เนื้อเทา (อังกฤษ: Grey matter หรือ อังกฤษ: Gray matter, ละติน: Substantia grisea) เป็นส่วนสำคัญของระบบประสาทกลาง ซึ่งประกอบด้วยตัวเซลล์ neuropil (คือเดนไดรท์ และแอกซอนไม่มีปลอกไมอีลิน) เซลล์เกลีย และหลอดเลือดฝอย (capillary) เนื้อเทามีตัวเซลล์ประสาท ซึ่งแตกต่างจากเนื้อขาว (white matter) ซึ่งมีแต่แอกซอนมีปลอกไมอีลินและไม่มีเซลล์ประสาท สีของเนื้อขาวเกิดจากสีขาวของปลอกไมอีลินซึ่งไม่เหมือนกับเนื้อเทา ในเนื้อเยื่อที่มีชีวิต เนื้อเทามีสีเทาแกมน้ำตาล ที่มีต้นเหตุจากหลอดเลือดฝอยและตัวเซลล์ประสาท
เนื้อเทา (Grey matter) | |
---|---|
การเกิดขึ้นของประสาทไขสันหลังที่รากส่วนหลัง (dorsal root) และรากส่วนหน้า (ventral root) เนื้อเทามีป้ายบอกชื่ออยู่ด้านขวาตรงกลาง | |
ภาพถ่ายขยายแสดงเนื้อเทา ซึ่งมีตัวเซลล์ประสาทเป็นตัวบ่งลักษณะเฉพาะ (ด้านขวาของรูปที่มีสีเข้มกว่า) และเนื้อขาว (white matter) ซึ่งมีลักษณะคล้ายๆ ตาข่ายเป็นตัวบ่งลักษณะเฉพาะ (ด้านซ้ายของรูปที่มีสีอ่อนกว่า) | |
รายละเอียด | |
ตัวระบุ | |
ภาษาละติน | Substantia grisea |
MeSH | D066128 |
TA98 | A14.1.00.002 A14.1.02.020 A14.1.04.201 A14.1.05.201 A14.1.05.401 A14.1.06.301 |
TA2 | 5365 |
FMA | 67242 |
[แก้ไขบนวิกิสนเทศ] |
บทบาทหน้าที่
เขตสมองที่เป็นเนื้อเทารวมทั้งเขตที่ควบคุมกล้ามเนื้อ เขตที่มีการรับรู้เช่นการเห็นและการได้ยิน เขตความจำ เขตที่ก่อให้เกิดอารมณ์คือความรู้สึก และเขตการพูด ในขณะที่ 20% ของออกซิเจนในร่างกายถูกส่งไปที่สมอง 95% ของส่วนออกซิเจนนั้นถูกส่งไปยังเนื้อเทา
ที่อยู่อันกระจัดกระจายของเนื้อเทา
เนื้อเทามีอยู่อย่างกระจัดกระจายไปที่พื้นผิวของเซรีบรัลเฮมิสเฟียร์ (cerebral hemisphere) ทั้งสองข้าง (คือในเปลือกสมอง) และของซีรีเบลลัม (คอร์เทกซ์สมองน้อย) และในส่วนต่างๆข้างในของซีรีบรัม (คือ ทาลามัส, ไฮโปทาลามัส, [subthalamus], ปมประสาทฐาน [basal ganglia] รวมทั้ง , , , ) ของสมองน้อย (นิวเคลียสของสมองน้อยที่อยู่ด้านในรวมทั้ง , , , ) ของก้านสมอง (, , , ) และของเนื้อเทาของไขสันหลัง (, , posterior horn) เนื้อเทามีการเจริญเติบโตขึ้นตลอดในวัยเด็กและวัยรุ่น
งานวิจัย
ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรและการรับรู้ในคนสูงวัย
มีผลงานวิจัยที่แสดงถึงความสัมพันธ์ที่สำคัญระหว่างปริมาตรเนื้อเทาของผู้สูงวัย กับสมรรถภาพของความจำโดยความหมาย (semantic memory) และของความจำระยะสั้น แต่ไม่พบความสัมพันธ์กันกับปริมาตรของเนื้อขาว ซึ่งบอกเป็นนัยว่า ในการทำงานของระบบการรับรู้บางอย่างที่ทรงสภาพไว้แม้จะเข้าสู่วัยชรา ความแตกต่างกันในระหว่างบุคคล ขึ้นอยู่กับความแตกต่างของปริมาตรเนื้อเทาในผู้ชราที่มีสุขภาพดี
ความสัมพันธ์กันระหว่างปริมาตรและโรคจิตแบบสองขั้ว (bipolar disorder)
ความแตกต่างโดยโครงสร้างบางอย่างในเนื้อเทา อาจจะมีความสัมพันธ์กับโรคจิตบางอย่าง แต่ไม่มีความแตกต่างกันในปริมาตรเนื้อเทาของสมองทั้งหมดระหว่างคนไข้โรคจิตสองขั้วประเภท 1 (bipolar I disorder) และผู้ทดลองกลุ่มควบคุมที่สุขภาพดี คนไข้โรคจิตสองขั้วประเภท 1 มีปริมาตรที่ต่ำกว่าของ (inferior parietal lobule) รอยนูนกลีบขมับด้านบนซีกขวา ซีกขวา (middle frontal gyrus) และนิวเคลียสมีหางซีกซ้าย (caudate nucleus) ปริมาตรของรอยนูนสมองกลีบหน้าส่วนกลางซีกขวาเท่านั้น มีความสัมพันธ์กับอายุขัยของโรคและจำนวนคราวที่โรคกำเริบ
ผลที่เกิดเพราะสูบบุหรี่
ผู้สูบบุหรี่สูงวัยสูญเสียเนื้อเทาและการรับรู้มากกว่าผู้ไม่สูบบุหรี่ ผู้ติดบุหรี่เรื้อรังที่เลิกบุหรี่ระหว่างงานวิจัยสูญเสียเซลล์ประสาทน้อยกว่า และรักษาไว้ซึ่งสติปัญญาดีกว่าผู้ที่ไม่เลิก
ผลเกิดขึ้นจากการถูกทำความทารุณในวัยเด็ก
เด็กวัยรุ่นที่ถูกทำความทารุณในวัยเด็ก หรือถูกละเลย มีเนื้อเทาในคอร์เท็กซ์สมองกลีบหน้าผากส่วนหน้า ที่น้อยลง
หมายเหตุและเชิงอรรถ
