Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เย้า (จีนตัวย่อ: 瑶族; จีนตัวเต็ม: 瑤族; พินอิน: Yáozú; เวียดนาม: người Dao) เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นชาติพันธุ์ที่ได้รับการรับรองจากรัฐบาลจีนและเวียดนาม จากการสำรวจสำมะโนครัวประชากรจีนเมื่อ พ.ศ. 2543 พบว่ามีชาวเย้าจำนวน 2,637,421 คน ส่วนการสำรวจสำมะโนครัวประชากรเวียดนาม พ.ศ. 2562 พบว่ามีชาวเย้าจำนวน 891,151 คน และในประเทศไทยมีการสำรวจโดยกองสงเคราะห์ชาวเขา กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม พ.ศ. 2540 พบว่ามีชาวเย้าจำนวน 48,357 คน
瑶族 | |
|---|---|
 ชาวเมี่ยนในประเทศจีน เมื่อ พ.ศ. 2549 | |
| ประชากรทั้งหมด | |
| กว่า 3,500,000 คน | |
| ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
 จีน | 2,637,421 คน (พ.ศ. 2543) |
 เวียดนาม | 891,151 คน (พ.ศ. 2562) |
 สหรัฐ | 50,000 คน (พ.ศ. 2555) |
 ไทย | 48,357 คน (พ.ศ. 2540) |
| ภาษา | |
| · · จีนกลาง · เวียดนาม | |
| ศาสนา | |
| และศาสนาพุทธ | |
| กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง | |
| ม้ง | |
ในประเทศไทย ชาวเย้าส่วนใหญ่เป็นกลุ่ม อิ้วเมี่ยน ซึ่งเป็นกลุ่มย่อยหนึ่งของชาวเย้า
ประวัติ
ต้นกำเนิดของชาวเย้า สามารถสืบไปได้ถึง 2,000 ปีก่อนที่มณฑลหูหนาน ชาวเย้าและชาวม้งร่วมกันก่อเพื่อต่อต้านราชวงศ์หมิง เมื่อคราวที่ชาวฮั่นขยายตัวลงทางตนใต้ของแผ่นดินจีน ชาวเย้าถอยร่นไปทางเหนือแถบที่ราบสูงระหว่างหูหนานกับกุ้ยโจว ไปทางใต้แถบกวางตุ้งและกว่างซี และทางตะวันออกในยูนนาน ราว พ.ศ. 2433 รัฐบาลของกวางตุ้งขับไล่ชาวเย้าที่ตั้งถิ่นฐานแถบตะวันออกเฉียงเหนือของมณฑล
ในช่วงสงครามกลางเมืองลาว ชาวเย้าในลาวมีความสัมพันธ์อันดีกับสหรัฐ จนได้รับสมญาว่า "กองกำลังพันธมิตรทรงประสิทธิภาพ" (efficient friendly force) พวกเขาสนับสนุนรัฐบาลเวียดนามใต้และต่อต้านคอมมิวนิสต์ ทว่าความสัมพันธ์นี้ทำให้รัฐบาลคอมมิวนิสต์ลาวมุ่งเป้าโจมตีไปที่ชาวเย้าเพื่อล้างแค้นหลังสิ้นสงคราม ทำให้ชนเผ่าต่าง ๆ ในลาวอพยพลี้ภัยเข้าสู่ประเทศไทยมากขึ้น หลังชาวเย้าได้รับสถานะผู้ลี้ภัยจากรัฐบาลไทย และได้รับการช่วยเหลือจากองค์การสหประชาชาติ ทำให้ชาวเย้าอพยพไปยังสหรัฐ โดยมากอาศัยอยู่แถบรัฐแคลิฟอร์เนีย โอเรกอน และวอชิงตัน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มอิ้วเมี่ยน
ภาษา
ชาวเย้าแบ่งกลุ่มตามการใช้ภาษา ดังนี้
- กลุ่มภาษาเมี่ยน-จิน
- ภาษาอิ้วเมี่ยน (Iu Mien) มีผู้ใช้จำนวน 2,172,000 คน แบ่งเป็นในประเทศจีน 1,699,750 คน, ประเทศเวียดนาม 350,000 คน, สหรัฐ 60,000 คน, ประเทศไทย 40,000 คน, ประเทศลาว 20,250 คน และประเทศฝรั่งเศส 2,000 คน
- ภาษากิมมุน (Kim Mun) หรือ แลนแตน มีผู้ใช้มากกว่า 300,000 คน ในเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง มณฑลหูหนาน มณฑลไหหลำของจีน และจังหวัดหล่าวกายของเวียดนาม
- ภาษาเบียวมอน (Biao Mon) มีผู้ใช้ 20,000 คน ในเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วงของจีน
