แอลฟาโกะ (อังกฤษ: AlphaGo) เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่เล่นเกมกระดานหมากล้อม ที่ได้รับการพัฒนาโดย กูเกิล ดีปไมด์ ของ แอลฟาเบต อิงก์ ในกรุงลอนดอน แอลฟาโกะมีรุ่นสืบทอดที่มีอานุภาพมากกว่าถึงสามรุ่น ได้แก่ , และ
ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2015 แอลฟาโกะกลายเป็นโปรแกรมตัวแรกที่ชนะโดยไม่มีบนกระดานขนาด 19 × 19 เต็มรูปแบบ ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 2016 มันสามารถเป็นฝ่ายชนะอี เซ-ดล ในการแข่งขันห้าเกม ซึ่งเป็นครั้งแรกที่โปรแกรมคอมพิวเตอร์โกะสามารถเป็นฝ่ายชนะมืออาชีพระดับ โดยไม่มีแต้มต่อ แม้ว่าจะเป็นฝ่ายแพ้อี เซ-ดล ในเกมที่สี่ แต่อีก็ยอมแพ้ในเกมสุดท้าย ส่งผลให้แอลฟาโกะเป็นฝ่ายชนะด้วยผล 4 ต่อ 1 ในการยอมรับถึงชัยชนะ แอลฟาโกะได้รับรางวัล 9 ดั้งกิตติมศักดิ์จากสมาคมหมากล้อมแห่งประเทศเกาหลี รายการดังกล่าวและนัดท้าชิงกับอี เซ-ดล ได้รับการบันทึกไว้ในภาพยนตร์สารคดีที่มีชื่อเดียวกันว่า แอลฟาโกะ กำกับโดยเกร็ก โคหส์ ผลงานนี้ได้รับเลือกจากวารสารไซเอินซ์ในตำแหน่งรองชนะเลิศของ ในวันที่ 22 ธันวาคม ค.ศ. 2016
ที่ ค.ศ. 2017 แอลฟาโกะเป็นฝ่ายชนะ ซึ่งเป็นผู้เล่นอันดับ 1 ของโลกในเวลานั้น ใน หลังจากนั้น แอลฟาโกะได้รับรางวัล 9 ดั้งระดับมืออาชีพจาก
แอลฟาโกะใช้ขั้นตอนวิธีคำนวณแบบ เพื่อหาตาเดินของมันโดยขึ้นอยู่กับความรู้ที่ได้ "เรียนรู้" ก่อนหน้านี้โดยการเรียนรู้ของเครื่อง โดยเฉพาะโครงข่ายประสาทเทียม (กระบวนการการเรียนรู้เชิงลึก) โดยการฝึกฝนที่ครอบคลุมแบบถ้วนทั่ว ทั้งจากการเล่นของมนุษย์และคอมพิวเตอร์ โครงข่ายประสาทได้รับการฝึกเพื่อคาดการณ์การเลือกเดินของตัวแอลฟาโกะเองและเป็นฝ่ายชนะเกม โครงข่ายประสาทนี้ช่วยเพิ่มพลังของการคำนวณแบบการค้นหาต้นไม้ ส่งผลให้มีการเลือกเดินมีคุณภาพสูงขึ้น และการเล่นด้วยตัวเองที่แข็งแกร่งขึ้นในการทำซ้ำครั้งต่อไป
หลังจากการแข่งขันระหว่างแอลฟาโกะกับเคอ เจี๋ย แอลฟาโกะได้อำลาวงการในขณะที่ดีปไมด์ดำเนินการวิจัยเอไอในด้านอื่น ๆ ต่อไป การเริ่มต้นจาก 'หน้าว่าง' ด้วยระยะเวลาการฝึกสั้น ๆ เท่านั้น ยังทำให้แอลฟาโกะ ซีโร ประสบความสำเร็จ 100–0 เกม จากการเป็นฝ่ายชนะชนะแชมป์อย่างแอลฟาโกะ ในขณะที่รุ่นสืบทอดอย่าง ซึ่งทำการสอนด้วยตัวเอง ก็ยังได้รับการยอมรับในฐานะมืออันดับต้น ๆ ของโลก ทั้งในหมากล้อมและอาจรวมถึงในหมากรุกสากล
ประวัติ
หมากล้อมได้รับการพิจารณาว่ายากมากสำหรับคอมพิวเตอร์ที่จะเป็นฝ่ายชนะกว่าเกมอื่น ๆ เช่นหมากรุก เนื่องจากที่มีขนาดใหญ่มากจึงทำให้ยากที่จะใช้วิธีการดั้งเดิมของเอไอ เช่น , และการค้นหาวิทยาการศึกษาสำนึก
เกือบสองทศวรรษหลังจากที่ดีปบลูคอมพิวเตอร์ของไอบีเอ็มชนะแชมป์หมากรุกโลกอย่างแกรี คาสปารอฟ ใน โปรแกรมหมากล้อมที่แข็งแกร่งใช้เทคนิคปัญญาประดิษฐ์ถึงระดับ เท่านั้น และยังไม่สามารถเอาชนะผู้เล่นหมากล้อมระดับอาชีพได้โดยไม่มี ส่วนในปี ค.ศ. 2012 โปรแกรมซอฟต์แวร์ ได้ทำงานบนคอมพิวเตอร์สี่กลุ่ม และเป็นฝ่ายชนะ () สองครั้งด้วยแต้มต่อห้าและสี่เม็ด ครั้นในปี ค.ศ. 2013 ซอฟต์แวร์ เป็นฝ่ายชนะ (9 ดั้งอาชีพ) ด้วยแต้มต่อสี่เม็ด
อ้างอิงจาก ของดีปไมด์ โครงการวิจัยแอลฟาโกะก่อตั้งขึ้นประมาณปี ค.ศ. 2014 เพื่อทดสอบเครือข่ายประสาทเทียมที่ใช้การเรียนรู้เชิงลึกสามารถเข้าแข่งขันในหมากล้อมได้ แอลฟาโกะแสดงถึงการปรับปรุงที่สำคัญกว่าโปรแกรมหมากล้อมรุ่นก่อน โดยใน 500 เกมได้เผชิญกับโปรแกรมหมากล้อมอื่น ๆ ที่มีอยู่ รวมทั้งเครซีสโตนและเซน แอลฟาโกะที่ทำงานบนคอมพิวเตอร์เครื่องเดียวได้เป็นฝ่ายชนะทุกเกมยกเว้นเพียงเกมเดียว ในการจับคู่ที่คล้ายกัน แอลฟาโกะทำงานบนคอมพิวเตอร์หลายเครื่องได้ชนะเกมทั้งหมด 500 เกมที่เล่นกับโปรแกรมหมากล้อมอื่น ๆ และ 77 เปอร์เซนต์ของเกมที่เล่นกับแอลฟาโกะทำงานบนคอมพิวเตอร์เครื่องเดียว เวอร์ชันเผยแพร่ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2015 ใช้ 1,202 หน่วยประมวลผลกลาง และ 176 หน่วยประมวลผลกราฟิกส์
แมตช์ปะทะฝาน ฮุย
ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2015 รุ่นเผยแพร่ของแอลฟาโกะชนะอย่าง ซึ่งเป็นนักหมากล้อมอาชีพระดับ (จากที่มีทั้งหมด 9 ดั้ง) ห้าต่อศูนย์เกม นี่เป็นครั้งแรกที่โปรแกรมหมากล้อมคอมพิวเตอร์เป็นฝ่ายชนะผู้เล่นระดับอาชีพบนกระดานขนาดเต็มโดยไม่มีแต้มต่อ การประกาศข่าวดังกล่าวล่าช้าไปจนถึงวันที่ 27 มกราคม ค.ศ. 2016 เพื่อให้ตรงกับการตีพิมพ์บทความในวารสารเนเจอร์ โดยมีการอธิบายถึงการใช้อัลกอริทึม
แมตช์ปะทะอี เซ-ดล
แอลฟาโกะได้เล่นกับอี เซ-ดล ซึ่งเป็นนักหมากล้อมระดับอาชีพ 9 ดั้งชาวเกาหลีใต้ หนึ่งในผู้เล่นที่ดีที่สุดในหมากล้อม กับห้าเกมที่จัดที่โรงแรมโฟร์ซีซันส์ในกรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้เมื่อวันที่ 9, 10, 12, 13 และ 15 มีนาคม ค.ศ. 2016 ซึ่งมีวิดีโอสตรีมถ่ายทอดสด ส่วน ซึ่งเป็นสมาชิกทีมดีปไมด์ และนักเล่นหมากล้อม 6 ดั้งสมัครเล่น ได้วางเม็ดบนให้แก่แอลฟาโกะ ซึ่งทำงานผ่านระบบคลาวด์ของกูเกิลพร้อมกับเซิร์ฟเวอร์ที่ตั้งอยู่ในสหรัฐ การแข่งขันใช้กับ 7.5 แต้ม และแต่ละฝ่ายมีเวลาในการคิดสองชั่วโมงบวกกับระยะเวลา 60 วินาที เวอร์ชันของแอลฟาโกะที่เล่นกับอีใช้จำนวนกำลังประมวลผลเหมือนกับที่ใช้ในการแข่งขันกับฝาน ฮุย นิตยสารดิอีโคโนมิสต์รายงานว่าใช้ 1,920 หน่วยประมวลผลกลาง และ 280 หน่วยประมวลผลกราฟิกส์
ในขณะที่เล่น อี เซ-ดล มีชัยชนะหมากล้อมชิงแชมป์ระหว่างประเทศสูงสุดเป็นอันดับ 2 ของโลก แม้ว่าจะไม่มีวิธีการอย่างเป็นทางการในการจัด แต่แหล่งข่าวบางแห่งได้ให้อี เซ-ดล เป็นผู้เล่นที่ดีที่สุดอันดับที่สี่ในโลกในขณะนั้น ส่วนแอลฟาโกะไม่ได้รับการฝึกโดยเฉพาะเพื่อเผชิญหน้ากับอี
แอลฟาโกะเป็นฝ่ายชนะสามเกมแรกตามการยอมจำนนของอี อย่างไรก็ตาม อีเป็นฝ่ายชนะแอลฟาโกะในเกมที่สี่ ที่ชนะจากฝ่ายตรงข้ามยอมจำนนในตาที่ 180 จากนั้น แอลฟาโกะยังคงชนะได้เป็นครั้งที่สี่ จากการชนะเกมที่ห้าโดยอีกฝ่ายยอมจำนน
