เตงปิด

เตงปิด (เสียชีวิต 9 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 249) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า ติง มี่ (จีน: 丁謐; พินอิน: Dīng Mì) ชื่อรอง เยี่ยนจิ้ง (จีน: 彥靖; พินอิน: Yànjìng) เป็นขุนนางชาวจีนของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน

เตงปิด (ติง มี่)
丁謐
ราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)
ดำรงตำแหน่ง ? – 5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 249 (249)
กษัตริย์	โจฮอง
ขุนนางทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 239 – ?
กษัตริย์	โจฮอง
มหาดเล็กกรมรัษฎากร (度支郎中 ตู้จือหลางจง)
ดำรงตำแหน่ง ? – ค.ศ. 239
กษัตริย์	โจยอย
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ไม่ทราบ นคร มณฑลอานฮุย
เสียชีวิต	9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 249 นครลั่วหยาง มณฑลเหอหนาน
บุพการี	(บิดา)
อาชีพ	ขุนนาง
ชื่อรอง	เยี่ยนจิ้ง (彥靖)

ประวัติ

เตงปิดเป็นชาวเมืองไพก๊ก (沛国 เพ่ย์กั๋ว) ซึ่งปัจจุบันคือนคร มณฑลอานฮุย บิดาของเตงปิดคือ (丁斐 ติง เฝ่ย์) ผู้มีตำแหน่งเป็นนายพันผู้จัดการทัพ (典軍校尉 เตี่ยนจฺวินเซี่ยวเว่ย์) ในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เตงปิดในวัยเยาว์ไม่ชอบคบเพื่อนฝูง แต่ชอบอ่านหนังสืออย่างกว้างขวาง เป็นคนที่มีความคิดลึกซึ่้งและใจเด็ดเดี่ยว มีความสามารถและความรอบรู้อย่างมาก

ในช่วงรัชศกไท่เหอ (ค.ศ. 227-233) จักรพรรดิโจยอยทรงได้ยินว่าเตงปิดมีนิสัยเหมือนเต๋งฮุยผู้บิดาจึงทรงตั้งให้เตงปิดเป็นมหาดเล็กกรมรัษฎากร (度支郎中 ตู้จือหลางจง) เตงปิดได้กลายเป็นคนสนิทของโจซองซึ่งเวลานั้นดำรงตำแหน่งเป็นขุนพลยุทธพิทักษ์ (武衛將軍 อู่เว่ย์เจียงจฺวิน) โจซองทูลยกย่องเตงปิดหลายครั้งต่อพระพักตร์จักรพรรดิโจยอยและทูลเสนอให้ทรงแต่งตั้งเตงปิดในตำแหน่งสำคัญ

ในปี ค.ศ. 239 จักรพรรดิโจยอยสวรรคต โจฮองขึ้นสืบราชบัลลังก์ขณะยังทรงพระเยาว์ โจซองจึงได้ขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ร่วมกับสุมาอี้ โจซองเลื่อนตำแหน่งให้เตงปิดเป็นขุนนางทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง) ต่อมาเลื่อนขึ้นเป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)

เตงปิดช่วยให้โจซองได้ผูกขาดอำนาจในราชสำนักวุยก๊ก โดยเสนอแผนให้โจซองไปทูลเสนอกับจักรพรรดิโจฮองให้ตั้งสุมาอี้ที่เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์อีกคนให้มีตำแหน่งเป็นราชครู (太傅 ไท่ฟู่) เพื่อการเป็นลดทอนอำนาจของสุมาอี้ เวลานั้นโจซองยังคงไปหาสุมาอี้เพื่อถามความเห็นของสุมาอี้ในเรื่องการเมือง แต่เตงปิดเห็นว่าสุมาอี้มีความทะเยอทะยานอีกทั้งยังได้ใจของราษฎรจึงไม่อาจเชื่อถือได้ เตงปิดแนะนำโจซองว่าหลังจากนี้ไม่ควรถามสุมาอี้ทั้งการใหญ่และการน้อยอีก สุมาอี้ไม่สามารถใช้อำนาจในสถานการณ์นี้ได้อีกต่อไปทั้งยังเกรงว่าจะมีภัยมาถึงตัว ดังนั้นในปี ค.ศ. 247 สุมาอี้จึงเริ่มปลีกตัวออกมาโดยอ้างว่าป่วย

ในช่วงเวลาที่เตงปิดดำรงตำแหน่งราชเลขาธิการ เตงปิดเอาแต่กล่าวโทษเหล่าขุนนางร่วมสำนักราชเลขาธิการ ทำให้ราชการในสำนักราชเลขาธิการไม่สามารถดำเนินการตามปกติ ขณะเดียวกันโจซองซึ่งอยู่ในฐานะที่ควบคุมเตงปิดได้ก็ให้เกียรติเตงปิดอย่างสูงและเชื่อฟังทุกอย่างที่เตงปิดพูด ในเวลานั้นมีผู้เผยแพร่คำให้ร้ายเตงปิดว่า "ในหอมีสุนัขสามตัว สุนัขสองตัวไม่อาจใช้ไม้หน้าผาจัดการได้ สุนัขอีกตัวทำถุงฝีอย่างเงียบงัน" หมายความว่าในหอของสำนักราชเลขาธิการมีสุนัข 3 ตัว (คือเตงปิด โฮอั๋น และเตงเหยียง) ที่ต้องการกัดคน ในทั้งสามคนนี้เตงปิดร้ายกาจที่สุด

