หมูป่า (ชื่อวิทยาศาสตร์: Sus scrofa) มีอีกชื่อว่า สุกรป่า,หมู่ป่าทั่วไป,หมู่ป่ายูเรเชีย หรือเรียกแบบง่ายว่า หมูป่า เป็นสัตว์วงศ์ ที่อาศัยอยู่ในยูเรเชียและอเมริกาเหนือ และถูกนำไปที่ทวีปอเมริกาและโอเชียเนีย สปีชีส์นี้ถือเป็นหนึ่งในสัตว์เลี้ยงลูดด้วยนมที่แพร่กระจายไกลที่สุดในโลก และเป็นที่กระจายตัวไกลที่สุดด้วย ด้วยเหตุนี้ทางบัญชีแดงไอยูซีเอ็นจัดให้สัตว์ชนิดนี้อยู่ในกลุ่มสิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงต่ำต่อการสูญพันธุ์เพราะพบในบริเวณกว้าง มีจำนวนมาก และปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ หมูป่าน่าจะมีต้นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ช่วงสมัยไพลสโตซีนตอนต้น และมีความเหนือกว่าสปีชีส์ suid อื่น ๆ ผ่านการแพร่กระจายทั่วโลกเก่า
หมูป่า ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยไพลสโตซีนตอนต้น–สมัยโฮโลซีน | |
---|---|
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
โดเมน: | ยูแคริโอต |
อาณาจักร: | สัตว์ |
ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
ชั้น: | สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม |
อันดับ: | สัตว์กีบคู่ |
วงศ์: | |
สกุล: | Linnaeus, |
สปีชีส์: | Sus scrofa |
ชื่อทวินาม | |
Sus scrofa Linnaeus, | |
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ของหมูป่า (เขียว) และบริเวณที่มีการนำประชากรมา (น้ำเงิน): ไม่แสดงบริเวณที่มีการนำประชากรมาจำนวนน้อยในแคริบเบียน, นิวซีแลนด์, แอฟริกาใต้สะฮารา และบริเวณเบอร์มิวดา, และรัฐอะแลสกา | |
ชื่อพ้อง | |
สปีชีส์ที่มีชื่อพ้องชนิด
|
ใน ค.ศ. 1990 มีหมูป่าสปีชีส์ย่อยที่ได้รับการยอมรับถึง 16 สปีชีส์ ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มตามความสูงของกระโหลกและความยาวของ สปีชีส์นี้อาศัยอยู่ในสังคมที่เพศเมียเป็นใหญ่ ประกอบด้วยหมูเพศเมียที่มีความสัมพันธ์กัน และลูก ๆ ของมัน (ทั้งเพศผู้และเพศเมีย) ส่วนหมูเพศผู้โตเต็มวัยส่วนใหญ่ในช่วงนอกมักอาศัยแบบสันโดษหมาป่าเทาเป็นนักล่าหลักของหมูป่าในบริเวณส่วนใหญ่ ยกเว้นในตะวันออกไกลและหมู่เกาะซุนดาน้อยที่มีนักล่าเป็นเสือและมังกรโกโมโดตามลำดับ หมูป่ามีความสัมพันธ์กับมนุษย์มาอย่างยาวนาน โดยเป็นบรรพบุรุษของพันธุ์หมูเลี้ยงส่วนใหญ่และเป็นมาหลายสหัสวรรษ
ลักษณะ
มีรูปร่างหน้าตาคล้ายหมูบ้าน แต่มีขนตามลำตัวยาวกว่า ลำตัวมีสีเทา ดำ บางตัวอาจมีสีน้ำตาลเข้ม ขนบริเวณหัวชี้ยาวออกไปทางด้านหลัง ตัวเมียมีเต้านม 5 คู่ ลูกที่เกิดใหม่มีสีน้ำตาลเข้มค่อนไปทางดำและมีแถบสีดำพาดผ่านตามยาวลำตัว ดูคล้ายลายของแตงไทย
