อุดม ชวนชื่น

อุดม ทรงแสง (20 มิถุนายน 2478 - 24 ธันวาคม 2561) หรือรู้จักกันในนาม พ่อดม ชวนชื่น และ อุดม ชวนชื่น เป็นนักแสดงตลก ลิเก นักดนตรี และนักแต่งเพลงชาวไทย รวมถึงเป็นผู้ก่อตั้งและอดีตหัวหน้าคณะตลกคณะชวนชื่น นอกจากนั้นยังเป็นผู้ที่นำเอาดนตรีสากลมาเล่นร่วมกับลิเกคนแรกของไทยอีกด้วย

อุดม ทรงแสง
ชื่อเกิด	อุดม ทรงแสง
เกิด	20 มิถุนายน พ.ศ. 2478 อำเภออัมพวา สมุทรสงคราม ประเทศสยาม
เสียชีวิต	24 ธันวาคม พ.ศ. 2561 (83 ปี) โรงพยาบาลพระนั่งเกล้า จังหวัดนนทบุรี ประเทศไทย
คู่สมรส	4 คน เยื่อใย ทรงแสง (2497 - 2561) มะลิ อุบลเขียว (2509 - 2553) นวลพรรณ ทรงแสง (2519 - 2561) รัตนา แดงบาง (2527 - 2561)
บุตร	15 คน
อาชีพ	นักแสดง นักแสดงตลก ลิเก นักดนตรี นักแต่งเพลง
ฐานข้อมูล
IMDb

ประวัติ

อุดม ทรงแสง เกิดเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2478 ที่ตำบลเหมืองใหม่ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นบุตรของคุณพ่อผ่อง คุณแม่สอย ทรงแสง เป็นบุตรคนที่ 4 คนในบรรดาพี่น้อง 6 คน ในครอบครัวที่ประกอบอาชีพเป็นนักแสดงลิเก เริ่มเล่นลิเกตั้งแต่อายุ 13 ปีจนทำให้ไม่มีเวลาได้เรียนหนังสือและจบแค่ป.1 และได้เริ่มเป็นพระเอกลิเกในคณะศิลป์ส่งเสริม ซึ่งประสบความสำเร็จในระดับที่น่าพอใจอย่างยิ่ง ก่อนจะแยกออกมาตั้งคณะลิเกอุดมศิลป์ และได้แสดงลิเกออกรายการวิทยุในนามคณะ อุดม - แววดาว ซึ่งเป็นน้องสาว และก็ประสบความสำเร็จอย่างมากที่จันทบุรี หลังจากที่แสดงไปได้แค่ 7 วัน

ในระหว่างที่เป็นนักแสดงลิเกด้วยความที่ชื่นชอบเรื่องดนตรีทั้งไทยและสากลจึงสามารถเล่นเครื่องดนตรีที่ใช้ในการแสดงลิเกได้ทุกชิ้น และมีความสนใจในแซกโซโฟน จึงได้ซื้อมาฝึกเล่นด้วยตนเอง ต่อมาอุดมจึงได้คิดวิธีการดึงผู้ชมให้เข้ามาดูลิเกด้วยการเล่นดนตรีสากลในช่วงหัวค่ำก่อนการแสดง คณะลิเกของอุดมจึงมีทั้งแอกคอร์เดียน กีต้าร์ เบส และกลองชุด เครื่องดนตรีเหล่านี้ก็ถูกนำไปเล่นรวมกับเครื่องดนตรีลิเก นับเป็นคณะลิเกคณะแรกของเมืองไทยจนเป็นต้นแบบให้กับคณะลิเกในยุคปัจจุบัน

