เจ้าวิธูร

เจ้าพระยาวิธูร หรือ เจ้าหลวงวิธูรทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 55 และองค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ทรงครองเมืองน่าน ระหว่างปี พ.ศ. 2317 - พ.ศ. 2321

พระยาวิธูร
พระยาน่าน
เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 55 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
ราชาภิเษก	25 มีนาคม พ.ศ. 2317
ครองราชย์	25 มีนาคม พ.ศ. 2317 - 31 มีนาคม พ.ศ. 2321
รัชกาล	4 ปี 6 วัน
ก่อนหน้า	เจ้ามโน
ถัดไป	เจ้ามงคลวรยศ
พิราลัย	31 มีนาคม พ.ศ. 2321 ณ กรุงธนบุรี
พระราชบุตร	เจ้าอัตถะ
พระนามเต็ม เจ้าพระยาวิธูร เจ้าเมืองน่าน
ราชวงศ์	ติ๋นมหาวงศ์
พระบิดา	เจ้าอริยวงษ์
พระมารดา	แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่เทวี

พระประวัติ

เจ้าวิธูร หรือพระนามเดิม เจ้านาขวา เป็นพระโอรสในเจ้าอริยวงษ์ ประสูติแต่ แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่ เจ้าวิธูร มีพระเชษฐา และพระอนุชา ร่วมเจ้ามารดา รวม 5 พระองค์

1. พระยามงคลยศประเทศราช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 56
2. เจ้าวิธูร เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 55
3. เจ้าเทพินทร์
4. เจ้าน้อยตู๊ย
5. เจ้ามหาวงษ์

กรณียกิจ

เมื่อปี พ.ศ. 2317 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้ทรงยกกองทัพขึ้นมาตีพม่าที่เมืองเชียงใหม่ พระยาจ่าบ้าน เมืองเชียงใหม่ พระยากาวิละ เจ้าเมืองลำปาง และเจ้าเมืองลำพูนได้เข้าสวามิภักดิ์ และได้นำกำลังสมทบช่วยกองทัพสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เข้าตีเมืองเชียงใหม่ โป่มะยุง่วน เจ้าเมืองเชียงใหม่ ได้เกณฑ์กำลังไพล่พลจากเมืองน่านให้ไปช่วย เจ้าหลวงมโน เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 54 จึงได้มอบให้เจ้าน้อยวิธูรพระโอรสในเจ้าอริยวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 52 นำกำลังพลเมืองน่านไปช่วยรบ แต่ฝ่ายพม่าแพ้ เจ้าน้อยวิธูรจึงถูกจับไปเมืองลำปาง เมืองน่านยอมเข้ามาสวามิภักดิ์กับฝ่ายธนบุรี เจ้าน้อยวิธูรได้กลับไปครองเมืองน่านเมื่อปี พ.ศ. 2317

ต่อมาในปี พ.ศ. 2318 พม่าได้ยกกำลังมาทางปากงาวตีเมืองน่านแตก เจ้าน้อยวิธูรได้พาไพร่พลเมืองน่านหนีไปตั้งมั่นอยู่บริเวณด้านใต้ของแม่จะริม (อำเภอแม่จริม) รวบรวมไพร่พลแล้วยกกำลังเข้าตีพม่าแตกกลับไปได้ และได้ครองเมืองน่านสืบต่อมา

ในปี พ.ศ. 2318 พม่าได้ยกกำลังเข้าตีเมืองน่านอีกรอบ เจ้าอริยวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 52 และเจ้าหลวงวิธูร เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 55 ต้องอพยพไพร่พลมาตั้งอยู่ที่บ้านนาพัง และในปีต่อมา เจ้าหลวงวิธูรได้ไปอยู่ที่เมืองลำปาง ส่วนเจ้าอริยวงศ์ พร้อมเจ้าจันทปโชติพระโอรสองค์โต รวมทั้งพระประยูรญาติและไพร่พลเมืองน่านได้ไปอาศัยอยู่ที่เมืองจันทบุรีล้านช้าง (เวียงจันทน์)

ในปี พ.ศ. 2321 เจ้าหลวงวิธูร ถูกกล่าวหาว่าไม่ตั้งอยู่ในสัจจะต่อกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จึงโปรดเกล้าฯ ให้พระยากาวิละ เจ้าเมืองลำปาง ควบคุมตัวพร้อมพระญาติวงศ์ส่งลงมายังกรุงธนบุรี ในคราวนั่นกองทัพพม่าจากเมืองเชียงแสน ก็ได้ยกกำลังลงมากวาดต้อนผู้คนในเมืองน่านไปไว้ที่เมืองเชียงแสน เมืองน่านจึงถูกทิ้งร้างเป็นครั้งที่สองเป็นเวลาถึง 23 ปี

อิสริยยศ

เจ้าหลวงวิธูร ทรงดำรงพระยศ ดังนี้

1. เจ้านาขาว แห่งเมืองน่าน
2. เจ้าราชวงษ์ แห่งเมืองน่าน
3. พระยาวิธูร เจ้าเมืองน่าน เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 55

ราชตระกูล

พงศาวลีของเจ้าวิธูร
4. พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์                             2. เจ้าอริยวงษ์                                   5. แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่เทวี                             1. เจ้าวิธูร                                         3. แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่เทวี

อ้างอิง

1. ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 159
2. ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 151
3. ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 158
4. ราชวงศปกรณ์ พงศาวดารเมืองน่าน (ฉบับพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช), หน้า 151

ก่อนหน้า		เจ้าวิธูร		ถัดไป
พระเจ้ามโนราชา		เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 55 และองค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ (พ.ศ. 2317 - พ.ศ. 2321)		พระเจ้ามงคลวรยศ