รางวัลนี้มีมูลค่า 1 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เนื่องด้วยแอลฟาโกะเป็นฝ่ายชนะสี่ในห้าเกม และดังนั้น รางวัลจะนำไปมอบให้แก่องค์กรการกุศล รวมทั้งยูนิเซฟ ส่วนอี เซ-ดล ได้รับเงิน 150,000 ดอลลาร์สำหรับการเข้าร่วมในเกมทั้งหมดห้าเกมและเพิ่มอีก 20,000 ดอลลาร์สำหรับการชนะของเขา
ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2016 ในการนำเสนอที่จัดขึ้นที่มหาวิทยาลัยในประเทศเนเธอร์แลนด์ เอจา ฮวง หนึ่งในทีมดีปไมด์ เปิดเผยว่าได้แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในระหว่างเกมที่ 4 ระหว่างแอลฟาโกะกับอี และหลังจากตาเดินที่ 78 (ซึ่งได้รับการขนานนามว่า "" โดยระดับอาชีพหลายคน) มันจะเล่นได้อย่างแม่นยำและรักษาความได้เปรียบของหมากดำ ก่อนถึงตาเดินที่ 78 แอลฟาโกะเป็นผู้นำตลอดเกมและการเดินของอีไม่ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในเกมที่ชนะ แต่เกิดจากพลังการประมวลผลของโปรแกรมถูกเบี่ยงเบนและสับสน ฮวงอธิบายว่าเครือข่ายวิถีทางของแอลฟาโกะของการหาคำสั่งเดินที่แม่นยำที่สุดและความต่อเนื่อง ไม่ได้นำแอลฟาโกะไปสู่ความต่อเนื่องที่ถูกต้องหลังจากตาเดินที่ 78 เนื่องจากเครือข่ายประเมินค่าไม่ได้ระบุว่าตาเดินที่ 78 ของอีจะเป็นไปได้มากที่สุด และดังนั้นเมื่อเดินตาดังกล่าว ทำให้แอลฟาโกะไม่สามารถปรับให้ถูกต้องเพื่อความต่อเนื่องทางตรรกะได้
หกสิบเกมออนไลน์
เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม ค.ศ. 2016 บัญชีใหม่บนเซิร์ฟเวอร์ชื่อ "มาจิสเตอร์" (Magister) (ซึ่งแสดงเป็น 'มาจิสต์' (Magist) ในเวอร์ชันภาษาจีนของเซิร์ฟเวอร์) จากประเทศเกาหลีใต้ได้เริ่มเล่นเกมกับนักกีฬามืออาชีพ จากนั้นได้เปลี่ยนชื่อบัญชีเป็น "มาสเตอร์" (Master) ในวันที่ 30 ธันวาคม แล้วย้ายไปที่เซิร์ฟเวอร์ฟอกซ์โกะในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2017 ครั้นเมื่อวันที่ 4 มกราคม ทางดีปไมด์ได้ยืนยันว่าทั้ง "มาจิสเตอร์" และ "มาสเตอร์" เป็นการเล่นโดยแอลฟาโกะในเวอร์ชันที่อัปเดตแล้ว ณ วันที่ 5 มกราคม ค.ศ. 2017 สถิติออนไลน์ของแอลฟาโกะคือแพ้ 60 ครั้งและแพ้ 0 ครั้ง รวมถึงสามชัยชนะเหนือผู้เล่นอันดับหนึ่งของหมากล้อมอย่าง ที่ได้รับการบรรยายสรุปอย่างเงียบ ๆ ล่วงหน้าว่ามาสเตอร์เป็นเวอร์ชันหนึ่งของแอลฟาโกะ หลังจากแพ้ต่อมาสเตอร์ เสนอเงินรางวัล 100,000 หยวน (14,400 ดอลลาร์สหรัฐ) ให้แก่ผู้เล่นคนแรกที่สามารถเอาชนะมาสเตอร์ได้ มาสเตอร์เล่นที่ 10 เกมต่อวัน หลายคนสงสัยอย่างรวดเร็วว่าเป็นผู้เล่นเอไอเนื่องจากมีการพักระหว่างเกมน้อยหรือไม่มีเลย คู่ต่อสู้ของมันรวมถึงแชมป์โลกหลายราย เช่น , พัก จ็อง-ฮวัน, , , , , , , , , , , , , , , , และ; แชมป์ของประเทศหรือรองแชมป์โลก เช่น , , , , , , , , และ เกมทั้งหมด 60 เกมยกเว้นหนึ่งเกมเป็นเกมเร็ว กับสามเกมแบบ 20 หรือ 30 วินาที มาสเตอร์ได้เสนอให้ขยายเบียวโยมิไปหนึ่งนาทีเมื่อเล่นกับ ในการพิจารณาจากอายุของเขา หลังจากชนะเกมที่ 59 มาสเตอร์ได้เปิดเผยตัวเองในแชทรูมที่ได้รับการควบคุมโดย ดร. จากทีมดีปไมด์ แล้วเปลี่ยนสัญชาติของมันเป็นสหราชอาณาจักร หลังจากเกมเหล่านี้เสร็จสิ้น เดมิส ฮัสซาบิส ซึ่งเป็นผู้ร่วมก่อตั้งกูเกิล ดีปไมด์ ได้กล่าวในทวีตว่า "เรากำลังรอคอยที่จะเล่นเกมอย่างเป็นทางการและเต็มรูปแบบในเวลาต่อมา [ค.ศ. 2017] โดยร่วมมือกับองค์กรหมากล้อมและผู้เชี่ยวชาญ"
ผู้เชี่ยวชาญด้านหมากล้อมรู้สึกประทับใจกับประสิทธิภาพการทำงานของแอลฟาโกะ และสไตล์การเล่นที่ไม่ได้เป็นมนุษย์ เคอ เจี๋ย กล่าวว่า "หลังจากที่มนุษยชาติใช้เวลาหลายพันปีในการปรับปรุงกลยุทธ์ของเรา คอมพิวเตอร์บอกเราว่ามนุษย์เป็นฝ่ายผิดอย่างสิ้นเชิง... ผมจะส่งเสียงเท่าที่จะบอกได้ว่าไม่ใช่มนุษย์คนเดียวที่ได้สัมผัสกับขอบแห่งความจริงของหมากล้อม"
การประชุมสุดยอดหมากล้อมแห่งอนาคต
ในการประชุมสุดยอดหมากล้อมแห่งอนาคต ซึ่งจัดขึ้นที่ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2017 แอลฟาโกะได้เล่นสามเกมกับเคอ เจี๋ย ซึ่งเป็นนักหมากล้อมอันดับ 1 ของโลก รวมทั้งสองเกมกับมืออาชีพจีนชั้นนำหลายคน ได้แก่ เกมหมากล้อมแบบจับคู่หนึ่งเกม และที่พบกับทีมห้าผู้เล่นที่เป็นมนุษย์อีกหนึ่งเกม
กูเกิล ดีปไมด์ มอบรางวัล 1.5 ล้านดอลลาร์เป็นรางวัลแก่ผู้ชนะสำหรับการจับคู่สามเกมระหว่างเคอ เจี๋ย และแอลฟาโกะ ขณะที่ฝ่ายแพ้ได้รับเงิน 300,000 ดอลลาร์ ซึ่งแอลฟาโกะชนะทั้งสามเกมกับเคอ เจี๋ย รวมทั้งแอลฟาโกะได้รับรางวัล 9 ดั้งระดับมืออาชีพจากสมาคมหมากล้อมแห่งประเทศจีน
หลังจากที่ชนะการแข่งขันสามเกมกับเคอ เจี๋ย ผู้เป็นนักหมากล้อมอันดับสูงสุด แอลฟาโกะก็ได้อำลาวงการ และทางดีปไมด์ยังยกเลิกการทำงานของทีมที่ทำงานเกี่ยวกับเกมเพื่อมุ่งเน้นไปที่การวิจัยเอไอในด้านอื่น ๆ ต่อไป หลังจากการประชุมสุดยอด ดีปไมด์ได้เผยแพร่แมตช์แอลฟาโกะปะทะแอลฟาโกะ 50 เกมเต็มความยาว เป็นของขวัญให้แก่ชุมชนหมากล้อม
แอลฟาโกะ ซีโร และแอลฟาซีโร
ทีมแอลฟาโกะเผยแพร่บทความในวารสารเนเจอร์ เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม ค.ศ. 2017 โดยแนะนำแอลฟาโกะ ซีโร ซึ่งเป็นเวอร์ชันที่ไม่มีข้อมูลของมนุษย์และแข็งแกร่งกว่าเวอร์ชันก่อน ๆ ของมนุษย์ที่ชนะการแข่งขัน โดยการเล่นเกมกับตัวเอง แอลฟาโกะ ซีโร เหนือกว่าจุดแข็งของแอลฟาโกะ อี ภายในสามวันด้วยการชนะ 100 เกมต่อ 0 อีกทั้งถึงระดับของ ภายใน 21 วัน และเหนือกว่ารุ่นเก่าทั้งหมดใน 40 วัน
ในเอกสารที่เผยแพร่ในเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม ค.ศ. 2017 ดีปไมด์อ้างว่ามันใช้แนวทางแอลฟาโกะ ซีโร โดยทั่วไปจนกลายเป็นแอลฟาซีโรอัลกอริทึมเดียว ซึ่งประสบความสำเร็จภายใน 24 ชั่วโมงในระดับที่เหนือกว่าของการเล่นในเกมหมากรุกสากล, หมากรุกญี่ปุ่น และหมากล้อม โดยการเอาชนะโปรแกรมแชมป์โลก ทั้ง, และแอลฟาโกะ ซีโร เวอร์ชัน 3 วัน
