Adenia เป นสก ลของพ ชม ดอกในวงศ กะทกรก กระจายต วอย ในเขตร อนและก งเขตร อนของพ นท โลกเก า ศ นย กลางของการแพร กระจายอย ท ม

Adenia เป็นสกุลของพืชมีดอกในวงศ์กะทกรก กระจายตัวอยู่ในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนของพื้นที่โลกเก่า ศูนย์กลางของการแพร่กระจายอยู่ที่มาดากัสการ์ พื้นที่เขตร้อนทางตะวันออกและตะวันตกของแอฟริกา และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชื่อสกุล Adenia มาจากคำว่า "aden" ซึ่งเป็นชื่อภาษาอาหรับของพืชชนิดหนึ่งในสกุลนี้ บรรยายโดย

Adenia


การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	พืช
เคลด:	พืชมีท่อลำเลียง
เคลด:	พืชดอก
เคลด:	พืชใบเลี้ยงคู่แท้
เคลด:	โรสิด
อันดับ:	อันดับโนรา
วงศ์:	วงศ์กะทกรก
สกุล:	*Adenia*
ชนิด
106 ชนิด
ชื่อพ้อง
Blepharanthes , nom. inval. Clemanthus Echinothamnus Erythrocarpus Jaeggia Keramanthus Kolbia Machadoa ex Microblepharis ( & ) Modecca Ophiocaulon Paschanthus

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

พืชในสกุล Adenia ทั้งหมดเป็นพืชที่มีอายุยืนหลายปี มีหลายลักษณะคึอเป็นไม้ล้มลุก ไม้เลื้อย ไม้พุ่ม และไม้ยืนต้น หลายชนิดเป็นไม้อวบน้ำ และบางชนิดเป็น บางชนิดมีระบบรากเป็นฝอย และบางชนิดมีAdenia พบได้ในหลายภูมิประเทศ ตั้งแต่ทะเลทรายในแอฟริกา จนถึงป่าฝนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีพืชประมาณ 100 ชนิดอยู่ในสกุลนี้

ประโยชน์และการใช้

พืชหลายชนิดในสกุลนี้ถูกใช้เป็นยาพื้นบ้านของแอฟริกาเช่น หลายส่วนของพืช A. cissampeloides ใช้รักษาในหลายอาการ ทั้งปัญหาทางเดินอาหาร การอักเสบ เจ็บปวด ไข้ มาลาเรีย โรคเรื้อน หิด อหิวาตกโรค โลหิตจาง หลอดลมอักเสบ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และความผิดปกติทางจิต ถูกใช้เป็นทั้งยาทำแท้ง และยาป้องกันการแท้งบุตร ใบของ A. dinklagei ใช้กินเพื่อรักษาอาการใจสั่น ใบของ A. tricostata ใช้เป็นยาแก้ไข้ ใบหรือน้ำยางของใบ A. bequaertii ใช้รักษาอาการปวดหัว ความผิดปกติทางจิต และอาการผีเข้า

ผักอีนูน หรือ ผักสาบ A. viridiflora เป็นผักพื้นบ้านไทย นิยมนำยอดอ่อน ดอกอ่อน ใบอ่อน มารับประทานสดด้วยการลวกให้มันสุก กินพร้อมน้ำพริก หรือนำไปใส่ในแกงต่างๆ

นอกจากนั้นพืชหลายชนิดในสกุลนี้เป็นที่นิยมในหมู่ผู้เลี้ยงและนักสะสมพันธุ์ไม้แปลกหายากต่าง ๆ ทั่วโลก โดยเฉพาะชนิดที่มีถิ่นกำเนิดจากในแถบทวีปแอฟริกา เช่น A. aculeata, A. glauca, A. globosa, A. pechuelii A. spinosa, A. stylosa ฯลฯ