ขณะอายุได้ 30 ปี หลังจากที่ได้ยินคนดูบ่นให้ฟังเรื่องอายุมากเกินที่จะเป็นพระเอก อุดมก็ตัดสินใจล้างมือจากการเป็นพระเอกลิเกและหนีเข้ากรุงเทพพร้อมกับแซกโซโฟนคู่ใจเข้าร่วมวงดนตรีลูกทุ่งของประจวบ จำปาทอง สังข์ทอง สีใส ชาตรี ศรีชล เพลิน พรหมแดน นักร้องลูกทุ่งชื่อดังในยุคนั้นในตำแหน่งเครื่องเป่า พร้อมกับให้นพดล ทรงแสง (จิ้ม) ลูกชายเข้าร่วมวงอีกคนในตำแหน่งมือกลอง ในระหว่างนั้นอุดมและจิ้มได้เริ่มหันมาแสดงตลกแทนตลกในคณะที่หยุดพัก โดยได้ค่าตัวถึงคืนละ 500 บาท เล่นตลกอยู่ราว 1 ปี จนกระทั่งวงดนตรีของเพลิน พรหมแดนได้ยุบไป

ในปี พ.ศ. 2525 ขณะอายุได้ 47 ปี อุดมได้รวบรวมสมัครพรรคพวกก่อตั้งคณะตลกคณะชวนชมขึ้นในรูปแบบตลกครอบครัวแต่ไม่ได้รับความนิยมมากนักจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็นชวนชื่น โดยเริ่มแรกมี จเด็จ เพชรบูรณ์ เปี๊ยก อยุธยา แป๋ว บ้านโป่ง จิ้ม ชวนชื่น หลุยส์ ชวนชื่น และอุดม ชวนชื่น ทำให้เริ่มมีชื่อเสียงขึ้นมาโดยรับงานแสดงตลกตามที่ต่างๆ รวมไปถึงก่อตั้งบริษัทรับจัดงานแสดง โชว์ และผลิตรายการโทรทัศน์ออกมามากมายอีกด้วย ในเวลาต่อมาด้วยอายุที่มากขึ้นอุดมจึงตัดสินใจยกคณะให้ จิ้ม ชวนชื่น เป็นผู้ดูแลแทนแต่อุดมก็ยังร่วมแสดงตลกกับชาวคณะอยู่เสมอกระทั่งจิ้มได้ตัดสินใจยุบคณะชวนชื่นไปในที่สุด

นอกจากนี้ อุดมยังเป็นนักแต่งเพลงซึ่งได้รับคำแนะนำมาจากพร ภิรมย์ ในช่วงที่ไปเล่นลิเกด้วยกันนาน 2 ปี พ่อดมได้ประพันธ์เพลงไว้หลายบทเพลงให้กับนักร้องมากมาย อาทิ คัมภีร์ แสงทอง ยอดรัก สลักใจ เอกชัย ศรีวิชัย และบทเพลงที่สร้างชื่อเสียงให้กับอุดมมากที่สุดคือเพลง พิษรักพิษณุโลก เดิมอุดมตั้งใจแต่งเอาไว้ให้จิ้มไว้ตอนอายุ 14 ปี ภายหลังได้ถูกนำไปประกอบภาพยนตร์เรื่อง คนปีมะ ขับร้องโดย สีหนุ่ม เชิญยิ้ม เป็นผู้ขับร้องเป็นคนแรก ต่อมา สันติ ดวงสว่าง และ หนู มิเตอร์ ได้นำเพลงนี้ไปขับร้องใหม่

เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2561 อุดมได้ตรวจพบว่าตัวเองเป็นโรคมะเร็งตับในระยะที่ 3 กระทั่งอุดมได้เสียชีวิตลงที่โรงพยาบาลพระนั่งเกล้าเมื่อวันจันทร์ที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2561 ด้วยวัย 83 ปี 7 เดือน 4 วัน

