Sodium bicarbonate

โซเดียมไบคาร์บอเนต (อังกฤษ: sodium bicarbonate; ชื่อตาม IUPAC: โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต) หรือ โซดาทำขนม (baking soda) เป็นสารประกอบที่มีสูตรเคมีคือ NaHCO₃ มีเลขอีคือ E500 ลักษณะเป็นผงสีขาว มีรสเค็มคล้ายโซเดียมคาร์บอเนต มีการใช้โซเดียมไบคาร์บอเนตมาตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณ ในรูปของ (natron)

โซเดียมไบคาร์บอเนต

Ball and stick model of a sodium cation Ball and stick model of a bicarbonate anion
Na^+ HCO3^− coordination
ชื่อ
โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต
ชื่ออื่น โซดาทำขนม, bicarb (laboratory slang), ไบคาร์บอเนตของโซดา, , natrium hydrogen carbonate, natron
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	144-55-8^Y
3D model ()	รูปภาพแบบโต้ตอบ
	4153970
	CHEBI:32139^Y
	ChEMBL1353^Y
เคมสไปเดอร์	8609^Y
ดรักแบงก์	DB01390^Y
	100.005.122
	205-633-8
เลขอี	E500(ii)
	4507
	C12603^Y
MeSH	Sodium+bicarbonate
ผับเคม CID	516892
	VZ0950000
	8MDF5V39QO^Y
(EPA)	DTXSID9021269
InChI=1S/CH2O3.Na/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);/q;+1/p-1^Y Key: UIIMBOGNXHQVGW-UHFFFAOYSA-M^Y InChI=1/CH2O3.Na/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);/q;+1/p-1 Key: UIIMBOGNXHQVGW-REWHXWOFAQ
[Na+].OC([O-])=O
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	NaHCO 3
มวลโมเลกุล	84.0066 g mol^−1
ลักษณะทางกายภาพ	ผลึกของแข็งสีขาว
กลิ่น	ไม่มีกลิ่น
ความหนาแน่น	2.20 g/cm^3
จุดหลอมเหลว	(Decomposes to sodium carbonate starting at 50 °C)
ละลายในน้ำ	69 g/L (0 °C) 96 g/L (20 °C) 165 g/L (60 °C)
ความสามารถละลายได้	0.02 wt% acetone, 2.13 wt% methanol @22 °C. insoluble in ethanol
	−0.82
	6.34 6.351 (carbonic acid)
ดัชนีหักเหแสง (nD)	nα = 1.377 nβ = 1.501 nγ = 1.583
โครงสร้าง
โครงสร้างผลึก	โมโนคลินิก
อุณหเคมี
ความจุความร้อน (C)	87.6 J/mol K
(S^⦵298)	101.7 J/mol K
(ΔfH^⦵298)	−950.8 kJ/mol
พลังงานเสรีกิบส์ (ΔfG^⦵)	−851.0 kJ/mol
เภสัชวิทยา
ATC code	(WHO) B05XA02, QG04BQ01 (WHO)
ช่องทางการรับยา	ทางหลอดเลือดดำ, ทางปาก
ความอันตราย
อาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS/OSH):
อันตรายหลัก	Causes serious eye irritation
NFPA 704 (fire diamond)	2) (0) (1)
	ทนไฟ
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
LD50 ()	4220 mg/kg (rat, oral)
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS)
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แอนไอออนอื่น ๆ	โซเดียมคาร์บอเนต
แคทไอออนอื่น ๆ	แอมโมเนียมไบคาร์บอเนต
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

ดูเพิ่ม

• รายชื่อแร่ธาตุ
• โซเดียมคาร์บอเนต
• ผงฟู

อ้างอิง

1. Haynes, p. 4.90
2. Haynes, p. 5.194
3. (PDF). . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 16 May 2011.
4. Ellingboe JL, Runnels JH (1966). "Solubilities of Sodium Carbonate and Sodium Bicarbonate in Acetone-Water and Methanol-Water Mixtures". J. Chem. Eng. Data. 11 (3): 323–324. doi:10.1021/je60030a009.
5. Haynes, p. 7.23
6. Pasquali I, Bettini R, Giordano F (2007). "Thermal behaviour of diclofenac, diclofenac sodium and sodium bicarbonate compositions". Journal of Thermal Analysis and Calorimetry. 90 (3): 903–907. doi:10.1007/s10973-006-8182-1. S2CID 95695262.
7. Haynes, p. 5.19
8. Chambers M. "Sodium bicarbonate [USP:JAN]". ChemIDplus. U.S. National Library of Medicine.

บรรณานุกรม

• Haynes WM, บ.ก. (2011). (92nd ed.). . ISBN .

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ โซเดียมไบคาร์บอเนต

• International Chemical Safety Card 1044