กระเช้าผีมด (อังกฤษ: India birthwort; ชื่อวิทยาศาสตร์: Aristolochia tagala) เป็นพืชในวงศ์ไก่ฟ้า (Aristolochiaceae) กระจายพันธุ์ในเอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และโอเชียเนีย
กระเช้าผีมด | |
---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
โดเมน: | ยูแคริโอต |
อาณาจักร: | พืช |
เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง |
เคลด: | พืชดอก |
เคลด: | แมกโนลิด |
อันดับ: | อันดับพริกไทย |
วงศ์: | วงศ์ไก่ฟ้า |
สกุล: | สกุลไก่ฟ้า (พืช) Cham. |
สปีชีส์: | Aristolochia tagala |
ชื่อทวินาม | |
Aristolochia tagala Cham. |
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
กระเช้าผีมดเป็นไม้เถา ลำต้นเมื่อยังอ่อนอยู่มีขน แต่ขนจะค่อย ๆ ร่วงไปจนเกือบเกลี้ยงหรือเกลี้ยง ใบเดี่ยวเรียงสลับ มีรูปร่างหลายแบบ ตั้งแต่รูปไข่จนถึงรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง 5.8-7.6 ซม. ยาว 9.5-16.5 ซม. ปลายแหลม โคนเว้าลึกเป็นรูปหัวใจหรือรูปติ่งหู ขอบเรียบ ใบที่เจริญเติบโตเต็มที่แล้วเกลี้ยงทั้ง 2 ด้าน นอกจากเส้นใบและเส้นใบย่อยอาจมีขน แผ่นใบมีต่อมลักษณะเป็นจุดเล็ก ๆ กระจัดกระจาย เส้นใบออกจากโคนใบ 3-5 เส้น เส้นแขนงใบข้างละ 3-4 เส้น เส้นใบย่อยเรียงตามขวาง ใบคล้ายขั้นบันไดและสานกันเป็นร่างแห เส้นร่างแหเห็นชัดทางด้านล่างมากกว่าด้านบน ก้านใบยาว 3-6 ซม. ด้านบนเป็นร่องและมีขนละเอียด ด้านล่างเกลี้ยง ช่อดอกยาว 6-13.5 ซม. มีขน เป็นดอกที่มีทั้งเกสรเพศผู้และเกสรเพศเมียในดอกเดียวกัน กลีบดอกมีเพียงชั้นเดียว เชื่อมติดกันเป็นหลอด ที่โคนหลอดป่องเป็นกระเปาะกลม ๆ กว้างยาว 5-7 มม. เหนือขึ้นไปคอดเป็นหลอดเล็ก ๆ กว้าง 1-2 มม. ยาวประมาณ 1 มม. ปลายกลีบเบี้ยว ข้างหนึ่งจะยื่นยาวออกไป รูปใบหอก กว้างประมาณ 8 มม. ยาว 1.6-2.5 ซม. ใบประดับรูปไข่ กว้าง 1-2 มม. ยาว 2-3 มม. โคนและปลายของใบประดับแหลม ขอบมีขน ตามผิวมีขนสั้น ๆ ทั้ง 2 ด้าน ก้านดอกยาว 5-8 มม. เกสรเพศผู้ 6 อัน อยู่แนบติดกับก้านเกสรเพศเมีย อับเรณูรูปรี ยาวประมาณ 1 มม. ยอดเกสรเพศเมียแยกออกเป็น 6 แฉก เป็นรูปกรวยยาว ปลายมน รังไข่อยู่ใต้วงกลีบเป็นรูปทรงกระบอกเล็ก ๆ กว้าง 1-2 มม. ยาว 0.5-1 ซม. ผลค่อนข้างกลม รูปไข่ หรือรูปขอบขนานแกมรี กว้าง 2.7-4.3 ซม. ยาว 3.3-5.5 ซม. ก้านผลยาว 3.3-5.8 ซม. ผลแก่จะแตกตามยาวจากขั้วไปยังโคน และก้านผลก็แตกแยกออกเป็น 6 เส้น โดยที่โคนก้านและปลายผลยังติดกันอยู่ รูปร่างคล้ายกระเช้า เมล็ดสีน้ำตาลอ่อน รูปไข่หัวกลับค่อนข้างป้อม หรืออาจเว้าเล็กน้อยเป็นรูปหัวใจกลับ มีปีก กว้าง 7-8 มม. ยาว 5-8 มม. ด้านหนึ่งผิวเรียบ ส่วนอีกด้านหนึ่งมีตุ่มขนาดเล็กกระจัดกระจายอยู่ห่าง ๆ
ความเป็นพิษ
ในกระเช้าผีมดมีสารกลุ่ม (aristolochic acids) ซึ่งเป็นพิษต่อไตและก่อให้เกิดมะเร็ง
ประโยชน์
กระเช้าผีมดมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้นใช้กินเป็นยาบำรุงธาตุ ใบใช้ตำเป็นยาพอกภายนอก นอกจากนี้ ยังปลูกเป็นไม้ประดับและใช้เป็นอาหารเลี้ยงผีเสื้อได้
อ้างอิง
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-03. สืบค้นเมื่อ 2015-06-27.
