พระเจ้ารุทรวรมันที่ 1 (เขมร: រុទ្រវរ្ម័នទី១, อักษรโรมัน: Rudravarman I, จีน: 留陁跋摩, พินอิน: Liútuóbámó) เป็นพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรฟูนานพระองค์สุดท้าย และพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรจามปา
พระเจ้ารุทรวรมันที่ 1 | |
---|---|
พระมหากษัตริย์ฟูนาน | |
ครองราชย์ | ค.ศ. 514 – 545 |
พระองค์ก่อน | พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3 |
พระองค์ถัดไป | พระเจ้าภววรมันที่ 1 (ในฐานะพระมหากษัตริย์เจนละ) |
พระมหากษัตริย์จามปา | |
ครองราชย์ | ค.ศ. 529 – 572 |
พระองค์ก่อน | |
พระองค์ถัดไป | |
พระราชสมภพ | วยาธปุระ, อาณาจักรฟูนาน |
สวรรคต | ค.ศ. 572 , อาณาจักรจามปา |
พระราชบุตร | พระเจ้าสัมภูวรมัน |
ราชวงศ์ | วรมัน () |
พระราชบิดา | พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3 |
ศาสนา | พุทธ |
พระราชประวัติ
พระเจ้ารุทรวรมันทรงเป็นพระมหากษัตริย์องค์สุดท้ายแห่งอาณาจักรฟูนาน และพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรจามปา พระองค์ทรงเป็นพระราชโอรสของ พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3 แห่งฟูนานที่ประสูติจากพระสนม เมื่อพระราชบิดาสวรรคตพระองค์ทรงแย่งชิงราชสมบัติและสังหาร รัชทายาทโดยชอบธรรมที่ประสูติจากพระนางกุลประภาวดี พระอัครมเหสี และทรงทำสงครามยืดเยื้อกับพระนางกุลประภาวดี เป็นสาเหตุให้อาณาจักรฟูนานอ่อนแอและล่มสลายลงในที่สุด เมื่อพระเจ้าภววรมันที่ 1 ร่วมกันกับเจ้าชายจิตรเสน (พระเจ้ามเหนทรวรมัน) พระอนุชา ทำสงครามเพื่อชิงราชสมบัติและบุกยึดราชธานีวยาธปุระได้สำเร็จ
พระเจ้ารุทรวรมันทรงลี้ภัยพร้อมพระราชมารดาเข้าไปในอาณาจักรจามปา ด้านเอกสารฝ่ายจามปากล่าวว่าเมื่อพระเจ้าวิชัยปาโมพระมหากษัตริย์แห่งจามปาสวรรคต กษัตริย์พระองค์ใหม่ทรงพระนามว่า "พระเจ้ารุทรวรมัน" ทรงเป็นปฐมกษัตริย์ราชวงศ์ใหม่ที่ปกครองจามปา ตามบันทึกเอกสารฝ่ายฟูนันระบุปีที่ทรงสิ้นสุดสถานะพระมหากษัตริย์แห่งฟูนันคือประมาณปี ค.ศ. 545 และเอกสารฝ่ายจามปาระบุปีที่ทรงครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งจามปาคือปี ค.ศ. 529 ซึ่งมีปีศักราชคลาดเคลื่อนกันถึง 16 ปี แต่เอกสารทั้งฝ่ายฟูนันและฝ่ายจามปาระบุตรงกันว่าพระองค์ได้ส่งราชฑูตไปถวายราชบรรณาการไปยังเมืองจีนและทรงนับถือพระพุทธศาสนา ส่วนปีที่สวรรคตเอกสารฝ่ายจามปาระบุว่าสวรรคตในปี ค.ศ. 572
อ้างอิง
- សៀវភៅសិក្សាសង្គម ថ្នាកទី១០ ឆ្នាំ២០១៧ របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ទំព័រទី១៣៤
- Jacobsen, Trudy, Lost goddesses: the denial of female power in Cambodian history, NIAS Press, Copenhagen, 2008
- Taylor, Keith Weller (1983), The Birth of the Vietnam, University of California Press, ISBN
- Wright, Arthur F. (1979), "The Sui dynasty (581–617)", in Twitchett, Denis Crispin; Fairbank, John King (eds.), The Cambridge History of China: Sui and T'ang China, 589-906 AD, Part One. Volume 3, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 48–149
- Higham, Charles (2014), Early Mainland Southeast Asia: From First Humans to Angkor, River Books
