คลองกือเซะ

คลองกือเซะ หรือ คลองกรือเซะ เป็นคลองที่ไหลผ่านพื้นที่ด้านทิศเหนือของอำเภอยะรังและทิศตะวันออกของอำเภอเมืองปัตตานี จังหวัดปัตตานี โดยส่วนปลายของคลองนี้จะไปรวมกับที่บ้านปาเระ อำเภอเมืองปัตตานี คลองมีความยาวประมาณ 10.8 กิโลเมตร ประชาชนตามริมคลองกือเซะทำประมงประมาณ 50 กว่าครัวเรือน

ประวัติศาสตร์

ในสมัยรายาฮีเยาเป็นเจ้าเมืองเกิดปัญหาน้ำเค็มรุกเข้ามาในคลองกือเซะจนไม่สามารถอำนวยประโยชน์ในการเกษตรกรรมได้ รายาฮีเยาทรงรับสั่งให้ราษฎรพร้อมกันขุดคลอง โดยเริ่มจากรือเซะมุ่งไปทางทิศเหนือจนถึงแม่น้ำที่อ่าวเตอร์มางัน (ใกล้กับหมู่บ้านปรีกีปัจจุบัน) หลังขุดคลองเชื่อมกับแม่น้ำ น้ำจึงไหลมาตามคลองแห่งใหม่ผ่านคลองกือเซะ แล้วไหลออกทะเลตรงอ่าวรา

ต่อมาในสมัยรายาบีรู เกิดปัญหากับคลองกือเซะอีกครั้ง คือ กระแสน้ำไหลแรงเซาะริมฝั่งที่ติดต่อกับพระราชวังได้รับความเสียหาย และน้ำในคลองกือเซะกลายเป็นน้ำจืด จึงเป็นเหตุให้นาเกลือตรงชายทะเลไม่สามารถเป็นเกลือได้เพราะน้ำลดความเค็มลง รายาบีรูจึงมีกระแสรับสั่งให้สร้างเขื่อนกั้นน้ำที่ไหลมาจากด้านเหนือ โดยไหลเข้าคลองกือเซะและปิดคลองปาฟีรีด้วย เขื่อนดังกล่าวที่สร้างด้วยหิน ได้ตั้งนามหมู่บ้านนั้นว่าบ้านทำนบหิน (บ้านตาเนาะบาตู)

อ้างอิง

1. นิคม สุวรรณรุ่งเรือง. "ชนชั้นนำและโครงสร้างอำนาจของชุมชนชาวไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้". ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
2. "คลองสำคัญในประวัติศาสตร์ปัตตานี". กรมศิลปากร.