อ.สารภี

สารภี (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเชียงใหม่ที่มีความเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว มีการพัฒนาทุก ๆ ด้านจนเป็นอำเภอขนาดใหญ่ในแง่สถานประกอบการและอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่ของจังหวัด ได้รับประโยชน์มาจาก ลำพูน ปัจจุบันอำเภอสารภีถือได้ว่ามีการพัฒนาจนสภาพความเจริญเป็นเขตเมืองที่เชื่อมต่อกับนครเชียงใหม่ มีประชากรหนาแน่นรองจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ และเป็นอำเภอที่รองรับความเจริญของนครเชียงใหม่เพื่อขยายไปยังเมืองลำพูน

อำเภอสารภี
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Saraphi
วัดเจดีย์เหลี่ยม ส่วนหนึ่งของแหล่งโบราณคดีเวียงกุมกาม
คำขวัญ:  ต้นยางใหญ่ ลำไยหวาน เมืองโบราณเวียงกุมกาม พระนอนบวรงาม เชิดชูนามสารภี
แผนที่จังหวัดเชียงใหม่ เน้นอำเภอสารภี
พิกัด: 18°42′48″N 99°2′11″E / 18.71333°N 99.03639°E / 18.71333; 99.03639
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	เชียงใหม่
พื้นที่
• ทั้งหมด	97.45 ตร.กม. (37.63 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	91,073 คน
• ความหนาแน่น	934.56 คน/ตร.กม. (2,420.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	50140
รหัสภูมิศาสตร์	5019
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอสารภี เลขที่ 53 หมู่ที่ 3 ตำบลยางเนิ้ง อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ 50140
ส่วนหนึ่งของ

อำเภอสารภีเป็นอำเภอที่มีพื้นที่เล็กที่สุดและเป็นเพียงอำเภอเดียวในจังหวัดเชียงใหม่ที่ไม่มีภูเขา นอกจากนี้อำเภอสารภียังมีจุดเด่น คือ ถนนสายต้นยางซึ่งมีอายุกว่าร้อยปีเรียงรายตลอดสองข้างทาง มีความยาวเริ่มตั้งแต่เขตอำเภอเมืองเชียงใหม่ไปจรดเขตอำเภอเมืองลำพูน

ประวัติ

อำเภอสารภีเดิมชื่อ อำเภอยางเนิ้ง ตั้งเป็นอำเภอเมื่อปี พ.ศ. 2434 เหตุที่ใช้ชื่อว่าอำเภอยางเนิ้งเพราะตัวอำเภอตั้งอยู่ที่ตำบลยางเนิ้ง คำว่า "ยาง" หมายถึง ต้นยางนา ส่วนคำว่า "เนิ้ง" มาจากภาษาถิ่น หมายถึง "เอน, โน้มเอียง" เพราะเดิมเป็นป่ายาง ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2460 ท้าวพระยาขุน พร้อมด้วยราษฎรได้เสนอต่ออำมาตย์ตรีพันธุราษฎร นายอำเภอในสมัยนั้น เสนอให้เปลี่ยนชื่ออำเภอเสียใหม่เนื่องจากไม่ไพเราะ จึงเปลี่ยนชื่อเป็น "อำเภอสารภี" ซึ่งเป็นชื่อของตำบลหนึ่งในอำเภอ โดย "สารภี" เป็นชื่อของดอกไม้ไทยสีเหลืองมีกลิ่นหอม มีอายุยืน พบขึ้นมากที่วัดสารภี ตำบลสารภี และที่อื่น ๆ บริเวณที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอปัจจุบันเดิมเป็นที่ตั้งของวัดร้างชื่อ วัดเชียงยืน มีกำแพงล้อมรอบ เรียกชุมชนว่า เวียงหมาก สันนิษฐานว่าเป็นเวียงชั้นนอกของเวียงกุมกาม

ในช่วงแรกอำเภอสารภีแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 10 ตำบล ต่อมาได้รับการโอนตำบลขัวมุงและตำบลสันทราย อำเภอหางดง มาอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอสารภี จึงรวมเป็น 12 ตำบล