ฮิการุ นากามูระ รู้สึกประทับใจเล็กน้อยในการชนะหมากรุกสากลของแอลฟาซีโร โดยกล่าวว่า "ความเข้าใจของผมคือแอลฟาซีโรนั้นใช้ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ของกูเกิล และสต็อกฟิชไม่ทำงานบนฮาร์ดแวร์นั่น สต็อกฟิชนั้นทำงานบนแล็ปท็อปของผม หากคุณต้องการมีการแข่งขันที่เทียบเคียงคุณต้องมีสต็อกฟิชทำงานบนซูเปอร์คอมพิวเตอร์เช่นกัน" ผู้เล่นหมากรุกสากลระดับแถวหน้าของสหรัฐอย่าง ก็รู้สึกไม่ประทับใจเช่นกัน โดยอ้างว่าแอลฟาซีโรอาจจะไม่ทำให้รอบรองชนะเลิศของการแข่งขันที่เป็นธรรมเหมือนกับที่เอนจินทั้งหมดเล่นบนฮาร์ดแวร์ที่เท่าเทียมกัน มอร์โรว์กล่าวเพิ่มเติมว่าแม้ว่าเขาอาจจะไม่สามารถเอาชนะแอลฟาซีโรได้หากแอลฟาซีโรเล่นเปืดเกมเช่น ซึ่งแอลฟาซีโรจะไม่สามารถเอาชนะเขาได้ในเกมเช่นกัน
เครื่องมือการสอน
เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม ค.ศ. 2017 ดีปไมด์ได้เปิดตัวเครื่องมือการสอนแอลฟาโกะในเว็บไซต์ของตน เพื่อวิเคราะห์อัตราการชนะของที่แตกต่างกันตามที่ คำนวณ เครื่องมือการสอนรวบรวม 6,000 การเปิดหมากล้อมจาก 230,000 เกมของมนุษย์ในแต่ละเกมที่วิเคราะห์ด้วย 10,000,000 แบบจำลองโดยแอลฟาโกะ มาสเตอร์ หลายการเปิดประกอบด้วยการแนะนำการดำเนินเกมของมนุษย์
เวอร์ชัน
แอลฟาโกะเวอร์ชันก่อน ๆ ได้รับการทดสอบเกี่ยวกับฮาร์ดแวร์ที่มีซีพียูและจีพียูหลายแบบ โดยทำงานในแบบอะซิงโครนัสหรือโหมดแบบกระจาย สองวินาทีของการคิดในการเดินแต่ละตา ผลแสดงที่รายการด้านล่าง โดยในการแข่งขันที่มีเวลาต่อการเดินมากขึ้นระดับการให้คะแนนเมื่อชนะก็จะมากขึ้น
โครงแบบ | กระบวนการทำงาน ค้นหา | จำนวนของซีพียู | จำนวนของจีพียู | การให้คะแนนอีโล |
---|---|---|---|---|
แบบเดี่ยวพี. 10–11 | 40 | 48 | 1 | 2,181 |
แบบเดี่ยว | 40 | 48 | 2 | 2,738 |
แบบเดี่ยว | 40 | 48 | 4 | 2,850 |
แบบเดี่ยว | 40 | 48 | 8 | 2,890 |
12 | 428 | 64 | 2,937 | |
แบบกระจาย | 24 | 764 | 112 | 3,079 |
แบบกระจาย | 40 | 1,202 | 176 | 3,140 |
แบบกระจาย | 64 | 1,920 | 280 | 3,168 |
ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2016 กูเกิลได้เปิดตัว "" ซึ่งเป็นฮาร์ดแวร์ที่เป็นกรรมสิทธิ์ของตนเอง ซึ่งระบุว่าได้รับการติดตั้งในโครงการภายในหลายแห่งที่กูเกิลแล้ว รวมทั้งการแข่งขันแอลฟาโกะกับอี เซ-ดล
ในเมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2017 ดีปไมด์เผยว่าเวอร์ชันของแอลฟาโกะที่ใช้ในการประชุมสุดยอดครั้งนี้คือ และเปิดเผยว่าได้วัดความแรงของซอฟต์แวร์เวอร์ชันต่าง ๆ ส่วนแอลฟาโกะ อี ซึ่งเป็นเวอร์ชันที่ใช้กับอี สามารถต่อให้แอลฟาโกะ ฝาน ซึ่งเป็นเวอร์ชันที่ใช้กับฝาน ฮุย ด้วยแต้มต่อสามเม็ด และแอลฟาโกะ มาสเตอร์ ที่มีแต้มต่อสามเม็ดอีกแบบที่แข็งแกร่งขึ้น
เวอร์ชัน | ฮาร์ดแวร์ | การให้คะแนนอีโล | แมตช์ |
---|---|---|---|
176 จีพียู, แบบกระจาย | 3,144 | 5:0 กับ | |
แอลฟาโกะ อี | 48 , แบบกระจาย | 3,739 | 4:1 กับอี เซ-ดล |
4 ทีพียู, เครื่องเดียว | 4,858 | 60:0 กับผู้เล่นระดับอาชีพ; | |
4 ทีพียู, เครื่องเดียว | 5,185 | 100:0 กับแอลฟาโกะ อี 89:11 กับแอลฟาโกะ มาสเตอร์ | |
4 ทีพียู, เครื่องเดียว | ไม่สามารถใช้ได้ | 60:40 กับแอลฟาโกะ ซีโร |
ขั้นตอนวิธี
ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2016 ขั้นตอนวิธีของแอลฟาโกะใช้การรวมกันของการเรียนรู้ของเครื่องและเทคนิคการคำนวณแบบ รวมกับการฝึกแบบกว้าง ทั้งจากการเล่นของมนุษย์และคอมพิวเตอร์ มันใช้การคำนวณแบบ ที่นำโดย "เครือข่ายคุณค่า" และ "เครือข่ายนโยบาย" ซึ่งดำเนินการโดยใช้ จำนวนจำกัดของการตรวจจับคุณลักษณะเฉพาะเกมก่อนการประมวลผล (ตัวอย่างเช่น เพื่อเน้นว่าการเดินตรงกับรูปแบบ) ได้นำมาใช้กับอินพุตก่อนที่จะถูกส่งไปยังโครงข่ายประสาทเทียม
ระบบโครงข่ายประสาทเทียมได้รับการปลุกเครื่องในขั้นต้นจากความชำนาญในการเล่นเกมของมนุษย์ แอลฟาโกะได้รับการฝึกขั้นต้นเพื่อเลียนแบบการเล่นของมนุษย์โดยพยายามจับคู่การเคลื่อนไหวของผู้เล่นระดับอาชีพจากเกมประวัติศาสตร์ที่บันทึกไว้ โดยใช้ฐานข้อมูลประมาณ 30 ล้านรูปแบบการวางหมาก เมื่อมันถึงระดับหนึ่งของความสามารถ มันก็ได้รับการฝึกเพิ่มเติมโดยการตั้งค่าให้เล่นเกมจำนวนมากกับอินสแตนซ์อื่น ๆ ของตัวเอง โดยใช้เพื่อพัฒนาการเล่นของมัน และเพื่อหลีกเลี่ยงการเสียเวลาของฝ่ายตรงข้าม โปรแกรมจะถูกกำหนดไว้เป็นพิเศษเพื่อยอมแพ้หากมีการประเมินความน่าจะเป็นของชัยชนะภายใต้เกณฑ์บางอย่าง สำหรับการแข่งขันกับอี เกณฑ์การยอมแพ้ถูกกำหนดไว้ที่ 20 เปอร์เซ็นต์
รูปแบบการเล่น
โทบี แมนนิง ซึ่งเป็นผู้ตัดสินสำหรับแมตช์แอลฟาโกะพบฝาน ฮุย ได้อธิบายถึงรูปแบบของโปรแกรมว่า "อนุรักษ์นิยม" รูปแบบการเล่นของแอลฟาโกะมีความเป็นไปได้ในการชนะมากกว่าด้วยแต้มน้อยกว่า เหนือความเป็นไปได้ในการแพ้มากกว่าด้วยแต้มมากกว่า กลยุทธ์ของการเพิ่มความน่าจะเป็นของการชนะ แตกต่างจากสิ่งที่ผู้เล่นที่เป็นมนุษย์มนุษย์มีแนวโน้มที่จะทำเพื่อเพิ่มผลกำไรจากพื้นที่ และแจกแจงบางส่วนด้วยการเคลื่อนไหวแปลก ๆ ของมัน มันทำการเดินเปิดเกมหลายแบบที่มนุษย์ไม่เคยหรือไม่ค่อยทำ ในขณะที่มักหลีกเลี่ยงการเปิดเกมในเส้นที่สองที่มนุษย์ชอบทำ มันชอบใช้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากฝ่ายตรงข้ามมีสมาธิมากกว่า[]
การตอบสนองต่อชัยชนะในปี ค.ศ. 2016
สังคมปัญญาประดิษฐ์
ชัยชนะในเดือนมีนาคมปี ค.ศ. 2016 ของแอลฟาโกะเป็นก้าวสำคัญในการวิจัยปัญญาประดิษฐ์ หมากล้อมได้รับการยกย่องว่าเป็นปัญหาที่ยากในการเรียนรู้ด้วยเครื่องซึ่งคาดว่าจะเป็นไปไม่ได้สำหรับเทคโนโลยีในยุคนั้น ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่คิดว่าโปรแกรมหมากล้อมที่มีประสิทธิภาพอย่างแอลฟาโกะจะต้องใช้เวลาห่างออกไปอย่างน้อยห้าปี โดยผู้เชี่ยวชาญบางคนคิดว่าจะใช้เวลาอย่างน้อยอีกหนึ่งทศวรรษก่อนที่คอมพิวเตอร์จะเอาชนะแชมป์หมากล้อม ผู้สังเกตการณ์ส่วนใหญ่ในตอนต้นของการแข่งขัน ค.ศ. 2016 คาดว่าอีจะชนะแอลฟาโกะ
พร้อมด้วยเกมเช่นหมากฮอส (ที่ได้ "" โดยทีม), หมากรุกสากล และปัจจุบันที่หมากล้อมชนะโดยคอมพิวเตอร์ ชัยชนะในเกมกระดานยอดนิยม ไม่สามารถใช้เป็นหลักไมล์สำคัญสำหรับปัญญาประดิษฐ์ในวิถีที่พวกเขาเคยใช้ได้อีกต่อไป แห่งดีปบลู กล่าวถึงชัยชนะของแอลฟาโกะว่า "จุดจบแห่งยุค... พวกเขาได้แสดงให้เห็นว่าเกมกระดานทำได้มากหรือน้อยกว่า และถึงเวลาแล้วที่ต้องก้าวต่อไป"
