จงกล กิตติขจร

ท่านผู้หญิงจงกล กิตติขจร (สกุลเดิม ถนัดรบ; 14 มกราคม พ.ศ. 2457 - 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2555) เป็นภริยาของจอมพล ถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรีคนที่ 10 ของไทย อดีตประธานมูลนิธิราชประชาสมาสัยในพระบรมราชูปถัมภ์

ท่านผู้หญิง จงกล กิตติขจร ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว.
คู่สมรสนายกรัฐมนตรีไทย
ดำรงตำแหน่ง 1 มกราคม – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2501
ก่อนหน้า	ศิริ สารสิน
ถัดไป	ฉวีวรรณ มิลินทจินดา นวลจันทร์ ธนะรัชต์ ไปรมา ธนะรัชต์ วิจิตรา ธนะรัชต์
ดำรงตำแหน่ง 9 ธันวาคม พ.ศ. 2506 – 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516
ก่อนหน้า	ฉวีวรรณ มิลินทจินดา นวลจันทร์ ธนะรัชต์ ไปรมา ธนะรัชต์ วิจิตรา ธนะรัชต์
ถัดไป	พงา ธรรมศักดิ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	14 มกราคม พ.ศ. 2457
เสียชีวิต	13 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 (98 ปี)
เชื้อชาติ	ไทย
คู่สมรส	จอมพล ถนอม กิตติขจร
บุตร	6 คน
บุพการี	พันตรี หลวงจบกระบวนยุทธ (แช่ม ถนัดรบ) (บิดา) คุณหญิง เครือวัลย์ จบกระบวนยุทธ (มารดา)
เป็นที่รู้จักจาก	ภริยานายกรัฐมนตรี

ประวัติ

ท่านผู้หญิง จงกล กิตติขจร เกิดเมื่อวันที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2457 ตรงกับรัชสมัยของรัชกาลที่ 6 เป็นบุตรีคนที่ 5 ของ พันเอก หลวงจบกระบวนยุทธ (แช่ม ถนัดรบ) และคุณหญิงเครือวัลย์ จบกระบวนยุทธ มีพี่น้อง 9 คน

ต่อมาได้สมรสกับจอมพลถนอม กิตติขจร ในปี พ.ศ. 2473 ในขณะที่มียศเป็นร้อยโท (ร.ท.) มีบุตรธิดาทั้งสิ้น 6 คน ได้แก่

• นางนงนาถ เพ็ญชาติ (พ.ศ. 2474-ปัจจุบัน)
• พันเอก ณรงค์ กิตติขจร (พ.ศ. 2476-ปัจจุบัน) สมรสกับคุณสุภาพร (จารุเสถียร) กิตติขจร
• คุณหญิงนงนุช จิรพงศ์
• พลอากาศเอก ยุทธพงศ์ กิตติขจร
• คุณหญิงทรงสุดา ยอดมณี (พ.ศ. 2487-ปัจจุบัน) สมรสกับ ร้อยโท ดร.สุวิทย์ ยอดมณี
• คุณหญิงทรงสมร คชเสนี (พ.ศ. 2489-ปัจจุบัน)

นอกจากนี้ยังรับหลานอีก 2 คน ซึ่งเป็นบุตรของน้องสาวของท่านผู้หญิงจงกลมาเลี้ยงดูดุจลูกแท้ ๆ ของท่านเอง คือ

• พลตำรวจตรี นเรศ คุณวัฒน์
• นรา คุณวัฒน์

ท่านผู้หญิงจงกลได้ประกอบกิจกรรมทางสังคมต่าง ๆ ที่เป็นที่รู้จักกันดี ได้แก่ การจัดจำหน่ายดอกป๊อปปี้เพื่อค่าทุนให้แก่ทหารผ่านศึกและครอบครัว เป็นประจำในวันที่ 3 กุมภาพันธ์ ของทุกปี หรือวันทหารผ่านศึก

การศึกษา

• โรงเรียนสตรีวิทยา
• โรงเรียนอัสสัมชัญคอนแวนต์
• โรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์

มรณกรรม

ท่านผู้หญิงจงกล กิตติขจร ถึงแก่อนิจกรรมในวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 เวลา 17.30 น. ที่โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ด้วยโรคหัวใจล้มเหลว สิริอายุได้ 98 ปี

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ไปในการพระราชทานเพลิงศพ ท่านผู้หญิงจงกล กิตติขจร ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว., ภ.ป.ร. 2 ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร เมื่อวันอาทิตย์ที่ 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557 เวลา 17.09 น.

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2508 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2506 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2507 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2516 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)
• พ.ศ. 2507 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)

อ้างอิง

1. สนเทศน่ารู้ : วันทหารผ่านศึก 3 กุมภาพันธ์ จากสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง
2. สิ้นท่านผู้หญิง”จงกล กิตติขจร” จากเดลินิวส์
3. ข่าวในพระราชสำนัก (หน้า ๖๓)
4. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๒ ตอนที่ ๑๑๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๓, ๒๓ ธันวาคม ๒๕๐๘
5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๑๒๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๐, ๒๗ ธันวาคม ๒๕๐๖
6. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๑ ตอนที่ ๔๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๐, ๗ พฤษภาคม ๒๕๐๗
7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน, เล่ม ๙๐ ตอนที่ ๑๒๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๘ ตุลาคม ๒๕๑๖
8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๗๗, ๒๓ มิถุนายน ๒๔๘๔
9. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๘๑ ตอนที่ ๑๒๒ ง หน้า ๓๑๔๗, ๒๙ ธันวาคม ๒๕๐๗

ก่อนหน้า		จงกล กิตติขจร		ถัดไป
		คู่สมรสนายกรัฐมนตรีไทย (สมัยที่ 1) (1 มกราคม พ.ศ. 2501 - 20 ตุลาคม พ.ศ. 2501)		ท่านผู้หญิงวิจิตรา ธนะรัชต์
ท่านผู้หญิงวิจิตรา ธนะรัชต์		คู่สมรสนายกรัฐมนตรีไทย (สมัยที่ 2) (9 ธันวาคม พ.ศ. 2506 - 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516)		ท่านผู้หญิงพงา ธรรมศักดิ์