กรีนแลนด์ (อังกฤษ: Greenland) หรือ กะลาลิตนูนาต (กรีนแลนด์: Kalaallit Nunaat; เดนมาร์ก: Grønland, ออกเสียง: [ˈkʁɶnˌlænˀ]) เป็นดินแดนทางเหนือสุดของโลก ตั้งอยู่ในมหาสมุทรอาร์กติกและเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีพื้นที่ประมาณ 2,175,900 ตารางกิโลเมตร มีฐานะเป็นดินแดนปกครองตนเองของประเทศเดนมาร์ก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2499
กรีนแลนด์ Kalaallit Nunaat (กรีนแลนด์) Grønland (เดนมาร์ก) | |
---|---|
ตราแผ่นดิน | |
เพลงชาติ: "นูนาร์ปุต อูต็อกการ์ซูวังงอราวิต" "Nunarput, utoqqarsuanngoravit" (กรีนแลนด์) "คุณคือผืนดินเก่าแก่ของพวกเรา" เพลง: "นูนา อาซิลาซุก" "Nuna asiilasooq" (กรีนแลนด์) "ดินแดนแห่งความยิ่งใหญ่" | |
ที่ตั้งของกรีนแลนด์ | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | นุก |
ภาษาราชการ | ภาษากรีนแลนด์
|
กลุ่มชาติพันธุ์ (พ.ศ. 2563) | สถานะชนพื้นเมือง:
ไม่ใช่ชนพื้นเมือง:
|
ศาสนา | คริสต์ () |
การปกครอง | รัฐบาลภายใต้ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญและระบบรัฐสภาตามหลัก |
สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดอริกที่ 10 | |
• | |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภากรีนแลนด์ |
เอกราชปกครองตนเอง จากเดนมาร์ก | |
• จากเดนมาร์ก | 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2552 |
พื้นที่ | |
• รวม | 2,166,086 ตารางกิโลเมตร (836,330 ตารางไมล์) |
83.1 † | |
ประชากร | |
• 1 มกราคม 2562 ประมาณ | 55,992 (207) |
0.025 ต่อตารางกิโลเมตร (0.1 ต่อตารางไมล์) (230) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2544 (ประมาณ) |
• รวม | 1.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (192) |
• ต่อหัว | 20,000 ดอลลาร์สหรัฐ () |
เอชดีไอ (2013) | 0.803 สูงมาก |
สกุลเงิน | โครนเดนมาร์ก (DKK) |
เขตเวลา | UTC0 to -4 |
รหัสโทรศัพท์ | 299 |
โดเมนบนสุด | .gl |
†ปี พ.ศ. 2543: เนื้อที่ 410,449 ตารางกิโลเมตร (158,433 ตารางไมล์) ไม่มีน้ำแข็งปกคลุม ส่วนเนื้อที่ 1,755,637 ตารางกิโลเมตร (677,676 ตารางไมล์) ถูกปกคลุมด้วยน้ำแข็ง |
ประวัติศาสตร์
ในสมัยช่วงศตวรรษที่ 10 - 11 ได้มีพวกไวกิงจากแถบสแกนดิเนเวียอพยพถิ่นอาศัย จนกลายเป็นเมืองขึ้นของเดนมาร์ก ต่อมา กรีนแลนด์ได้รับสิทธิปกครองตนเองจากเดนมาร์กเมื่อปี 1979 โดยมีอำนาจปกครองตนเองในทุกๆ ด้านยกเว้นด้านการต่างประเทศและการทหารเช่นเดียวกับหมู่เกาะแฟโร
การเมือง
ปัจจุบันกรีนแลนด์มีรัฐบาลปกครองตนเอง โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้ารัฐบาลมาตั้งแต่ ค.ศ. 1979 โดยได้รับความช่วยเหลือจาก โดยมีพระมหากษัตริย์คือ สมเด็จพระราชาธิบดีเฟรเดอริกที่ 10 แห่งเดนมาร์ก
ภูมิศาสตร์
กรีนแลนด์เป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดในโลก และตั้งอยู่ทางทิศเหนือบริเวณที่แอตแลนติกพบกับมหาสมุทรอาร์ติค ซึ่งในปัจจุบันกลายเป็นน้ำแข็งไปหมดแล้ว และมีทะเลล้อมรอบเกาะอยู่ ดังนั้นชายฝั่งจะมีอุณหภูมิต่ำอยู่ตลอดเวลา และด้วยสภาพที่ตั้งจึงทำให้ภูมิอากาศของกรีนแลนด์เป็นภูมิอากาศหนาวเย็นแบบอาร์คติก