เมื่อเปรียบเทียบกับดีปบลูหรือกับ ขั้นตอนวิธีพื้นฐานของแอลฟาโกะนั้นมีวัตถุประสงค์ทั่วไปมากกว่า และอาจเป็นหลักฐานว่าชุมชนทางวิทยาศาสตร์กำลังก้าวหน้าไปสู่ปัญญาประดิษฐ์ทั่วไป ผู้แสดงความคิดเห็นบางคนเชื่อว่าชัยชนะของแอลฟาโกะเป็นโอกาสที่ดีสำหรับสังคมในการเริ่มพูดคุยการเตรียมการสำหรับผลกระทบที่เป็นไปได้ในอนาคตของเครื่องที่มีความฉลาดเอนกประสงค์ (ตามที่ระบุไว้โดยผู้ประกอบการอย่างกาย ซูเตอร์ แอลฟาโกะเองรู้เพียงวิธีเล่นหมากล้อม และไม่มีความฉลาดทางวัตถุประสงค์ทั่วไป: "[มัน] ไม่สามารถตื่นขึ้นมาในเช้าวันหนึ่งและตัดสินใจว่าต้องการเรียนรู้วิธีใช้อาวุธปืน") ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 2016 สจวร์ต รัสเซลล์ นักวิจัยปัญญาประดิษฐ์กล่าวว่า "กระบวนการของปัญญาประดิษฐ์นั้นก้าวหน้าไปเร็วกว่าที่คาดไว้มาก (ซึ่ง) ทำให้คำถามเกี่ยวกับผลระยะยาวที่เร่งด่วนมากขึ้น" และกล่าวเพิ่มเติมว่า "เพื่อให้มั่นใจว่าระบบปัญญาประดิษฐ์ที่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นยังคงอยู่ภายใต้การควบคุมของมนุษย์... มีงานให้ทำมากมาย" นักวิชาการบางคน เช่น สตีเฟน ฮอว์กิง ได้เตือน (ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2015 ก่อนการแข่ง) ว่าการที่ปัญญาประดิษฐ์พัฒนาตัวเองในอนาคตบางอย่างสามารถรับความฉลาดทั่วไปที่เกิดขึ้นจริง โดยนำไปสู่ที่ไม่คาดฝัน ส่วนนักวิชาการคนอื่นไม่เห็นด้วย: ฌ็อง-กาเบรียล กานัสเซีย ผู้เชี่ยวชาญด้านปัญญาประดิษฐ์เชื่อว่า "สิ่งต่าง ๆ เช่น 'สามัญสำนึก'... อาจไม่สามารถถอดแบบได้" และกล่าวว่า "ฉันไม่เห็นว่าทำไมเราจะเราจะต้องพูดเกี่ยวกับความกลัว ในทางตรงกันข้าม สิ่งนี้ทำให้เกิดความหวังในหลาย ๆ ด้านเช่นสุขภาพและการสำรวจอวกาศ" และ นักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ กล่าวว่า "ผมไม่คิดว่าผู้คนควรจะกลัว... แต่ผมคิดว่าผู้คนควรจะให้ความสนใจ"
ในประเทศจีน แอลฟาโกะคือ "ช่วงเวลาแห่งสปุตนิก" ซึ่งช่วยโน้มน้าวให้รัฐบาลจีนจัดลำดับความสำคัญและเพิ่มเงินทุนสำหรับปัญญาประดิษฐ์อย่างมาก
ในปี ค.ศ. 2017 ทีมดีปไมด์แอลฟาโกะได้รับเหรียญสถาปนา มาร์วิน มินสกี สำหรับความสำเร็จที่โดดเด่นในปัญญาประดิษฐ์ “แอลฟาโกะเป็นความสำเร็จที่ยอดเยี่ยม และเป็นตัวอย่างที่สมบูรณ์แบบในสิ่งที่เหรียญมินสกีเริ่มยอมรับ” ศาสตราจารย์ ประธานคณะกรรมการรางวัลไอเจซีเอไอกล่าว “สิ่งที่ทำให้ไอเจซีเอไอประทับใจเป็นพิเศษคือแอลฟาโกะประสบความสำเร็จในสิ่งที่ทำผ่านการผสมผสานที่ยอดเยี่ยมของเทคนิคปัญญาประดิษฐ์คลาสสิก รวมถึงเทคนิคการเรียนรู้ของเครื่องจักรที่ล้ำสมัยซึ่งดีปไมด์มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิด โดยเป็นการสาธิตของปัญญาประดิษฐ์ร่วมสมัยที่น่าทึ่ง และเรายินดีที่จะสามารถยอมรับด้วยรางวัลนี้”
สังคมหมากล้อม
หมากล้อมเป็นเกมยอดนิยมในประเทศจีน, ญี่ปุ่น และเกาหลี รวมถึงการแข่งขันปี ค.ศ. 2016 นั้น อาจมีผู้ชมทั่วโลกถึงหลายร้อยล้านคน ผู้เล่นหมากล้อมระดับสูงหลายคนได้แสดงลักษณะการเล่นนอกรีตของแอลฟาโกะ ในฐานะที่เป็นการเดินที่น่าสงสัยซึ่งเริ่มสร้างความสับสนให้กับผู้ชม แต่มีเหตุผลในความเข้าใจถึงปัญหาหลังเหตุการณ์: "ผู้เล่นทั้งหมดยกเว้นผู้เล่นหมากล้อมที่ดีที่สุดสร้างสรรค์รูปแบบของพวกเขาโดยเลียนแบบผู้เล่นระดับบน ส่วนแอลฟาโกะดูเหมือนว่าจะมีการเคลื่อนไหวต้นฉบับที่สร้างด้วยตนเองทั้งหมด" แอลฟาโกะดูเหมือนจะแข็งแกร่งขึ้นอย่างไม่คาดคิด แม้จะเปรียบเทียบกับการแข่งขันในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2015 ที่คอมพิวเตอร์ได้เอาชนะมืออาชีพของหมากล้อมเป็นครั้งแรกโดยที่ไม่มีข้อได้เปรียบจากแต้มต่อ วันรุ่งขึ้นหลังจากความพ่ายแพ้ครั้งแรกของอี ผู้สื่อข่าวอย่างช็อง อารัม ได้นำหมากล้อมไปสู่หนึ่งในหนังสือพิมพ์รายวันที่ใหญ่ที่สุดของเกาหลีใต้ โดยกล่าวว่า "เมื่อคืนนี้มืดมนมาก... หลายคนดื่มแอลกอฮอล์" ส่วนสมาคมหมากล้อมแห่งประเทศเกาหลี ซึ่งเป็นองค์กรที่ดูแลหมากล้อมระดับอาชีพในเกาหลีใต้ ได้มอบรางวัล 9 ดั้งกิตติมศักดิ์แก่แอลฟาโกะสำหรับการแสดงทักษะความคิดสร้างสรรค์และผลักดันความก้าวหน้าของเกม
อายุ 18 ปีของประเทศจีน ที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้เล่นที่ดีที่สุดในโลกในเวลานั้น ซึ่งเริ่มแรกอ้างว่าเขาจะสามารถเอาชนะแอลฟาโกะได้ แต่ปฏิเสธที่จะเล่นกับมันเพราะกลัวว่าจะ "คัดลอกสไตล์ของผม" ในขณะที่การแข่งขันดำเนินไป เคอ เจี๋ย กลับไปกลับมา โดยกล่าวว่า "มีโอกาสสูงที่ผม (อาจ) แพ้" หลังจากการวิเคราะห์สามแมตช์แรก แต่คืนความมั่นใจหลังจากแอลฟาโกะแสดงข้อบกพร่องในแมตช์ที่สี่
โทบี แมนนิง ผู้ตัดสินการแข่งขันของแอลฟาโกะกับฝาน ฮุย และอี ฮา-จิน เลขาธิการใหญ่ของ ทั้งสองให้เหตุผลในอนาคตว่าผู้เล่นหมากล้อมจะได้รับความช่วยเหลือจากคอมพิวเตอร์เพื่อเรียนรู้สิ่งที่พวกเขาทำผิดในเกมและพัฒนาทักษะของพวกเขา
หลังจากเกมที่สอง อีบอกว่าเขารู้สึก "พูดไม่ออก": "จากจุดเริ่มต้นของการแข่งขัน, ผมไม่สามารถทำการยกมือขึ้นสำหรับการเดินครั้งเดียว มันเป็นชัยชนะทั้งหมดของแอลฟาโกะ" อีขอโทษสำหรับความพ่ายแพ้ของเขา โดยกล่าวหลังจากเกมที่สามว่า "ผมประเมินความสามารถแอลฟาโกะผิดไปและรู้สึกไร้พลัง" เขาย้ำว่าความพ่ายแพ้ครั้งนี้เป็น "ความพ่ายแพ้ของอี เซ-ดล" และ "ไม่ใช่ความพ่ายแพ้ของมนุษยชาติ" อีกล่าวว่าการพ่ายแพ้ต่อเครื่องจักรของเขาในที่สุดนั้น "หลีกเลี่ยงไม่ได้" แต่ก็กล่าวด้วยว่า "หุ่นยนต์จะไม่เข้าใจความงามของเกมแบบเดียวกับที่มนุษย์เราทำ" อีกล่าวถึงชัยชนะในเกมที่สี่ของเขาว่า "ชัยชนะอันล้ำค่าที่ผม (จะ) ไม่ยอมแลกเพื่ออะไรเลย"
ระบบที่คล้ายกัน
เฟซบุ๊กยังทำงานบนระบบการเล่นหมากล้อมของตัวเองด้วย ซึ่งขึ้นอยู่กับการรวมการเรียนรู้ของเครื่องและ ถึงแม้ว่าผู้เล่นที่แข็งแกร่งได้เผชิญกับโปรแกรมหมากล้อมคอมพิวเตอร์อื่น ๆ ตั้งแต่ต้นปี ค.ศ. 2016 มันก็ยังไม่พ่ายแพ้ต่อผู้เล่นระดับอาชีพ ทั้งนี้ ดาร์กฟอเรสต์แพ้ซอฟต์แวร์เครซีสโตนและเซน ซึ่งคาดว่ามีความแข็งแกร่งที่คล้ายกับเครซีสโตนและเซน
