เขตสงครามตะวันออกของสงครามกลางเมืองอเมริกา

แนวรบด้านตะวันออกของสงครามกลางเมืองอเมริกา หรือ เขตสงครามตะวันออกของสงครามกลางเมืองอเมริกา (อังกฤษ: Eastern Theater of the American Civil War) ประกอบด้วยปฏิบัติการทางทหารขนาดใหญ่ทั้งทางกองทัพบกและกองทัพเรือ ในมลรัฐเวอร์จิเนีย, เวสต์เวอร์จิเนีย, แมรีแลนด์, และเพนซิลวาเนีย, เขตปกครองพิเศษโคลัมเบีย, และป้อมปราการชายฝั่ง กับท่าเรือของมลรัฐนอร์ทแคโรไลนา ในระหว่างความขัดแย้งของสงครามแบ่งแยกดินแดน ระหว่างกำลังรบฝ่ายสหภาพ (เหนือ) และกำลังรบฝ่ายสมาพันธรัฐอเมริกา (ใต้) แต่ไม่รวมถึงการปฏิบัติการทางทหารภายในสองรัฐแคโรไลนาใน ปี 1865 ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของ

ผู้บัญชาการทหารของ
ยูลิสซีส ซิมป์สัน แกรนต์
ผู้บัญชาการทหารของ
โรเบิร์ต อี. ลี

เขตสงครามตะวันออก เป็นเวทีรบของการทัพสำคัญๆ (major campaigns) ของฝ่ายสหภาพ ที่มีเป้าหมายในการยึดให้ได้เมืองริชมอนด์ รัฐเวอร์จิเนีย อันเป็นเมืองหลวงฝ่ายสมาพันธรัฐ การทัพเหล่านี้ประสบความยากลำบากจากการต่อต้านของ ของฝ่ายสมาพันธรัฐ มีนายพลโรเบิร์ต อี. ลี เป็นผู้บัญชาการ, ประธานาธิบดีลินคอล์นเสาะหานายพลที่กล้าและสามารถเทียบเคียงกับลีได้ โดยลินคอล์นแต่งตั้งและสับเปลี่ยนเอา นายพล , , , , และ มาเป็นเป็นผู้บัญชาการกองกำลังหลักๆภาคตะวันออก ; นายพลจอร์จ มี้ด ได้ชัยชนะเหนือกองทัพของลี ในยุทธการที่เกตตีสเบิร์ก เมื่อเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1863 แต่ยังต้องรอจนกระทั่งจอมพล ได้รับการแต่งตั้งและโยกย้ายมาจากเขตสงครามภาคตะวันตก ในปี 1864 เพื่อควบคุมปฏิบัติการในเวอร์จิเนียด้วยตนเอง ฝ่ายสหภาพจึงสามารถเข้ายึดเมืองริชมอนด์ได้ แต่ทั้งนี้ก็ต้องผ่านสมรภูมิที่เสียเลือดเนื้อมาก ใน (Overland Campaign) และการตั้งทัพปิดล้อมเมืองปีเตอร์สเบิร์ก และริชมอนด์ การยอมจำนนของกองทัพของลี ที่แอพโพแมตท็อกซ์ คอร์ทเฮ้าส์ ในเดือนเมษายน ปี 1865 นำความสิ้นสุดมาสู่ปฏิบัติการทหารในพื้นที่

การทัพและสมรภูมิส่วนใหญ่ของเขตสงครามตะวันออก เป็นการปะทะกันในพื้นที่รัฐเวอร์จิเนีย ระหว่างวอชิงตัน ดี.ซี. กับริชมอนด์ เมืองหลวงของสมาพันธรัฐ แต่ก็มีการทัพใหญ่ๆสู้กันในพื้นที่ข้างเคียงด้วย (Western Virginia Campaign) ในปี 1861 ทำให้ฝ่ายสหภาพสามารถควบคุมมณฑลทางตะวันตกของเวอร์จิเนีย (ซึ่งจะกลายเป็นรัฐเวสต์เวอร์จิเนียในเวลาต่อมา) ฝ่ายสหภาพยังสามารเข้ายึด พื้นที่ฝ่ายสมาพันธรัฐที่เป็นชายฝั่งทะเล และท่าเรือในภาคตะวันออกเฉียงใต้ของมลรัฐเวอร์จิเนีย และมลรัฐนอร์ทแคโรไลนา; หุบเขาเชนันโดอาห์ (Shenandoah Valley) กลายเป็นพื้นที่ที่มีการปะทะกันบ่อยครั้ง ในระหว่างปี ค.ศ. 1862 ถึง 1864; ฝ่ายนายพลลีก็เปิดศึกรุกรานดินแดนสหภาพถึงสองครั้ง แต่ไม่ประสบความสำเร็จ โดยหวังว่าจะสามารถโน้มน้าวความคิดเห็นในทางเหนือให้ยอมยุติสงคราม โดยในฤดูใบไม้ร่วงปี 1862 ลีติดตามความสำเร็จของการทัพในเวอร์จิเนียเหนือ ด้วยการยกทัพเข้ารุกรานฝ่ายเหนือครั้งที่ 1 ใน ซึ่งจบลงด้วยความพ่ายแพ้ทางยุทธวิธี ในยุทธการที่แอนตีแทม; ลีรุกขี้นเหนือครั้งที่สอง ในช่วงฤดูร้อนของปี 1863 และสามารถเดินทัพไปถึงเพนซิลเวเนีย อันเป็นการขึ้นเหนือที่ไกลกว่ากองทัพใดๆของสมาพันธรัฐ หลังจากการโจมตีกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. โดยฝ่ายสมาพันธรัฐในปี ค.ศ. 1864 กองกำลังสหภาพ ภายใต้การบัญชาของ ก็เริ่ม (Valley Campaigns of 1864) ซึ่งทำให้ฝ่ายสมาพันธรัฐเสียการควบคุมในการส่งเสบียงหลักให้แก่กองทัพของลี