ชนิด

ปัจจุบันมีชนิดที่ได้รับการยอมรับทั้งหมด 106 ชนิด

(Oliv. ex Hook.) Engl.
W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
G.W.Hu & Q.F.Wang
(Tul.) Schinz
Verdc.
C.Cusset
M.Pignal, Yockteng, Hearn & Labat
Robyns & Lawalrée
W.J.de Wilde
(Mast.) Engl.
(Planch. ex Hook.) Harms
(Baker) Harms
(Blume) Engl.
Merr.
(Benth.) Harms
(Baker) Harms
(Harv.) Engl.
Hutch. & Dalziel
Harms
W.J.de Wilde
H.Perrier
Harms
H.Perrier
W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
A.Robyns
(Drake ex Jum.) Harms
Burtt Davy
W.J.de Wilde
Adenia glauca Schinz
Adenia globosa Engl.
Harms
Harms
W.J.de Wilde
(Harv.) Harms
(Harv.) Schinz
(Blume) Koord.
(Gaertn.) W.J.de Wilde
(Welw.) A.Fernald & R.Fernald
(W.J.de Wilde) W.J.de Wilde
(Perr.) W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
Harms
Hearn
W.J.de Wilde
(Mast.) Engl.
Engl.
Bard.-Vauc.
W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
A.Robyns
Harms
Hearn
(Jacq.) Engl.
W.J.de Wilde
(Blume) Koord.
Harms
(Mast.) Engl.
Hearn
Hearn
W.J.de Wilde
H.Perrier
W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
Claverie
W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
Engl.
(Engl.) Harms
(Baker) Schinz
(Wall. ex G.Don) W.J.de Wilde
Clavaud
Gagnep.
(Craib) Craib
(Engl.) Engl.
C.Cusset
M.G.Gilbert & W.J.de Wilde
(Perr.) W.J.de Wilde
W.J.de Wilde
(Tul.) Schinz
(Burch.) Engl.
(De Wild. & T.Durand) Engl.
Engl. & Harms
Harms
Engl.
Clavaud
Adenia spinosa Burtt Davy
Harms
Harms
Harms
(Mast.) Engl.
(H.Perrier) Hearn
H.Perrier
A.Fernald & R.Fernald
W.J.de Wilde
(Roxb.) Engl.
(Mast.) Engl.
R.E.Fr.
Forssk.
Craib
Harms
(Mast.) Engl.
(Wall. ex Wight & Arn.) Engl.
Harms
R.Fernald & A.Fernald

อ้างอิง

"Adenia Forssk. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 26 May 2022.
Adenia. Flora of China.
Hearn, David J. (2007). "Novelties in Adenia (Passifloraceae): Four New Species, a New Combination, a Vegetative Key, and Diagnostic Characters for Known Madagascan Species". Brittonia. 59 (4): 308–27. doi:10.1663/0007-196X(2007)59[308:NIAPFN]2.0.CO;2. JSTOR 30218764.
Peter Forsskål. Flora Aegyptiaco-Arabica. 1775. page 77
Hearn, David J. (2006). "Adenia (Passifloraceae) and its adaptive radiation: phylogeny and growth form diversification". Systematic Botany. 31 (4): 805–21. doi:10.1600/036364406779695933. JSTOR 25064211. S2CID 86541538.
"Adenia — the Plant List".
Grace, O. M. and D. Fowler. 2007. Adenia cissampeloides (Planch. ex Hook.) Harms. 8 พฤษภาคม 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน In: Schmelzer, G. H. and A. Gurib-Fakim (Eds.) Prota 11(1): Medicinal Plants/Plantes médicinales 1. PROTA, Wageningen, Netherlands.
"ผักสาบ ผักพื้นบ้าน ของไทย ที่หลายคนไม่รู้จัก". อีจัน. สืบค้นเมื่อ 26 May 2022.

[POWO-1] "Adenia Forssk. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 26 May 2022.

[china-2] Adenia. Flora of China.

[hearn07-3] Hearn, David J. (2007). "Novelties in Adenia (Passifloraceae): Four New Species, a New Combination, a Vegetative Key, and Diagnostic Characters for Known Madagascan Species". Brittonia. 59 (4): 308–27. doi:10.1663/0007-196X(2007)59[308:NIAPFN]2.0.CO;2. JSTOR 30218764.

[4] Peter Forsskål. Flora Aegyptiaco-Arabica. 1775. page 77

[hearn06-5] Hearn, David J. (2006). "Adenia (Passifloraceae) and its adaptive radiation: phylogeny and growth form diversification". Systematic Botany. 31 (4): 805–21. doi:10.1600/036364406779695933. JSTOR 25064211. S2CID 86541538.

[6] "Adenia — the Plant List".

[prota-cis-7] Grace, O. M. and D. Fowler. 2007. Adenia cissampeloides (Planch. ex Hook.) Harms. 8 พฤษภาคม 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน In: Schmelzer, G. H. and A. Gurib-Fakim (Eds.) Prota 11(1): Medicinal Plants/Plantes médicinales 1. PROTA, Wageningen, Netherlands.

[ผักสาบ-8] "ผักสาบ ผักพื้นบ้าน ของไทย ที่หลายคนไม่รู้จัก". อีจัน. สืบค้นเมื่อ 26 May 2022.