ซึ่งเป็นระบบที่พัฒนาขึ้นพร้อมการสนับสนุนจากเว็บไซต์แบ่งปันวิดีโออย่างและมหาวิทยาลัยโตเกียว ได้เป็นฝ่ายแพ้ 2–1 เกมในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2016 แก่ผู้เชี่ยวชาญหมากล้อมอย่าง ผู้ครองสถิติชนะหมากล้อมสูงสุดในประเทศญี่ปุ่น
ตามเอกสารปี ค.ศ. 2018 ในวารสารเนเจอร์ ได้อ้างถึงแนวทางของแอลฟาโกะในฐานะพื้นฐานสำหรับวิธีการใหม่ในการคำนวณโมเลกุลของยาที่อาจเกิดขึ้น
เกมตัวอย่าง
(หมากขาว) ปะทะถัง เหวยซิง (31 ธันวาคม ค.ศ. 2016) แอลฟาโกะเป็นฝ่ายชนะโดยอีกฝ่ายยอมจำนน หมากขาวที่ 36 ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวาง
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การเดิน 99 ตาแรก |
|
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
aexlfaoka xngkvs AlphaGo epnopraekrmkhxmphiwetxrthielnekmkradanhmaklxm thiidrbkarphthnaody kuekil dipimd khxng aexlfaebt xingk inkrunglxndxn aexlfaokamirunsubthxdthimixanuphaphmakkwathungsamrun idaek aelaolokaexlfaoka ineduxntulakhm kh s 2015 aexlfaokaklayepnopraekrmtwaerkthichnaodyimmibnkradankhnad 19 19 etmrupaebb ineduxnminakhm kh s 2016 mnsamarthepnfaychnaxi es dl inkaraekhngkhnhaekm sungepnkhrngaerkthiopraekrmkhxmphiwetxrokasamarthepnfaychnamuxxachiphradb odyimmiaetmtx aemwacaepnfayaephxi es dl inekmthisi aetxikyxmaephinekmsudthay sngphlihaexlfaokaepnfaychnadwyphl 4 tx 1 inkaryxmrbthungchychna aexlfaokaidrbrangwl 9 dngkittimskdicaksmakhmhmaklxmaehngpraethsekahli raykardngklawaelandthachingkbxi es dl idrbkarbnthukiwinphaphyntrsarkhdithimichuxediywknwa aexlfaoka kakbodyekrk okhhs phlnganniidrbeluxkcakwarsarisexinsintaaehnngrxngchnaeliskhxng inwnthi 22 thnwakhm kh s 2016 thi kh s 2017 aexlfaokaepnfaychna sungepnphuelnxndb 1 khxngolkinewlann in hlngcaknn aexlfaokaidrbrangwl 9 dngradbmuxxachiphcak aexlfaokaichkhntxnwithikhanwnaebb ephuxhataedinkhxngmnodykhunxyukbkhwamruthiid eriynru kxnhnaniodykareriynrukhxngekhruxng odyechphaaokhrngkhayprasathethiym krabwnkarkareriynruechingluk odykarfukfnthikhrxbkhlumaebbthwnthw thngcakkarelnkhxngmnusyaelakhxmphiwetxr okhrngkhayprasathidrbkarfukephuxkhadkarnkareluxkedinkhxngtwaexlfaokaexngaelaepnfaychnaekm okhrngkhayprasathnichwyephimphlngkhxngkarkhanwnaebbkarkhnhatnim sngphlihmikareluxkedinmikhunphaphsungkhun aelakarelndwytwexngthiaekhngaekrngkhuninkarthasakhrngtxip hlngcakkaraekhngkhnrahwangaexlfaokakbekhx eciy aexlfaokaidxalawngkarinkhnathidipimddaeninkarwicyexixindanxun txip karerimtncak hnawang dwyrayaewlakarfuksn ethann yngthaihaexlfaoka sior prasbkhwamsaerc 100 0 ekm cakkarepnfaychnachnaaechmpxyangaexlfaoka inkhnathirunsubthxdxyang sungthakarsxndwytwexng kyngidrbkaryxmrbinthanamuxxndbtn khxngolk thnginhmaklxmaelaxacrwmthunginhmakruksaklprawtihmaklxmidrbkarphicarnawayakmaksahrbkhxmphiwetxrthicaepnfaychnakwaekmxun echnhmakruk enuxngcakthimikhnadihymakcungthaihyakthicaichwithikardngedimkhxngexix echn aelakarkhnhawithyakarsuksasanuk ekuxbsxngthswrrshlngcakthidipblukhxmphiwetxrkhxngixbiexmchnaaechmphmakrukolkxyangaekri khasparxf in opraekrmhmaklxmthiaekhngaekrngichethkhnikhpyyapradisththungradb ethann aelayngimsamarthexachnaphuelnhmaklxmradbxachiphidodyimmi swninpi kh s 2012 opraekrmsxftaewr idthanganbnkhxmphiwetxrsiklum aelaepnfaychna sxngkhrngdwyaetmtxhaaelasiemd khrninpi kh s 2013 sxftaewr epnfaychna 9 dngxachiph dwyaetmtxsiemd xangxingcak khxngdipimd okhrngkarwicyaexlfaokakxtngkhunpramanpi kh s 2014 ephuxthdsxbekhruxkhayprasathethiymthiichkareriynruechingluksamarthekhaaekhngkhninhmaklxmid aexlfaokaaesdngthungkarprbprungthisakhykwaopraekrmhmaklxmrunkxn odyin 500 ekmidephchiykbopraekrmhmaklxmxun thimixyu rwmthngekhrsisotnaelaesn aexlfaokathithanganbnkhxmphiwetxrekhruxngediywidepnfaychnathukekmykewnephiyngekmediyw inkarcbkhuthikhlaykn aexlfaokathanganbnkhxmphiwetxrhlayekhruxngidchnaekmthnghmd 500 ekmthielnkbopraekrmhmaklxmxun aela 77 epxresntkhxngekmthielnkbaexlfaokathanganbnkhxmphiwetxrekhruxngediyw ewxrchnephyaephrineduxntulakhm kh s 2015 ich 1 202 hnwypramwlphlklang aela 176 hnwypramwlphlkrafiks aemtchpathafan huy ineduxntulakhm kh s 2015 runephyaephrkhxngaexlfaokachnaxyang sungepnnkhmaklxmxachiphradb cakthimithnghmd 9 dng hatxsunyekm niepnkhrngaerkthiopraekrmhmaklxmkhxmphiwetxrepnfaychnaphuelnradbxachiphbnkradankhnadetmodyimmiaetmtx karprakaskhawdngklawlachaipcnthungwnthi 27 mkrakhm kh s 2016 ephuxihtrngkbkartiphimphbthkhwaminwarsarenecxr odymikarxthibaythungkarichxlkxrithum aemtchpathaxi es dl aexlfaokaidelnkbxi es dl sungepnnkhmaklxmradbxachiph 9 dngchawekahliit hnunginphuelnthidithisudinhmaklxm kbhaekmthicdthiorngaermofrsisnsinkrungosl praethsekahliitemuxwnthi 9 10 12 13 aela 15 minakhm kh s 2016 sungmiwidioxstrimthaythxdsd swn sungepnsmachikthimdipimd aelankelnhmaklxm 6 dngsmkhreln idwangemdbnihaekaexlfaoka sungthanganphanrabbkhlawdkhxngkuekilphrxmkbesirfewxrthitngxyuinshrth karaekhngkhnichkb 7 5 aetm aelaaetlafaymiewlainkarkhidsxngchwomngbwkkbrayaewla 60 winathi ewxrchnkhxngaexlfaokathielnkbxiichcanwnkalngpramwlphlehmuxnkbthiichinkaraekhngkhnkbfan huy nitysardixiokhonmistraynganwaich 1 920 hnwypramwlphlklang aela 280 hnwypramwlphlkrafiks inkhnathieln xi es dl michychnahmaklxmchingaechmprahwangpraethssungsudepnxndb 2 khxngolk aemwacaimmiwithikarxyangepnthangkarinkarcd