แฮหัวหลิม

แฮหัวหลิม (มีบทบาทในช่วงทศวรรษ 190 – 230) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า เซี่ยโหว เหมา (จีน: 夏侯楙; พินอิน: Xiàhóu Máo) ชื่อรอง จื่อหลิน (จีน: 子林; พินอิน: Zǐlín) เป็นขุนพลของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน เป็นบุตรชายคนที่สองของแฮหัวตุ้นขุนพลผู้รับใช้ขุนศึกโจโฉ โดยที่แฮหัวหลิมเป็นเพื่อนสนิทของโจผีจักรพรรดิผู้ก่อตั้งรัฐวุยก๊กและบุตรชายของโจโฉ แฮหัวหลิมแต่งงานกับเจ้าหญิงชิงเหอซึ่งเป็นบุตรสาวคนหนึ่งของโจโฉ แม้ว่าชีวิตสมรสจะไม่ค่อยมีความสุข และครั้งหนึ่งแฮหัวหลิมถูกกล่าวหาว่าคิดการกบฏจากครอบครัวของตนเอง

แฮหัวหลิม (เซี่ยโหว เหมา)
夏侯楙
ขุนพลพิทักษ์ภาคตะวันออก (鎮東將軍 เจิ้นตงเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจยอย
ราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 228 (228) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจผี / โจยอย
ขุนพลสงบภาคตะวันตก (安西將軍 อานซีเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 220 (220) – ค.ศ. 228 (228)
กษัตริย์	โจผี / โจยอย
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ไม่ทราบ
เสียชีวิต	ไม่ทราบ
คู่สมรส	(เจ้าหญิงชิงเหอ)
บุพการี	แฮหัวตุ้น (บิดา)
ญาติ	เซี่ยโหว ชง (พี่ชาย) เซี่ยโหว จื่อจาง (น้องชาย) เซี่ยโหว จื่อเจียง (น้องชาย) พี่ชายน้องชายคนอื่น ๆ อีกอย่างน้อย 3 คน
อาชีพ	ขุนพล
ชื่อรอง	จื่อหลิน (子林)
บรรดาศักดิ์	เลี่ยโหว (列侯)

ประวัติ

จากการที่ตระกูลแฮหัวสนิทสนมกับตระกูลโจมาอย่างยาวนาน และช่วยสนับสนุนในการสงคราม แฮหัวหลิมจึงเป็นสหายสนิทของโจผีขณะโจผีอยู่ในวัยเยาว์ แฮหัวหลิมได้รับการแต่งตั้งจากโจโฉให้เป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู) และได้รับบรรดาศักดิ์เลี่ยโหว (列侯) แฮหัวหลิมยังได้แต่งงานกับบุตรสาวคนโตของโจโฉ เมื่อโจผีบังคับพระเจ้าเหี้ยนเต้ (จักรพรรดิลำดับสุดท้ายของราชวงศ์ฮั่น) สละราชบัลลังก์ในปี ค.ศ. 220 และขึ้นเป็นจักรพรรดิลำดับแรกของวุยก๊ก แฮหัวหลิมมีส่วนช่วยสนับสนุนการสร้างศิลาจารึกบันทึกเหตุการณ์ อาจจะในฐานะตัวแทนของแฮหัวตุ้นบิดาที่ล่วงลับไปแล้ว โจผีตั้งให้น้องสาว (ที่เป็นภรรยาของแฮหัวหลิม) เป็นเจ้าหญิงชิงเหอ (清河公主 ชิงเหอกงจู่) และตั้งให้แฮหัวหลิมเป็นขุนพลสงบภาคตะวันตก (安西將軍 อันซีเจียงจฺวิน) มอบหมายให้ดูแลกิจการการทหารในภูมิภาค (關中 กวานจง) โดยมีศูนย์บัญชาการที่นครเตียงฮัน (長安 ฉางอัน; ปัจจุบันคือนครซีอาน มณฑลฉ่านซี) ซึ่งเดิมมีตำแหน่งว่างจากการเสียชีวิตของแฮหัวเอี๋ยนผู้เป็นญาติ ข้อมูลในบันทึกว่าแฮหัวหลิมมีชื่อเสียงในเรื่องการไร้ความสามารถด้านการทหารและมีความสนใจในกิจการส่วนตัว โฮเวิร์ด กูดแมน (Howard Goodman) ให้ความเห็นว่าแฮหัวหลิมอาจจะใช้เวลาไปกับการเที่ยวเตร่ในพื้นที่มากกว่าจะทำหน้าที่ของตน ขณะที่อยู่ห่างจากนครหลวง แฮหัวหลิมสนุกไปกับการสะสมนางรำและภรรยาน้อย เจ้าหญิงชิงเหอไม่พอใจกับความเจ้าชู้ของแฮหัวหลิม

