่ำสามารถบ่งบอกถึง (Hemorrhage)
ปริมาตรของเม็ดเลือดแดงโดยเฉลี่ย (mean corpuscular volume (MCV)) และ ความกว้างการกระจายของเม็ดเลือดแดง (Red blood cell distribution width (RDW)) สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการประเมินภาวะค่า HCT ต่ำกว่าปกติ โดยแพทย์สามารถใช้ค่านี้เพื่อประเมินว่าการเสียเลือดชนิดเรื้อรังหรือเฉียบพลัน ค่า HCT ที่ต่ำร่วมกับค่า MCV ต่ำและ RDW ที่สูง สามารถบ่งบอกได้ว่าเป็น chronic iron-deficient erythropoiesis แต่ถ้าค่า RDW ปกติจะบ่งบอกว่าเกิดการเสียเลือดอย่างเฉียบพลัน
กลุ่มของบุคคลที่มีความเสี่ยงในการพัฒนาเป็นโรคโลหิตจาง
- ทารกที่ขาดธาตุเหล็ก
- เด็กที่เจริญเติบโตอย่างรวดเร็วทำให้ธาตุเหล็กที่มีอยู่ไม่ทันกับความต้องการสำหรับการเจริญเติบโตของเม็ดเลือดแดง
- สตรีที่คลอดบุตรซึ่งมีความต้องการธาตุเหล็กมาก เนื่องจากการสูญเสียเลือดในช่วงมีประจำเดือน
- สตรีตั้งครรภ์, ซึ่งทารกที่อยู่ในครรภ์มีความต้องการธาตุเหล็กสำหรับการเจริญเติบโต
- ผู้ป่วย, ซึ่งไตไม่สามารถหลั่ง erythropoietin ได้อย่างเพียงพอ เพื่อนำมาใช้ในการกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดงที่ไขกระดูก
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Purves, William K.; David Sadava; Gordon H. Orians; H. Craig Heller (2004). Life: The Science of Biology (7th ed.). Sunderland, Mass: Sinauer Associates. p. 954. ISBN .
- "Hematocrit". Encyclopedia of Surgery: A Guide for Patients and Caregivers.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-12-04. สืบค้นเมื่อ 2011-09-21.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk minakhm 2551 eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir himaothkhrit Hematocrit Ht hrux HCT hrux packed cell volume PCV hrux erythrocyte volume fraction EVF khux epxresntkhxngemdeluxdaedngtxprimaneluxdthnghmd khapktikhxng HCT inephschayxyuthi 45 aelaephshyingxyuthi 40 HCT nbepnswnprakxbhnungkhxngphlkartrwcnbemdeluxdxyangsmburn rwmkb khwamekhmkhnkhxnghiomoklbin canwnemdeluxdkhaw aelacanwnekldeluxd instweliynglukdwynm kha HCT khunxyukbkhnadkhxngrangkayhimaothkhritkarwinicchythangkaraephthyswnprakxbkhxngeluxdMeSHD006400003646 khawa hematocrit macakphasaeyxrmn phasaswiedn sung haematokrit thukbyytikhunody Blix thi Upsala emux kh s 1891 xangxingcakbthkhwamkhxng SG Hedin thitiphimphin Skandanavia Arch f Physiolgie 2 134 140 1891 cakbthkhwamthimichuxwa The Haematokrit a New Apparatus for the Investigation of Blood khawa Haematokrit thukichepntnaebbhlngcakkhawa Lactokrit thukichinfarmeliyngnm duephim Scudder amp Self in NEJM Oct 30 1941 225 18 p 679 Controlled Administration of Fluid in Surgery withikarwdPacked cell volume diagramekhruxngpnthiichkarpnaeykchneluxdinhlxdkhapillarisahrbwdhimaotkhrithhlxdkhapillariiseluxdthiphankarpnaeykchnaelw kha packed cell volume PCV samarthhaidodykarpntkkhxngeluxdthiissarehpharininhlxd hruxepnthiruckinchux microhematocrit tube thikhwamerw 10 000 RPM epnewla 5 nathi sungcathaiheluxdaebngxxkepn 2 chn primankhxngemdeluxdaednghardwyprimanthnghmdkhxngeluxd khux kha PCV enuxngcakerathakarwiekhraahodyichhlxdthdlxng dngnn