สมัน ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยโฮโลซีน | |
---|---|
สมันตัวผู้ในสวนสัตว์เบอร์ลิน ถ่ายในปี ค.ศ. 1911 | |
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Animalia |
ไฟลัม: | Chordata |
ชั้น: | Mammalia |
อันดับ: | Artiodactyla |
วงศ์: | Cervidae |
วงศ์ย่อย: | Cervinae |
สกุล: | Rucervus |
สปีชีส์: | R. schomburgki † |
ชื่อทวินาม | |
Rucervus schomburgki † , 1863 | |
ชื่อพ้อง | |
|
สมัน หรือ ฉมัน หรือ เนื้อสมัน หรือ กวางเขาสุ่ม (อังกฤษ: Schomburgk's deer) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกสัตว์กีบคู่ชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Rucervus schomburgki
เป็นกวางขนาดกลาง ขนตามลำตัวสีน้ำตาลเข้ม ท้องมีสีอ่อนกว่า ริมฝีปากล่างและด้านล่างของหางเป็นสีขาว มีลักษณะเด่นคือ ตัวผู้จะมีแตกแขนงออกไปมากมายเหมือนกิ่งไม้ ดูสวยงาม จึงได้ชื่อว่าเป็นกวางที่มีเขาสวยที่สุดในโลก มีกิ่งรับหมาหรือกิ่งเขาที่ยื่นออกไปข้างหน้ายาวกว่ากิ่งรับหมาของกวางชนิดอื่น ๆ สมันมีความยาวลำตัว 180 เซนติเมตร ความยาวหาง 10 เซนติเมตร มีความสูงจากพื้นดินถึงหัวไหล่ 100-110 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 100-120 กิโลกรัมสมันนั้นวิ่งเร็วประมาณ 100 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง
มีการกระจายพันธุ์เฉพาะในที่ราบลุ่มภาคกลางของไทยเท่านั้น รวมถึงในบริเวณกรุงเทพมหานครปัจจุบันด้วย โดยอาศัยอยู่ในที่ทุ่งโล่งกว้าง ไม่สามารถหลบหนีเข้าป่าทึบได้เนื่องจากกิ่งก้านของเขาจะไปติดพันกับกิ่งไม้ จึงเป็นจุดอ่อนให้ถูกล่าได้อย่างง่ายดาย ในสมัยอดีต ชาวบ้านจะล่าสมันด้วยการสวมเขาปลอมเป็นตัวผู้เพื่อล่อตัวเมียออกมา จากนั้นจึงใช้ปืนหรือหอกพุ่งยิง
ปัจจุบัน สมันสูญพันธุ์แล้ว สมันในธรรมชาติตัวสุดท้ายถูกนายตำรวจคนหนึ่งยิงตายเมื่อ พ.ศ. 2475 ที่จังหวัดกาญจนบุรี สมันตัวสุดท้ายในที่เลี้ยงถูกชายขี้เมาตีตายที่วัดแห่งหนึ่งในตำบลมหาชัย จังหวัดสมุทรสาคร เมื่อ พ.ศ. 2481
ในปี พ.ศ. 2534 มีรายงานว่าพบซากเขาสมันสดขายในร้านขายยาใจกลางเมืองพงสาลี และแขวงหลวงพระบาง ทางภาคเหนือของลาว ทำให้สันนิษฐานว่าอาจจะมีสมันหลงเหลืออยู่ในประเทศลาวก็เป็นได้ แต่เรื่องนี้ยังไม่มีหลักฐานยืนยันเพียงพอ
โดยที่ทั้งชื่อสามัญในภาษาอังกฤษและชื่อวิทยาศาสตร์ของสมันตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ ผู้เป็นกงสุลอังกฤษประจำราชอาณาจักรสยามที่นำสมันเข้าไปเผยแพร่ในยุโรปเป็นคนแรก
ปัจจุบันสมันยังมีชื่อเป็นสัตว์ป่าสงวนตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535 เนื่องจากการคุ้มครองมีผลไปถึงซากด้วย
ดูเพิ่ม
- Nowak, R. M. [editor]. 1991. Walker's Mammals of the World (Fifth Edition). Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
- Whitehead, K. G. 1993. The Whitehead Encyclopedia of Deer. Stillwater, MN: Voyageur Press, Inc.
- Wilson, D. E., and D. M. Reeder [editors]. 1993. Mammal Species of the World (Second Edition). Washington: Smithsonian Institution Press.
- สัตว์ป่าสงวนของไทย จาก โลกสีเขียว
- Schomburgk's deer
- Schomburgk's Deer from Thai Society for the Conservation of Wild Animals
อ้างอิง
- Duckworth, J.W., Robichaud, W.G. & Timmins, R.J. (2008). Rucervus schomburgki. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 7 January 2009.
- "ฉมัน". dictionary.sanook.com. สืบค้นเมื่อ 19 December 2014.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-17. สืบค้นเมื่อ 2011-11-07.