- Purves, Dale, George J. Augustine, David Fitzpatrick, William C. Hall, Anthony-Samuel LaMantia, James O. McNamara, and Leonard E. White (2008). Neuroscience. 4th ed. Sinauer Associates. pp. 15–16. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Kolb & Whishaw: Fundamentals of Human Neuropsychology (2003) page 49
- Miller, A. K. H. (28 June 2008). "VARIATION WITH AGE IN THE VOLUMES OF GREY AND WHITE MATTER IN THE CEREBRAL HEMISPHERES OF MAN: MEASUREMENTS WITH AN IMAGE ANALYSER". Neuropathology and Applied Neurobiology. 6 (2): 119–132. doi:10.1111/j.1365-2990.1980.tb00283.x. PMID 7374914.
{{}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=
ถูกละเว้น แนะนำ (|author=
) ((help)) - Sowell, Elizabeth (15 November 2001). "Mapping Continued Brain Growth and Gray Matter Density Reduction in Dorsal Frontal Cortex: Inverse Relationships during Postadolescent Brain Maturation". The Journal of Neuroscience.
{{}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=
ถูกละเว้น แนะนำ (|author=
) ((help)) - Taki, Y., Kinomura, S., Sato, K., Goto, R., Wu, K., Kawashima, R., & Fukuda, H. "Correlation between gray/white matter volume and cognition in healthy elderly people". Brain and Cognition. สืบค้นเมื่อ 2011-04-21.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Li, M., Cui, L., Deng, W., Ma, X., Huang, C., Jiang, L., & ... Li, T. "Voxel-based morphometric analysis on the volume of gray matter in bipolar I disorder". Psychiatry Research: Neuroimaging. สืบค้นเมื่อ 2011-04-21.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Almeida, Osvaldo. "Smoking causes brain cell loss and cognitive decline". NeuroImage. สืบค้นเมื่อ 2011-04-21.
- http://news.yale.edu/2011/12/05/past-abuse-leads-loss-gray-matter-brains-adolescents-0
แหล่งข้อมูลอื่นๆ
- Gray+matter จากเว็บไซต์ eMedicine Dictionary
[[หมวดหมู่::ประสาทกายวิภาคศาสตร์]]
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
enuxetha xngkvs Grey matter hrux xngkvs Gray matter latin Substantia grisea epnswnsakhykhxngrabbprasathklang sungprakxbdwytwesll neuropil khuxednidrth aelaaexksxnimmiplxkimxilin esllekliy aelahlxdeluxdfxy capillary enuxethamitwesllprasath sungaetktangcakenuxkhaw white matter sungmiaetaexksxnmiplxkimxilinaelaimmiesllprasath sikhxngenuxkhawekidcaksikhawkhxngplxkimxilinsungimehmuxnkbenuxetha inenuxeyuxthimichiwit enuxethamisiethaaekmnatal thimitnehtucakhlxdeluxdfxyaelatwesllprasathenuxetha Grey matter karekidkhunkhxngprasathikhsnhlngthirakswnhlng dorsal root aelarakswnhna ventral root enuxethamipaybxkchuxxyudankhwatrngklangphaphthaykhyayaesdngenuxetha sungmitwesllprasathepntwbnglksnaechphaa dankhwakhxngrupthimisiekhmkwa aelaenuxkhaw white matter sungmilksnakhlay takhayepntwbnglksnaechphaa dansaykhxngrupthimisixxnkwa raylaexiydtwrabuphasalatinSubstantia griseaMeSHD066128TA98A14 1 00 002 A14 1 02 020 A14 1 04 201 A14 1 05 201 A14 1 05 401 A14 1 06 301TA25365FMA67242 aekikhbnwikisneths bthbathhnathiekhtsmxngthiepnenuxetharwmthngekhtthikhwbkhumklamenux ekhtthimikarrbruechnkarehnaelakaridyin ekhtkhwamca ekhtthikxihekidxarmnkhuxkhwamrusuk aelaekhtkarphud inkhnathi 20 khxngxxksiecninrangkaythuksngipthismxng 95 khxngswnxxksiecnnnthuksngipyngenuxethathixyuxnkracdkracaykhxngenuxethaenuxethamixyuxyangkracdkracayipthiphunphiwkhxngesribrlehmisefiyr cerebral hemisphere thngsxngkhang khuxinepluxksmxng aelakhxngsiriebllm khxrethkssmxngnxy aelainswntangkhanginkhxngsiribrm khux thalams ihopthalams subthalamus pmprasaththan basal