- ภาษาเจามิน (Dzao Min) มีผู้ใช้จำนวน 60,000 คน ในมณฑลกวางตุ้งและมณฑลหูหนานของจีน
- ภาษาเบียวมิน (Biao Min) มีผู้ใช้จำนวน 43,000 คน ในเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง และมณฑลหูหนานของจีน
นอกจากนี้ชาวเย้าบางส่วนใช้ภาษาในซึ่งใกล้เคียงกัน, ซึ่งอยู่ในตระกูลภาษาขร้า-ไท และจำนวนหนึ่งพูดภาษาจีนสำเนียงถิ่นอีกจำนวน 500,000 คน
ทั้งนี้ชาวเย้าส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มอิ้วเมี่ยน กระจายตัวอยู่ในทางตอนบนภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คิดเป็นร้อยละ 80-85 จากทั้งหมดสี่กลุ่ม โดยชาวเย้าในไทยและสหรัฐเป็นกลุ่มอิ้วเมี่ยน พวกเขาพยายามเสนอตัวตนในผู้คนในสังคมรู้จักในนาม อิ้วเมี่ยน หรือ เมี่ยน มากกว่าเย้า ในประเทศลาวกลุ่มอิ้วเมี่ยนจะอาศัยอยู่บนที่สูง ขณะที่กลุ่มกิมมุน (หรือแลนแตน) จะอยู่ที่ราบ ขณะที่ชาวเย้าในมณฑลไหหลำจำนวน 61,000 คน เป็นกลุ่มกิมมุนทั้งหมด และมีชาวกิมมุนจำนวน 139,000 คน กระจายตัวในเขตปกครองตนเองกว่างซีและมณฑลยูนนาน ส่วนชาวกิมมุนในลาวและเวียดนาม มีจำนวนราว 174,500 คน
ศาสนา
ชาวเย้าเคารพบูชาดวงพระวิญญาณของพระเจ้าผินหวาง หรือเปี้ยนฮู่ง ซึ่งชาวเย้านับถือว่าเป็นผู้ให้กำเนิดชาติพันธุ์ของตน ชาวเย้าจะบูชาวิญญาณของบรรพบุรุษในสี่รุ่นเท่านั้น เพราะเชื่อว่าวิญญาณของบรรพชนซึ่งสิงสถิตอยู่บนสวรรค์จะปกปักลูกหลานของตน โดนจะตั้งหิ้งบูชาไว้ทุกบ้าน มีเทพยดาชั้นสูงคอยดูแลมนุษย์ในกรณีที่วิญญาณบรรพชนช่วยเหลือไม่ได้ และเทพารักษ์สิงสถิตอยู่ตามสถานที่ต่าง ๆ เช่น ภูเขา หนองน้ำ หรือจอมปลวก เป็นต้น โดนจะมีการเซ่นสรวงกันตามประเพณี นอกจากนี้ยังมีความเชื่อเรื่อง และการ โดยได้รับอิทธิพลอย่างจากลัทธิเต๋ามาแต่บรรพกาล มีการผสานความเชื่อของลัทธิเต๋า ผูกเข้ากับความเชื่อชาวบ้านเย้า และความเชื่อจากศาสนาพุทธบางประการเข้ามา ทำให้ศาสนาชาวบ้านเย้า มีความคล้ายคลึงและใกล้เคียงกับศาสนาชาวบ้านจีนอย่างมาก มีนักวิชาการระบุว่าศาสนาชาวบ้านเย้าได้รับอิทธิพลจากศาสนาพุทธอย่างมาก Zhang Youjun นักวิชาการชาวจีนระบุว่า "แม้พิธีกรรมของเย้าจะแสดงถึงอิทธิพลทางศาสนาพุทธ แต่ชาวเย้าไม่เชื่อในศาสนาพุทธเลย พวกเขานับถือลัทธิเต๋าอย่างเหนียวแน่น"
ในประเทศไทย ชาวเย้าส่วนใหญ่นับถือ ช่วงแรกพวกเขาได้รับอิทธิพลทางศาสนาพุทธเพราะคนรุ่นก่อนนิยมบวชเรียนที่วัด มักทำกิจกรรมทางศาสนาพุทธในสังคมเมืองร่วมกับพุทธศาสนิกชนพื้นราบ แต่หากกลับมาที่บ้านพวกเขายังคงบูชาผีบรรพชนเช่นเดิม บางส่วนที่เปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์หรืออิสลามก็จะละทิ้งการบูชาผี แต่กระนั้นแม้จะมีความเชื่อต่างกัน พวกเขาก็สามารถอยู่ร่วมกันได้ โดยกลุ่มที่ไม่ได้นับถือผีแล้วยังมาช่วยจัดงานทำบุญเลี้ยงผีในโอกาสสำคัญต่าง ๆ เช่นเดิม
อ้างอิง
- Census 01/04/2019. p. 44. General Directorate for Statistics of Vietnam, 19/12/2019. accessdate 1/09/2020.
