Hannibal

แฮนนิบัล (อังกฤษ: Hannibal; พิวนิก: 𐤇𐤍𐤁𐤏𐤋, Ḥannibaʿl; 247 ปีก่อนคริสตกาล – ระหว่าง 183 และ 181 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นขุนพลชาวคาร์เธจโบราณ (Ancient Carthage) ซึ่งถือกันว่า เป็นหนึ่งในผู้นำทางทหารที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ เขาเป็นบุตรของ (Hamilcar Barca) นายทหารชาวคาร์เธจช่วง (First Punic War) เขายังเป็นพี่ชายของ (Mago Barca) กับ (Hasdrubal Barca) และเป็นพี่เขยหรือน้องเขยของ (Hasdrubal the Fair)

แฮนนิบัล บาร์กา
รูปปั้นหินอ่อนของแฮนนิบัล พบที่เมืองเก่าใน, อิตาลี
ชื่อพื้นเมือง	𐤇𐤍𐤁𐤏𐤋 𐤁𐤓𐤒‎
เกิด	247 ปีก่อนคริสตกาล คาร์เธจ
เสียชีวิต	183/181 ปีก่อนคริสตกาล
รับใช้	คาร์เธจ (221–202 ปีก่อนคริสตกาล) ซิลูซิด (198–188 ปีก่อนคริสตกาล) (188–181 ปีก่อนคริสตกาล)
ชั้นยศ	ผู้บัญชาการใหญ่กองทัพคาร์เธจ
สงคราม	การล้อมแอลิเทีย (221 ปีก่อนคริสตกาล) การล้อมเฮลแมนทิซ (220 ปีก่อนคริสตกาล) การล้อมอาร์บูกาลา (220 ปีก่อนคริสตกาล) การล้อมเทกัส (220 ปีก่อนคริสตกาล) สงครามพิวนิกครั้งที่สอง (219 ปีก่อนคริสตกาล) (218 ปีก่อนคริสตกาล) (218 ปีก่อนคริสตกาล) (218 ปีก่อนคริสตกาล) (217 ปีก่อนคริสตกาล) (217 ปีก่อนคริสตกาล) (217 ปีก่อนคริสตกาล) (216 ปีก่อนคริสตกาล) การล้อมแคสิลินัม (216 ปีก่อนคริสตกาล) (212 ปีก่อนคริสตกาล) (212 ปีก่อนคริสตกาล) (210 ปีก่อนคริสตกาล) (209 ปีก่อนคริสตกาล) ยุทธการที่เคาลอเนีย (209 ปีก่อนคริสตกาล) (208 ปีก่อนคริสตกาล) (207 ปีก่อนคริสตกาล) (204 ปีก่อนคริสตกาล) (202 ปีก่อนคริสตกาล) สงครามโรมัน–ซิลูซิด สงครามเพอร์กามัน–บิทิเนีย
คู่สมรส	อิมิลซี (Imilce)
ความสัมพันธ์

แฮนนิบัลมีชีวิตอยู่ในช่วงที่เกิดความตรึงเครียดขนานใหญ่ใน (Mediterranean Basin) ฝั่งตะวันตก เนื่องด้วยโรม (Rome) ตั้งตนเป็นใหญ่เหนือมหาอำนาจอื่น ๆ อย่างคาร์เธจโบราณ, (Etruria), (Samnium), และซีราคิวส์ (Syracuse) หนึ่งในผลงานที่เลื่องลือที่สุดของแฮนนิบัล คือ ในช่วงสงครามพิวนิกครั้งที่สอง (Second Punic War) โดยเป็นการนำทัพที่มีช้างศึกอยู่ด้วย ข้ามจากคาบสมุทรไอบีเรีย (Iberian Peninsula) ผ่านเทือกเขาพิรินี (Pyrenees) และเทือกเขาแอลป์ (Alps) เข้าสู่อิตาลี ช่วงแรกที่เขาอยู่อิตาลีนั้น เขามีชัยในการยุทธ์หลายสนาม เช่น (Trebbia), (Trasimene), และ (Cannae) ที่ซึ่งเขาสร้างความโดดเด่นให้แก่ตนเองด้วยความสามารถในการกำหนดจุดแข็งจุดอ่อนของตนและศัตรูแล้วจึงวางแผนการยุทธ์ตามนั้น ชัยชนะดังกล่าวยังทำให้เขาได้สมัครพรรคพวกเป็นอันมากในโรม แฮนนิบัลยึดครองดินแดนส่วนใหญ่ในอิตาลีเป็นเวลา 15 ปี แต่ไม่สามารถยกทัพไปบุกโรม และเมื่อถูกศัตรูรุกรานแอฟริกาเหนือกลับ เขาก็จำต้องถอยร่นคืนไปยังคาร์เธจบ้านเกิดที่ซึ่งเขาพ่ายแพ้ยับเยินต่อ (Scipio Africanus) ใน (Battle of Zama)