aetaehlngkhawbangaehngidihxi es dl epnphuelnthidithisudxndbthisiinolkinkhnann swnaexlfaokaimidrbkarfukodyechphaaephuxephchiyhnakbxi aexlfaokaepnfaychnasamekmaerktamkaryxmcannkhxngxi xyangirktam xiepnfaychnaaexlfaokainekmthisi thichnacakfaytrngkhamyxmcannintathi 180 caknn aexlfaokayngkhngchnaidepnkhrngthisi cakkarchnaekmthihaodyxikfayyxmcann rangwlnimimulkha 1 landxllarshrth enuxngdwyaexlfaokaepnfaychnasiinhaekm aeladngnn rangwlcanaipmxbihaekxngkhkrkarkusl rwmthngyuniesf swnxi es dl idrbengin 150 000 dxllarsahrbkarekharwminekmthnghmdhaekmaelaephimxik 20 000 dxllarsahrbkarchnakhxngekha ineduxnmithunayn kh s 2016 inkarnaesnxthicdkhunthimhawithyalyinpraethsenethxraelnd exca hwng hnunginthimdipimd epidephywaidaekikhpyhathiekidkhuninrahwangekmthi 4 rahwangaexlfaokakbxi aelahlngcaktaedinthi 78 sungidrbkarkhnannamwa odyradbxachiphhlaykhn mncaelnidxyangaemnyaaelarksakhwamidepriybkhxnghmakda kxnthungtaedinthi 78 aexlfaokaepnphunatlxdekmaelakaredinkhxngxiimidrbkarykyxngwaepnhnunginekmthichna aetekidcakphlngkarpramwlphlkhxngopraekrmthukebiyngebnaelasbsn hwngxthibaywaekhruxkhaywithithangkhxngaexlfaokakhxngkarhakhasngedinthiaemnyathisudaelakhwamtxenuxng imidnaaexlfaokaipsukhwamtxenuxngthithuktxnghlngcaktaedinthi 78 enuxngcakekhruxkhaypraeminkhaimidrabuwataedinthi 78 khxngxicaepnipidmakthisud aeladngnnemuxedintadngklaw thaihaexlfaokaimsamarthprbihthuktxngephuxkhwamtxenuxngthangtrrkaid hksibekmxxniln emuxwnthi 29 thnwakhm kh s 2016 bychiihmbnesirfewxrchux macisetxr Magister sungaesdngepn macist Magist inewxrchnphasacinkhxngesirfewxr cakpraethsekahliitiderimelnekmkbnkkilamuxxachiph caknnidepliynchuxbychiepn masetxr Master inwnthi 30 thnwakhm aelwyayipthiesirfewxrfxksokainwnthi 1 mkrakhm kh s 2017 khrnemuxwnthi 4 mkrakhm thangdipimdidyunynwathng macisetxr aela masetxr epnkarelnodyaexlfaokainewxrchnthixpedtaelw n wnthi 5 mkrakhm kh s 2017 sthitixxnilnkhxngaexlfaokakhuxaeph 60 khrngaelaaeph 0 khrng rwmthungsamchychnaehnuxphuelnxndbhnungkhxnghmaklxmxyang thiidrbkarbrryaysrupxyangengiyb lwnghnawamasetxrepnewxrchnhnungkhxngaexlfaoka hlngcakaephtxmasetxr esnxenginrangwl 100 000 hywn 14 400 dxllarshrth ihaekphuelnkhnaerkthisamarthexachnamasetxrid masetxrelnthi 10 ekmtxwn hlaykhnsngsyxyangrwderwwaepnphuelnexixenuxngcakmikarphkrahwangekmnxyhruximmiely khutxsukhxngmnrwmthungaechmpolkhlayray echn phk cxng hwn aela aechmpkhxngpraethshruxrxngaechmpolk echn aela ekmthnghmd 60 ekmykewnhnungekmepnekmerw kbsamekmaebb 20 hrux 30 winathi masetxridesnxihkhyayebiywoymiiphnungnathiemuxelnkb inkarphicarnacakxayukhxngekha hlngcakchnaekmthi 59 masetxridepidephytwexnginaechthrumthiidrbkarkhwbkhumody dr cakthimdipimd aelwepliynsychatikhxngmnepnshrachxanackr hlngcakekmehlaniesrcsin edmis hssabis sungepnphurwmkxtngkuekil dipimd idklawinthwitwa erakalngrxkhxythicaelnekmxyangepnthangkaraelaetmrupaebbinewlatxma kh s 2017 odyrwmmuxkbxngkhkrhmaklxmaelaphuechiywchay phuechiywchaydanhmaklxmrusukprathbickbprasiththiphaphkarthangankhxngaexlfaoka aelasitlkarelnthiimidepnmnusy ekhx eciy klawwa hlngcakthimnusychatiichewlahlayphnpiinkarprbprungklyuththkhxngera khxmphiwetxrbxkerawamnusyepnfayphidxyangsineching phmcasngesiyngethathicabxkidwaimichmnusykhnediywthiidsmphskbkhxbaehngkhwamcringkhxnghmaklxm karprachumsudyxdhmaklxmaehngxnakht inkarprachumsudyxdhmaklxmaehngxnakht sungcdkhunthiineduxnphvsphakhm kh s 2017 aexlfaokaidelnsamekmkbekhx eciy sungepnnkhmaklxmxndb 1 khxngolk rwmthngsxngekmkbmuxxachiphcinchnnahlaykhn idaek ekmhmaklxmaebbcbkhuhnungekm aelathiphbkbthimhaphuelnthiepnmnusyxikhnungekm kuekil dipimd mxbrangwl 1 5 landxllarepnrangwlaekphuchnasahrbkarcbkhusamekmrahwangekhx eciy aelaaexlfaoka khnathifayaephidrbengin 300 000 dxllar sungaexlfaokachnathngsamekmkbekhx eciy rwmthngaexlfaokaidrbrangwl 9 dngradbmuxxachiphcaksmakhmhmaklxmaehngpraethscin hlngcakthichnakaraekhngkhnsamekmkbekhx eciy phuepnnkhmaklxmxndbsungsud aexlfaokakidxalawngkar aelathangdipimdyngykelikkarthangankhxngthimthithanganekiywkbekmephuxmungennipthikarwicyexixindanxun txip hlngcakkarprachumsudyxd dipimdidephyaephraemtchaexlfaokapathaaexlfaoka 50 ekmetmkhwamyaw epnkhxngkhwyihaekchumchnhmaklxm aexlfaoka sior aelaaexlfasior thimaexlfaokaephyaephrbthkhwaminwarsarenecxr emuxwnthi 19 tulakhm kh s 2017 odyaenanaaexlfaoka sior sungepnewxrchnthiimmikhxmulkhxngmnusyaelaaekhngaekrngkwaewxrchnkxn khxngmnusythichnakaraekhngkhn odykarelnekmkbtwexng aexlfaoka sior ehnuxkwacudaekhngkhxngaexlfaoka xi phayinsamwndwykarchna 100 ekmtx 0 xikthngthungradbkhxng phayin 21 wn aelaehnuxkwarunekathnghmdin 40 wn inexksarthiephyaephrinemuxwnthi 5 thnwakhm kh s 2017 dipimdxangwamnichaenwthangaexlfaoka sior odythwipcnklayepnaexlfasiorxlkxrithumediyw sungprasbkhwamsaercphayin 24 chwomnginradbthiehnuxkwakhxngkarelninekmhmakruksakl hmakrukyipun aelahmaklxm odykarexachnaopraekrmaechmpolk thng aelaaexlfaoka sior ewxrchn 3 wn hikaru nakamura rusukprathbicelknxyinkarchnahmakruksaklkhxngaexlfasior odyklawwa khwamekhaickhxngphmkhuxaexlfasiornnichsuepxrkhxmphiwetxrkhxngkuekil aelastxkfichimthanganbnhardaewrnn stxkfichnnthanganbnaelpthxpkhxngphm