มีขนาดความยาวลำตัวและหัว 135-150 เซนติเมตร ความยาวหาง 20-30 เซนติเมตร มีน้ำหนักประมาณ 75-200 กิโลกรัม โดยตัวผู้จะมีน้ำหนักหนักกว่าตัวเมีย สามารถวิ่งได้เร็ว 30 ไมล์/ชั่วโมง ตัวเมียสามารถมีลูกได้ครอกละ 10-11 ตัว ปีละ 2 ครอก
การกระจายพันธุ์และนิเวศวิทยา
หมูป่า จัดเป็นสัตว์ที่การกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางมาก ทั้งในทวีปอเมริกาเหนือ, ทวีปยุโรป, ทวีปเอเชียและแอฟริกา และในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก็สามารถพบเห็นได้ทั่วไป จึงทำให้มีทั้งหมด 10 ชนิดย่อยด้วยกัน (ดูในตาราง)
มีนิเวศวิทยาและพฤติกรรมสามารถอาศัยอยู่ได้ในหลากหลายสภาพแวดล้อม แต่มักเลือกที่จะอยู่ใกล้แหล่งน้ำ เพราะชอบนอนแช่ปลักโคลนในวันที่มีอากาศร้อน สามารถกินอาหารได้หลากหลายทั้งพืชและสัตว์ขนาดเล็ก เช่น สัตว์เลื้อยคลานหรือแม้แต่ซากสัตว์ด้วย หมูป่าที่อาศัยในป่าที่อยู่ใกล้แหล่งเกษตรกรรมของมนุษย์ อาจจะขโมยกินหัวหรือรากพืชที่ปลูก รวมทั้งถึงนาข้าวด้วย การหาอาหารจะใช้จมูกดุนดินเพื่อขุดหาอาหารใต้ดิน ขณะออกหาอาหารจะส่งเสียงร้องดังอยู่ตลอดเวลา มักหากินในช่วงเวลาเช้าตรู่และยามบ่าย บางครั้งอาจหากินได้ในเวลากลางคืนด้วย มักรวมกันเป็นฝูงใหญ่ ราว 20-100 ตัว โดยจะมีอายุของสมาชิกในฝูงคละเคล้ากันไป เมื่อถึงสภาวะคับขันจะหลบหนีไปตามพุ่มไม้เตี้ย ๆ ตามปกติแล้วหมูป่าเป็นสัตว์ที่ขี้หงุดหงิดและมีอารมณ์ร้าย ศัตรูของหมูป่าได้แก่ เสือโคร่งและเสือดาว เมื่อพบศัตรูตัวผู้จะออกมาทำหน้าที่ต่อสู้เพื่อปกป้องสมาชิกในฝูง ด้วยการพุ่งชนด้วยเขี้ยวที่ยาวโง้งออกมา ซึ่งในตัวเมียไม่มี
ปัจจุบัน เป็นสัตว์เศรษฐกิจชนิดหนึ่งที่มีการเพาะเลี้ยงเพื่อรับประทานเนื้อเป็นอาหาร หรืออาจจะเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงตามบ้านของบางคนก็ได้ โดยมีการทำฟาร์มหมูป่า
ในประเทศไทย มีฝูงหมูป่าอาศัยอยู่ท่ามกลางเมืองใหญ่อยู่ 2 แห่ง คือ หมู่บ้านร้างแห่งหนึ่ง ในอำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ มีจำนวนประชากรหมูป่าราว 200 ตัว และหมู่บ้านร้างอีกแห่งหนึ่ง ในเขตสะพานสูง กรุงเทพมหานคร มีประชากรหมูป่าอยู่ราว 50 ตัว ซึ่งทั้งสองแห่งนี้เกิดจากเจ้าของที่ดินเดิมได้นำหมูป่ามาเลี้ยงและทิ้งไว้ จนกระทั่งแพร่ขยายพันธุ์กันเอง
เขี้ยวหมูป่า