แผ่นน้ำแข็งมีอาณาเขตกว้างปกคุลุมถึง 1,833,900 ตารางกิโลเมตร เท่ากับ พื้นที่ทั้งหมด 85 เปอร์เซ็นของพื้นที่ทั้งหมดของกรีนแลนด์และขยายไปจนถึง 2,500 กิโลเมตร จากทางเหนือจรดทางใต้ และกว้างกว่า 1,000 กิโลเมตรจากทางตะวันออกไปทางตะวันตก ทางตอนกลางของเกาะ มีแผ่นน้ำแข็งที่มีความหนามากกว่า 3 กิโลเมตรและ ถือได้ว่าเป็น 10 เปอร์เซ็นของพื้นที่ทั้งหมด
การขนส่ง
มีสนามบินหลักสองแห่ง คือนาร์ซาร์สวก (Mittarfik Narsarsuaq) ซึ่งอยู่ทางใต้ของประเทศ และคางเกอร์ลูสซวก (Mittarfik Kangerlussuaq) ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกกลางของประเทศ
ประชากร
กรีนแลนด์มีประชากรราว 56,370 คน (ปี ค.ศ. 2013) ประกอบด้วย 88% (รวมทั้งผู้เป็นลูกผสม) และชาวยุโรป 12% ซึ่งโดยมากเป็น ภาษาหลักคือ กรีนแลนด์ (kalaallisut หรือ grønlandsk) และเดนมาร์ก (dansk) โดยประชากรส่วนใหญ่พูดได้ทั้งสองภาษา ศาสนาที่ประชากรโดยมากนับถือ คือ ศาสนาคริสต์ นิกายลูเทอแรน ถึงแม้เกาะกรีนแลนด์จะเป็นเกาะใหญ่ แต่ประชากรก็อาศัยได้เฉพาะบางพื้นที่เท่านั้น เนื่องจากเกาะนี้มีน้ำแข็งปกคลุมอยู่มาก
ศาสนา
ศาสนาคริสต์ () และความเชื่อของ
การปกครองตนเอง
กรีนแลนด์ได้มีการลงประชามติเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2552 มีประชาชนออกมาใช้สิทธิ์ประมาณ 39,000 คน โดยผลการลงประชามติประกาศในวันที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2552 ตอนเช้า ปรากฏว่าร้อยละ 75.54 เห็นด้วย ขณะที่ร้อยละ 23.57 ไม่เห็นด้วย โดยจะมีผลรับรองในวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2552 โดยมีสิทธิและเสรีภาพเต็ม พ้นจากประเทศเดนมาร์ก โดยสามารถขยายอำนาจการปกครองไปยังพื้นที่ใหม่ ๆ และสามารถบริหารแหล่งทรัพยากรธรรมชาติใต้ท้องทะเล ซึ่งคาดว่ามีน้ำมันและก๊าซธรรมชาติเป็นจำนวนมาก รวมถึงดูแลความรับผิดชอบด้านความยุติธรรม หน้าที่ของตำรวจและกิจการต่างประเทศ แต่ไม่มีสิทธิในการทหาร
ทั้งนี้ นายลาร์ส-เอมีล โจฮันเซน นายกรัฐมนตรีกรีนแลนด์ ซึ่งปกครองเกาะระหว่างปี 2534-2540 และพยายามให้กรีนแลนด์มีบทบาทกึ่งปกครองตนเอง เมื่อปี 2542 ให้สัมภาษณ์ว่า หากประชาชนเห็นชอบก็ถือเป็นเรื่องที่ดีต่อประเทศชาติที่ต่อไปประชาชนก็คือชาวกรีนแลนด์ มีภาษาเป็นของตนเอง มีสิทธิ์ตัดสินใจด้วยตนเอง
ดูเพิ่ม
หมายเหตุ
- นูนา อาซิลาซุก (Nuna asiilasooq) มีสถานะเท่าเทียมกันในฐานะแต่โดยทั่วไปจะใช้เฉพาะในกรีนแลนด์เท่านั้น
- ภาษากรีนแลนด์เป็นภาษาราชการเพียงภาษาเดียวในกรีนแลนด์ตั้งแต่ พ.ศ. 2552
อ้างอิง
- [03EM/01.25.01-50 Questions to the Home Rule Government: When does the Home Rule Government make a decision on Greenland]. Government of Greenland. 7 October 2003. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 December 2014. สืบค้นเมื่อ 13 December 2014.
