Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
วิกฤตการณ์คองโก (ฝรั่งเศส: Crise congolaise) เป็นช่วงความขัดแย้งและผันผวนทางการเมืองในสาธารณรัฐคองโก (สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกในปัจจุบัน) ระหว่างค.ศ. 1960–1965 วิกฤตการณ์นี้เกิดขึ้นเกือบทันทีหลังคองโกได้รับเอกราชจากเบลเยียม และสิ้นสุดลงอย่างไม่เป็นทางการเมื่อโมบูตู เซเซ เซโกขึ้นปกครองประเทศ วิกฤตการณ์คองโกเป็นชุดสงครามกลางเมืองและเป็นสงครามตัวแทนในสงครามเย็น ซึ่งสหภาพโซเวียตและสหรัฐเข้าสนับสนุนฝ่ายตรงข้ามกัน เชื่อว่ามีประชาชนราว 100,000 คนถูกฆ่าในวิกฤตการณ์นี้
| วิกฤตการณ์คองโก | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ส่วนหนึ่งของ และสงครามเย็น | |||||||
 ตามเข็มนาฬิกาจากซ้ายบน:
| |||||||
| |||||||
| คู่สงคราม | |||||||
| 1960–63: สนับสนุน: สหภาพโซเวียต (1960) | 1960–63: สนับสนุน: 1960–62: สหภาพโซเวียต | ||||||
| 1964–65: (1964) | 1964–65: | ||||||
| ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||
| | ||||||
| ความสูญเสีย | |||||||
| ถูกฆ่า: ~100,000 | |||||||
ขบวนการชาตินิยมในเบลเจียนคองโกเรียกร้องให้ยุติการปกครองโดยเจ้าอาณานิคม นำไปสู่การได้รับเอกราชในวันที่ 30 มิถุนายน ค.ศ. 1960 อย่างไรก็ตามมีการเตรียมการเพียงเล็กน้อยหลังได้รับเอกราชและปัญหาหลายอย่าง เช่น แนวคิดสหพันธรัฐ และไม่ได้รับการแก้ไข เพียงสัปดาห์แรกของเดือนกรกฎาคม เกิดการก่อการกำเริบในกองทัพ ความรุนแรงระหว่างคนขาวกับคนดำปะทุ และและแยกตัวโดยได้รับการสนับสนุนจากเบลเยียม ท่ามกลางความไม่สงบ ด๊าก ฮัมมาร์เฮิลด์ เลขาธิการสหประชาชาติส่งกองกำลังรักษาสันติภาพเข้าไปในคองโกเพื่อรักษาความสงบภายใน แต่ปฏิเสธที่จะใช้กองกำลังนี้ช่วยรัฐบาลเลออปอลวีลสู้กับกลุ่มแยกตัว ปาทริส ลูมูมบา นายกรัฐมนตรีจึงขอความช่วยเหลือจากสหภาพโซเวียต ซึ่งสนับสนุนที่ปรึกษาทางทหารและความช่วยเหลืออื่น ๆ
การเข้ามาของสหภาพโซเวียตก่อให้เกิดความแตกแยกในรัฐบาล และนำไปสู่ความตึงเครียดระหว่างลูมูมบากับประธานาธิบดี ซึ่งยุติลงเมื่อโมบูตูที่คุมกองทัพก่อรัฐประหาร ขับที่ปรึกษาโซเวียตและจัดตั้งรัฐบาลใหม่ใต้อำนาจตน ลูมูมบาถูกจับกุมและภายหลังถูกประหารใน ค.ศ. 1961 ในช่วงเวลาเดียวกัน ผู้สนับสนุนลูมูมบาตั้งรัฐบาลคู่แข่งนาม "สาธารณรัฐเสรีคองโก" ในและได้รับการสนับสนุนจากสหภาพโซเวียตแต่พ่ายแพ้ใน ค.ศ. 1962 ด้านสหประชาชาติแข็งกร้าวต่อกลุ่มแยกตัวมากขึ้นหลังฮัมมาร์เฮิลด์เสียชีวิตในเหตุเครื่องบินตกใน ค.ศ. 1961 ต่อมารัฐบาลเลออปอลวีลที่ได้รับการสนับสนุนจากกองกำลังสหประชาชาติเอาชนะกาต็องกาและซูด-กาซายในต้นค.ศ. 1963
เมื่อกาต็องกาและซูด-กาซายกลับเข้ามาอยู่ใต้อำนาจรัฐบาล มีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญที่ประนีประนอมและให้ ผู้นำกาต็องกาที่ลี้ภัยเป็นนายกรัฐมนตรีชั่วคราว แต่ก่อนจะมีการเลือกตั้งเกิดกลุ่มติดอาวุธนิยมลัทธิเหมาที่เรียกตนเองว่าขึ้นทางตะวันออกของประเทศ ซิมบาสามารถยึดพื้นที่ได้จำนวนมากและก่อตั้ง "สาธารณรัฐประชาชนคองโก" ในสตานเลวีล เดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1964 ระหว่างที่ฝ่ายรัฐบาลค่อย ๆ ยึดพื้นที่คืน สหรัฐและเบลเยียมเข้าแทรกแซงเพื่อช่วยเหลือตัวประกันที่ถูกซิมบาจับตัวในสตานเลวีล หลังจากนั้นไม่นานซิมบาพ่ายแพ้และล่มสลาย หลังการเลือกตั้งในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1965 เกิดความตึงเครียดรอบใหม่ระหว่างช็อมเบกับกาซา-วูบู ส่งผลให้โมบูตูก่อรัฐประหารอีกครั้งในเดือนพฤศจิกายนและขึ้นปกครองประเทศด้วยตนเอง โมบูตูเปลี่ยนชื่อประเทศเป็นสาธารณรัฐซาอีร์ใน ค.ศ. 1971 และปกครองด้วยระบอบเผด็จการจนกระทั่งเขาถูกโค่นล้มใน ค.ศ. 1997
อ้างอิง
- Haskin 2005, pp. 24–5.