เมื่อสิ้นสงครามแล้ว แฮนนิบัลได้รับตำแหน่ง (shophet) และได้ริเริ่มปฏิรูปทางการคลังและการเมืองหลายประการเพื่อเอื้อการชำระค่าปฏิกรรมสงครามที่โรมเรียกร้อง แต่การปฏิรูปของเขาไม่เป็นที่สบอารมณ์ของกลุ่มชนชั้นนำในคาร์เธจและโรม เขาจึงลี้ภัยไปราชสำนักจักรวรรดิซิลูซิด (Seleucid Empire) ที่ซึ่งเขาได้เป็นกุนซือทหารของ (Antiochus III the Great) ในการศึกต่อต้านโรม แต่แอนไทโอคัสปราชัยใน (Battle of Magnesia) จึงต้องยอมตามคำเรียกร้องของโรม ส่วนแฮนนิบัลก็ลี้ภัยอีกครั้ง โดยแวะพัก ณ (Kingdom of Armenia) แล้วไปพำนักเป็นการถาวร ณ ราชสำนัก (Bithynia) ที่ซึ่งเขาได้นำทัพเรือต่อต้าน (Pergamon) และได้ชัยอย่างดงาม แต่ภายหลัง เขาถูกบีทิเนียหักหลังโดยมอบตัวเขาให้แก่โรม แล้วเขาก็เสียชีวิต สาเหตุว่ากันไปหลายอย่าง (Pausanias of Damascus) บันทึกว่า เขาเสียชีวิตหลังจากชักดาบขณะอยู่บนหลังม้าแล้วดาบบาดนิ้วจนติดเชื้อและเป็นไข้นำไปสู่ความตายในสามวันถัดมา แต่ (Juvenal) อ้างว่า เขากินยาฆ่าตัวตายที่ (Libyssa) บนฝั่งตะวันออกของทะเลมาร์มารา (Sea of Marmara) โดยยาพิษนั้นเขาบรรจุไว้ในหัวแหวนมานานแล้ว

ถือกันว่า แฮนนิบัล ตลอดจน (Philip of Macedon), อะเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great), จูเลียส ซีซาร์ (Julius Caesar), และซิปพิโอ แอฟริกานัส เป็นนักยุทธศาสตร์ทางทหารที่ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ ทั้งเป็นขุนศึกผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดของแว่นแคว้นเมดิเตอร์เรเนียโบราณ ปรัชญาเมธีพลูทาร์ก (Plutarch) ระบุว่า ซิปพิโอเคยถามแฮนนิบัลว่า ใครบ้างเป็นแม่ทัพที่ยิ่งใหญ่ที่สุด แฮนนิบัลตอบว่า ไม่อะเล็กซานเดอร์ก็ (Pyrrhus of Epirus) แล้วจึงเป็นตัวเขาแฮนนิบัลเอง แต่บางบันทึกก็ว่า เขาตอบว่า ได้แก่ พิรัส, ซิปพิโอ, แล้วตัวเขาเอง ตามลำดับ

อ้างอิง

1. Pausanias. "Description of Greece, 8.11.11". Perseus Digital Library. สืบค้นเมื่อ 10 April 2016.
2. Cornelius Nepos, Hannibal 12.5; Juvenal, Satires X.164
3. "Plutarch, and when asked what his choices would be if he had beaten Scipio, he replied that he would be the best of them all" Life of Titus Flamininus 21.3–4.
4. Plutarch, Life of Pyrrhus 8.2.