- (ในภาษาเดนมาร์ก) TV 2 Nyhederne – "Grønland går over til selvstyre" 2023-08-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน TV 2 Nyhederne ( News) – Ved overgangen til selvstyre, er grønlandsk nu det officielle sprog. Retrieved 22 January 2012.
- (ในภาษาเดนมาร์ก) Law of Greenlandic Selfrule 8 กุมภาพันธ์ 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (see chapter 7)
- "Bekendtgørelse af ILO-konvention nr. 169 af 28. juni 1989 vedrørende oprindelige folk og stammefolk i selvstændige stater". Retsinformation.dk (ภาษาเดนมาร์ก). 9 October 1997.
- อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อcia.gov
- "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
- Greenland in Figures 2013 (PDF). . ISBN . ISSN 1602-5709. สืบค้นเมื่อ 2 September 2013.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Oqartussat เว็บไซต์ทางการ (ภาษากรีนแลนด์ ภาษาเดนมาร์ก และภาษาอังกฤษ)[]
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
krinaelnd xngkvs Greenland hrux kalalitnunat krinaelnd Kalaallit Nunaat ednmark Gronland xxkesiyng ˈkʁɶnˌlaenˀ epndinaednthangehnuxsudkhxngolk tngxyuinmhasmuthrxarktikaelaepnekaathiihythisudinolk miphunthipraman 2 175 900 tarangkiolemtr mithanaepndinaednpkkhrxngtnexngkhxngpraethsednmark tngaetpi ph s 2499krinaelnd Kalaallit Nunaat krinaelnd Gronland ednmark thngchati traaephndinephlngchati nunarput xutxkkarsuwngngxrawit Nunarput utoqqarsuanngoravit krinaelnd khunkhuxphundinekaaekkhxngphwkera source source track ephlng nuna xasilasuk Nuna asiilasooq krinaelnd dinaednaehngkhwamyingihy source source track track thitngkhxngkrinaelndemuxnghlwng aelaemuxngihysudnukphasarachkarphasakrinaelnd klumchatiphnthu ph s 2563 sthanachnphunemuxng 89 5 rwmthung hlayechuxchati swnihyepnaelaxun imichchnphunemuxng 7 5 1 1 xun 1 9 sasnakhrist karpkkhrxngrthbalphayitrachathipityphayitrththrrmnuyaelarabbrthsphatamhlk phramhakstriysmedcphrarachathibdiefredxrikthi 10 sphanitibyytirthsphakrinaelndexkrachpkkhrxngtnexng cakednmark cakednmark25 phvsphakhm ph s 2552phunthi rwm2 166 086 tarangkiolemtr 836 330 tarangiml aehlngna 83 1 prachakr 1 mkrakhm 2562 praman55 992 207 khwamhnaaenn0 025 txtarangkiolemtr 0 1 txtarangiml 230 cidiphi xanacsux 2544 praman rwm1 1 phnlandxllarshrth 192 txhw20 000 dxllarshrth exchdiix 2013 0 803 sungmakskulenginokhrnednmark DKK ekhtewlaUTC0 to 4rhsothrsphth299odemnbnsud gl pi ph s 2543 enuxthi 410 449 tarangkiolemtr 158 433 tarangiml imminaaekhngpkkhlum swnenuxthi 1 755 637 tarangkiolemtr 677 676 tarangiml thukpkkhlumdwynaaekhngprawtisastrinsmychwngstwrrsthi 10 11 idmiphwkiwkingcakaethbsaekndienewiyxphyphthinxasy cnklayepnemuxngkhunkhxngednmark txma krinaelndidrbsiththipkkhrxngtnexngcakednmarkemuxpi 1979 odymixanacpkkhrxngtnexnginthuk danykewndankartangpraethsaelakarthharechnediywkbhmuekaaaeforkaremuxngpccubnkrinaelndmirthbalpkkhrxngtnexng odyminaykrthmntriepnhwhnarthbalmatngaet kh s 1979 odyidrbkhwamchwyehluxcak odymiphramhakstriykhux smedcphrarachathibdiefredxrikthi 10 aehngednmarkphumisastrkrinaelndepnekaathiihythisudinolk aelatngxyuthangthisehnuxbriewnthiaextaelntikphbkbmhasmuthrxartikh sunginpccubnklayepnnaaekhngiphmdaelw aelamithaellxmrxbekaaxyu dngnnchayfngcamixunhphumitaxyutlxdewla aeladwysphaphthitngcungthaihphumixakaskhxngkrinaelndepnphumixakashnaweynaebbxarkhtik