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอสารภีตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัดเชียงใหม่ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียงดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองเชียงใหม่
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอสันกำแพง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบ้านธิ อำเภอเมืองลำพูน (จังหวัดลำพูน) และอำเภอหางดง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอหางดงและอำเภอเมืองเชียงใหม่

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอสารภีแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 12 ตำบล 106 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับที่	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2566)	ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2566)
1.	ยางเนิ้ง	Yang Noeng	7	10,062	10,062	(ทต. ยางเนิ้ง)
2.	สารภี	Saraphi	10	7,307	585 6,722	(ทต. ยางเนิ้ง) (ทต. สารภี)
3.	ชมภู	Chom Phu	9	7,871	7,871	(ทต. ชมภู)
4.	ไชยสถาน	Chai Sathan	8	6,755	6,755	(ทต. ไชยสถาน)
5.	ขัวมุง	Khua Mung	10	5,938	5,938	(ทต. ขัวมุง)
6.	หนองแฝก	Nong Faek	9	6,620	6,620	(ทต. หนองแฝก)
7.	หนองผึ้ง	Nong Phueng	8	16,544	273 16,271	(ทต. ยางเนิ้ง) (ทต. หนองผี้ง)
8.	ท่ากว้าง	Tha Kwang	7	2,842	2,842	(ทต. ท่ากว้าง)
9.	ดอนแก้ว	Don Kaeo	7	5,189	5,189	(ทต. ดอนแก้ว)
10.	ท่าวังตาล	Tha Wang Tan	13	11,981	11,981	(ทต. ท่าวังตาล)
11.	สันทราย	San Sai	12	4,991	4,991	(ทต. สันทรายมหาวงศ์)
12.	ป่าบง	Pa Bong	6	4,973	4,973	(ทต. ป่าบง)
รวม			106	91,073	91,073 (เทศบาล)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอสารภีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 12 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลยางเนิ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางเนิ้งทั้งตำบล รวมทั้งบางส่วนของตำบลสารภีและตำบลหนองผึ้ง
• เทศบาลตำบลสารภี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสารภี (นอกเขตเทศบาลตำบลยางเนิ้ง)
• เทศบาลตำบลชมภู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชมภูทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลหนองผึ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองผึ้ง (นอกเขตเทศบาลตำบลยางเนิ้ง)
• เทศบาลตำบลสันทรายมหาวงศ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันทรายทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลไชยสถาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไชยสถานทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลหนองแฝก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแฝกทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลท่ากว้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่ากว้างทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลท่าวังตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าวังตาลทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลขัวมุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขัวมุงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลดอนแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนแก้วทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลป่าบง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าบงทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

วัดปู่เปี้ย ภายในเมืองโบราณเวียงกุมกาม

• ถนนเชียงใหม่-ลำพูน เป็นถนนที่มีต้นยางนาอายุกว่าร้อยปี เรียงรายอยู่ตลอดสองข้างทาง รวมกว่า 1,000 ต้น
• โบราณสถานเวียงกุมกาม อดีตเมืองหลวงของอาณาจักรล้านนา สร้างเมื่อ พ.ศ. 1829 โดยพญามังราย

อ้างอิง

1. หนึ่งเดียวในไทย ถนนต้นยางนาอายุกว่า 150 ปี นับพันต้น รุกขมรดกของแผ่นดิน
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 34 หน้า 65 วันที่ 29 เมษายน 2460
3. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-05-22. สืบค้นเมื่อ 2009-12-02.
4. สุขาภิบาลยางเนิ้ง อำเภอสารภี, อนุสรณ์ 100 ปี อำเภอสารภี, เชียงใหม่, สำนักพิมพ์ บุณย์ศิริงานพิมพ์, 2534. ลิงก์หนังสือจากฐานข้อมูลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่
5. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) พื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ เดือนธันวาคม 2566." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [1]. สืบค้น 13 มีนาคม 2567.