Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ทัวทารา (อังกฤษ: tuatara) เป็นสัตว์เลื้อยคลานเฉพาะถิ่นในประเทศนิวซีแลนด์ แม้ว่ามีรูปร่างคล้ายกับกิ้งก่า ทัวทาราอยู่ในอันดับต่างหากที่มีชื่อว่า Rhynchocephalia ชื่อ tuatara มาจากที่แปลว่า "รอยหยักตรงแนวสันหลัง"
| ทัวทารา ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยไมโอซีนตอนต้น – ปัจจุบัน, 19–0Ma | |
|---|---|
 | |
| ทัวทาราตอนเหนือ (Sphenodon punctatus punctatus) | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
Invalid status () | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | ยูแคริโอต |
| อาณาจักร: | สัตว์ |
| ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
| ชั้น: | สัตว์เลื้อยคลาน |
| อันดับ: | อันดับทัวทารา |
| วงศ์: | วงศ์ทัวทารา , 1831 () |
| สกุล: | Sphenodon (Gray, 1842) (conserved name) |
| สปีชีส์: | Sphenodon punctatus |
| ชื่อทวินาม | |
| Sphenodon punctatus (Gray, 1842) (conserved name) | |
 | |
| ขอบเขต (นิวซีแลนด์) | |
 | |
| ที่อยู่อาศัยในปัจจุบันของทัวทารา (สีดำ): | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
ทัวทาราชนิดเดียวยังหลงเหลืออยู่ เป็นสิ่งมีชีวิตเดียวในอันดับ Rhynchocephalia ที่ยังคงเหลือรอด Rhynchocephalia มีต้นกำเนิดในช่วงไทรแอสซิก (~250 ล้านปีก่อน) กระจายพันธุ์ทั่วโลกและมีความหลากหลายสูงสุดในช่วงจูแรสซิก และสูญพันธ์เมื่อ 60 ล้านปีก่อน (ยกเว้นทัวทารา) ญาติใกล้ชิดที่สุดที่ยังมีชีวิตอยู่คือsquamates (กิ้งก่าและงู)
เชื่อว่า บรรพบุรุษของทัวทาราเดินทางมาสู่นิวซีแลนด์จากออสเตรเลียด้วยการเกาะกับของขยะลอยน้ำมากลางทะเลพร้อม ๆ กับการกำเนิดขึ้นมาของผืนดินนิวซีแลนด์เมื่อกว่า 60 ล้านปีก่อน
ทัวทารา มีความแตกต่างจากกิ้งก่า ซึ่งเป็นสัตว์เลื้อยคลานส่วนใหญ่ในปัจจุบัน พอสมควร โดยลักษณะที่สำคัญ คือ ไม่มีช่องเปิดของหูชั้นนอก และไม่มีอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศผู้ ใช้การผสมพันธุ์โดยให้ช่องเปิดใต้ท้องติดกัน และปล่อยน้ำเชื้อผ่านเข้าไป บนกลางหัวของทัวทารามีแผ่นหนังที่คล้ายกับดวงตา ที่ทำหน้าที่เหมือนกับดวงที่สาม เรียกว่า "ตาผนังหุ้ม" สามารถตรวจจับแสงและแรงสั่นสะเทือน รวมทั้งทำหน้าที่เหมือนกับตาของสัตว์ประเภทอื่น ๆ ได้
ทัวทารา ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ที่ซุ่มโจมตีได้อย่างดีเยี่ยม ด้วยเป็นสัตว์ที่เคลื่อนไหวช้า จึงกินแมลงต่าง ๆ ที่อยู่บนพื้นดิน ด้วยการซุ่มนิ่ง ๆ รวมทั้งลูกไม้บางชนิดที่อยู่บนต้น และยังกินแม้แต่ลูกทัวทาราที่เพิ่งฟักจากไข่ใหม่ ๆ ด้วย
ทัวทารา เติบโตเต็มที่เมื่ออายุได้ 70 ปี และเริ่มผสมพันธุ์ได้ตั้งแต่อายุ 20 ปี ซึ่งในปี ค.ศ. 2009 ที่สวนสัตว์ในประเทศอังกฤษ ทัวทาราเพศผู้ตัวหนึ่งอายุ 111 ปี ที่ถูกเลี้ยงในนั้นได้ผสมพันธุ์กับทัวทาราเพศเมีย และได้ไข่และฟักออกเป็นตัวทั้งหมด 11 ตัวด้วยกัน ทัวทาราเมื่อวางไข่เสร็จแล้ว จะไม่กลับมาดูแลหรือฟักไข่ แต่จะปล่อยให้ฟักเองโดยธรรมชาติ ไข่ของทัวทารามีลักษณะเปลือกหยุ่นคล้ายแผ่นหนัง และเมื่อฟักออกมาเป็นตัวแล้ว ทัวทาราขนาดเล็กซึ่งมีความยาวเพียง 3 นิ้ว จะรีบออกมาจากโพรงทันที มิเช่นนั้นจะตกเป็นเหยื่อของทัวทาราตัวโตกว่าได้
อ้างอิง
- . Paleobiology Database. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 July 2020.