หมูป่า มีลักษณะที่แตกต่างจากหมูบ้านอย่างเห็นได้ชัด คือ มีฟันหน้างอกและยาวออกมาคล้ายพลั่ว คือ เขี้ยว ที่เอาไว้ใช้ป้องกันตัวและขุดหาอาหาร หมูป่าจะมีฟันทั้งหมด 44 ซี่ โดยเขี้ยวจะเป็นฟันหน้าด้านล่างที่ยาว แคบและยื่นออกไปทางข้างหน้า ทำหน้าที่คล้ายพลั่ว โดยเฉพาะในการขุดหาอาหาร โดยการขุดคุ้ยตามพื้นดินหรือตามโป่ง เขี้ยวของหมูป่าจะไม่มีรากฟัน โดยเฉพาะในตัวผู้ เขี้ยวจะค่อย ๆ เพิ่มขนาดจากเล็กไป ใหญ่ ส่วนฟันกรามซี่สุดท้ายจะมีขนาดเท่ากับฟันกรามซี่ที่ 1 และ 2 รวมกัน ส่วนของกะโหลกมีความยาว และลาดเอียง โดยที่ส่วนปากและฟันมีความยาวประมาณร้อยละ 70-80 ของกะโหลก ในตัวผู้ช่วงฤดูผสมพันธุ์ ตัวผู้โดยเฉพาะตัวที่มีขนาดใหญ่จะรวมตัวกัน ซึ่งโดยปกติจะอาศัยอยู่โดดเดี่ยว เรียกกันว่า "หมูโทน" มีร่างกายกำยำล่ำสัน มีเขี้ยวยาวและแหลมคมสามารถป้องกันตัวเองได้ ซึ่งเขี้ยวหมูป่านี้ มีความเชื่อทางไสยศาสตร์ของคนไทยว่า สามารถป้องกันภยันตรายได้เช่นเดียวกับเขี้ยวหรือเล็บของเสือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหมูป่าที่มีเขี้ยวลักษณะตัน ไม่เป็นโพรงเหมือนหมูป่าทั่วไป
ชนิดพันธุ์ต่างถิ่นในสหรัฐอเมริกา
ในสหรัฐอเมริกา หมูป่าเข้าไปถึงตั้งแต่ศตวรรษที่ 16 พร้อมกับการตั้งถิ่นฐานของชาวยุโรป เป็นหมูป่ารัสเซียผสมกับหมูบ้าน ปัจจุบัน หมูป่าเหล่านี้กลายเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่แพร่ระบาดไปแล้วในหลายรัฐของสหรัฐอเมริกา คาดว่ามีจำนวนทั้งสิ้นประมาณ 5.5 ล้านตัวทั่วประเทศ เพิ่มจำนวนประชากรจากแค่ 3 ล้านตัวภายใน 10 ปี สร้างความเสียหายให้แก่พืชไร่ปีละ 1.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในบางรัฐ เช่น ลุยเซียนามีกฎหมายให้ล่าหมูป่าได้ทั้งปี หมูป่าหลายตัวมีขนาดใหญ่กว่าปกติ มีการเผยแพร่ภาพหมูป่าตัวใหญ่มีน้ำหนักถึง 1,100 ปอนด์ โดยเฉพาะไปตามอินเทอร์เน็ต จนถูกเรียกกันว่า "ฮ็อกซิลล่า" แต่นักล่าหมูป่าหลายคนยืนยันว่าหมูป่าตัวที่ใหญ่ถึงขนาดนั้นไม่มีอยู่จริง แต่เป็นการตกแต่งภาพ น้ำหนักตัวที่มีขนาดใหญ่ที่สุดอยู่ที่ 600 ปอนด์ แต่ขนาดใหญ่โดยทั่วไปไม่เกิน 300 ปอนด์ ซึ่งหมูป่าเหล่านี้เป็นหมูป่าพันธุ์ผสมกับหมูบ้าน มีจุดเด่น คือ มีขนเป็นแผงสีดำตั้งตามแนวยาวของสันหลัง
รูปภาพ
- ลูกหมูป่าที่ตามตัวยังมีลายอยู่
- หมูป่าตัวเมียขณะโตเต็มที่
- ส่วนปากของตัวผู้ที่แสดงให้เห็นเขี้ยวชัดเจน
- ขณะออกหากินในธรรมชาติ
อ้างอิง
- Keuling, O.; Leus, K. (2019). "Sus scrofa". IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T41775A44141833. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T41775A44141833.en. สืบค้นเมื่อ 16 November 2021.
