ทะเลน้อย

ทะเลน้อย หรือ อุทยานนกน้ำทะเลน้อย เป็นทะเลสาบน้ำจืดมีเนื้อที่ผืนน้ำ ประมาณ 17,500 ไร่ มีความกว้างประมาณ 5 กิโลเมตร ยาวประมาณ 6 กิโลเมตร ตั้งอยู่ตำบลนางตุง และตำบลทะเลน้อย อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง เชื่อมต่อกับทะเลสาบสงขลาโดยคลองนางเรียมที่มีความยาว 2 กิโลเมตร ทางฝั่งตะวันตกของทะเลสาบเป็นที่ตั้งบ้านเรือนของชุมชนราว 2,000 ครัวเรือน ทางฝั่งตะวันออก ฝั่งเหนือ ฝั่งใต้ เป็นป่าพรุและพงหญ้า

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย
อุทยานนกน้ำทะเลน้อย
ไอยูซีเอ็นกลุ่ม 3 ()
ทะเลน้อย
แผนที่ที่ตั้งทะเลน้อย
ที่ตั้ง	จังหวัดพัทลุง
เมืองใกล้สุด	เทศบาลเมืองพัทลุง
พิกัด	7°46′00″N 100°09′11″E / 7.76667°N 100.15306°E / 7.76667; 100.15306
พื้นที่	460 ตารางกิโลเมตร (290,000 ไร่)
จัดตั้ง	29 เมษายน พ.ศ. 2518 เข้าร่วมแรมซาร์ในวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2541
หน่วยราชการ	กรมป่าไม้
พื้นที่ชุ่มน้ำแรมซาร์
ชื่อที่ขึ้นทะเบียน	Kuan Ki Sian of the Thale Noi Non-Hunting Area Wetlands
ขึ้นเมื่อ	13 พฤษภาคม พ.ศ. 2541
เลขอ้างอิง	948

ทะเลน้อยได้รับการประกาศเป็น เขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2518 ถือเป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่าแห่งแรกของประเทศไทย สังกัดกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

พื้นที่รอบทะเลน้อย มีเนื้อที่ประมาณ 285,625 ไร่ เป็นบริเวณพรุควนขี้เสียน เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ หรือ แรมซาร์ไซต์ (Ramsar site) แห่งแรกของประเทศไทย และลำดับที่ 948 ในทะเบียนพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ ในอนุสัญญาแรมซาร์ พื้นที่ชุ่มน้ำนี้ครอบคลุม 3 จังหวัดคือ พัทลุง สงขลา และนครศรีธรรมราช พื้นที่ริมทะเลสาบประกอบด้วย นาข้าว ป่าพรุ ทุ่งหญ้า ทะเลน้อยมีพืชน้ำปกคลุมอาทิ ผักตบชวา กง กระจูดหนู บัวต่าง ๆ และพืชลอยน้ำ ความลึกเฉลี่ย 1.25 เมตร

สัตว์ป่าที่อาศัยอยู่ เป็นนกน้ำ 287 ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน 26 ชนิด สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 6 ชนิด มีนกที่ประจำถิ่นและนกอพยพมาจากที่อื่นตามฤดูกาล เช่น นกกาบบัว นกกุลา นกกระสานวล นกกระสาแดง นกกาเล็กน้ำ นกแขวก นกเป็ดน้ำ นกกระทุง นกนางนวล นกกระเด็น นกกระสาแดง ฯลฯ โดยช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนเมษายนเป็นช่วงเวลาที่นกชุกชุมมากที่สุด ราวแสนตัว ส่วนเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม เป็นหน้าบัวแดง และการล่องเรือชม มักทำกันในเดือนธันวาคมถึงกุมภาพันธ์

อนึ่ง ประเทศไทยได้เสนอ "อุทยานนกน้ำทะเลน้อย (พื้นที่ชุ่มน้ำทะเลน้อย)" ต่อองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) เพื่อขอรับรองให้เป็นระบบมรดกทางการเกษตรโลก (GIAHS) ภายใต้ชื่อ "Thale Noi Wetland Pastoral Buffalo Agro-ecosystem" (แปล: ระบบนิเวศ-เกษตรการเลี้ยงควายในพื้นที่ชุ่มน้ำทะเลน้อย) ต่อมาในวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2565 องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติได้ให้การรับรองเป็นมรดกทางการเกษตรโลกแห่งแรกของประเทศ

อ้างอิง

1. "Kuan Ki Sian of the Thale Noi Non-Hunting Area Wetlands". Ramsar Sites Information Service. สืบค้นเมื่อ 25 April 2018.
2. ล่องเรือแลนก ทะเลน้อย พัทลุง
3. ใจเซไป ‘ทะเลน้อย’
4. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-07-04. สืบค้นเมื่อ 2018-12-07.
5. กระทรวงเกษตรฯ เดินหน้าเตรียมความพร้อมรับคณะกรรมการ GIAHS เพื่อขอรับรองพื้นที่ชุ่มน้ำทะเลน้อย จ.พัทลุง เป็นพื้นที่มรดกทางการเกษตรโลก
6. ดัน “อุทยานนกน้ำทะเลน้อย’”ขึ้นมรดกทางการเกษตรโลก
7. FAO ประกาศให้”ระบบการเลี้ยงควายปลักพื้นที่ทะเลน้อย”เป็นพื้นที่มรดกโลกทางการเกษตรแห่งแรกของไทย!!!