Averrhoa carambola

มะเฟือง
มะเฟือง
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:
วงศ์:	Oxalidaceae
สกุล:	Averrhoa
สปีชีส์:	A.  carambola
ชื่อทวินาม
Averrhoa carambola L.

มะเฟือง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Averrhoa carambola) เป็นไม้ต้นพื้นเมืองของอินโดนีเซีย อินเดีย และศรีลังกา และเป็นที่นิยมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไทย มาเลเซีย และบางส่วนของเอเชียตะวันออก รวมทั้งมีเพาะปลูกในสาธารณรัฐโดมินิกัน บราซิล เปรู กานา กายอานา ซามัว ตองงา ไต้หวัน เฟรนช์พอลินีเชีย คอสตาริกา และ ออสเตรเลีย ในสหรัฐอเมริกามีแหล่งเพาะปลูกเชิงพาณิชย์อยู่ที่ฟลอริดาตอนใต้และฮาวาย

ลักษณะทางพฤษศาสตร์

มะเฟืองเป็น ไม้ผลยืนต้นขนาดกลางสูง 5-10 เมตร ลักษณะเป็นทรงพุ่ม ซึ่งมีทั้งลักษณะตั้งตรง และกึ่งเลื้อย ลำต้นและกิ่งเป็นไม้เนื้ออ่อน แกนกลางมีไส้คล้ายฟองน้ำมีสีแดงอ่อน ใบประกอบสีเขียว ประกอบด้วยใบย่อย 5-11 ใบ ออกดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง และตาข้างตามกิ่งและลำต้น มีดอกสีชมพูอ่อนไปจนถึงเกือบแดง ผลมีก้นแหลมเป็นเหลี่ยมมีร่องลักษณะเป็นพูประมาณ 4-6 พู

ผลไม้

ผลของมะเฟืองเป็นผลไม้ทรงกระสวย เมื่อหั่นแนวขวางได้เป็นรูป ภาษาอังกฤษจึงเรียกว่า star fruit ผลดิบสีเขียวใช้สับผสมในน้ำพริก สุกเป็นสีเหลืองใช้แกงได้ หรือกินแนมกับแหนมเนือง มะเฟืองเป็นผลไม้ที่มีออกซาเลตสูงทำให้เกิดนิ่วในไตได้ในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของไต มีทั้งรสหวานและเปรี้ยวแล้วแต่สายพันธุ์

พันธุ์มะเฟืองที่พบในไทยได้แก่

• พันธุ์พื้นเมือง รสเปรี้ยว มีทั้งลูกใหญ่และลูกเล็ก
• พันธุ์กวางตุ้ง ผลสีขาว ขอบสีเขียว รสหวาน
• พันธุ์ไต้หวัน ผลใหญ่ กลีบบาง ขอบบิด รสหวาน
• พันธุ์มาเลเซีย ผลใหญ่ น้ำเยอะ หวานอมเปรี้ยว

คุณค่าทางโภชนาการ

ผลมะเฟืองสด

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์)
พลังงาน	128 กิโลจูล (31 กิโลแคลอรี)
คาร์โบไฮเดรต	6.73 g
น้ำตาล	3.98 g
ใยอาหาร	2.8 g
ไขมัน	.33 g
โปรตีน	1.04 g
วิตามิน
กรดแพนโทเทนิก (บี5 )	(8%) .39 มก.
โฟเลต (บี9)	(3%) 12 μg
วิตามินซี	(41%) 34.4 มก.
แร่ธาตุ
ฟอสฟอรัส	(2%) 12 มก.
โพแทสเซียม	(3%) 133 มก.
สังกะสี	(1%) .12 มก.
หน่วย μg = ไมโครกรัม • mg = มิลลิกรัม IU = หน่วยสากล
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central

วิตามิน เอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 ไนอะซีน โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน เส้นใย แคลเซียม ฟอสฟอรัส และพลังงาน

สรรพคุณทางยา

การแก้ร้อนใน ดับกระหาย ลดความร้อนภายในร่างกายถอนพิษก็ได้ แต่สามารถเพิ่มโอกาสเป็นในทางเดินปัสสาวะได้เนื่องจากสารออกซาเลตที่มีอยู่มากในมะเฟืองจะไปจับตัวกับแคลเซียมตกเป็นผลึกในไต และยังทำให้เกิดอาการไตวายเฉียบพลันได้หากได้รับเข้าไปในปริมาณที่มาก ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับภาวะการขาดน้ำของร่างกายด้วย

การแปรรูป

• มะเฟือง 3 รส
• มะเฟืองแช่อิ่ม

อ้างอิง

1. "มะเฟือง-บ้านและสวน".
2. นิดดา หงส์วิวัฒน์. มะเฟือง ผลไม้สุขภาพ สรรพคุณต้านโรค. ครัว. ปีที่ 20 ฉบับที่ 236 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557. หน้า 16 - 22

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ Averrhoa carambola