- (2005). "Order Carnivora". ใน ; Reeder, D. M. (บ.ก.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 532–628. ISBN . OCLC 62265494.
- Heptner, V. G.; Nasimovich, A. A.; Bannikov, A. G.; Hoffman, R. S. (1988). Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union]. Vol. I. Washington, D.C.: and National Science Foundation. pp. 19–82.
- Oliver, W. L. R.; และคณะ (1993). "The Common Wild Pig (Sus scrofa)". ใน Oliver, W. L. R. (บ.ก.). Pigs, Peccaries, and Hippos – 1993 Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN / SSC Pigs and Peccaries Specialist Group. pp. 112–121. ISBN .
- "Explore the Database". www.mammaldiversity.org. สืบค้นเมื่อ 2021-08-21.
- "Boar - mammal". Britannica. สืบค้นเมื่อ 29 August 2021.
- Chen, K.; และคณะ (2007). "Genetic Resources, Genome Mapping and Evolutionary Genomics of the Pig (Sus scrofa)". Int J Biol Sci. 3 (3): 153–165. doi:10.7150/ijbs.3.153. PMC 1802013. PMID 17384734.
- Kurtén, Björn (1968). Pleistocene mammals of Europe. Weidenfeld and Nicolson. pp. 153–155
- Marsan & Mattioli 2013, pp. 75–76
- Baskin, L.; Danell, K. (2003). Ecology of Ungulates: A Handbook of Species in North, Central, and South America, Eastern Europe and Northern and Central Asia. . pp. 15–38. ISBN .
- Affenberg, W. (1981). The Behavioral Ecology of the Komodo Monitor. . p. 248. ISBN .
- Giant Feral Hog, "Biggest & Baddest" สารคดีทางอนิมอลพลาเน็ต. ทางทรูวิชั่นส์: อังคารที่ 8 มกราคม 2556
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-22. สืบค้นเมื่อ 2008-04-25.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2013-07-02.
- ร้องสื่อช่วยฝูงหมูป่ากลางกรุงโดนคนทำร้ายจับไปกิน จากเดลินิวส์
- เขี้ยวหมูป่า, คอลัมน์ เรื่องน่ารู้ หน้า 12. เดลินิวส์: เสาร์ที่ 17 พฤศจิกายน 2555 ขึ้น 4 ค่ำ เดือน 12 ปีมะโรง
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-17. สืบค้นเมื่อ 2013-01-07.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-05-11. สืบค้นเมื่อ 2013-01-07.
บรรณานุกรม
- Cabanau, Laurent (2001). The Hunter's Library: Wild Boar in Europe. Könemann. ISBN .
- Marsan, Andrea; Mattioli, Stefano (2013). Il Cinghiale (ภาษาอิตาลี). Il Piviere (collana Fauna selvatica. Biologia e gestione). ISBN .
- Scheggi, Massimo (1999). La bestia nera: Caccia al cinghiale fra mito, storia e attualità (ภาษาอิตาลี). Editoriale Olimpia (collana Caccia). ISBN .
อ่านเพิ่ม
- Apollonio, M. et al. (1988), "The systematics of the wild boar (Sus scrofa L.) in Italy", Bolletino di Zoologiaa, 3:213–221
- Carden, R.F. (2012) "Review of the Natural History of Wild Boar (Sus scrofa) on the island of Ireland" 2014-10-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Report prepared by Ruth Carden for the Northern Ireland Environment Agency, Northern Ireland, UK, National Parks & Wildlife Service, Department of Arts, Heritage and the Gaeltacht, Dublin, Ireland and the National Museum of Ireland – Education & Outreach Department.