- บุญส่ง เลขะกุล. สัตว์ป่าเมืองไทย : จากปาฐกถาโดยนายแพทย์บุญส่ง เลขะกุล. กรุงเทพฯ : บริษัทการพิมพ์ชัยวัฒน์, 2493. 46 หน้า. หน้า 11.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-17. สืบค้นเมื่อ 2011-11-07.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-16. สืบค้นเมื่อ 2011-11-07.
- หนังสือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในประเทศไทยและภูมิภาคอินโดจีน (กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2543) โดย กองทุนสัตว์ป่าโลก
- (2004). No Turning Back: The Life and Death of Animal Species. New York: Harper Perennial. pp. 311–312. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- เนื้อสมัน:สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าดอยตุง 2007-07-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ สมัน ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
smn chwngewlathimichiwitxyu smyoholsinsmntwphuinswnstwebxrlin thayinpi kh s 1911sthanakarxnurkssuyphnthu 2481 IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Artiodactylawngs Cervidaewngsyxy Cervinaeskul Rucervusspichis R schomburgki chuxthwinamRucervus schomburgki 1863chuxphxngCervus schomburgki Blyth 1863 smn hrux chmn hrux enuxsmn hrux kwangekhasum xngkvs Schomburgk s deer epnstweliynglukdwynmcaphwkstwkibkhuchnidhnung michuxwithyasastrwa Rucervus schomburgki epnkwangkhnadklang khntamlatwsinatalekhm thxngmisixxnkwa rimfipaklangaeladanlangkhxnghangepnsikhaw milksnaednkhux twphucamiaetkaekhnngxxkipmakmayehmuxnkingim duswyngam cungidchuxwaepnkwangthimiekhaswythisudinolk mikingrbhmahruxkingekhathiyunxxkipkhanghnayawkwakingrbhmakhxngkwangchnidxun smnmikhwamyawlatw 180 esntiemtr khwamyawhang 10 esntiemtr mikhwamsungcakphundinthunghwihl 100 110 esntiemtr nahnkpraman 100 120 kiolkrmsmnnnwingerwpraman 100 kiolemtr txchwomng mikarkracayphnthuechphaainthirablumphakhklangkhxngithyethann rwmthunginbriewnkrungethphmhankhrpccubndwy odyxasyxyuinthithungolngkwang imsamarthhlbhniekhapathubidenuxngcakkingkankhxngekhacaiptidphnkbkingim cungepncudxxnihthuklaidxyangngayday insmyxdit chawbancalasmndwykarswmekhaplxmepntwphuephuxlxtwemiyxxkma caknncungichpunhruxhxkphungying pccubn smnsuyphnthuaelw smninthrrmchatitwsudthaythuknaytarwckhnhnungyingtayemux ph s 2475 thicnghwdkaycnburi smntwsudthayinthieliyngthukchaykhiematitaythiwdaehnghnungintablmhachy cnghwdsmuthrsakhr emux ph s 2481 inpi ph s 2534 miraynganwaphbsakekhasmnsdkhayinrankhayyaicklangemuxngphngsali aelaaekhwnghlwngphrabang thangphakhehnuxkhxnglaw thaihsnnisthanwaxaccamismnhlngehluxxyuinpraethslawkepnid aeteruxngniyngimmihlkthanyunynephiyngphx odythithngchuxsamyinphasaxngkvsaelachuxwithyasastrkhxngsmntngephuxepnekiyrtiaek phuepnkngsulxngkvspracarachxanackrsyamthinasmnekhaipephyaephrinyuorpepnkhnaerk pccubnsmnyngmichuxepnstwpasngwntamphrarachbyytisngwnaelakhumkhrxngstwpa ph s 2535 enuxngcakkarkhumkhrxngmiphlipthungsakdwyduephimNowak R M editor 1991 Walker s Mammals of the World Fifth Edition Baltimore The Johns Hopkins University Press Whitehead K G 1993 The Whitehead Encyclopedia of Deer Stillwater MN Voyageur Press Inc Wilson D E and D M Reeder editors 1993 Mammal Species of the World Second Edition Washington Smithsonian Institution Press stwpasngwnkhxngithy cak olksiekhiyw Schomburgk s deer Schomburgk s Deer from Thai Society for the Conservation of Wild AnimalsxangxingDuckworth J W Robichaud W G amp Timmins R J 2008 Rucervus schomburgki In IUCN 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 7 January 2009 chmn dictionary sanook com subkhnemux 19 December 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 11 17 subkhnemux 2011 11 07 buysng elkhakul stwpaemuxngithy cakpathkthaodynayaephthybuysng elkhakul krungethph bristhkarphimphchywthn 2493 46 hna hna 11 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 11 17 subkhnemux 2011 11 07 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 11 16 subkhnemux 2011 11 07 hnngsuxstweliynglukdwynminpraethsithyaelaphumiphakhxinodcin krungethphmhankhr ph s 2543 ody kxngthunstwpaolk ISBN 974 87081 5 2 2004 No Turning Back The Life and Death of Animal Species New York Harper Perennial pp 311 312 ISBN 0 06 055804 0 aehlngkhxmulxunenuxsmn sthaniephaaeliyngstwpadxytung 2007 07 07 thi ewyaebkaemchchinwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb smn khxmulthiekiywkhxngkb smn thiwikispichis