ในปี ค.ศ. 249 ระหว่างที่โจซองตามเสด็จจักรพรรดิโจฮองไปยังสุสานโกเบงเหลง สุมาอี้ฉวยโอกาสนี้ก่อรัฐประหารในลกเอี๋ยงและยึดครองกำลังทหารในนครหลวง โจซองยอมจำนนต่อสุมาอี้หลังสุมาอี้ให้คำมั่นว่าตัวโจซองและครอบครัวจะไม่ถูกทำร้ายหากโจซองยอมมอบอำนาจในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ภายหลังสุมาอี้ผิดคำมั่นโดยให้จับกุมโจซองและพรรคพวก (รวมถึงเตงปิด) ในข้อหากบฏและประหารชีวิตทั้งหมดพร้อมกับครอบครัว

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก
• อุบัติการณ์สุสานโกเบงเหลง

หมายเหตุ

1. พระราชประวัติโจฮองในจดหมายเหตุสามก๊กบันทึกว่า โจซองกับผู้มีส่วนร่วม ได้แก่ เตงปิด, เตงเหยียง, โฮอั๋น, ปิดห้วน, หลีซิน และฮวนห้อม ถูกประหารชีวิตพร้อมกับครอบครัวในวันอู้ซฺวีของเดือน 1 ของศักราชเจียผิง ปีที่ 1 ในรัชสมัยของโจฮอง ตรงกับวันที่ 9 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 249 ตามปฏิทินกริกอเรียน

อ้างอิง

1. ([嘉平元年春正月]戊戌，有司奏収黃門張當付廷尉，考實其辭，爽與謀不軌。又尚書丁謐、鄧颺、何晏、司隷校尉畢軌、荊州刺史李勝、大司農桓範皆與爽通姦謀，夷三族。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 4.
2. (丁謐，字彥靖。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
3. (沛國丁謐) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
4. (字彥靖。父斐，字文侯。初，斐隨太祖，太祖以斐鄉里，特饒愛之。斐性好貨，數請求犯法，輒得原宥。爲典軍校尉，總攝內外，每所陳說，多見從之。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
5. (謐少不肯交游，但博觀書傳。爲人沈毅，頗有才略。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
6. (後帝聞其有父風，召拜度支郎中。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
7. (曹爽宿與相親，時爽爲武衞將軍，數爲帝稱其可大用。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
8. (會帝崩，爽輔政，乃拔謐爲散騎常侍，遂轉尚書。) อรรถาธิบายจากเว่ย์เลฺว่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
9. (丁謐畫策，使爽白天子，發詔轉宣王為太傅，外以名號尊之，內欲令尚書奏事，先來由己，得制其輕重也。)จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
10. (初，宣王以爽魏之肺腑，每推先之，爽以宣王名重，亦引身卑下，當時稱焉。丁謐、畢軌等旣進用，數言於爽曰：「宣王有大志而甚得民心，不可以推誠委之。」由是爽恒猜防焉。禮貌雖存，而諸所興造，皆不復由宣王。宣王力不能爭，且懼其禍，故避) อรรถาธิบายของเผย์ ซงจือในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
11. (故於時謗書，謂「臺中有三狗，二狗崖柴不可當，一狗憑默作疽囊。」三狗，謂何、鄧、丁也。默者，爽小字也。其意言三狗皆欲嚙人，而謐尤甚也。) อรรถาธิบายของเผย์ ซงจือในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
12. (十年正月，車駕朝高平陵，爽兄弟皆從。宣王部勒兵馬，先據武庫，遂出屯洛水浮橋。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
13. (侍中許允、尚書陳泰說爽，使早自歸罪。爽於是遣允、泰詣宣王，歸罪請死，乃通宣王奏事。《世語》曰：宣王使許允、陳泰解語爽，蔣濟亦與書達宣王之旨，又使爽所信殿中校尉尹大目謂爽，唯免官而已，以洛水爲誓。爽信之，罷兵。《魏氏春秋》曰：爽旣罷兵，曰：「我不失作富家翁。」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.
14. (爽以支屬，世蒙殊寵，親受先帝握手遺詔，託以天下，而包藏禍心，蔑棄顧命，乃與晏、颺及當等謀圖神器，範黨同罪人，皆爲大逆不道」。於是收爽、羲、訓、晏、颺、謐、軌、勝、範、當等，皆伏誅，夷三族。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).