จักรพรรดินีเถื่อ เทียน (เวียดนาม: Thừa Thiên Cao Hoàng hậu, จื๋อโนม: 承天高皇后; 19 มกราคม ค.ศ. 1762 – 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1814) มีพระนามาภิไธยเดิมว่า ต๊ง ฟุก ถิ ลาน (Tống Phúc Thị Lan, 宋福氏蘭) เป็นจักรพรรดินีในจักรพรรดิซา ล็อง หรือองเชียงสือ (Gia Long, 嘉隆) และเป็นพระราชชนนีของมกุฎราชกุมารอัญเส่ว (Anh Duệ, 英睿)
เถื่อ เทียน | |
---|---|
จักรพรรดินีแห่งเวียดนาม | |
ประสูติ | 19 มกราคม พ.ศ. 2305 อำเภอต๊งเซิน จังหวัดทัญฮว้า |
สวรรคต | 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2357 (52 ปี) จักรวรรดิเหวียตนาม |
พระราชสวามี | จักรพรรดิซา ล็อง |
พระราชบุตร | เหงียน ฟุก เคียว เหงียน ฟุก กั๋ญ |
ราชวงศ์ | เหงียน |
พระราชชนก | ต๊ง ฟุก ควง |
พระราชชนนี | นางเล |
พระราชประวัติ
จักรพรรดินีเถื่อ เทียนพระราชสมภพเมื่อวันที่ 19 มกราคม ค.ศ. 1762 เป็นธิดาของต๊ง ฟุก ควง (Tống Phúc Khuông, 宋福匡) ขุนนางประจำราชวงศ์เหงียน กับพระมารดาไม่ปรากฏนามจากสกุลเล (Lê, 黎)
พระองค์อภิเษกสมรสกับเหงียน ฟุก อั๊ญ (Nguyễn Phúc Ánh, 阮福暎) ที่ต่อมาได้ครองราชย์เป็นจักรพรรดิซา ล็อง (หรือในพงศาวดารไทยเรียกว่าองเชียงสือ) ขณะมีพระชนมายุ 18 พรรษา มีพระราชโอรสด้วยกันสองพระองค์คือเหงียน ฟุก เคียว (Nguyễn Phúc Chiêu, 阮福昭) และเหงียน ฟุก กั๋ญ (Nguyễn Phúc Cảnh, 阮福景) ภายหลังพระราชบุตรพระองค์เล็กนี้ดำรงพระอิสริยยศเป็นมกุฎราชกุมารอัญเส่ว (Anh Duệ hoàng thái tử, 英睿皇太子)
จักรพรรดินีเถื่อ เทียนสวรรคตเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1814 พระศพถูกฝัง ณ (Thiên Thọ Lăng, 天授陵) โดยราชสำนักเวียดนามได้ส่งพระราชสาส์นแจ้งว่าพระมเหสีสวรรคต เอกสารไทยเรียกว่าหว้างท้ายเห้า (ตรงกับคำเวียดนาม Hoàng Thái Hậu, 皇太后 "พระพันปี") จักรพรรดิซา ล็องทรงตรมพระทัยนัก ทรงนุ่งขาวห่มขาวเฝ้าพระศพ แล้วเว้นการทอดพระเนตรการฟ้อนระบำขับเพลงเป็นเวลาสามปี ราวสามถึงสี่ปีต่อมาจึงมีพระราชสาส์นแจ้งมาอีกว่าพระราชพิธีฝังพระศพพระมเหสีเสร็จสิ้นแล้ว
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 383
- พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 406
- บรรณานุกรม
- จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี. กรุงเทพฯ : ศรีปัญญา, 2552. 576 หน้า. ISBN
- Tôn Thất Bình (1997). Kể chuyện chín Chúa mười ba Vua triều Nguyễn (ภาษาเวียดนาม). Da Nang: Đà Nẵng Publishing House. pp. 45–47.