hakkhuntxngkarmikaraekhngkhnthiethiybekhiyngkhuntxngmistxkfichthanganbnsuepxrkhxmphiwetxrechnkn phuelnhmakruksaklradbaethwhnakhxngshrthxyang krusukimprathbicechnkn odyxangwaaexlfasiorxaccaimthaihrxbrxngchnaeliskhxngkaraekhngkhnthiepnthrrmehmuxnkbthiexncinthnghmdelnbnhardaewrthiethaethiymkn mxrorwklawephimetimwaaemwaekhaxaccaimsamarthexachnaaexlfasioridhakaexlfasiorelnepudekmechn sungaexlfasiorcaimsamarthexachnaekhaidinekmechnkn ekhruxngmuxkarsxn emuxwnthi 11 thnwakhm kh s 2017 dipimdidepidtwekhruxngmuxkarsxnaexlfaokainewbistkhxngtn ephuxwiekhraahxtrakarchnakhxngthiaetktangkntamthi khanwn ekhruxngmuxkarsxnrwbrwm 6 000 karepidhmaklxmcak 230 000 ekmkhxngmnusyinaetlaekmthiwiekhraahdwy 10 000 000 aebbcalxngodyaexlfaoka masetxr hlaykarepidprakxbdwykaraenanakardaeninekmkhxngmnusyewxrchnaexlfaokaewxrchnkxn idrbkarthdsxbekiywkbhardaewrthimisiphiyuaelaciphiyuhlayaebb odythanganinaebbxasingokhrnshruxohmdaebbkracay sxngwinathikhxngkarkhidinkaredinaetlata phlaesdngthiraykardanlang odyinkaraekhngkhnthimiewlatxkaredinmakkhunradbkarihkhaaennemuxchnakcamakkhun karkahndkhaaelaprasiththiphaph okhrngaebb krabwnkarthangan khnha canwnkhxngsiphiyu canwnkhxngciphiyu karihkhaaennxiolaebbediywphi 10 11 40 48 1 2 181aebbediyw 40 48 2 2 738aebbediyw 40 48 4 2 850aebbediyw 40 48 8 2 89012 428 64 2 937aebbkracay 24 764 112 3 079aebbkracay 40 1 202 176 3 140aebbkracay 64 1 920 280 3 168 ineduxnphvsphakhm kh s 2016 kuekilidepidtw sungepnhardaewrthiepnkrrmsiththikhxngtnexng sungrabuwaidrbkartidtnginokhrngkarphayinhlayaehngthikuekilaelw rwmthngkaraekhngkhnaexlfaokakbxi es dl inemuxeduxnphvsphakhm kh s 2017 dipimdephywaewxrchnkhxngaexlfaokathiichinkarprachumsudyxdkhrngnikhux aelaepidephywaidwdkhwamaerngkhxngsxftaewrewxrchntang swnaexlfaoka xi sungepnewxrchnthiichkbxi samarthtxihaexlfaoka fan sungepnewxrchnthiichkbfan huy dwyaetmtxsamemd aelaaexlfaoka masetxr thimiaetmtxsamemdxikaebbthiaekhngaekrngkhun karkahndkhaaelakhwamaekhngaekrng ewxrchn hardaewr karihkhaaennxiol aemtch176 ciphiyu aebbkracay 3 144 5 0 kbaexlfaoka xi 48 aebbkracay 3 739 4 1 kbxi es dl4 thiphiyu ekhruxngediyw 4 858 60 0 kbphuelnradbxachiph 4 thiphiyu ekhruxngediyw 5 185 100 0 kbaexlfaoka xi 89 11 kbaexlfaoka masetxr4 thiphiyu ekhruxngediyw imsamarthichid 60 40 kbaexlfaoka siorkhntxnwithitngaetpi kh s 2016 khntxnwithikhxngaexlfaokaichkarrwmknkhxngkareriynrukhxngekhruxngaelaethkhnikhkarkhanwnaebb rwmkbkarfukaebbkwang thngcakkarelnkhxngmnusyaelakhxmphiwetxr mnichkarkhanwnaebb thinaody ekhruxkhaykhunkha aela ekhruxkhaynoybay sungdaeninkarodyich canwncakdkhxngkartrwccbkhunlksnaechphaaekmkxnkarpramwlphl twxyangechn ephuxennwakaredintrngkbrupaebb idnamaichkbxinphutkxnthicathuksngipyngokhrngkhayprasathethiym rabbokhrngkhayprasathethiymidrbkarplukekhruxnginkhntncakkhwamchanayinkarelnekmkhxngmnusy aexlfaokaidrbkarfukkhntnephuxeliynaebbkarelnkhxngmnusyodyphyayamcbkhukarekhluxnihwkhxngphuelnradbxachiphcakekmprawtisastrthibnthukiw odyichthankhxmulpraman 30 lanrupaebbkarwanghmak emuxmnthungradbhnungkhxngkhwamsamarth mnkidrbkarfukephimetimodykartngkhaihelnekmcanwnmakkbxinsaetnsxun khxngtwexng odyichephuxphthnakarelnkhxngmn aelaephuxhlikeliyngkaresiyewlakhxngfaytrngkham opraekrmcathukkahndiwepnphiessephuxyxmaephhakmikarpraeminkhwamnacaepnkhxngchychnaphayiteknthbangxyang sahrbkaraekhngkhnkbxi eknthkaryxmaephthukkahndiwthi 20 epxresntrupaebbkarelnothbi aemnning sungepnphutdsinsahrbaemtchaexlfaokaphbfan huy idxthibaythungrupaebbkhxngopraekrmwa xnurksniym rupaebbkarelnkhxngaexlfaokamikhwamepnipidinkarchnamakkwadwyaetmnxykwa ehnuxkhwamepnipidinkaraephmakkwadwyaetmmakkwa klyuththkhxngkarephimkhwamnacaepnkhxngkarchna aetktangcaksingthiphuelnthiepnmnusymnusymiaenwonmthicathaephuxephimphlkaircakphunthi aelaaeckaecngbangswndwykarekhluxnihwaeplk khxngmn mnthakaredinepidekmhlayaebbthimnusyimekhyhruximkhxytha inkhnathimkhlikeliyngkarepidekminesnthisxngthimnusychxbtha mnchxbich odyechphaaxyangyinghakfaytrngkhammismathimakkwa txngkarxangxing kartxbsnxngtxchychnainpi kh s 2016sngkhmpyyapradisth chychnaineduxnminakhmpi kh s 2016 khxngaexlfaokaepnkawsakhyinkarwicypyyapradisth hmaklxmidrbkarykyxngwaepnpyhathiyakinkareriynrudwyekhruxngsungkhadwacaepnipimidsahrbethkhonolyiinyukhnn phuechiywchayswnihykhidwaopraekrmhmaklxmthimiprasiththiphaphxyangaexlfaokacatxngichewlahangxxkipxyangnxyhapi odyphuechiywchaybangkhnkhidwacaichewlaxyangnxyxikhnungthswrrskxnthikhxmphiwetxrcaexachnaaechmphmaklxm phusngektkarnswnihyintxntnkhxngkaraekhngkhn kh s 2016 khadwaxicachnaaexlfaoka phrxmdwyekmechnhmakhxs thiid odythim hmakruksakl aelapccubnthihmaklxmchnaodykhxmphiwetxr chychnainekmkradanyxdniym imsamarthichepnhlkimlsakhysahrbpyyapradisthinwithithiphwkekhaekhyichidxiktxip aehngdipblu klawthungchychnakhxngaexlfaokawa cudcbaehngyukh phwkekhaidaesdngihehnwaekmkradanthaidmakhruxnxykwa aelathungewlaaelwthitxngkawtxip emuxepriybethiybkbdipbluhruxkb khntxnwithiphunthankhxngaexlfaokannmiwtthuprasngkhthwipmakkwa aelaxacepnhlkthanwachumchnthangwithyasastrkalngkawhnaipsupyyapradisththwip