- Nzongola-Ntalaja 2007, p. 101.
- Dorn 2016, p. 32.
- Nugent 2004, p. 97.
- Mwakikagile 2014, p. 72.
- Zeilig 2008, p. 88.
- Zeilig 2008, pp. 89–91.
- Gondola 2002, p. 118.
- Nugent 2004, p. 86.
- . search.archives.un.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-05-07. สืบค้นเมื่อ 2021-04-26.
- Zeilig 2008, p. 116.
- Nzongola-Ntalaja 2007, p. 108.
- Nzongola-Ntalaja 2007, p. 109.
- Gendebien 1967, p. 205.
- Boulden 2001, p. 36.
- Willame 1972, p. 68.
- Boulden 2001, p. 40.
- Gleijeses 1994, p. 74.
- Stapleton 2017, p. 244.
- Nzongola-Ntalaja 2007, p. 136.
- EISA 2002b.
- Abbott (2014), pp. 34–35.
 | บทความประวัติศาสตร์นี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
 | บทความสงครามเย็นนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
อ้างอิงผิดพลาด: มีป้ายระบุ <ref> สำหรับกลุ่มชื่อ "lower-alpha" แต่ไม่พบป้ายระบุ <references group="lower-alpha"/> ที่สอดคล้องกัน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
wikvtkarnkhxngok frngess Crise congolaise epnchwngkhwamkhdaeyngaelaphnphwnthangkaremuxnginsatharnrthkhxngok satharnrthprachathipitykhxngokinpccubn rahwangkh s 1960 1965 wikvtkarnniekidkhunekuxbthnthihlngkhxngokidrbexkrachcakebleyiym aelasinsudlngxyangimepnthangkaremuxombutu eses esokkhunpkkhrxngpraeths wikvtkarnkhxngokepnchudsngkhramklangemuxngaelaepnsngkhramtwaethninsngkhrameyn sungshphaphosewiytaelashrthekhasnbsnunfaytrngkhamkn echuxwamiprachachnraw 100 000 khnthukkhainwikvtkarnniwikvtkarnkhxngokswnhnungkhxng aelasngkhrameyntamekhmnalikacaksaybn khayphuliphynxkemuxngexlisaaebtwil kalngrksasntiphaphduaelephuxnthibadecb thitidxawuth prachachnthithuksngharhmuinlxdya phlrmebleyiymrahwangptibtikar drakxnruc fayrthbalpathakbwnthi5 krkdakhm kh s 1960 25 phvscikayn kh s 1965sthanthisatharnrthkhxngokphlsthapnakhxngokepnrthediywexkrachphayitrabxbephdckarodyphvtinyodyombutu eses esokkhusngkhram1960 63 satharnrthkhxngok snbsnun shphaphosewiyt 1960 1960 63 snbsnun ebleyiym 1960 62 snbsnun shphaphosewiyt1964 65 ifl 23x15px border alt satharnrthprachathipitykhxngok link satharnrthprachathipitykhxngok satharnrthprachathipitykhxngok shrth ebleyiym snbsnun 1964 1964 65 aela snbsnun shphaphosewiyt cin khiwbaphubngkhbbychaaelaphunapathris lumumba dak hmmarehild xutn ifl 23x15px border alt satharnrthprachathipitykhxngok link satharnrthprachathipitykhxngok ifl 23x15px border alt satharnrthprachathipitykhxngok link satharnrthprachathipitykhxngok ombutu eses esok ifl 23x15px border alt satharnrthprachathipitykhxngok link satharnrthprachathipitykhxngok tngaet 1964 echly khwamsuyesiythukkha 100 000 khbwnkarchatiniyminebleciynkhxngokeriykrxngihyutikarpkkhrxngodyecaxananikhm naipsukaridrbexkrachinwnthi 30 mithunayn kh s 1960 xyangirktammikaretriymkarephiyngelknxyhlngidrbexkrachaelapyhahlayxyang echn aenwkhidshphnthrth aelaimidrbkaraekikh ephiyngspdahaerkkhxngeduxnkrkdakhm ekidkarkxkarkaeribinkxngthph khwamrunaerngrahwangkhnkhawkbkhndapathu aelaaelaaeyktwodyidrbkarsnbsnuncakebleyiym thamklangkhwamimsngb dak hmmarehild elkhathikarshprachachatisngkxngkalngrksasntiphaphekhaipinkhxngokephuxrksakhwamsngbphayin aetptiesththicaichkxngkalngnichwyrthbalelxxpxlwilsukbklumaeyktw pathris lumumba naykrthmntricungkhxkhwamchwyehluxcakshphaphosewiyt