เมื่อจูกัดเหลียงอัครมหาเสนาบดีแห่งจ๊กก๊กเตรียมการจะโจมตีวุยก๊กเป็นครั้งแรก อุยเอี๋ยนเสนอให้ส่งกองทหารข้ามภูมิประเทศกันดารลอบเข้าโจมตีเตียงฮันด้วยเชื่อว่าแฮหัวหลิมยังอายุน้อย ขี้ขลาด และโลเล เมื่อทัพจ๊กก๊กมาถึงแฮหัวหลิมจะต้องตื่นตระหนกและหนีออกจากเตียงฮัน ทิ้งเมืองให้อุยเอี๋ยนเข้ายึดได้โดยง่ายดาย แต่จูกัดเหลียงปฏิเสธแผนของอุยเอี๋ยน ครั้นฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 228 จูกัดเหลียงเริ่มการรบบุกขึ้นเหนือครั้งแรก โจยอยจักรพรรดิวุยก๊กลำดับที่ 2 ทรงนำทัพเสริมด้วยพระองค์เองไปยังเตียงฮัน และทรงได้ยินข้อร้องเรียนเกี่ยวกับพฤติกรรมของแฮหัวหลิม จึงทรงถอดแฮหัวหลิมจากตำแหน่งบัญชาการ และมอบหมายให้โจจิ๋นที่เหมาะสมกว่าแทน แล้วแต่งตั้งให้แฮหัวหลิมกลับไปเป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู) ในราชสำนักวุยก๊กที่นครลกเอี๋ยง (洛陽 ลั่วหยาง)

ราวปี ค.ศ. 230 ความตึงเครียดระหว่างแฮหัวหลิมและภรรยาก็เลวร้ายลง น้องชายสองคนของแฮหัวหลิมคือเซี่ยโหว จื่อจาง (夏侯子臧) และเซี่ยโหว จื่อเจียง (夏侯子江) ทำให้แฮหัวหลิมโกรธเพราะไม่มีมารยาท น้องชายทั้งสองกลัวการลงโทษจึงร่วมมือกับเจ้าหญิงชิงเหอพี่สะใภ้เขียนฎีกากล่าาวหาว่าแฮหัวหลิมคิดการกบฏ โจยอยมีรับสั่งให้จับกุมแฮหัวหลิมและกำลังจะสั่งประหารชีวิต แต่ตฺว้าน มั่ว (段默) ทูลทัดทานโดยยกเรื่องความสัมพันธ์ที่ไม่ดีระหว่างแฮหัวหลิมและภรรยาซึ่งบ่งบอกว่าเรื่องนี้เป็นการใส่ร้ายและเรื่องที่แฮหัวหลิมรับใช้จักรพรรดิโจผีเป็นอย่างดี โจยอยมีรับสั่งให้สอบสอนว่าใครเป็นผู้เขียนฎีกา เมื่อความจริงปรากฏจึงมีรับสั่งให้ปล่อยตัวแฮหัวหลิมและคืนตำแหน่งราชเลขาธิการดังเดิม

ภายหลังในช่วงหนึ่งของรัชสมัยโจยอย แฮหัวหลิมได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลผู้พิทักษ์ภาคตะวันออก (鎮東將軍 เจิ้นตงเจียงจฺวิน) ไม่มีการบันทึกว่าแฮหัวหลิมเสียชีวิตเมื่อใด