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ckrphrrdiniethux ethiyn ewiydnam Thừa Thien Cao Hoang hậu cuxonm 承天高皇后 19 mkrakhm kh s 1762 22 kumphaphnth kh s 1814 miphranamaphiithyedimwa tng fuk thi lan Tống Phuc Thị Lan 宋福氏蘭 epnckrphrrdiniinckrphrrdisa lxng hruxxngechiyngsux Gia Long 嘉隆 aelaepnphrarachchnnikhxngmkudrachkumarxyesw Anh Duệ 英睿 ethux ethiynckrphrrdiniaehngewiydnamprasuti19 mkrakhm ph s 2305 xaephxtngesin cnghwdthyhwaswrrkht22 kumphaphnth ph s 2357 52 pi ckrwrrdiehwiytnamphrarachswamickrphrrdisa lxngphrarachbutrehngiyn fuk ekhiyw ehngiyn fuk kyrachwngsehngiynphrarachchnktng fuk khwngphrarachchnninangelphrarachprawtickrphrrdiniethux ethiynphrarachsmphphemuxwnthi 19 mkrakhm kh s 1762 epnthidakhxngtng fuk khwng Tống Phuc Khuong 宋福匡 khunnangpracarachwngsehngiyn kbphramardaimpraktnamcakskulel Le 黎 phraxngkhxphiesksmrskbehngiyn fuk xy Nguyễn Phuc Anh 阮福暎 thitxmaidkhrxngrachyepnckrphrrdisa lxng hruxinphngsawdarithyeriykwaxngechiyngsux khnamiphrachnmayu 18 phrrsa miphrarachoxrsdwyknsxngphraxngkhkhuxehngiyn fuk ekhiyw Nguyễn Phuc Chieu 阮福昭 aelaehngiyn fuk ky Nguyễn Phuc Cảnh 阮福景 phayhlngphrarachbutrphraxngkhelknidarngphraxisriyysepnmkudrachkumarxyesw Anh Duệ hoang thai tử 英睿皇太子 ckrphrrdiniethux ethiynswrrkhtemuxwnthi 22 kumphaphnth kh s 1814 phrasphthukfng n Thien Thọ Lăng 天授陵 odyrachsankewiydnamidsngphrarachsasnaecngwaphramehsiswrrkht exksarithyeriykwahwangthayeha trngkbkhaewiydnam Hoang Thai Hậu 皇太后 phraphnpi ckrphrrdisa lxngthrngtrmphrathynk thrngnungkhawhmkhawefaphrasph aelwewnkarthxdphraentrkarfxnrabakhbephlngepnewlasampi rawsamthungsipitxmacungmiphrarachsasnaecngmaxikwaphrarachphithifngphrasphphramehsiesrcsinaelwxangxingechingxrrthphrarachwicarn in phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw eruxngcdhmaykhwamthrngcakhxngphraecaipyikaethx krmhlwngnrinthrethwi ecakhrxkwdophthi tngaet c s 1129 thung 1182 epnewla 53 pi hna 383 phrarachwicarn in phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw eruxngcdhmaykhwamthrngcakhxngphraecaipyikaethx krmhlwngnrinthrethwi ecakhrxkwdophthi tngaet c s 1129 thung 1182 epnewla 53 pi hna 406 brrnanukrmculcxmeklaecaxyuhw phrabathsmedcphra phrarachwicarn in phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw eruxngcdhmaykhwamthrngcakhxngphraecaipyikaethx krmhlwngnrinthrethwi ecakhrxkwdophthi tngaet c s 1129 thung 1182 epnewla 53 pi krungethph sripyya 2552 576 hna ISBN 978 611 7146 02 2 Ton Thất Binh 1997 Kể chuyện chin Chua mười ba Vua triều Nguyễn phasaewiydnam Da Nang Đa Nẵng Publishing House pp 45 47 bthkhwamphramhakstriy rachwngs aelaphrabrmwngsanuwngsniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmul duephimthiokhrngkarwikiphramhakstriydk