- กระเช้าผีมด Aristolochia tagala -- 02
- Timbangan, Aristolochia tagala, BIRTHWORT - StuartXchange
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-07-11. สืบค้นเมื่อ 2015-06-27.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2015-06-27.
- กระเช้าผีมด Aristolochia tagala -- 01
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-07-11. สืบค้นเมื่อ 2015-06-27.
แหล่งข้อมูลอื่น
- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ กระเช้าผีมด
- Aristolochia tagala -- องค์การสวนพฤกษศาสตร์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kraechaphimd xngkvs India birthwort chuxwithyasastr Aristolochia tagala epnphuchinwngsikfa Aristolochiaceae kracayphnthuinexechiyit exechiytawnxxkechiyngitaelaoxechiyeniykraechaphimdkarcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr phuchekhld phuchmithxlaeliyngekhld phuchdxkekhld aemkonlidxndb xndbphrikithywngs wngsikfaskul skulikfa phuch Cham spichis Aristolochia tagalachuxthwinamAristolochia tagala Cham lksnathangphvkssastrkraechaphimdepnimetha latnemuxyngxxnxyumikhn aetkhncakhxy rwngipcnekuxbekliynghruxekliyng ibediyweriyngslb mirupranghlayaebb tngaetrupikhcnthungrupikhaekmrupibhxk kwang 5 8 7 6 sm yaw 9 5 16 5 sm playaehlm okhnewalukepnruphwichruxruptinghu khxberiyb ibthiecriyetibotetmthiaelwekliyngthng 2 dan nxkcakesnibaelaesnibyxyxacmikhn aephnibmitxmlksnaepncudelk kracdkracay esnibxxkcakokhnib 3 5 esn esnaekhnngibkhangla 3 4 esn esnibyxyeriyngtamkhwang ibkhlaykhnbnidaelasanknepnrangaeh esnrangaehehnchdthangdanlangmakkwadanbn kanibyaw 3 6 sm danbnepnrxngaelamikhnlaexiyd danlangekliyng chxdxkyaw 6 13 5 sm mikhn epndxkthimithngeksrephsphuaelaeksrephsemiyindxkediywkn klibdxkmiephiyngchnediyw echuxmtidknepnhlxd thiokhnhlxdpxngepnkraepaaklm kwangyaw 5 7 mm ehnuxkhunipkhxdepnhlxdelk kwang 1 2 mm yawpraman 1 mm playklibebiyw khanghnungcayunyawxxkip rupibhxk kwangpraman 8 mm yaw 1 6 2 5 sm ibpradbrupikh kwang 1 2 mm yaw 2 3 mm okhnaelaplaykhxngibpradbaehlm khxbmikhn tamphiwmikhnsn thng 2 dan kandxkyaw 5 8 mm eksrephsphu 6 xn xyuaenbtidkbkaneksrephsemiy xbernurupri yawpraman 1 mm yxdeksrephsemiyaeykxxkepn 6 aechk epnrupkrwyyaw playmn rngikhxyuitwngklibepnrupthrngkrabxkelk kwang 1 2 mm yaw 0 5 1 sm phlkhxnkhangklm rupikh hruxrupkhxbkhnanaekmri kwang 2 7 4 3 sm yaw 3 3 5 5 sm kanphlyaw 3 3 5 8 sm phlaekcaaetktamyawcakkhwipyngokhn aelakanphlkaetkaeykxxkepn 6 esn odythiokhnkanaelaplayphlyngtidknxyu ruprangkhlaykraecha emldsinatalxxn rupikhhwklbkhxnkhangpxm hruxxacewaelknxyepnruphwicklb mipik kwang 7 8 mm yaw 5 8 mm danhnungphiweriyb swnxikdanhnungmitumkhnadelkkracdkracayxyuhang khwamepnphisinkraechaphimdmisarklum aristolochic acids sungepnphistxitaelakxihekidmaerngpraoychnkraechaphimdmivththitanechuxaebkhthieriy tnichkinepnyabarungthatu ibichtaepnyaphxkphaynxk nxkcakni yngplukepnimpradbaelaichepnxahareliyngphiesuxidxangxing khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 03 subkhnemux 2015 06 27 kraechaphimd Aristolochia tagala 02 Timbangan Aristolochia tagala BIRTHWORT StuartXchange khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 07 11 subkhnemux 2015 06 27 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 05 subkhnemux 2015 06 27 kraechaphimd Aristolochia tagala 01 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 07 11 subkhnemux 2015 06 27 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb kraechaphimd Aristolochia tagala xngkhkarswnphvkssastr