- [1]
- . ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-12-11. สืบค้นเมื่อ 11 ธันวาคม 2564.
{{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=((help)) - Wiens, Herold Jacob (1967). Han Chinese expansion in South China. Shoe String Press. p. 276.
- The Chinese times, Volume 4. TIENTSIN: THE TIENTSIN PRINTING CO. 1890. p. 24.
- "Independent Lens . DEATH OF A SHAMAN . The Mien - PBS". www.pbs.org. จากแหล่งเดิมเมื่อ 14 February 2018. สืบค้นเมื่อ 3 May 2018.
- "Kim Mun". ethnologue.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 February 2013. สืบค้นเมื่อ 3 May 2018.
- Deborah A. Sommer, "Taoism and the Arts" in The Oxford Handbook of Religion and the Arts (ed. Frank Burch Brown: , 2014), p. 384.
- Litzinger, Ralph A. (2000). Other Chinas: The Yao and the Politics of National Belonging. Duke University Press. pp. 289–90. ISBN .
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
eya cintwyx 瑶族 cintwetm 瑤族 phinxin Yaozu ewiydnam người Dao epnklumchatiphnthuinphumiphakhexechiytawnxxkaelaexechiytawnxxkechiyngit epnchatiphnthuthiidrbkarrbrxngcakrthbalcinaelaewiydnam cakkarsarwcsamaonkhrwprachakrcinemux ph s 2543 phbwamichaweyacanwn 2 637 421 khn swnkarsarwcsamaonkhrwprachakrewiydnam ph s 2562 phbwamichaweyacanwn 891 151 khn aelainpraethsithymikarsarwcodykxngsngekhraahchawekha krathrwngaerngnganaelaswsdikarsngkhm ph s 2540 phbwamichaweyacanwn 48 357 khneya瑶族chawemiyninpraethscin emux ph s 2549prachakrthnghmdkwa 3 500 000 khnphumiphakhthimiprachakrxyangminysakhy cin2 637 421 khn ph s 2543 ewiydnam891 151 khn ph s 2562 shrth50 000 khn ph s 2555 ithy48 357 khn ph s 2540 phasa cinklang ewiydnamsasnaaelasasnaphuththklumchatiphnthuthiekiywkhxngmng inpraethsithy chaweyaswnihyepnklum xiwemiyn sungepnklumyxyhnungkhxngchaweyaprawtitnkaenidkhxngchaweya samarthsubipidthung 2 000 pikxnthimnthlhuhnan chaweyaaelachawmngrwmknkxephuxtxtanrachwngshming emuxkhrawthichawhnkhyaytwlngthangtnitkhxngaephndincin chaweyathxyrnipthangehnuxaethbthirabsungrahwanghuhnankbkuyocw ipthangitaethbkwangtungaelakwangsi aelathangtawnxxkinyunnan raw ph s 2433 rthbalkhxngkwangtungkhbilchaweyathitngthinthanaethbtawnxxkechiyngehnuxkhxngmnthl inchwngsngkhramklangemuxnglaw chaweyainlawmikhwamsmphnthxndikbshrth cnidrbsmyawa kxngkalngphnthmitrthrngprasiththiphaph efficient friendly force phwkekhasnbsnunrthbalewiydnamitaelatxtankhxmmiwnist thwakhwamsmphnthnithaihrthbalkhxmmiwnistlawmungepaocmtiipthichaweyaephuxlangaekhnhlngsinsngkhram thaihchnephatang inlawxphyphliphyekhasupraethsithymakkhun hlngchaweyaidrbsthanaphuliphycakrthbalithy aelaidrbkarchwyehluxcakxngkhkarshprachachati thaihchaweyaxphyphipyngshrth odymakxasyxyuaethbrthaekhlifxreniy oxerkxn aelawxchingtn sungswnihyepnklumxiwemiynphasachaweyaaebngklumtamkarichphasa dngni klumphasaemiyn cin phasaxiwemiyn Iu Mien miphuichcanwn 2 172 000 khn aebngepninpraethscin 1 699 750 khn praethsewiydnam 350 000 khn shrth 60 000 khn praethsithy 40 000 khn praethslaw 20 250 khn aelapraethsfrngess 2 000 khn phasakimmun Kim Mun hrux aelnaetn miphuichmakkwa 300 000 khn inekhtpkkhrxngtnexngkwangsicwng mnthlhuhnan mnthlihhlakhxngcin aelacnghwdhlawkaykhxngewiydnam phasaebiywmxn Biao Mon miphuich 20 000 khn inekhtpkkhrxngtnexngkwangsicwngkhxngcin phasaecamin Dzao Min