sungsnbsnunthipruksathangthharaelakhwamchwyehluxxun karekhamakhxngshphaphosewiytkxihekidkhwamaetkaeykinrthbal aelanaipsukhwamtungekhriydrahwanglumumbakbprathanathibdi sungyutilngemuxombututhikhumkxngthphkxrthprahar khbthipruksaosewiytaelacdtngrthbalihmitxanactn lumumbathukcbkumaelaphayhlngthukpraharin kh s 1961 inchwngewlaediywkn phusnbsnunlumumbatngrthbalkhuaekhngnam satharnrthesrikhxngok inaelaidrbkarsnbsnuncakshphaphosewiytaetphayaephin kh s 1962 danshprachachatiaekhngkrawtxklumaeyktwmakkhunhlnghmmarehildesiychiwitinehtuekhruxngbintkin kh s 1961 txmarthbalelxxpxlwilthiidrbkarsnbsnuncakkxngkalngshprachachatiexachnakatxngkaaelasud kasayintnkh s 1963 emuxkatxngkaaelasud kasayklbekhamaxyuitxanacrthbal mikarprakasichrththrrmnuythipranipranxmaelaih phunakatxngkathiliphyepnnaykrthmntrichwkhraw aetkxncamikareluxktngekidklumtidxawuthniymlththiehmathieriyktnexngwakhunthangtawnxxkkhxngpraeths simbasamarthyudphunthiidcanwnmakaelakxtng satharnrthprachachnkhxngok instanelwil eduxnphvscikayn kh s 1964 rahwangthifayrthbalkhxy yudphunthikhun shrthaelaebleyiymekhaaethrkaesngephuxchwyehluxtwpraknthithuksimbacbtwinstanelwil hlngcaknnimnansimbaphayaephaelalmslay hlngkareluxktngineduxnminakhm kh s 1965 ekidkhwamtungekhriydrxbihmrahwangchxmebkbkasa wubu sngphlihombutukxrthpraharxikkhrngineduxnphvscikaynaelakhunpkkhrxngpraethsdwytnexng ombutuepliynchuxpraethsepnsatharnrthsaxirin kh s 1971 aelapkkhrxngdwyrabxbephdckarcnkrathngekhathukokhnlmin kh s 1997 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb wikvtkarnkhxngokxangxingHaskin 2005 pp 24 5 sfn error no target CITEREFHaskin2005 Nzongola Ntalaja 2007 p 101 sfn error no target CITEREFNzongola Ntalaja2007 Dorn 2016 p 32 sfn error no target CITEREFDorn2016 Nugent 2004 p 97 sfn error no target CITEREFNugent2004 Mwakikagile 2014 p 72 sfn error no target CITEREFMwakikagile2014 Zeilig 2008 p 88 sfn error no target CITEREFZeilig2008 Zeilig 2008 pp 89 91 sfn error no target CITEREFZeilig2008 Gondola 2002 p 118 sfn error no target CITEREFGondola2002 Nugent 2004 p 86 sfn error no target CITEREFNugent2004 search archives un org khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2021 05 07 subkhnemux 2021 04 26 Zeilig 2008 p 116 sfn error no target CITEREFZeilig2008 Nzongola Ntalaja 2007 p 108 sfn error no target CITEREFNzongola Ntalaja2007 Nzongola Ntalaja 2007 p 109 sfn error no target CITEREFNzongola Ntalaja2007 Gendebien 1967 p 205 sfn error no target CITEREFGendebien1967 Boulden 2001 p 36 sfn error no target CITEREFBoulden2001 Willame 1972 p 68 sfn error no target CITEREFWillame1972 Boulden 2001 p 40 sfn error no target CITEREFBoulden2001 Gleijeses 1994 p 74 sfn error no target CITEREFGleijeses1994 Stapleton 2017 p 244 sfn error no target CITEREFStapleton2017 Nzongola Ntalaja 2007 p 136 sfn error no target CITEREFNzongola Ntalaja2007 EISA 2002b sfn error no target CITEREFEISA2002b Abbott 2014 pp 34 35 harv error no target CITEREFAbbott2014 bthkhwamprawtisastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk bthkhwamsngkhrameynniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk xangxingphidphlad mipayrabu lt ref gt sahrbklumchux lower alpha aetimphbpayrabu lt references group lower alpha gt thisxdkhlxngkn