เจ าจอมมารดาเพ ง พ ศ 2386 28 ก นยายน พ ศ 2432 หร อสมญาในการแสดงว า ห นเมขลา เป นนางละครและพระสนมเช อสายจ นในพระบาทสมเด จ

เจ้าจอมมารดาเพ็ง (พ.ศ. 2386 — 28 กันยายน พ.ศ. 2432) หรือสมญาในการแสดงว่า หุ่นเมขลา เป็นนางละครและพระสนมเชื้อสายจีนในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติการพระราชธิดาหนึ่งพระองค์คือพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านงคราญอุดมดี

เจ้าจอมมารดาเพ็ง
เจ้าจอมมารดาเพ็งในปี พ.ศ. 2404
เกิด	พ.ศ. 2386
เสียชีวิต	28 กันยายน พ.ศ. 2432 (46 ปี) โรงพยาบาลศิริราช เมืองธนบุรี
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านงคราญอุดมดี
บิดามารดา	หลวงราชภัตการ (จีนเอ็ง) (บิดา)

ประวัติ

เจ้าจอมมารดาเพ็ง หรือสะกดว่า เพง มีนามเดิมว่า หุ่น เกิดในปี พ.ศ. 2386 เป็นธิดาของหลวงราชภัตการ (จีนเอ็ง) เจ้ากรมเกาหลาจีน ครั้นเมื่อจำเริญวัยขึ้นก็ได้ถวายตัวเข้าเป็นนางละครในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จนมีชื่อเสียงในบทเมขลา ชาววังจึงให้สมญาเธอว่า "หุ่นเมขลา" (ในพระราชหัตถเลขาของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเขียนว่า หุ่น เมฆขลา) ครั้นถวายตัวเป็นพระสนมแล้วจึงเปลี่ยนนามเป็น เพ็ง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตรัสเรียกเจ้าจอมมารดาเพ็งว่า "เมขลา" หรือ "เพ็งเมขลา"

เจ้าจอมมารดาเพ็งสนองพระเดชพระคุณประสูติการพระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านงคราญอุดมดี (12 กรกฎาคม พ.ศ. 2405 — 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2471)พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปัทมราช ทรงทำนุบำรุง และประทานมรดกให้เมื่อสิ้นพระชนม์

เจ้าจอมมารดาเพ็งถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคฝีที่สีข้างที่โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2432 สิริอายุ 46 ปี

อ้างอิง

กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 71. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2014-03-04.
เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. 14.
ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ฐานบุ๊คส์, 2554, หน้า 314
กัลยา เกื้อตระกูล. พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระชายานารี เจ้าจอมมารดา และเจ้าจอม ในรัชกาลที่ ๑-๗ กรุงเทพฯ : ยิปซี. 2552, หน้า 133
เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. ฆ.
เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. ข.
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. คาถาพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระนามพระราชโอรสธิดา. พระนคร : ราชบัณฑิตยสภา. 2472, หน้า 34
ปัญหาพระยามิลินท์ เล่ม 2 ตอนมณฑลปัญหา. พระนคร : ราชบัณฑิตยสภา, 2475, หน้าปก
ข่าวตาย

[ราชสกุลวงศ์-1] กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 71. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2014-03-04.

[เทววะวงศ์14-2] เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. 14.

[พลายน้อย-3] ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ฐานบุ๊คส์, 2554, หน้า 314

[กัลยา-4] กัลยา เกื้อตระกูล. พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระชายานารี เจ้าจอมมารดา และเจ้าจอม ในรัชกาลที่ ๑-๗ กรุงเทพฯ : ยิปซี. 2552, หน้า 133

[5] เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. ฆ.

[6] เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. ข.

[7] พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. คาถาพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระนามพระราชโอรสธิดา. พระนคร : ราชบัณฑิตยสภา. 2472, หน้า 34

[8] ปัญหาพระยามิลินท์ เล่ม 2 ตอนมณฑลปัญหา. พระนคร : ราชบัณฑิตยสภา, 2475, หน้าปก

[9] ข่าวตาย