- (ในภาษาฝรั่งเศส) Durantel, P. (2007), Le sanglier et ses chasses, Editions Artemis, ISBN
- Greene, J. (2011), The Golden-Bristled Boar: Last Ferocious Beast of the Forest, University of Virginia Press, ISBN
- Hatto, A. T. (1957) "Snake‐swords and Boar‐helms in Beowulf". In: English Studies, 38:1-6, 145-160. DOI: 10.1080/00138385708596994
- (ในภาษาฝรั่งเศส) Marillier, B. (2003), Le sanglier héraldique, Editions Cheminements, ISBN
- Mayer, J. J. & Shedrow, C. B. (2007), , Washington Savannah River Company
- (ในภาษาอิตาลี) Padiglione, V. (1989), Il cinghiale cacciatore: Antropologia simbolica della caccia in Sardegna, Armando Editore (collana Antropologia culturale)
- Ronald M. Nowak (1999), Walker's Mammals of the World (ภาษาอังกฤษ) (6th ed.), Baltimore: Johns Hopkins University Press, ISBN , LCCN 98023686
แหล่งข้อมูลอื่น
- Encyclopædia Britannica. Vol. 3 (9th ed.). 1878. .
- Jokelainen, P.; Näreaho, A.; Hälli, O.; Heinonen, M.; Sukura, A. (2012). "Farmed wild boars exposed to Toxoplasma gondii and Trichinella spp". Veterinary Parasitology. 187 (1–2): 323–327. doi:10.1016/j.vetpar.2011.12.026. PMID 22244535.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
hmupa chuxwithyasastr Sus scrofa mixikchuxwa sukrpa hmupathwip hmupayuerechiy hruxeriykaebbngaywa hmupa epnstwwngs thixasyxyuinyuerechiyaelaxemrikaehnux aelathuknaipthithwipxemrikaaelaoxechiyeniy spichisnithuxepnhnunginstweliyngluddwynmthiaephrkracayiklthisudinolk aelaepnthikracaytwiklthisuddwy dwyehtunithangbychiaedngixyusiexncdihstwchnidnixyuinklumsingmichiwitthimikhwamesiyngtatxkarsuyphnthuephraaphbinbriewnkwang micanwnmak aelaprbtwekhakbsingaewdlxmid hmupanacamitnkaenidinexechiytawnxxkechiyngitchwngsmyiphlsotsintxntn aelamikhwamehnuxkwaspichis suid xun phankaraephrkracaythwolkekahmupa chwngewlathimichiwitxyu smyiphlsotsintxntn smyoholsinsthanakarxnurkskhwamesiyngta IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr stwiflm stwmiaeknsnhlngchn stweliynglukdwynmxndb stwkibkhuwngs skul Linnaeus spichis Sus scrofachuxthwinamSus scrofa Linnaeus aephnthiaesdngkarkracayphnthukhxnghmupa ekhiyw aelabriewnthimikarnaprachakrma naengin imaesdngbriewnthimikarnaprachakrmacanwnnxyinaekhribebiyn niwsiaelnd aexfrikaitsahara aelabriewnebxrmiwda aelarthxaaelskachuxphxngspichisthimichuxphxngchnid andamanensis Blyth 1858babi Miller 1906enganus Lyon 1916floresianus Jentink 1905natunensis Miller 1901nicobaricus Miller 1902 source source hmupakharam in kh s 1990 mihmupaspichisyxythiidrbkaryxmrbthung 16 spichis sungaebngxxkepn 4 klumtamkhwamsungkhxngkraohlkaelakhwamyawkhxng spichisnixasyxyuinsngkhmthiephsemiyepnihy prakxbdwyhmuephsemiythimikhwamsmphnthkn aelaluk khxngmn thngephsphuaelaephsemiy swnhmuephsphuotetmwyswnihyinchwngnxkmkxasyaebbsnodshmapaethaepnnklahlkkhxnghmupainbriewnswnihy