ชีวิตส่วนตัว

อุดม ชวนชื่น มีภรรยา 4 คนและบุตรธิดารวมทั้งสิ้น 15 คน ในบรรดาบุตรธิดาของอุดมที่เป็นนักแสดงที่มีชื่อเสียง อาทิ นพดล ทรงแสง (จิ้ม ชวนชื่น), แสงดาว ทรงแสง (จอย ชวนชื่น), รณกร ทรงแสง (หลุยส์ เชิญยิ้ม) และ ผดุง ทรงแสง (แจ๊ส ชวนชื่น) รวมถึง อาคม ปรีดากุล (ค่อม ชวนชื่น) และ แป๋ว บ้านโป่ง ที่มีศักดิ์เป็นหลานทั้งนี้ อุดมเคยพูดเอาไว้ว่าลูกอีกคนหนึ่งของเขานั้นกำลังตามหาเขาอยู่ซึ่งปัจจุบันตัวของลูกคนที่ 15 ของอุดมยังคงเป็นปริศนาอยู่

นอกจากนี้อุดมยังมีศักดิ์เป็นพ่อตาของเทพ โพธิ์งาม นักแสดงตลกชื่อดังอีกด้วยเพราะลูกสาวคนหนึ่งของอุดมคือ ภัสราวรรณ ทรงพีระพัฒน์ (จุ๋ม) ได้มาแต่งงานกับเทพ โพธิ์งามและชื่อของอุดมยังได้ถูกนำไปใช้เป็นชื่อร้านอาหารทะเลของหลุยส์ เชิญยิ้ม ในชื่อ อุดมซีฟู้ด

อุดม ชวนชื่น เคยปฏิเสธรับรางวัลเป็นศิลปินแห่งชาติ เนื่องด้วยกลัวเสื่อมเสียเพราะชอบเที่ยวอาบอบนวด

แผนผังครอบครัว

แผนผังลำดับครอบครัวของอุดม ทรงแสง

อุดม                                                                                                                                               เยื่อใย     มะลิ     นวลพรรณ     รัตนา                                                                             ดา     แจ๊ส                                                                                             (หลุยส์)   ดำ   ต่าย   ช้าง                                                                                                                                                 สุวัช   จุ๋ม   แจง   จิ้ม   จั้ม   จอย   โจ้   จูน

ผลงาน

ภาพยนตร์

ปี	เรื่อง	บทบาท
2545	ผีหัวขาด	ชาวบ้าน (รับเชิญ)
2546	องค์บาก	ตาเหมือน (รับเชิญ)
	หลบผี ผีไม่หลบ	ดม
	ดึก ดำ ดึ๋ย	ตาของสวย
	คนปีมะ
		กำนันเล็ก
2547	บอดี้การ์ดหน้าเหลี่ยม	ดม (เอเลียต) (รับเชิญ)
	โหมโรง	ช่างซ่อมเครื่องดนตรีไทย
	โกร๋น ก๊วน กวน ผี	ตาเก่ง
	มนต์รักร้อยล้าน	ผู้ใหญ่เทพ
2548	พยัคฆ์ร้ายส่ายหน้า	บอม คนบ้าชอบทำระเบิด
2549	โหน่ง เท่ง นักเลงภูเขาทอง	นายแดง (พ่อของบุญเท่ง)
	โกยเถอะโยม	สัปเหร่อจัน
	แสบสนิท ศิษย์ส่ายหน้า
2551	บ้านผีเปิบ	ลุงดูด
2552	บุปผาราตรี 3.1	ลูกกรอกตัวพ่อ
	บุปผาราตรี 3.2	ลูกกรอกตัวพ่อ
2553		เจ้าพ่อดม
	มือปืนดาวพระเสาร์	เปิ้ล อาก้า
2554	จั๊กกะแหล๋น	ป๋าชา
	ใหม่กะหม่ำ โดนกะโดน	พ่อของใหม่
		ลุงดม
	หมาแก่ อันตราย	เปิ้ล อาก้า
	ขอบคุณที่รักกัน	เตี่ย
2555		วินนี่
2556		พ่อบ้าน
2557	ตุ๊กแกรักแป้งมาก	ลุงโอ่ง
2559	หลวงพี่แจ๊ส 4G	พ่อดม (พ่อของหลวงพี่แจ๊ส) (รับเชิญ)
2563