eracungsamarthkhanwnodyxasykarwdkhwamyawkhxngchnid sahrbekhruxngmuxsmyihm kha HCT samarthkhanwnodyekhruxngxtonmtisungepnkarwdaebbthangxxm odykha HCT haidcakkarexacanwnemdeluxdaedngkhunprimatrkhxngemdeluxdaedngodyechliy kha HCT mkcamikhaepnsamethakhxngkhwamekhmkhnkhxnghiomoklbin kha HCT xaccamikhwamkhladekhluxnidhakmikarihkhxngehlw echn eluxd naeklux phanthanghlxdeluxdda yktwxyangechn thahakmikarih packed red cells kbphupwy cathaihprimankhxngesllemdeluxdaedngmikhwamekhmkhnmakkhun dngnn kha HCT cungmikhathisungkwakhwamepncring hruxinkrnithiphupwyihnaekluxhruxkhxngehlwxun kcathaiheluxdthukecuxcangsngphlihkha HCT thiwdidnnmikhatakwakhwamepncringkhasunginkrnikhxngikheluxdxxk kha HCT thisungcaepnsyyanxntraythibngbxkthungkhwamesiyngthikhnikhcaekidxakar phawaemdeluxdaedngkhn Polycythemia vera PV epnkhwamphidpktithiikhkradukcasrangemdeluxdaedngcanwnmak sungcasngphlihkha HCT mikhathisung orkhpxdxudkneruxrng Chronic obstructive pulmonary disease COPD aelaorkhpxdthiekiywkhxngkbphawaphrxngxxksiecn hypoxia miphlthaihekidkarsrangemdeluxdaedngmakkhun odyekidcakkarephimkhunkhxngradb erythropoietin sarthihlngxxkmacakitephuxkratunihekidkarsrangemdeluxdaedng ephuxtxbsnxngtxphawaphrxngxxksiecn kha HCT khxng epnswnhnungkhxngkartrwcsaresphtidhruxsarkratun odycaepriybethiybkbkha HCT thiekbepnkhxmulkhxngnkkilaaetlakhnepnrayaewlanan hrux epriybkbkha HCT sungsudkhxngklumprachakr hrux kha HCT sahrbbngchiwamikhwamesiyngtxkaraekhngtwkhxngeluxd karich Anabolic Androgenic Steroid AAS odyechphaaxyangyingsar aela samarthephimcanwnemdeluxdaedngaelasngphlihkha HCT sungkhunid nxkcakniphupwythiekidkarkhadnakmiphlthaihkha HCT sungkhunidechnknkhatakha HCT thitasamarthbngbxkthung Hemorrhage primatrkhxngemdeluxdaedngodyechliy mean corpuscular volume MCV aela khwamkwangkarkracaykhxngemdeluxdaedng Red blood cell distribution width RDW samarthnamaichpraoychninkarpraeminphawakha HCT takwapkti odyaephthysamarthichkhaniephuxpraeminwakaresiyeluxdchnideruxrnghruxechiybphln kha HCT thitarwmkbkha MCV taaela RDW thisung samarthbngbxkidwaepn chronic iron deficient erythropoiesis aetthakha RDW pkticabngbxkwaekidkaresiyeluxdxyangechiybphln klumkhxngbukhkhlthimikhwamesiynginkarphthnaepnorkholhitcang tharkthikhadthatuehlk edkthiecriyetibotxyangrwderwthaihthatuehlkthimixyuimthnkbkhwamtxngkarsahrbkarecriyetibotkhxngemdeluxdaedng strithikhlxdbutrsungmikhwamtxngkarthatuehlkmak enuxngcakkarsuyesiyeluxdinchwngmipracaeduxn stritngkhrrph sungtharkthixyuinkhrrphmikhwamtxngkarthatuehlksahrbkarecriyetibot phupwy sungitimsamarthhlng erythropoietin idxyangephiyngphx ephuxnamaichinkarkratunkarsrangemdeluxdaedngthiikhkradukduephimorkholhitcang kartrwceluxd olhitwithyaxangxingPurves William K David Sadava Gordon H Orians H Craig Heller 2004 Life The Science of Biology 7th ed Sunderland Mass Sinauer Associates p 954 ISBN 0 7167 9856 5 Hematocrit Encyclopedia of Surgery A Guide for Patients and Caregivers khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 12 04 subkhnemux 2011 09 21