ในนิยายสามก๊ก

ในนวนิยายอิงประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊กในศตวรรษที่ 14 แฮหัวหลิมมีชื่อรองว่า จื่อซิว (จีน: 子休; พินอิน: Zǐxiū) เป็นบุตรชายของแฮหัวเอี๋ยน แต่ยกให้เป็นบุตรบุญธรรมของแฮหัวตุ้นตั้งแต่วัยเด็ก ภายหลังเมื่อแฮหัวเอี๋ยนถูกฮองตงสังหาร โจโฉรู้สึกสงสารจึงให้เจ้าหญิงชิงเหอบุตรสาวแต่งงานเป็นภรรยาของแฮหัวหลิม

ความน่าจะไร้ความสามารถของแฮหัวหลิมได้รับการเสริมแต่งในนวนิยายสามก๊ก เมื่อแฮหัวหลิมได้รับมอบหมายให้ป้องกันชายแดนระหว่างวุยก๊กและจ๊กก๊ก แต่ไม่ได้รับความเชื่อถือจากเหล่าขุนนางเพราะเห็นว่าแฮหัวหลิมคงไม่สามารถทำหน้าที่ได้สำเร็จ แฮหัวหลิมจึงตอบโต้คำวิจารณ์ของขุนนางเหล่านี้ว่า:

"แม้ว่าข้ายังเยาว์ แต่ก็เรียนพิชัยสงครามมาและคุ้นเคยกับเรื่องการทหารเป็นอย่างดี เหตุใดท่านจึงดูหมิ่นความเยาว์ของข้า แม้นว่าข้าจับตัวจูกัดเหลียงไม่ได้ก็ขอสาบานว่าจะไม่กลับมาเข้าเฝ้าฝ่าบาทอีก"

ในการรบกับจ๊กก๊กในช่วงต้นเป็นไปได้ไม่ดี และแฮหัวหลิมถูกบีบให้ต้องล่าถอย หลังจากปรึกษากับเหล่าขุนพลจึงวางแผนซุ่มโจมตีเตียวจูล่งขุนพลของจ๊กก๊กได้สำเร็จและเข้ารบตัวต่อตัวกับเตียวจูล่งได้มากกว่า 50 เพลง โชคไม่ดีที่ชัยชนะของแฮหัวหลิมครั้งนี้เกิดเพียงชั่วคราว เมื่อขุนพลจ๊กก๊กเตียวเปาและกวนหินยกกำลังทหาร 10,000 นายมาช่วยชีวิตเตียวจูล่งไว้ได้ ทัพของแฮหัวหลิมถูกตีแตกพ่ายในตอนกลางคืน แฮหัวหลิมนำทหารม้าที่เหลือเพียง 100 นายไปยังเมืองลำอั๋น (南安郡 หนานอานจฺวิ้น) แฮหัวหลิมต้านทานการปิดล้อมได้เป็นเวลาสิบวัน กระทั่งจูกัดเหลียงยกทัพมาถึงและเข้าตีเมืองฮันเต๋ง (安定郡 อานติ้งจฺวิ้น) ซุยเหลียง (崔諒 ชุย เลี่ยง) เจ้าเมืองฮันเต๋งพ่ายแพ้ต่อจูกัดเหลียงถูกจับตัวได้ ซุยเหลียงเสนอตนกับจูกัดเหลียงขอไปเกลี้ยกล่อมเอียวเหลง (楊陵 หยาง หลิง) เจ้าเมืองลำอั๋นให้ยอมยกเมืองลำอั๋นให้ แต่แท้จริงแล้วซุยเหลียงไม่ได้มีเจตนาจะเกลี้ยกล่อมเอียวเหลง แต่ไปแจ้งเอียวเหลงถึงเรื่องราวที่เกิดขึ้น ทั้งสองและแฮหัวหลิมพยายามจะลวงทัพจ๊กก๊กเข้าเมืองและเข้าโจมตี