phuaesdngkhwamkhidehnbangkhnechuxwachychnakhxngaexlfaokaepnoxkasthidisahrbsngkhminkarerimphudkhuykaretriymkarsahrbphlkrathbthiepnipidinxnakhtkhxngekhruxngthimikhwamchladexnkprasngkh tamthirabuiwodyphuprakxbkarxyangkay suetxr aexlfaokaexngruephiyngwithielnhmaklxm aelaimmikhwamchladthangwtthuprasngkhthwip mn imsamarthtunkhunmainechawnhnungaelatdsinicwatxngkareriynruwithiichxawuthpun ineduxnminakhm kh s 2016 scwrt rsesll nkwicypyyapradisthklawwa krabwnkarkhxngpyyapradisthnnkawhnaiperwkwathikhadiwmak sung thaihkhathamekiywkbphlrayayawthierngdwnmakkhun aelaklawephimetimwa ephuxihmnicwarabbpyyapradisththimiprasiththiphaphyingkhunyngkhngxyuphayitkarkhwbkhumkhxngmnusy minganihthamakmay nkwichakarbangkhn echn stiefn hxwking idetuxn ineduxnphvsphakhm kh s 2015 kxnkaraekhng wakarthipyyapradisthphthnatwexnginxnakhtbangxyangsamarthrbkhwamchladthwipthiekidkhuncring odynaipsuthiimkhadfn swnnkwichakarkhnxunimehndwy chxng kaebriyl kansesiy phuechiywchaydanpyyapradisthechuxwa singtang echn samysanuk xacimsamarththxdaebbid aelaklawwa chnimehnwathaimeracaeracatxngphudekiywkbkhwamklw inthangtrngknkham singnithaihekidkhwamhwnginhlay danechnsukhphaphaelakarsarwcxwkas aela nkwithyasastrkhxmphiwetxr klawwa phmimkhidwaphukhnkhwrcaklw aetphmkhidwaphukhnkhwrcaihkhwamsnic inpraethscin aexlfaokakhux chwngewlaaehngsputnik sungchwyonmnawihrthbalcincdladbkhwamsakhyaelaephimenginthunsahrbpyyapradisthxyangmak inpi kh s 2017 thimdipimdaexlfaokaidrbehriyysthapna marwin minski sahrbkhwamsaercthioddedninpyyapradisth aexlfaokaepnkhwamsaercthiyxdeyiym aelaepntwxyangthismburnaebbinsingthiehriyyminskierimyxmrb sastracary prathankhnakrrmkarrangwlixecsiexixklaw singthithaihixecsiexixprathbicepnphiesskhuxaexlfaokaprasbkhwamsaercinsingthithaphankarphsmphsanthiyxdeyiymkhxngethkhnikhpyyapradisthkhlassik rwmthungethkhnikhkareriynrukhxngekhruxngckrthilasmysungdipimdmikhwamekiywkhxngxyangiklchid odyepnkarsathitkhxngpyyapradisthrwmsmythinathung aelaerayindithicasamarthyxmrbdwyrangwlni sngkhmhmaklxm hmaklxmepnekmyxdniyminpraethscin yipun aelaekahli rwmthungkaraekhngkhnpi kh s 2016 nn xacmiphuchmthwolkthunghlayrxylankhn phuelnhmaklxmradbsunghlaykhnidaesdnglksnakarelnnxkritkhxngaexlfaoka inthanathiepnkaredinthinasngsysungerimsrangkhwamsbsnihkbphuchm aetmiehtuphlinkhwamekhaicthungpyhahlngehtukarn phuelnthnghmdykewnphuelnhmaklxmthidithisudsrangsrrkhrupaebbkhxngphwkekhaodyeliynaebbphuelnradbbn swnaexlfaokaduehmuxnwacamikarekhluxnihwtnchbbthisrangdwytnexngthnghmd aexlfaokaduehmuxncaaekhngaekrngkhunxyangimkhadkhid aemcaepriybethiybkbkaraekhngkhnineduxntulakhm kh s 2015 thikhxmphiwetxridexachnamuxxachiphkhxnghmaklxmepnkhrngaerkodythiimmikhxidepriybcakaetmtx wnrungkhunhlngcakkhwamphayaephkhrngaerkkhxngxi phusuxkhawxyangchxng xarm idnahmaklxmipsuhnunginhnngsuxphimphraywnthiihythisudkhxngekahliit odyklawwa emuxkhunnimudmnmak hlaykhndumaexlkxhxl swnsmakhmhmaklxmaehngpraethsekahli sungepnxngkhkrthiduaelhmaklxmradbxachiphinekahliit idmxbrangwl 9 dngkittimskdiaekaexlfaokasahrbkaraesdngthksakhwamkhidsrangsrrkhaelaphlkdnkhwamkawhnakhxngekm xayu 18 pikhxngpraethscin thiidrbkaryxmrbwaepnphuelnthidithisudinolkinewlann sungerimaerkxangwaekhacasamarthexachnaaexlfaokaid aetptiesththicaelnkbmnephraaklwwaca khdlxksitlkhxngphm inkhnathikaraekhngkhndaeninip ekhx eciy klbipklbma odyklawwa mioxkassungthiphm xac aeph hlngcakkarwiekhraahsamaemtchaerk aetkhunkhwammnichlngcakaexlfaokaaesdngkhxbkphrxnginaemtchthisi othbi aemnning phutdsinkaraekhngkhnkhxngaexlfaokakbfan huy aelaxi ha cin elkhathikarihykhxng thngsxngihehtuphlinxnakhtwaphuelnhmaklxmcaidrbkhwamchwyehluxcakkhxmphiwetxrephuxeriynrusingthiphwkekhathaphidinekmaelaphthnathksakhxngphwkekha hlngcakekmthisxng xibxkwaekharusuk phudimxxk cakcuderimtnkhxngkaraekhngkhn phmimsamarththakarykmuxkhunsahrbkaredinkhrngediyw mnepnchychnathnghmdkhxngaexlfaoka xikhxothssahrbkhwamphayaephkhxngekha odyklawhlngcakekmthisamwa phmpraeminkhwamsamarthaexlfaokaphidipaelarusukirphlng ekhayawakhwamphayaephkhrngniepn khwamphayaephkhxngxi es dl aela imichkhwamphayaephkhxngmnusychati xiklawwakarphayaephtxekhruxngckrkhxngekhainthisudnn hlikeliyngimid aetkklawdwywa hunyntcaimekhaickhwamngamkhxngekmaebbediywkbthimnusyeratha xiklawthungchychnainekmthisikhxngekhawa chychnaxnlakhathiphm ca imyxmaelkephuxxairely rabbthikhlayknefsbukyngthanganbnrabbkarelnhmaklxmkhxngtwexngdwy sungkhunxyukbkarrwmkareriynrukhxngekhruxngaela thungaemwaphuelnthiaekhngaekrngidephchiykbopraekrmhmaklxmkhxmphiwetxrxun tngaettnpi kh s 2016 mnkyngimphayaephtxphuelnradbxachiph thngni darkfxerstaephsxftaewrekhrsisotnaelaesn sungkhadwamikhwamaekhngaekrngthikhlaykbekhrsisotnaelaesn sungepnrabbthiphthnakhunphrxmkarsnbsnuncakewbistaebngpnwidioxxyangaelamhawithyalyotekiyw idepnfayaeph 2 1 ekmineduxnphvscikayn kh s 2016 aekphuechiywchayhmaklxmxyang phukhrxngsthitichnahmaklxmsungsudinpraethsyipun tamexksarpi kh s 2018 inwarsarenecxr idxangthungaenwthangkhxngaexlfaokainthanaphunthansahrbwithikarihminkarkhanwnomelkulkhxngyathixacekidkhunekmtwxyang hmakkhaw pathathng ehwysing 31 thnwakhm kh s 2016 aexlfaokaepnfaychnaodyxikfayyxmcann hmakkhawthi 36 idrbkarykyxngxyangkwangkhwang karedin 99 taaerk