aephnnaaekhngmixanaekhtkwangpkkhulumthung 1 833 900 tarangkiolemtr ethakb phunthithnghmd 85 epxresnkhxngphunthithnghmdkhxngkrinaelndaelakhyayipcnthung 2 500 kiolemtr cakthangehnuxcrdthangit aelakwangkwa 1 000 kiolemtrcakthangtawnxxkipthangtawntk thangtxnklangkhxngekaa miaephnnaaekhngthimikhwamhnamakkwa 3 kiolemtraela thuxidwaepn 10 epxresnkhxngphunthithnghmdkarkhnsngmisnambinhlksxngaehng khuxnarsarswk Mittarfik Narsarsuaq sungxyuthangitkhxngpraeths aelakhangekxrlusswk Mittarfik Kangerlussuaq sungxyuthangthistawnxxkklangkhxngpraethsprachakrkrinaelndmiprachakrraw 56 370 khn pi kh s 2013 prakxbdwy 88 rwmthngphuepnlukphsm aelachawyuorp 12 sungodymakepn phasahlkkhux krinaelnd kalaallisut hrux gronlandsk aelaednmark dansk odyprachakrswnihyphudidthngsxngphasa sasnathiprachakrodymaknbthux khux sasnakhrist nikayluethxaern thungaemekaakrinaelndcaepnekaaihy aetprachakrkxasyidechphaabangphunthiethann enuxngcakekaaniminaaekhngpkkhlumxyumaksasnasasnakhrist aelakhwamechuxkhxngkarpkkhrxngtnexngkrinaelndidmikarlngprachamtiemuxwnthi 25 phvsphakhm ph s 2552 miprachachnxxkmaichsiththipraman 39 000 khn odyphlkarlngprachamtiprakasinwnthi 26 phvsphakhm ph s 2552 txnecha praktwarxyla 75 54 ehndwy khnathirxyla 23 57 imehndwy odycamiphlrbrxnginwnthi 21 mithunayn ph s 2552 odymisiththiaelaesriphaphetm phncakpraethsednmark odysamarthkhyayxanackarpkkhrxngipyngphunthiihm aelasamarthbriharaehlngthrphyakrthrrmchatiitthxngthael sungkhadwaminamnaelakasthrrmchatiepncanwnmak rwmthungduaelkhwamrbphidchxbdankhwamyutithrrm hnathikhxngtarwcaelakickartangpraeths aetimmisiththiinkarthhar thngni naylars exmil ochnesn naykrthmntrikrinaelnd sungpkkhrxngekaarahwangpi 2534 2540 aelaphyayamihkrinaelndmibthbathkungpkkhrxngtnexng emuxpi 2542 ihsmphasnwa hakprachachnehnchxbkthuxepneruxngthiditxpraethschatithitxipprachachnkkhuxchawkrinaelnd miphasaepnkhxngtnexng misiththitdsinicdwytnexngduephimxarktik khwolkehnux praethsednmarkhmayehtununa xasilasuk Nuna asiilasooq misthanaethaethiymkninthanaaetodythwipcaichechphaainkrinaelndethann phasakrinaelndepnphasarachkarephiyngphasaediywinkrinaelndtngaet ph s 2552xangxing 03EM 01 25 01 50 Questions to the Home Rule Government When does the Home Rule Government make a decision on Greenland Government of Greenland 7 October 2003 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 13 December 2014 subkhnemux 13 December 2014 inphasaednmark TV 2 Nyhederne Gronland gar over til selvstyre 2023 08 09 thi ewyaebkaemchchin TV 2 Nyhederne News Ved overgangen til selvstyre er gronlandsk nu det officielle sprog Retrieved 22 January 2012 inphasaednmark Law of Greenlandic Selfrule 8 kumphaphnth 2012 thi ewyaebkaemchchin see chapter 7 Bekendtgorelse af ILO konvention nr 169 af 28 juni 1989 vedrorende oprindelige folk og stammefolk i selvstaendige stater Retsinformation dk phasaednmark 9 October 1997 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imthuktxng immikarkahndkhxkhwamsahrbxangxingchux cia gov prakassanknganrachbnthityspha eruxng kahndchuxpraeths dinaedn ekhtkarpkkhrxng aelaemuxnghlwng PDF rachkiccanuebksa 139 phiess 205 ng 1 knyayn 2565 Greenland in Figures 2013 PDF ISBN 978 87 986787 7 9 ISSN 1602 5709 subkhnemux 2 September 2013 aehlngkhxmulxunOqartussat ewbistthangkar phasakrinaelnd phasaednmark aelaphasaxngkvs lingkesiy