ส มพ นธวงศ เป นหน งในห าส บเขตของกร งเทพมหานคร เป นเขตท ม ขนาดพ นท เล กและม จำนวนประชากรน อยท ส ด สภาพพ นท ประกอบไปด วยแ

สัมพันธวงศ์ เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร เป็นเขตที่มีขนาดพื้นที่เล็กและมีจำนวนประชากรน้อยที่สุด สภาพพื้นที่ประกอบไปด้วยแหล่งการค้าหนาแน่นและแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรม

เขตสัมพันธวงศ์
เขต
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Khet Samphanthawong
บรรยากาศของเยาวราชยามค่ำคืน
คำขวัญ: พระทองคำล้ำค่า ซุ้มประตูจีนงามตา แหล่งการค้าทองคำ สืบสานวัฒนธรรมไทย–จีน เที่ยวชิมสตรีตฟู้ดเยาวราช สำเพ็งตลาดเก่า ศาลเจ้าศักดิ์สิทธิ์
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตสัมพันธวงศ์
พิกัด: 13°43′53″N 100°30′51″E / 13.73139°N 100.51417°E / 13.73139; 100.51417
ประเทศ	ไทย
เขตปกครองพิเศษ	กรุงเทพมหานคร
พื้นที่
• ทั้งหมด	1.416 ตร.กม. (0.547 ตร.ไมล์)
ประชากร (2566)
• ทั้งหมด	19,546 คน
• ความหนาแน่น	13,803.67 คน/ตร.กม. (35,751.3 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10100
รหัสภูมิศาสตร์	1013
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 37 ถนนโยธา แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร 10100
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/samphanthawong
ส่วนหนึ่งของ

ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตสัมพันธวงศ์ตั้งอยู่ริมฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา (ฝั่งพระนคร) มีอาณาเขตติดต่อกับเขตต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย มีถนนเจริญกรุงและถนนพระรามที่ 4 เป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตบางรักและเขตปทุมวัน มีคลองผดุงกรุงเกษม เป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศใต้ ติดต่อกับเขตคลองสาน มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตพระนคร มีคลองรอบกรุง (คลองโอ่งอ่าง) เป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

เขตนี้เป็นสถานที่ที่มีชาวจีนอาศัยอยู่มาตั้งแต่ตอนแรกเริ่มกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว พวกเขาได้ย้ายมาจากเขตพระนครในปัจจุบัน โดยมีถนนวานิช 1 หรือ "ถนนสำเพ็ง" เป็นศูนย์กลางของชุมชนชาวจีน จวบจนสร้างถนนเยาวราชในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อ พ.ศ. 2435 ได้กลายมาเป็นศูนย์กลางชาวจีนจนถึงปัจจุบัน

อำเภอสัมพันธวงศ์ สร้างที่ว่าการอำเภอขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2475 ตั้งอยู่ที่สามแยกถนนทรงวาดตัดกับ ตำบลศาลเจ้าแม่ทับทิม ซึ่งอยู่ในเขตวัดสัมพันธวงศาราม จึงสันนิษฐานได้ว่าอำเภอสัมพันธวงศ์คงตั้งชื่อตามวัดที่ตั้งนั่นเอง (ปัจจุบันสำนักงานเขตย้ายไปตั้งที่ แขวงตลาดน้อย) โดยแบ่งการปกครองออกเป็น 14 ตำบล

ต่อมาได้มีการยุบรวม "อำเภอสามแยก" ซึ่งตั้งที่ว่าการอำเภออยู่ที่ตึกแถวสี่แยกถนนทรงวาดกับถนนเยาวราช มีเขตปกครอง 6 ตำบล และ "อำเภอจักรวรรดิ" ซึ่งตั้งที่ว่าการอำเภออยู่ข้างสถานีตำรวจนครบาลจักรวรรดิ มีเขตปกครอง 18 ตำบล มาขึ้นกับอำเภอสัมพันธวงศ์ แล้วแบ่งเขตปกครองใหม่ออกเป็น 3 ตำบล คือ ตำบลสัมพันธวงศ์ ตำบลจักรวรรดิ และตำบลตลาดน้อย

ต่อมาใน พ.ศ. 2515 มีประกาศคณะปฏิวัติจัดการบริหารราชการใหม่ในเขตนครหลวง อำเภอสัมพันธวงศ์ได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตสัมพันธวงศ์ แบ่งเขตปกครองย่อยออกเป็น 3 แขวง

การแบ่งเขตการปกครอง

เขตสัมพันธวงศ์แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 3 แขวง ได้แก่