- https://www.doc.govt.nz/nature/conservation-status/#at-risk
- Daugherty, C. H.; Cree, A.; Hay, J. M.; Thompson, M. B. (1990-09). "Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara (Sphenodon)". Nature. 347 (6289): 177–179. doi:10.1038/347177a0. ISSN 1476-4687.
- "Sphenodon punctatus. NZTCS". nztcs.org.nz. สืบค้นเมื่อ 3 April 2023.
- Cree, A.; Daugherty, C.H.; Hay, J.M. (1990-09-01). "Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara (Sphenodon)". Nature. 347 (6289): 177–179. Bibcode:1990Natur.347..177D. doi:10.1038/347177a0. S2CID 4342765.
- Gaze, P. (2001). (PDF). Biodiversity Recovery Unit, Department of Conservation (Report). Threatened Species Recovery Plan. Vol. 47. Government of New Zealand. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 5 November 2011. สืบค้นเมื่อ 2 June 2007.
- Beston, A. (25 October 2003). (PDF). . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 4 October 2007. สืบค้นเมื่อ 11 September 2007.
- . New Zealand Ecology. Living Fossils. TerraNature Trust. 2004. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 May 2017. สืบค้นเมื่อ 10 November 2006.
- . Kiwi Conservation Club. Fact Sheets. Royal Forest and Bird Protection Society of New Zealand. 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 October 2015. สืบค้นเมื่อ 13 September 2017.
{{}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown () - Günther, A. (1867). "Contribution to the anatomy of Hatteria (Rhynchocephalus, Owen)". Philosophical Transactions of the Royal Society. 157: 595–629. Bibcode:1867RSPT..157..595G. doi:10.1098/rstl.1867.0019. JSTOR 108983.
- Jones ME, Anderson CL, Hipsley CA, Müller J, Evans SE, Schoch RR (September 2013). "Integration of molecules and new fossils supports a Triassic origin for Lepidosauria (lizards, snakes, and tuatara)". BMC Evolutionary Biology. 13 (208): 208. doi:10.1186/1471-2148-13-208. PMC 4016551. PMID 24063680.
- Gemmell NJ, Rutherford K, Prost S, Tollis M, Winter D, Macey JR, และคณะ (August 2020). "The tuatara genome reveals ancient features of amniote evolution". Nature. 584 (7821): 403–409. doi:10.1038/s41586-020-2561-9. PMC 7116210. PMID 32760000.
- . Conservation. Native Species. Threatened Species Unit, Department of Conservation, Government of New Zealand. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 January 2011. สืบค้นเมื่อ 3 February 2013.
- Rest JS, Ast JC, Austin CC, Waddell PJ, Tibbetts EA, Hay JM, Mindell DP (November 2003). "Molecular systematics of primary reptilian lineages and the tuatara mitochondrial genome". Molecular Phylogenetics and Evolution. 29 (2): 289–97. doi:10.1016/s1055-7903(03)00108-8. PMID 13678684.
- New Zealand ดินแดนแห่งนก, "Mutant Planet" ทางแอนิมอลแพลนเน็ต. สารคดีทางทรูวิชั่นส์: เสาร์ที่ 22 ธันวาคม 2555
- Mark Carwardine, The Guinness Book of Animal Records (1995)
- เฮนรี่"เฒ่า111ปีเพิ่งได้ลูก!
อ่านเพิ่ม
- Blanchard B, และคณะ (Tuatara Recovery Group) (June 2002). Jasperse J, Rolfe J (บ.ก.). Tuatara captive management plan and husbandry manual (PDF). Threatened Species Occasional Publication. Vol. 21. Wellington, New Zealand: Department of Conservation. สืบค้นเมื่อ 26 November 2007.
- Bry L. "Evolution of a third eye in some animals?". MadSci Network. สืบค้นเมื่อ 9 August 2007.
- Daugherty C, Keall S. . Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 October 2008.
- Daugherty CH, Cree A (April 1990). "Tuatara: a survivor from the dinosaur age". New Zealand Geographic. 6: 66–86.
- Gill V (30 May 2012). . BBC Nature. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 August 2017. สืบค้นเมื่อ 8 January 2014.
- Lutz D (2005). Tuatara: A Living Fossil. Salem, Oregon: Dimi Press. ISBN .