ละครโทรทัศน์ และซิตคอม

ปี	เรื่อง	บทบาท
2542 - 2547
	ระเบิดเถิดเทิง	(ตอน โจรปล้นธนาคาร, หย่าเอาเคล็ด)
2542
2545	คนส่งกรรม	เฒ่าสุก
		ลุงเม่น
2546
	ขายตรงส่งรัก
2547	มนต์เสน่หา
2548
	พยัคฆ์ร้ายหัวใจจิ๋ว
2549	โคกคูนตระกูลไข่	(ตอน โคกคูนตระกูลเค้ก, เค้กสูตรไข่)
2550	(ผู้กองเจ้าเสน่ห์)	(ตอน ตัวประกัน)
	ลูกระนาด
2551		ตาผุย
	รักต้องซ่อม	(ตอน รักติดปีก)
2552	เป็นต่อ	ลุงของพี่กอล์ฟ (ตอน ผ้าเหลืองร้อน)
		มัคทายก
2553	วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์	ท่านปู่ทอง
	วายุภัคมนตรา	ท่านเจ้าที่
2554		ลุงมหา
	ท่าประชา
	มือปราบมหาเฮี้ยน	กุมารไฟ
2555	(แก้วกลางดง)
		สัปเหร่อคง
		ยม
2556		พรานเกิ้น
2557		จ่า
	ผู้กองเจ้าเสน่ห์	ตอน ดมเล่าเฝ้าเสือ
		ลุงแช่ม
2558	ลิเกหมัดสั่ง	มัคทายก
		คนขับแท็กซี่
		พ่อครู
	มนต์รักเพลงผีบอก
2559		ตาชุปสี่คิ้ว (ครูสอนเพลงลูกทุ่ง)
	(ระเบิดเถิดเทิงแดนเซอร์ทะลวงไส้)	(ตอน พ่อไม่เข้าใจแหนม)
	ส้มตำแฮมเบอร์เกอร์	น้าสิงห์
	ละครเทิดพระเกียรติ ชุด เรื่อง	ลุงต่าย
2560		ปู่ดม
		นับตังค์ สงวนสิน (ปู่นับตังค์) (รับเชิญ)
	ราชนาวีที่รัก	ลุงโขง
2561	รักปรุงรส	ปู่สิงห์
	สุขจ๋า...อยู่หนใด?	เขียวตั้งแช

รายการโทรทัศน์

• ทางช่อง ทรูเฮฮา
• ทางช่อง 3
• สน. ชวนชื่น ทางช่อง ทรูเฮฮา
• ชวนชื่นเธียเตอร์ ทางช่อง ไทยรัฐทีวี
• ชวนชื่น Family Show ทางช่อง 3
• 7 ดาวประจัญบาน ทางช่อง 7 สี
• ป๋าซ่า พาซิ่ง ทางช่อง ทรูโฟร์ยู
• (21 มิถุนายน 2558, 25 พฤศจิกายน 2560, 1 กรกฎาคม 2561)

ผลงานอื่นๆ

• แต่งเพลง พิษรักพิษณุโลก เพลงประกอบภาพยนตร์ คนปีมะ (2546)
• คอนเสิร์ต My Name Is Kim (7-8 พฤศจิกายน 2552)
• มิวสิควีดีโอ คุณลำใย ของ ลูกนก สุภาพร
• มิวสิควีดีโอ เมื่อไหร่จะได้พบเธอ ของ ภูริต ภิรมย์ภักดี
• มิวสิควีดีโอ แว้นฟ้อหล่อเฟี้ยว ของ แจ๊ส สปุ๊กนิค ปาปิยอง กุ๊กกุ๊ก
• ร่วมร้องเพลง ป๋าซ่าพาซิ่ง เพลงประกอบรายการ ป๋าซ่าพาซิ่ง

อ้างอิง