บทความน ไม ม การอ างอ งจากแหล งท มาใดกร ณาช วยปร บปร งบทความน โดยเพ มการอ างอ งแหล งท มาท น าเช อถ อ เน อความท ไม ม แหล

เครื่องราชูปโภคมีอยู่ 4 สิ่ง ได้แก่ พานพระขันหมาก พระมณฑปรัตนกรัณฑ์ พระสุพรรณศรี (บัวแฉก) พระสุพรรณราช ทั้ง 4 อย่างนี้ทำด้วยทองลงยา มี 2 สำรับ สำรับใหญ่สร้างในสมัยรัชกาลที่ 1 อีกสำรับคือสำรับเล็ก สร้างในสมัยรัชกาลที่ 4

เป็นพาน 2 ชั้น รูปสี่เหลี่ยมย่อมุม มีซองพลูและเครื่องพร้อมพร้อมสำหรับใส่หมาก แม้ปัจจุบันพระมหากษัตริย์ไม่ได้เสวยพระศรี (หมาก) แล้ว แต่ก็ยังเชิญออกมาทอดไว้ข้างพระราชอาสน์ตามราชประเพณี ในพระราชพิธีสำคัญเสมอ
เป็นภาชนะรูปทรงมณฑปมีพานรองพร้อมฝา สำหรับใส่น้ำเย็น มีจอกลอยอยู่ภายใน
กระโถนเล็ก ทำเป็นรูปบัวแฉก สำหรับบ้วนพระโอษฐ์
กระโถนปากแตรขนาดใหญ่

นอกจากราชูปโภคสำรับดังกล่าวข้างต้นแล้วแล้ว ยังมีอีกสำรับสำหรับทรงใช้ประจำวันคือ เครื่องพานพระศรี ซึ่งแบ่งได้อีก 2 สำรับ คือ เครื่องทองลงยาและเครื่องนาก เครื่องทองลงยาใช้วันเวลาปกติ และเครื่องนากใช้สำหรับใช้ในวันพระ เครื่องพานพระศรี ทั้งที่เป็นเครื่องทองลงยาและเครื่องนาก มี

เครื่องในพร้อมสำหรับใส่พระศรี (หมาก)
ที่ใส่น้ำเย็น (ถ้าเป็นทองเรียกพระสุวรรณภิงคาร ถ้าเป็นนากเรียก)
(ทองหรือนาก)

บทความนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัด (ดูเพิ่มที่ )