- Maisano J. "Sphenodon punctatus (tuatara) – 3D visualisations from X-ray CT scans". Digimorph. University of Texas at Austin. สืบค้นเมื่อ 8 May 2006.
- Marris J. . ARKive: Images of Life on Earth. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 June 2007. สืบค้นเมื่อ 3 June 2007.
- McKintyre M (1997). Conservation of the Tuatara. Victoria University Press. ISBN .
- Mulligan J (18 August 2017). "Tuatara". Critter of the Week. .
- Newman DG (1987). Tuatara. Endangered New Zealand Wildlife Series. Dunedin, New Zealand: John McIndoe. ISBN .
- Parkinson B (2000). The Tuatara. Reed Children's Books. ISBN .
- Schwab IR, O'Connor GR (March 2005). "The lonely eye". The British Journal of Ophthalmology. 89 (3): 256. doi:10.1136/bjo.2004.059105. PMC 1772576. PMID 15751188.
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Sphenodon![image]()
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Sphenodon ที่วิกิสปีชีส์- "Specimens of Tuatara". Te Papa Tongarewa: The collection of the Museum of New Zealand.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
thwthara xngkvs tuatara epnstweluxykhlanechphaathininpraethsniwsiaelnd aemwamiruprangkhlaykbkingka thwtharaxyuinxndbtanghakthimichuxwa Rhynchocephalia chux tuatara macakthiaeplwa rxyhyktrngaenwsnhlng thwthara chwngewlathimichiwitxyu smyimoxsintxntn pccubn 19 0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg Nthwtharatxnehnux Sphenodon punctatus punctatus sthanakarxnurks IUCN 3 1 Invalid status karcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr stwiflm stwmiaeknsnhlngchn stweluxykhlanxndb xndbthwtharawngs wngsthwthara 1831 skul Sphenodon Gray 1842 conserved name spichis Sphenodon punctatuschuxthwinamSphenodon punctatus Gray 1842 conserved name khxbekht niwsiaelnd thixyuxasyinpccubnkhxngthwthara sida chuxphxngSphaenodon Gray 1831 Hatteria Gray 1842 rejected name Rhynchocephalus Owen 1845 rejected name thwtharachnidediywynghlngehluxxyu epnsingmichiwitediywinxndb Rhynchocephalia thiyngkhngehluxrxd Rhynchocephalia mitnkaenidinchwngithraexssik 250 lanpikxn kracayphnthuthwolkaelamikhwamhlakhlaysungsudinchwngcuaerssik aelasuyphnthemux 60 lanpikxn ykewnthwthara yatiiklchidthisudthiyngmichiwitxyukhuxsquamates kingkaaelangu echuxwa brrphburuskhxngthwtharaedinthangmasuniwsiaelndcakxxsetreliydwykarekaakbkhxngkhyalxynamaklangthaelphrxm kbkarkaenidkhunmakhxngphundinniwsiaelndemuxkwa 60 lanpikxn thwthara mikhwamaetktangcakkingka sungepnstweluxykhlanswnihyinpccubn phxsmkhwr odylksnathisakhy khux immichxngepidkhxnghuchnnxk aelaimmixwywasubphnthukhxngephsphu ichkarphsmphnthuodyihchxngepiditthxngtidkn aelaplxynaechuxphanekhaip bnklanghwkhxngthwtharamiaephnhnngthikhlaykbdwngta thithahnathiehmuxnkbdwngthisam eriykwa taphnnghum samarthtrwccbaesngaelaaerngsnsaethuxn rwmthngthahnathiehmuxnkbtakhxngstwpraephthxun id thwthara idchuxwaepnstwthisumocmtiidxyangdieyiym dwyepnstwthiekhluxnihwcha cungkinaemlngtang thixyubnphundin dwykarsumning rwmthnglukimbangchnidthixyubntn aelayngkinaemaetlukthwtharathiephingfkcakikhihm dwy thwthara etibotetmthiemuxxayuid 70 pi aelaerimphsmphnthuidtngaetxayu 20 pi sunginpi kh s 2009 thiswnstwinpraethsxngkvs thwtharaephsphutwhnungxayu 111 pi thithukeliynginnnidphsmphnthukbthwtharaephsemiy aelaidikhaelafkxxkepntwthnghmd 11 twdwykn thwtharaemuxwangikhesrcaelw caimklbmaduaelhruxfkikh aetcaplxyihfkexngodythrrmchati ikhkhxngthwtharamilksnaepluxkhyunkhlayaephnhnng aelaemuxfkxxkmaepntwaelw thwtharakhnadelksungmikhwamyawephiyng 3 niw caribxxkmacakophrngthnthi miechnnncatkepnehyuxkhxngthwtharatwotkwaidxangxing Paleobiology Database khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 15 July 2020 https www doc govt nz nature conservation status at risk Daugherty C H Cree A Hay J M Thompson M B 1990 09 Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara Sphenodon Nature 347 6289 177 179 doi 10 1038 347177a0 ISSN 1476 4687 Sphenodon punctatus NZTCS nztcs org nz subkhnemux 3 April 2023 Cree A Daugherty C H Hay J M 1990 09 01 Neglected taxonomy and continuing extinctions of tuatara Sphenodon Nature 