ykewnintawnxxkiklaelahmuekaasundanxythiminklaepnesuxaelamngkrokomodtamladb hmupamikhwamsmphnthkbmnusymaxyangyawnan odyepnbrrphburuskhxngphnthuhmueliyngswnihyaelaepnmahlayshswrrslksnamirupranghnatakhlayhmuban aetmikhntamlatwyawkwa latwmisietha da bangtwxacmisinatalekhm khnbriewnhwchiyawxxkipthangdanhlng twemiymietanm 5 khu lukthiekidihmmisinatalekhmkhxnipthangdaaelamiaethbsidaphadphantamyawlatw dukhlaylaykhxngaetngithy mikhnadkhwamyawlatwaelahw 135 150 esntiemtr khwamyawhang 20 30 esntiemtr minahnkpraman 75 200 kiolkrm odytwphucaminahnkhnkkwatwemiy samarthwingiderw 30 iml chwomng twemiysamarthmilukidkhrxkla 10 11 tw pila 2 khrxkkarkracayphnthuaelaniewswithyahmupa cdepnstwthikarkracayphnthuxyangkwangkhwangmak thnginthwipxemrikaehnux thwipyuorp thwipexechiyaelaaexfrika aelainphumiphakhexechiytawnxxkechiyngitksamarthphbehnidthwip cungthaihmithnghmd 10 chnidyxydwykn duintarang miniewswithyaaelaphvtikrrmsamarthxasyxyuidinhlakhlaysphaphaewdlxm aetmkeluxkthicaxyuiklaehlngna ephraachxbnxnaechplkokhlninwnthimixakasrxn samarthkinxaharidhlakhlaythngphuchaelastwkhnadelk echn stweluxykhlanhruxaemaetsakstwdwy hmupathixasyinpathixyuiklaehlngekstrkrrmkhxngmnusy xaccakhomykinhwhruxrakphuchthipluk rwmthngthungnakhawdwy karhaxaharcaichcmukdundinephuxkhudhaxaharitdin khnaxxkhaxaharcasngesiyngrxngdngxyutlxdewla mkhakininchwngewlaechatruaelayambay bangkhrngxachakinidinewlaklangkhundwy mkrwmknepnfungihy raw 20 100 tw odycamixayukhxngsmachikinfungkhlaekhlaknip emuxthungsphawakhbkhncahlbhniiptamphumimetiy tampktiaelwhmupaepnstwthikhihngudhngidaelamixarmnray strukhxnghmupaidaek esuxokhrngaelaesuxdaw emuxphbstrutwphucaxxkmathahnathitxsuephuxpkpxngsmachikinfung dwykarphungchndwyekhiywthiyawongngxxkma sungintwemiyimmi pccubn epnstwesrsthkicchnidhnungthimikarephaaeliyngephuxrbprathanenuxepnxahar hruxxaccaeliyngepnstweliyngtambankhxngbangkhnkid odymikarthafarmhmupa inpraethsithy mifunghmupaxasyxyuthamklangemuxngihyxyu 2 aehng khux hmubanrangaehnghnung inxaephxphrasmuthrecdiy cnghwdsmuthrprakar micanwnprachakrhmuparaw 200 tw aelahmubanrangxikaehnghnung inekhtsaphansung krungethphmhankhr miprachakrhmupaxyuraw 50 tw sungthngsxngaehngniekidcakecakhxngthidinedimidnahmupamaeliyngaelathingiw cnkrathngaephrkhyayphnthuknexngekhiywhmupakramaelaekhiywhmupa hmupa milksnathiaetktangcakhmubanxyangehnidchd khux mifnhnangxkaelayawxxkmakhlayphlw khux ekhiyw thiexaiwichpxngkntwaelakhudhaxahar hmupacamifnthnghmd 44 si odyekhiywcaepnfnhnadanlangthiyaw aekhbaelayunxxkipthangkhanghna thahnathikhlayphlw odyechphaainkarkhudhaxahar odykarkhudkhuytamphundinhruxtamopng ekhiywkhxnghmupacaimmirakfn odyechphaaintwphu ekhiywcakhxy ephimkhnadcakelkip ihy swnfnkramsisudthaycamikhnadethakbfnkramsithi 1 aela 2 rwmkn swnkhxngkaohlkmikhwamyaw aelaladexiyng