อ ลาสโตเมอร อ งกฤษ Elastomer ค อพอล เมอร ท ม ค ณสมบ ต ย ดหย น ม แรงระหว างโมเลก ลอ อน และม ค ามอด ล สของย งต ำ และทนความ

อีลาสโตเมอร์ (อังกฤษ: Elastomer) คือพอลิเมอร์ที่มีคุณสมบัติยืดหยุ่น มีแรงระหว่างโมเลกุลอ่อน และมีค่ามอดุลัสของยังต่ำ และทนความเครียดได้สูงเทียบกับวัสดุประเภทอื่น IUPAC ได้นิยามความหมายของอีลาสโตเมอร์ว่า” โพลิเมอร์ที่มีลักษณะยืดหยุ่นเหมือนยาง” คำว่า elastomer มาจาก elastic (ที่ยืดหยุ่น) + polymer (โพลิเมอร์) ที่อุณหภูมิห้องอีลาสโตเมอร์เช่นยางจะค่อนข้างนิ่มและสามารถเปลี่ยนรูปร่างได้ง่าย โดยมอนอเมอร์ที่เชื่อมกันมาเป็นโพลิเมอร์นั้นมักจะประกอบด้วยธาตุคาร์บอน, ไฮโดรเจน, ออกซิเจน และ ซิลิคอน จากนั้นพอลิเมอร์แต่ละสายจะถูกเชื่อมเข้าด้วยกันด้วยพันธะโมเลกุลอ่อนๆ ซึ่งทำให้โพลิเมอร์สามารถถูกยืดได้เมื่อได้รับความเค้น ตัวอย่างของอีลาสโตเมอร์ได้แก่ ยางธรรมชาติและยางสังเคราะห์

อีลาสโตเมอร์ มักจะเป็นเทอร์โมเซท(ต้องอาศัยกระบวนการวัลคาไนเซชัน) แต่สามารถเป็นเทอร์โมพลาสติกได้เช่นกัน โดยพอลิเมอร์เส้นยาวถูกเชื่อมกันหรือครอสลิงค์ระหว่างผลิต เช่น ผ่านกระบวนการวัลคาไนเซชัน โครงสร้างโมเลกุลของอีลาสโตเมอร์มีความคล้ายกับสปาเกตตี้มีทบอล โดยสปาเกตตี้เปรียบเสมือนพอลิเมอร์และมีทบอลเปรียบเสมือนครอสลิงค์ระหว่างพอลิเมอร์ คุณสมบัติยืดหยุ่นนั้นได้มาจากการที่สายพอลิเมอร์นั้นสามารถเปลี่ยนการวางตัวได้เพื่อกระจายความเค้น พันธะจากครอสลิงค์นั้นช่วยทำให้อีลาสโตเมอร์สามารถกลับสู่สภาพตั้งต้นได้เมื่อความเค้นถูกเอาออกไป ความยืดหยุ่นนี้เองที่ส่งผลให้อีลาสโตเมอร์สามารถยืดขยายได้ 500-700% โดยสามารถคืนรูปได้ ในทางตรงกันข้ามถ้าไม่มีครอสลิงค์วัตถุจะเปลี่ยนรูปร่างแบบถาวรเนื่องจากไม่มีอะไรมายั้งสายพอลิเมอร์ให้เคลื่อนออกจากกัน

อุณหภูมิก็มีผลกับความยืดหยุ่นของอีลาสโตเมอร์ อีลาสโตเมอร์ที่ถูกลดอุณหภูมิลงต่ำจนทำให้เปลี่ยนสถานะเป็นแก้วหรือผลึกจะทำให้สายโพลิเมอร์นั้นเคลื่อนไหวได้น้อยลงจึงมีคุณสัมบัติยืดหยุ่นน้อยกว่าที่อุณหภูมิสูงกว่า

ตัวอย่าง

ยางไม่อิ่มตัว สามารถคงรูปได้ด้วยวัลคาไนซ์ด้วยกำมะถัน:

ยางธรรมชาติ (Natural rubber, NR)
ยางไอโซพรีนสังเคราะห์ (Isoprene rubber, IR)
ยางบิวตาไดอีน (Butadiene rubber, BR)
ยางคลอโรพรีน (Chloroprene rubber, CR)
ยางบิวไทล์ (Butyl rubber, IIR)
ยางสไตรีนบิวตาไดอีน (Styrene-butadiene rubber, SBR)
ยางไนไตร (Nitrile rubber, NBR)

ยางอิ่มตัว ไม่สาารถวัลคาไนซ์ด้วยกำมะถันได้:

ยางเอทิลีนโพรพิลีน (Ethylene propylene rubber, EPM) และ ยางเอทิลีนโพรพิลีนไดอีน (Ethylene propylene diene rubber, EPDM)
ยางอิพิคลอโรไฮดริน (Epichlorohydrin rubber, ECO)
ยางอะคริลิก (Polyacrylic rubber, ACM, ABR)
ยางซิลิโคน (Silicone rubber, SI, Q, VMQ)
ยางฟลูออโรซิลิโคน (FVMQ)
ฟลูออโรอีลาสโตเมอร์ (FKM, and FEPM) Viton, Tecnoflon, Fluorel, Aflas and Dai-El
เพอร์ฟลูออโรอีลาสโตเมอร์ (FFKM) Tecnoflon PFR, Kalrez, Chemraz, Perlast
พอลิอีเธอร์บลอคเอไมด์ (Polyether block amides, PEBA)
ยางไฮพาลอน (CSM, Hypalon)
โฟมยางEVA (Ethylene-vinyl acetate)

อีลาสโตเมอร์ประเภทอื่นๆ:

ยางเทอร์โมพลาสติก (Thermoplastic elastomers, TPE)
โปรตีนเรซิลิน(resilin) และอีลาสติน (elastin)
ยางพอลิซัลไฟด์ (Polysulfide rubber)
เส้นใยอีลาสโตลฟิน (Elastolefin)

อ้างอิง

De, Sadhan K. (31 December 1996). Rubber Technologist's Handbook, Volume 1 (1st ed.). Smithers Rapra Press. p. 287. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-07. สืบค้นเมื่อ 7 February 2017.
"Definitions of terms relating to the structure and processing of sols, gels, networks, and inorganic–organic hybrid materials (IUPAC Recommendations 2007)" (PDF). . 79 (10): 1801–1829. 2007. doi:10.1351/pac200779101801. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-01-06. สืบค้นเมื่อ 2017-07-14.

[1] De, Sadhan K. (31 December 1996). Rubber Technologist's Handbook, Volume 1 (1st ed.). Smithers Rapra Press. p. 287. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-07. สืบค้นเมื่อ 7 February 2017.

[2] "Definitions of terms relating to the structure and processing of sols, gels, networks, and inorganic–organic hybrid materials (IUPAC Recommendations 2007)" (PDF). . 79 (10): 1801–1829. 2007. doi:10.1351/pac200779101801. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-01-06. สืบค้นเมื่อ 2017-07-14.