347 6289 177 179 Bibcode 1990Natur 347 177D doi 10 1038 347177a0 S2CID 4342765 Gaze P 2001 PDF Biodiversity Recovery Unit Department of Conservation Report Threatened Species Recovery Plan Vol 47 Government of New Zealand ISBN 978 0 478 22131 2 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 5 November 2011 subkhnemux 2 June 2007 Beston A 25 October 2003 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 4 October 2007 subkhnemux 11 September 2007 New Zealand Ecology Living Fossils TerraNature Trust 2004 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 3 May 2017 subkhnemux 10 November 2006 Kiwi Conservation Club Fact Sheets Royal Forest and Bird Protection Society of New Zealand 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 16 October 2015 subkhnemux 13 September 2017 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint bot original URL status unknown lingk Gunther A 1867 Contribution to the anatomy of Hatteria Rhynchocephalus Owen Philosophical Transactions of the Royal Society 157 595 629 Bibcode 1867RSPT 157 595G doi 10 1098 rstl 1867 0019 JSTOR 108983 Jones ME Anderson CL Hipsley CA Muller J Evans SE Schoch RR September 2013 Integration of molecules and new fossils supports a Triassic origin for Lepidosauria lizards snakes and tuatara BMC Evolutionary Biology 13 208 208 doi 10 1186 1471 2148 13 208 PMC 4016551 PMID 24063680 Gemmell NJ Rutherford K Prost S Tollis M Winter D Macey JR aelakhna August 2020 The tuatara genome reveals ancient features of amniote evolution Nature 584 7821 403 409 doi 10 1038 s41586 020 2561 9 PMC 7116210 PMID 32760000 Conservation Native Species Threatened Species Unit Department of Conservation Government of New Zealand khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 31 January 2011 subkhnemux 3 February 2013 Rest JS Ast JC Austin CC Waddell PJ Tibbetts EA Hay JM Mindell DP November 2003 Molecular systematics of primary reptilian lineages and the tuatara mitochondrial genome Molecular Phylogenetics and Evolution 29 2 289 97 doi 10 1016 s1055 7903 03 00108 8 PMID 13678684 New Zealand dinaednaehngnk Mutant Planet thangaexnimxlaephlnent sarkhdithangthruwichns esarthi 22 thnwakhm 2555 Mark Carwardine The Guinness Book of Animal Records 1995 ISBN 0 85112 658 8 ehnri etha111piephingidluk xanephimBlanchard B aelakhna Tuatara Recovery Group June 2002 Jasperse J Rolfe J b k Tuatara captive management plan and husbandry manual PDF Threatened Species Occasional Publication Vol 21 Wellington New Zealand Department of Conservation subkhnemux 26 November 2007 Bry L Evolution of a third eye in some animals MadSci Network subkhnemux 9 August 2007 Daugherty C Keall S Te Ara the Encyclopedia of New Zealand khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 15 October 2008 Daugherty CH Cree A April 1990 Tuatara a survivor from the dinosaur age New Zealand Geographic 6 66 86 Gill V 30 May 2012 BBC Nature khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 26 August 2017 subkhnemux 8 January 2014 Lutz D 2005 Tuatara A Living Fossil Salem Oregon Dimi Press ISBN 978 0 931625 43 5 Maisano J Sphenodon punctatus tuatara 3D visualisations from X ray CT scans Digimorph University of Texas at Austin subkhnemux 8 May 2006 Marris J ARKive Images of Life on Earth khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 26 June 2007 subkhnemux 3 June 2007 McKintyre M 1997 Conservation of the Tuatara Victoria University Press ISBN 978 0 86473 303 0 Mulligan J 18 August 2017 Tuatara Critter of the Week Newman DG 1987 Tuatara Endangered New Zealand Wildlife Series Dunedin New Zealand John McIndoe ISBN 978 0 86868 098 9 Parkinson B 2000 The Tuatara Reed Children s Books ISBN 978 1 86948 831 4 Schwab IR O Connor GR March 2005 The lonely eye The British Journal of Ophthalmology 89 3 256 doi 10 1136 bjo 2004 059105 PMC 1772576 PMID 15751188 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb Sphenodon khxmulthiekiywkhxngkb Sphenodon thiwikispichis Specimens of Tuatara Te Papa Tongarewa The collection of the Museum of New Zealand