Hyperoartia

ปลาแลมป์เพรย์ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ดีโวเนียนตอนปลาย-ปัจจุบัน
ภาพวาดแสดงกายภาคและการดูดเลือดปลาแซลมอนของปลาแลมป์เพรย์
ปากและฟันของปลาแลมป์เพรย์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้นใหญ่:	Agnatha
ชั้น:	Petromyzontida และ Hyperoartia
อันดับ:	Petromyzontiformes
วงศ์:	Petromyzontidae
วงศ์ย่อย

ปลาแลมป์เพรย์ (อังกฤษ: Lamprey, Lamprey eel) เป็นปลาที่อยู่ในชั้นใหญ่ปลาไม่มีขากรรไกร จัดอยู่ในอันดับ Petromyzontiformes และวงศ์ Petromyzontidae

ปลาแลมป์เพรย์มีลำตัวยาวลักษณะคล้ายปลาไหล ลำตัวด้านหลังมักจะเป็นสีดำ มีครีบหลังและครีบหาง แต่ไม่มีครีบคู่ ไม่มีเกล็ด ปากจะอยู่ค่อนลงมาทางด้านท้อง มีลักษณะเป็นวงกลมใช้สำหรับดูด มีฟันแหลมคมจำนวนมากที่เจริญดีอยู่ในอุ้งปาก รูจมูกมี 1 รูซึ่งอยู่กึ่งกลางด้านบนของหัว มีตา 1 คู่ ถุงเหงือก 7 ถุง และมี 7 ช่อง หัวใจประกอบด้วย 1 ห้อง และ 1 ห้อง โครงร่างเป็นกระดูกอ่อนและเส้นใย และยังคงมีอยู่ เส้นประสาทหลัง มีการพัฒนาเป็นสมองซึ่งมีเส้นประสาทสมอง 8-10 คู่ ทางเดินอาหารไม่มีกระเพาะอาหาร ส่วนลำไส้บิดเป็นเกลียว มีลักษณะเพศแยกออกเป็นเพศผู้และเพศเมียชัดเจน

ปลาแลมป์เพรย์พบได้ทั้งลำธารในน้ำจืด และในทะเล พบกระจายพันธุ์อยู่ทั่วโลก ทั้งยุโรปตอนบน, อเมริกาเหนือ, อเมริกาใต้, แอฟริกาตะวันตก, ญี่ปุ่น, เกาหลี, ชิลี, ออสเตรเลีย และเกาะแทสมาเนีย

ปลาแลมป์เพรย์สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 จำพวกใหญ่ ๆ คือ แบบธรรมดา จะอาศัยอยู่ตามลำธาร ช่วงชีวิตส่วนใหญ่จะเป็นระยะตัวอ่อนที่กินอาหารแบบกรอง ตัวเต็มวัยมีชิวิตอยู่ 3-4 สัปดาห์ โดยไม่กินอาหารเนื่องจากทางเดินอาหารสลายตัว เหลือเพียงสายของเนื้อเยื้อที่ไม่มีหน้าที่การทำงานและจะตายไปหลังวางไข่ ปลาแลมป์เพรย์จำพวกนี้สามารถดำรงชีวิตได้เอง โดยการกินสัตว์อื่นเป็นอาหาร มีความยาวโดยเฉลี่ยประมาณ 15-60 เซนติเมตร จะมีการวางไข่ที่ลำธารน้ำจืดที่มีพื้นเป็นทรายและก้อนกรวดเล็ก ๆ ตามพื้นท้องน้ำและวางไข่ในฤดูตัวผู้จะเริ่มสร้างแอ่งวางไข่โดยใช้ปากคาบเอาหินและกรวดจากพื้นโดยการแกว่งลำตัวทำให้ก้อนกรวดกระจายออกไปเกิดเป็นแอ่งรูปไข่ ตัวเมียจะตามมาและเกาะกับหินเหนือแอ่ง ตัวผู้เกาะทางด้านหัวของตัวเมีย ตัวเมียปล่อยไข่ลงในแอ่ง ตัวผู้ปล่อยน้ำเชื้อออกผสม ไข่ที่แล้วจะยึดเกาะกับก้อนกรวดในแอ่ง แล้วกลบด้วยทราย ลักษณะพิเศษคือ หลังวางไข่แล้วทั้งตัวผู้และเมียก็จะตายไป จากนั้น ไข่จะฟักออกในเวลา 2 สัปดาห์ เป็นตัวอ่อนขนาดเล็กตัวยาว เรียกว่า แอมโมซีทิส (Ammocoetes) ซึ่งจะคงอยู่ในแอ่งจนตัวยาวประมาณ 1 เซนติเมตร ก็จะฝังตัวเข้าไปในทรายแล้วออกมาหากินในเวลากลางคืน ระยะตัวอ่อนแอมโมซีทีสจะยาวนานประมาณ 3-7 ปี จึงจะเจริญเปลี่ยนรูปร่างเป็นตัวเต็มวัย ซึ่งตัวเต็มวัยจะคงอยู่ในน้ำจืดอีกประมาณ 1 ปี แล้วก็วางไข่ จากนั้นก็จะตายไป ส่วนชนิดที่เป็นปลาทะเลก็จะอพยพคืนถิ่นสู่ทะเล มีอายุยืนยาวกว่าชนิดที่เป็นปลาน้ำจืด เมื่อเข้ามาวางไข่ในน้ำจืดจะไม่กินอาหาร