ganglia rwmthng khxngsmxngnxy niwekhliyskhxngsmxngnxythixyudaninrwmthng khxngkansmxng aelakhxngenuxethakhxngikhsnhlng posterior horn enuxethamikarecriyetibotkhuntlxdinwyedkaelawyrunnganwicykhwamsmphnthrahwangprimatraelakarrbruinkhnsungwy miphlnganwicythiaesdngthungkhwamsmphnththisakhyrahwangprimatrenuxethakhxngphusungwy kbsmrrthphaphkhxngkhwamcaodykhwamhmay semantic memory aelakhxngkhwamcarayasn aetimphbkhwamsmphnthknkbprimatrkhxngenuxkhaw sungbxkepnnywa inkarthangankhxngrabbkarrbrubangxyangthithrngsphaphiwaemcaekhasuwychra khwamaetktangkninrahwangbukhkhl khunxyukbkhwamaetktangkhxngprimatrenuxethainphuchrathimisukhphaphdi khwamsmphnthknrahwangprimatraelaorkhcitaebbsxngkhw bipolar disorder khwamaetktangodyokhrngsrangbangxyanginenuxetha xaccamikhwamsmphnthkborkhcitbangxyang aetimmikhwamaetktangkninprimatrenuxethakhxngsmxngthnghmdrahwangkhnikhorkhcitsxngkhwpraephth 1 bipolar I disorder aelaphuthdlxngklumkhwbkhumthisukhphaphdi khnikhorkhcitsxngkhwpraephth 1 miprimatrthitakwakhxng inferior parietal lobule rxynunklibkhmbdanbnsikkhwa sikkhwa middle frontal gyrus aelaniwekhliysmihangsiksay caudate nucleus primatrkhxngrxynunsmxngklibhnaswnklangsikkhwaethann mikhwamsmphnthkbxayukhykhxngorkhaelacanwnkhrawthiorkhkaerib phlthiekidephraasubbuhri phusubbuhrisungwysuyesiyenuxethaaelakarrbrumakkwaphuimsubbuhri phutidbuhrieruxrngthielikbuhrirahwangnganwicysuyesiyesllprasathnxykwa aelarksaiwsungstipyyadikwaphuthiimelik phlekidkhuncakkarthukthakhwamtharuninwyedk edkwyrunthithukthakhwamtharuninwyedk hruxthuklaely mienuxethainkhxrethkssmxngklibhnaphakswnhna thinxylnghmayehtuaelaechingxrrthPurves Dale George J Augustine David Fitzpatrick William C Hall Anthony Samuel LaMantia James O McNamara and Leonard E White 2008 Neuroscience 4th ed Sinauer Associates pp 15 16 ISBN 978 0 87893 697 7 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Kolb amp Whishaw Fundamentals of Human Neuropsychology 2003 page 49 Miller A K H 28 June 2008 VARIATION WITH AGE IN THE VOLUMES OF GREY AND WHITE MATTER IN THE CEREBRAL HEMISPHERES OF MAN MEASUREMENTS WITH AN IMAGE ANALYSER Neuropathology and Applied Neurobiology 6 2 119 132 doi 10 1111 j 1365 2990 1980 tb00283 x PMID 7374914 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Sowell Elizabeth 15 November 2001 Mapping Continued Brain Growth and Gray Matter Density Reduction in Dorsal Frontal Cortex Inverse Relationships during Postadolescent Brain Maturation The Journal of Neuroscience a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Taki Y Kinomura S Sato K Goto R Wu K Kawashima R amp Fukuda H Correlation between gray white matter volume and cognition in healthy elderly people Brain and Cognition subkhnemux 2011 04 21 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint multiple names authors list lingk Li M Cui L Deng W Ma X Huang C Jiang L amp Li T Voxel based morphometric analysis on the volume of gray matter in bipolar I disorder Psychiatry Research Neuroimaging subkhnemux 2011 04 21 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint multiple names authors list lingk Almeida Osvaldo Smoking causes brain cell loss and cognitive decline NeuroImage subkhnemux 2011 04 21 http news yale edu 2011 12 05 past abuse leads loss gray matter brains adolescents 0aehlngkhxmulxunGray matter cakewbist eMedicine Dictionary hmwdhmu prasathkaywiphakhsastr