miphuichcanwn 60 000 khn inmnthlkwangtungaelamnthlhuhnankhxngcin phasaebiywmin Biao Min miphuichcanwn 43 000 khn inekhtpkkhrxngtnexngkwangsicwng aelamnthlhuhnankhxngcin nxkcaknichaweyabangswnichphasainsungiklekhiyngkn sungxyuintrakulphasakhra ith aelacanwnhnungphudphasacinsaeniyngthinxikcanwn 500 000 khn thngnichaweyaswnihycaepnklumxiwemiyn kracaytwxyuinthangtxnbnphumiphakhexechiytawnxxkechiyngit khidepnrxyla 80 85 cakthnghmdsiklum odychaweyainithyaelashrthepnklumxiwemiyn phwkekhaphyayamesnxtwtninphukhninsngkhmruckinnam xiwemiyn hrux emiyn makkwaeya inpraethslawklumxiwemiyncaxasyxyubnthisung khnathiklumkimmun hruxaelnaetn caxyuthirab khnathichaweyainmnthlihhlacanwn 61 000 khn epnklumkimmunthnghmd aelamichawkimmuncanwn 139 000 khn kracaytwinekhtpkkhrxngtnexngkwangsiaelamnthlyunnan swnchawkimmuninlawaelaewiydnam micanwnraw 174 500 khnsasnahmwkkhxngnkbwchetachaweya thakhuninkhriststwrrsthi 19 chaweyaekharphbuchadwngphrawiyyankhxngphraecaphinhwang hruxepiynhung sungchaweyanbthuxwaepnphuihkaenidchatiphnthukhxngtn chaweyacabuchawiyyankhxngbrrphburusinsirunethann ephraaechuxwawiyyankhxngbrrphchnsungsingsthitxyubnswrrkhcapkpklukhlankhxngtn odncatnghingbuchaiwthukban miethphydachnsungkhxyduaelmnusyinkrnithiwiyyanbrrphchnchwyehluximid aelaethpharkssingsthitxyutamsthanthitang echn phuekha hnxngna hruxcxmplwk epntn odncamikaresnsrwngkntampraephni nxkcakniyngmikhwamechuxeruxng aelakar odyidrbxiththiphlxyangcaklththietamaaetbrrphkal mikarphsankhwamechuxkhxnglththieta phukekhakbkhwamechuxchawbaneya aelakhwamechuxcaksasnaphuththbangprakarekhama thaihsasnachawbaneya mikhwamkhlaykhlungaelaiklekhiyngkbsasnachawbancinxyangmak minkwichakarrabuwasasnachawbaneyaidrbxiththiphlcaksasnaphuththxyangmak Zhang Youjun nkwichakarchawcinrabuwa aemphithikrrmkhxngeyacaaesdngthungxiththiphlthangsasnaphuthth aetchaweyaimechuxinsasnaphuththely phwkekhanbthuxlththietaxyangehniywaenn inpraethsithy chaweyaswnihynbthux chwngaerkphwkekhaidrbxiththiphlthangsasnaphuththephraakhnrunkxnniymbwcheriynthiwd mkthakickrrmthangsasnaphuththinsngkhmemuxngrwmkbphuththsasnikchnphunrab aethakklbmathibanphwkekhayngkhngbuchaphibrrphchnechnedim bangswnthiepliynipnbthuxsasnakhristhruxxislamkcalathingkarbuchaphi aetkrannaemcamikhwamechuxtangkn phwkekhaksamarthxyurwmknid odyklumthiimidnbthuxphiaelwyngmachwycdnganthabuyeliyngphiinoxkassakhytang echnedimxangxingCensus 01 04 2019 p 44 General Directorate for Statistics of Vietnam 19 12 2019 accessdate 1 09 2020 1 sunymanusywithyasirinthr xngkhkarmhachn khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2021 12 11 subkhnemux 11 thnwakhm 2564 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help Wiens Herold Jacob 1967 Han Chinese expansion in South China Shoe String Press p 276 The Chinese times Volume 4 TIENTSIN THE TIENTSIN PRINTING CO 1890 p 24 Independent Lens DEATH OF A SHAMAN The Mien PBS www pbs org cakaehlngedimemux 14 February 2018 subkhnemux 3 May 2018 Kim Mun ethnologue com cakaehlngedimemux 3 February 2013 subkhnemux 3 May 2018 Deborah A Sommer Taoism and the Arts in The Oxford Handbook of Religion and the Arts ed Frank Burch Brown 2014 p 384 Litzinger Ralph A 2000 Other Chinas The Yao and the Politics of National Belonging Duke University Press pp 289 90 ISBN 0 8223 2549 7