จูกัดเหลียงมองแผนการฝ่ายวุยก๊กออกจึงดำเนินการซ้อนแผน ทำให้ทั้งซุยเหลียงและเอียวเหลงถูกสังหารโดยเตียวเปาและกวนหิน ส่วนแฮหัวหลิมถูกจับตัวได้ แฮหัวหลิมร้องขอชีวิตจึงได้รับการปล่อยตัวภายใต้เงื่อนไขว่าเกียงอุยแปรพักตร์มาเข้าด้วยจ๊กก๊กจึงยอมปล่อยตัวแฮหัวหลิมไป ความจริงแล้วแฮหัวหลิมเพียงถูกหลอกให้คิดว่าเกียงอุยแปรพักตร์แล้ว แฮหัวหลิมเดินไปทางไปยังเมือง (天水 เทียนฉุ่ย) เข้าพบกับม้าจุ้น (馬遵 หม่า จุน) เจ้าเมืองเทียนซุย ความเชื่อที่ผิดที่ว่าเกียงอุยแปรพักตร์ถูกทำให้แน่ใจยิ่งขึ้นเมื่อเกียงอุยตัวปลอมนำกองกำลังเข้าโจมตีเมืองเทียนซุย แฮหัวหลิมและม้าจุ้นจึงขับไล่ไป และทำกับเกียงอุยตัวจริงเช่นกันเมื่อเกียงอุยตัวจริงมาถึงเมืองเทียนซุยในภายหลัง เกียงอุยตัวจริงจึงเข้าสวามิภักดิ์กับจ๊กก๊ก จากการแปรพักตร์ของเกียงอุยและการทรยศของเลี้ยงซี (梁緒 เหลียง ซฺวี่) และอินเชียง (尹賞 อิ๋น ฉ่าง) (ทั้งคู่เป็นสหายของเกียงอุย) เมืองเทียนซุยจึงตกเป็นของทัพจ๊กก๊ก แฮหัวหลิมถอยหนีพร้อมด้วยผู้ภักดีไม่กี่ร้อยคนและลี้ภัยไปอาศัยด้วยชนเผ่าเกี๋ยง โดยรักษาคำพูดของตนว่าจะไม่กลับมายังนครหลวงอีกหากจับตัวจูกัดเหลียงไม่ได้

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. เนื่องจากโจผีเกิดเมื่อปลายปี ค.ศ. 187 ชีวิตวัยเยาว์ของแฮหัวหลิมจึงอยู่ในช่วงระหว่างทศวรรษ 190 ถึงต้นทศวรรษ 200

อ้างอิง

1. De Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23–220 AD (ภาษาอังกฤษ). Boston: Brill. p. 884. ISBN .
2. จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
3. De Crespigny, Rafe (18 August 2010). Imperial Warlord: A biography of Cao Cao 155-220 AD (ภาษาอังกฤษ). Leiden: Brill. pp. 19–22, 28. ISBN .
4. (文帝少与楙亲) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9
5. De Crespigny, Rafe (18 August 2010). Imperial Warlord: A biography of Cao Cao 155-220 AD (ภาษาอังกฤษ). Leiden: Brill. p. 400. ISBN .
6. Goodman, Howard (1998). Ts'ao P'i Transcendent The Political Culture of Dynasty-Founding in China at the End of the Han (ภาษาอังกฤษ) (2016 ed.). Seattle: Scripta Serica. p. 214. ISBN .
7. (楙性無武略，而好治生) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9
8. (楙在西時，多畜伎妾，公主由此與楙不和) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
9. (夏侯楙為安西將軍，鎮長安，亮於南鄭與群下計議，延曰：「聞夏侯楙少，主婿也，怯而無謀。今假延精兵五千，負糧五千，直從褒中出，循秦嶺而東，當子午而北，不過十日可到長安。楙聞延奄至，必乘船逃走。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 40.
10. Killigrew, John (2013). "Zhuge Liang and the Northern Campaign of 228–234". . 1999 (1): 64. doi:10.1179/152991099788199472.
11. 其後群弟不遵禮度，楙數切責，弟懼見治，乃共搆楙以誹謗，令主奏之，有詔收楙。帝意欲殺之，以問長水校尉京兆段默，默以為「此必清河公主與楙不睦，出于譖搆，冀不推實耳。且伏波與先帝有定天下之功，宜加三思」。帝意解，曰：「吾亦以為然。」乃發詔推問為公主作表者，果其群弟子臧、子江所搆也。อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• ล่อกวนตง (ศตวรรษที่ 14). สามก๊ก (ซานกั๋วเหยี่ยนอี้).