และ ปลาแลมป์เพรย์ที่เป็นปรสิต จะมีปากคล้ายแว่นดูดและมีอุ้งปาก คล้ายถ้วยลึกลงไปในอุ้งปาก และลิ้นมีฟันที่เจริญดีอยู่ มันจะใช้ปากเกาะเหยื่อและใช้ฟันและลิ้นครูดเอาเนื้อออก และให้เลือดของเหยื่อไหลผ่านได้สะดวก ปลาแลมป์เพรย์จะสร้างสารป้องกันการตกตะกอนของเลือดส่งไปที่ปากแผล เมื่อดูดเลือดของเหยื่อจนตัวเหยื่อแห้งก็จะปล่อยแล้วหาเหยื่อใหม่

การจำแนก

ได้มีการจำแนกชั้น, วงศ์, สกุลและชนิดของปลาแลมป์เพรย์ได้ออกเป็นดังนี้ ชั้น . ชั้น Petromyzontida (หรือ Hyperoartia). ชั้น Petromyzontiformes และวงศ์ Petromyzontidae.

• วงศ์ย่อย Geotriinae
  • สกุล Geotria ,1851
    • (,1851)
• วงศ์ย่อย Mordaciinae
  • สกุล ,1851
    • (, 1851)
    • (, 1846)
    • (, 1968)
• วงศ์ย่อย
  • สกุล , 1906
    • ( & , 2010)
    • (, , & , 1982)
    • (, 1870)
  • สกุล Regan, 1911
    • Regan, 1911
    • ( & Steiner, 1972)
    • (, 1931)
    • , 1974
    • & , 1959
  • สกุล , 1858
    • (, 1885)
    • , 1858
    • & , 1916
    • & , 1937
    • & , 1937
    • & , 1937
  • สกุล , 1788
    • (, 1860)
    • ( & , 1978)
    • (, 1842)
    • (, 1870)
    • (Linnaeus, 1758)
    • ( & , 1976)
    • (, 1964)
    • ( & , 1976)
    • (, 1827)
    • (, 1971)
    • (, 1982)
    • ( & , 1973)
    • , 1931
    • (, 1784)
    • ( & , 1965)
    • ( & , 1979)
    • (, 1887)
    • ( , 1836)
    • (, 1955)
  • สกุล & , 1922
    • (, 1811)
    • (Anikin, 1905)
    • ( & , 1978)
    • , & , 2009
    • (, 1869)
  • สกุล Petromyzon Linnaeus, 1758
    • Petromyzon marinus Linnaeus, 1758

ซึ่งในบางประเทศ เช่น เกาหลีใต้จะมีการปรุงปลาแลมป์เพรย์เป็นอาหารด้วย

ดูเพิ่ม

• แฮคฟิช

อ้างอิง

1. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-12-13. สืบค้นเมื่อ 2011-09-24. {{}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))
2. Cephalaspidomorpha ในบางแหล่งจะถือเป็นชั้นย่อยของ Cephalaspidomorphi.
3. Forey, Peter, & Janvier, Philippe (2000). "Agnathans and the origin of jawed vertebrates". ใน (บ.ก.). Shaking the tree: readings from Nature in the history of life. USA: University of Chicago Press; Nature/Macmillan Magazines. pp. 251–266. ISBN .{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()
4. Janvier, Philippe (2008). "Early Jawless Vertebrates and Cyclostome Origins". Zoological Science. 25 (10): 1045–1056. doi:10.2108/zsj.25.1045. PMID 19267641.
5. Nelson, J. S. (2006). Fishes of the World (4th ed.). New York: John Wiley and Sons, Inc. pp. 601 pp. ISBN .
   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ปลาแลมป์เพรย์
   วิกิสปีชีส์มีข้อมูลภาษาอังกฤษเกี่ยวกับ Petromyzontidae
6. Petromyzoniformes และ Petromyzonidae ซึ่งในบางแหล่งอาจใช้เป็นชื่อเดียวกัน
7. "They Actually Eat That:" Lampreys. (อังกฤษ)