ก่อนหน้า | พระเจ้ารุทรวรมัน | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระเจ้าเกาฑิณยะชัยวรมันที่ 3 | พระมหากษัตริย์ฟูนาน (ค.ศ. 514 – 545) | พระเจ้าภววรมันที่ 1 |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecaruthrwrmnthi 1 ekhmr រ ទ រវរ ម នទ ១ xksrormn Rudravarman I cin 留陁跋摩 phinxin Liutuobamo epnphramhakstriyaehngxanackrfunanphraxngkhsudthay aelaphramhakstriyaehngxanackrcampaphraecaruthrwrmnthi 1phramhakstriyfunankhrxngrachykh s 514 545phraxngkhkxnphraecaekathinyachywrmnthi 3phraxngkhthdipphraecaphwwrmnthi 1 inthanaphramhakstriyecnla phramhakstriycampakhrxngrachykh s 529 572phraxngkhkxnphraxngkhthdipphrarachsmphphwyathpura xanackrfunanswrrkhtkh s 572 xanackrcampaphrarachbutrphraecasmphuwrmnrachwngswrmn phrarachbidaphraecaekathinyachywrmnthi 3sasnaphuththphrarachprawtiphraecaruthrwrmnthrngepnphramhakstriyxngkhsudthayaehngxanackrfunan aelaphramhakstriyaehngxanackrcampa phraxngkhthrngepnphrarachoxrskhxng phraecaekathinyachywrmnthi 3 aehngfunanthiprasuticakphrasnm emuxphrarachbidaswrrkhtphraxngkhthrngaeyngchingrachsmbtiaelasnghar rchthayathodychxbthrrmthiprasuticakphranangkulpraphawdi phraxkhrmehsi aelathrngthasngkhramyudeyuxkbphranangkulpraphawdi epnsaehtuihxanackrfunanxxnaexaelalmslaylnginthisud emuxphraecaphwwrmnthi 1 rwmknkbecachaycitresn phraecamehnthrwrmn phraxnucha thasngkhramephuxchingrachsmbtiaelabukyudrachthaniwyathpuraidsaerc phraecaruthrwrmnthrngliphyphrxmphrarachmardaekhaipinxanackrcampa danexksarfaycampaklawwaemuxphraecawichypaomphramhakstriyaehngcampaswrrkht kstriyphraxngkhihmthrngphranamwa phraecaruthrwrmn thrngepnpthmkstriyrachwngsihmthipkkhrxngcampa tambnthukexksarfayfunnrabupithithrngsinsudsthanaphramhakstriyaehngfunnkhuxpramanpi kh s 545 aelaexksarfaycamparabupithithrngkhrxngrachyepnphramhakstriyaehngcampakhuxpi kh s 529 sungmipiskrachkhladekhluxnknthung 16 pi aetexksarthngfayfunnaelafaycamparabutrngknwaphraxngkhidsngrachthutipthwayrachbrrnakaripyngemuxngcinaelathrngnbthuxphraphuththsasna swnpithiswrrkhtexksarfaycamparabuwaswrrkhtinpi kh s 572xangxingស វភ ស ក ស សង គម ថ ន កទ ១០ ឆ ន ២០១៧ របស ក រស ងអប រ យ វជន ន ងក ឡ ទ ព រទ ១៣៤ Jacobsen Trudy Lost goddesses the denial of female power in Cambodian history NIAS Press Copenhagen 2008 Taylor Keith Weller 1983 The Birth of the Vietnam University of California Press ISBN Wright Arthur F 1979 The Sui dynasty 581 617 in Twitchett Denis Crispin Fairbank John King eds The Cambridge History of China Sui and T ang China 589 906 AD Part One Volume 3 Cambridge Cambridge University Press pp 48 149 Higham Charles 2014 Early Mainland Southeast Asia From First Humans to Angkor River Books kxnhna phraecaruthrwrmn thdipphraecaekathinyachywrmnthi 3 phramhakstriyfunan kh s 514 545 phraecaphwwrmnthi 1