หมาย เลข	อักษรไทย	อักษรโรมัน	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2566)	ความหนาแน่นประชากร (ธันวาคม 2566)
1.	จักรวรรดิ	Chakkrawat	0.484	5,886	12,161.16
2.	สัมพันธวงศ์	Samphanthawong	0.483	7,324	15,163.56
3.	ตลาดน้อย	Talat Noi	0.449	6,336	14,111.36
ทั้งหมด			1.416	19,546	13,803.67

ประชากร

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตสัมพันธวงศ์
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	การเพิ่มและการลด
2535	43,387	ไม่ทราบ
2536	43,220	-167
2537	42,126	-1,094
2538	40,412	-1,714
2539	39,585	-827
2540	38,984	-601
2541	38,628	-356
2542	37,593	-1,035
2543	36,925	-668
2544	36,899	-26
2545	36,127	-772
2546	35,547	-580
2547	32,223	-3,324
2548	31,674	-549
2549	31,142	-532
2550	30,646	-496
2551	30,088	-558
2552	29,283	-805
2553	28,617	-666
2554	28,001	-616
2555	27,426	-575
2556	26,932	-494
2557	26,359	-573
2558	25,694	-665
2559	24,785	-909
2560	24,150	-635
2561	23,655	-495
2562	22,463	-1,192
2563	21,324	-1,139
2564	20,777	-547
2565	20,168	-609
2566	19,546	-622

การคมนาคม

ทางสายสำคัญในเขตสัมพันธวงศ์ ได้แก่

พระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากรที่วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร

ถนนลำพูนไชย
ถนนมิตรภาพไทย-จีน (ตรีมิตร)
ถนนทรงวาด
(บำรุงรัฐ)
(อิศรานุภาพ)
(ถนนเสริมสินค้า)
ซอยวานิช 1 (สำเพ็ง)

สถานที่สำคัญ

ถนนเยาวราช

ถนนเยาวราช มีความยาวประมาณ 1.5 กิโลเมตร โดยเกือบตลอดถนนทั้งสายจะเต็มไปด้วยร้านขายทองและร้านอาหาร และเป็นชุมชนคนไทยเชื้อสายจีนอาศัยมากที่สุดในประเทศไทย

ในปัจจุบันมีประตูซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของไชนาทาวน์อยู่ ซึ่งได้สร้างขึ้นเนื่องในโอกาสที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๖ รอบ ตั้งอยู่กลางวงเวียนโอเดียน สุดถนนเยาวราช

วัดและศาลเจ้า

วัดและศาลเจ้าที่สำคัญ ได้แก่

วัดชัยภูมิการาม (ตี๊หง่านตื่อ)

ศาลเจ้าเล่งบ๊วยเอี๊ยะ
ศาลเจ้ากวนอู
ศาลเจ้าโจวซือกง
ศาลเจ้าไต้ฮงกง
ศาลเจ้าเล่าปุนเถ่ากง
มูลนิธิเทียนฟ้า

สถานที่สำคัญอื่น ๆ

โรงเรียนไตรมิตรวิทยาลัย
มหามณฑปหลวงพ่อทองคำ วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร
โบสถ์กาลหว่าร์
เวิ้งนาครเขษม
คลองถม
สะพานหัน
สะพานเหล็ก
ซุ้มประตูเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ พระชนมพรรษา
ตลาดเก่าเยาวราช
ตลาดใหม่
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ วิทยาเขตบพิตรพิมุข จักรวรรดิ

เทศกาล

ในช่วงเทศกาล ถนนเยาวราชจะปิดทั้งสาย

อ้างอิง

สำนักงนเขตสัมพันธวงศ์. "วิสัยทัศ/คำขวัญ." [ออนไลน์.] เข้าถึงได้จาก: http://www.bangkok.go.th/samphanthawong/page/sub/13300/วิสัยทัศ/คำขวัญ. [ม.ป.ป.]. สืบค้น 11 สิงหาคม 2562.
สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php. สืบค้น 25 มกราคม 2567.
สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

เว็บไซต์สำนักงานเขตสัมพันธวงศ์
แผนที่เขตสัมพันธวงศ์ 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ เขตสัมพันธวงศ์
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

13°43′52″N 100°30′50″E / 13.731°N 100.514°E / 13.731; 100.514

[1] สำนักงนเขตสัมพันธวงศ์. "วิสัยทัศ/คำขวัญ." [ออนไลน์.] เข้าถึงได้จาก: http://www.bangkok.go.th/samphanthawong/page/sub/13300/วิสัยทัศ/คำขวัญ. [ม.ป.ป.]. สืบค้น 11 สิงหาคม 2562.

[2] สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php. สืบค้น 25 มกราคม 2567.

[3] สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.