odythiswnpakaelafnmikhwamyawpramanrxyla 70 80 khxngkaohlk intwphuchwngvduphsmphnthu twphuodyechphaatwthimikhnadihycarwmtwkn sungodypkticaxasyxyuoddediyw eriykknwa hmuothn mirangkaykayalasn miekhiywyawaelaaehlmkhmsamarthpxngkntwexngid sungekhiywhmupani mikhwamechuxthangisysastrkhxngkhnithywa samarthpxngknphyntrayidechnediywkbekhiywhruxelbkhxngesux odyechphaaxyangyinghmupathimiekhiywlksnatn imepnophrngehmuxnhmupathwipchnidphnthutangthininshrthxemrikainshrthxemrika hmupaekhaipthungtngaetstwrrsthi 16 phrxmkbkartngthinthankhxngchawyuorp epnhmuparsesiyphsmkbhmuban pccubn hmupaehlaniklayepnchnidphnthutangthinthiaephrrabadipaelwinhlayrthkhxngshrthxemrika khadwamicanwnthngsinpraman 5 5 lantwthwpraeths ephimcanwnprachakrcakaekh 3 lantwphayin 10 pi srangkhwamesiyhayihaekphuchirpila 1 5 phnlandxllarshrth inbangrth echn luyesiynamikdhmayihlahmupaidthngpi hmupahlaytwmikhnadihykwapkti mikarephyaephrphaphhmupatwihyminahnkthung 1 100 pxnd odyechphaaiptamxinethxrent cnthukeriykknwa hxksilla aetnklahmupahlaykhnyunynwahmupatwthiihythungkhnadnnimmixyucring aetepnkartkaetngphaph nahnktwthimikhnadihythisudxyuthi 600 pxnd aetkhnadihyodythwipimekin 300 pxnd sunghmupaehlaniepnhmupaphnthuphsmkbhmuban micudedn khux mikhnepnaephngsidatngtamaenwyawkhxngsnhlngrupphaphlukhmupathitamtwyngmilayxyu hmupatwemiykhnaotetmthi swnpakkhxngtwphuthiaesdngihehnekhiywchdecn khnaxxkhakininthrrmchatixangxingKeuling O Leus K 2019 Sus scrofa IUCN Red List of Threatened Species 2019 e T41775A44141833 doi 10 2305 IUCN UK 2019 3 RLTS T41775A44141833 en subkhnemux 16 November 2021 2005 Order Carnivora in Reeder D M b k Mammal Species of the World A Taxonomic and Geographic Reference 3rd ed Johns Hopkins University Press pp 532 628 ISBN 978 0 8018 8221 0 OCLC 62265494 Heptner V G Nasimovich A A Bannikov A G Hoffman R S 1988 Mlekopitajuscie Sovetskogo Soiuza Moskva Vyssaia Skola Mammals of the Soviet Union Vol I Washington D C and National Science Foundation pp 19 82 Oliver W L R aelakhna 1993 The Common Wild Pig Sus scrofa in Oliver W L R b k Pigs Peccaries and Hippos 1993 Status Survey and Conservation Action Plan IUCN SSC Pigs and Peccaries Specialist Group pp 112 121 ISBN 2 8317 0141 4 Explore the Database www mammaldiversity org subkhnemux 2021 08 21 Boar mammal Britannica subkhnemux 29 August 2021 Chen K aelakhna 2007 Genetic Resources Genome Mapping and Evolutionary Genomics of the Pig Sus scrofa Int J Biol Sci 3 3 153 165 doi 10 7150 ijbs 3 153 PMC 1802013 PMID 17384734 Kurten Bjorn 1968 Pleistocene mammals of Europe Weidenfeld and Nicolson pp 153 155 Marsan amp Mattioli 2013 pp 75 76 Baskin L Danell K 2003 Ecology of Ungulates A Handbook of Species in North Central and South America Eastern Europe and Northern and Central Asia pp 15 38 ISBN 3 540 43804 1 Affenberg W 1981 The Behavioral Ecology of the Komodo Monitor p 248 ISBN 0 8130 0621 X Giant Feral Hog Biggest amp Baddest sarkhdithangxnimxlphlaent thangthruwichns xngkharthi 8 mkrakhm 2556 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 04 22 subkhnemux 2008 04 25 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 05 subkhnemux 2013 07 02 rxngsuxchwyfunghmupaklangkrungodnkhntharaycbipkin cakedliniws ekhiywhmupa khxlmn eruxngnaru hna 12 edliniws esarthi 17 phvscikayn 2555 khun 4 kha eduxn 12 pimaorng khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 07 17 subkhnemux 2013 01 07 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 05 11 subkhnemux 2013 01 07 brrnanukrmCabanau Laurent 2001 The Hunter s Library Wild Boar in Europe Konemann ISBN 978 3 8290 5528 4 Marsan Andrea Mattioli Stefano 2013 Il Cinghiale phasaxitali Il Piviere collana Fauna selvatica Biologia e gestione ISBN 978 88 96348 178 Scheggi Massimo 1999 La bestia nera Caccia al cinghiale fra mito storia e attualita phasaxitali Editoriale Olimpia collana Caccia ISBN 978 88 253 7904 4 xanephimApollonio M et al 1988 The systematics of the wild boar Sus scrofa L in Italy Bolletino di Zoologiaa 3 213 221 Carden R F 2012 Review of the Natural History of Wild Boar Sus scrofa on the island of Ireland 2014 10 17 thi ewyaebkaemchchin Report prepared by Ruth Carden for the Northern Ireland Environment Agency Northern Ireland UK National Parks amp Wildlife Service Department of Arts Heritage and the Gaeltacht Dublin Ireland and the National Museum of Ireland Education amp Outreach Department inphasafrngess Durantel P 2007 Le sanglier et ses chasses Editions Artemis ISBN 2844166032 Greene J 2011 The Golden Bristled Boar Last Ferocious Beast of the Forest University of Virginia Press ISBN 0 8139 3103 7 Hatto A T 1957 Snake swords and Boar helms in Beowulf In English Studies 38 1 6 145 160 DOI 10 1080 00138385708596994 inphasafrngess Marillier B 2003 Le sanglier heraldique Editions Cheminements ISBN 2844781845 Mayer J J amp Shedrow C B 2007 Washington Savannah River Company inphasaxitali Padiglione V 1989 Il cinghiale cacciatore Antropologia simbolica della caccia in Sardegna Armando Editore collana Antropologia culturale Ronald M Nowak 1999 Walker s Mammals of the World phasaxngkvs 6th ed Baltimore Johns Hopkins University Press ISBN 978 0 8018 5789 8 LCCN 98023686aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Sus scrofa wikisxrs mibthkhwamcak ekiywkb Boar wikispichismikhxmulphasaxngkvsekiywkb Sus scrofa Boar Wild Encyclopaedia Britannica Vol 3 9th ed 1878 Jokelainen P Nareaho A Halli O Heinonen M Sukura A 2012 Farmed wild boars exposed to Toxoplasma gondii and Trichinella spp Veterinary Parasitology 187 1 2 323 327 doi 10 1016 j vetpar 2011 12 026 PMID 22244535