ปางมะผ า ไทยถ นเหน อ เป นอำเภอในจ งหว ดแม ฮ องสอน แยกต งเป นก งอำเภอ ป พ ศ 2531 และยกฐานะเป นอำเภอในว นท 5 ธ นวาคม พ ศ 2

ปางมะผ้า (ไทยถิ่นเหนือ:) เป็นอำเภอในจังหวัดแม่ฮ่องสอน แยกตั้งเป็นกิ่งอำเภอ ปี พ.ศ. 2531 และยกฐานะเป็นอำเภอในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2539 เป็นที่ตั้งของแหล่งโบราณคดีที่เพิงผาถ้ำลอดมีอายุเก่าแก่ถึง 32,000 ปี

อำเภอปางมะผ้า
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Pang Mapha
ฝูงปลาพลวงหินที่อุทยานแห่งชาติถ้ำปลา-น้ำตกผาเสื่อ
คำขวัญ: ถิ่นผีแมน แดนร้อยถ้ำ งามล้ำขุนเขา รวมเผ่าชาวดอย
แผนที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เน้นอำเภอปางมะผ้า
พิกัด: 19°31′21″N 98°14′46″E / 19.52250°N 98.24611°E / 19.52250; 98.24611
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	แม่ฮ่องสอน
พื้นที่
• ทั้งหมด	798.37 ตร.กม. (308.25 ตร.ไมล์)
ประชากร (2566)
• ทั้งหมด	22,318 คน
• ความหนาแน่น	27.95 คน/ตร.กม. (72.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	58150
รหัสภูมิศาสตร์	5807
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอปางมะผ้า เลขที่ 99 ถนนแม่ฮ่องสอน-ปาย ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน 58150
ส่วนหนึ่งของ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอปางมะผ้ามีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับรัฐฉาน (ประเทศพม่า)
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปาย
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอปายและอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอนและรัฐฉาน (ประเทศพม่า)

**ถ้ำลอด** ซึ่งมีลำห้วยชื่อ น้ำลางไหล ลอดภูเขาไปทะลุออกอีกด้านหนึ่ง ทำให้เกิดเป็นถ้ำที่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม จากการพบเครื่องมือเครื่องใช้ โบราณในถ้ำสันนิษฐานได้ว่ามีอายุประมาณ 2,000 ปีมาแล้ว

หมู่บ้านในอำเภอปางมะผ้า มีชาวไทใหญ่ มูเซอ และลีซอตั้งบ้านเรือนอยู่เป็นหย่อม ๆ และชนกลุ่มน้อยผู้หลบหนีเข้าเมืองจากประเทศพม่าได้อพยพเข้ามาตั้งรกรากทำมาหากิน

ประวัติ

ปางมะผ้า มีลักษณะกายภาพทางภูมิศาสตร์ความโดดเด่นและหลากหลายทางธรรมชาติเป็นอย่างมากซึ่งมีความเป็นพื้นที่ป่าส่วนใหญ่ ด้วยเหตุนี้พื้นที่ปางมะผ้าจึงแทบจะถูกปิดกั้นจากโลกภายนอกส่งผลให้การเดินทางหรือการคมนาคมผ่านพื้นที่ของเจ้าหน้าที่รัฐและหน่วยงานราชการสามารถเข้าถึงพื้นที่ได้ลำบาก คุณภาพชีวิตของประชาชนมีความแตกต่างกับพื้นที่อื่นอย่างชัดเจน ประกอบกับสภาพพื้นที่บางจุดของพื้นที่มีปัญหาความไม่สมดุลของสภาพแวดล้อมธรรมชาติที่ส่งผลต่อการดำรงชีวิตของผู้คนในพื้นที่ ในปี พ.ศ. 2513 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้เคยเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยียนราษฎร ในพื้นที่หมู่บ้านแอโก๋แสนคำลือ พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยมีพระราชประสงค์ที่จะทรงรับทราบและแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของพสกนิกร และในช่วงเวลาต่อมาสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีได้ทรงมาปฏิบัติพระราชกรณียกิจเกี่ยวกับด้านการศึกษาและเรื่องการจัดการน้ำบ่อยครั้งในเขตพื้นที่ปางมะผ้า อาทิ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน ระบบกักเก็บน้ำในน้ำ เป็นต้น

ต่อมาพ่อค้าประชาชนได้ใช้เส้นทางนี้ในการติดต่อไปมา โดยมีจุดพักค้างแรมบริเวณที่ห้วยแม่อูมองไหลลงน้ำลางเรียกว่า สบป่อง และบริเวณที่พักค้างแรมเรียกว่า ปางมะผ้า เป็นภูเขาสลับซับซ้อนมีชาวไทยใหญ่ ลาหู่ ลีซูตั้งบ้านเรือนอยู่เป็นหย่อมและแทบจะตัดขาดจากโลกภายนอกโดยสิ้นเชิง ปี พ.ศ. 2520 ทางราชการได้ตัดถนนให้ดีขึ้น บรรดาชาวพื้นราบ ชาวเขาจากต่างอำเภอ และชนกลุ่มน้อยผู้หลบหนีเข้าเมืองจากประเทศพม่า ได้อพยพเข้ามาตั้งรกรากทำมาหากินมากขึ้นตามลำดับ และในปี พ.ศ. 2526 พื้นที่ 6 หมู่บ้านของตำบลปางมะผ้า ได้แยกตั้งออกเป็นตำบลสบป่อง ซึ่งต่อมาในปี พ.ศ. 2530 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย และนายคงศักดิ์ ลิ่วมโนมนต์ ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้ประกาศแยกพื้นที่ตำบลปางมะผ้า ตำบลสบป่อง ของอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน ออกมาตั้งเป็นกิ่งอำเภอในชื่อ "ปางมะผ้า" เป็นภาษาของชาวไทยใหญ่เพราะจุดที่พักแรมนี้สามารถหามะนาวมาปรุงอาหารได้ ปาง แปลว่า ที่พักแรม มะผ้า หรือ หมากผ้า แปลว่า มะนาว "ปางมะผ้า" จึงหมายถึงบริเวณที่พักแรมที่มีต้นมะนาวอยู่เป็นจำนวนมาก

ในปี พ.ศ. 2532 ทางราชการได้แยกพื้นที่หมู่ 3 บ้านถ้ำลอด รวมกับอีก 4 หมู่บ้านในตำบลสบป่อง แยกตั้งออกเป็นตำบลถ้ำลอด และแยกพื้นที่หมู่ 3 บ้านนาปู่ป้อม รวมกับอีก 6 หมู่บ้านในตำบลปางมะผ้า แยกตั้งออกเป็นตำบลนาปู่ป้อม และจัดตั้งไปรษณีย์ปางมะผ้าขึ้นในปี พ.ศ. 2532 ต่อมาในปี พ.ศ. 2538 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย และนายนายสมเจตน์ วิริยะดำรงค์ ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้พิจารณาความเหมาะสมของพื้นที่กิ่งอำเภอปางมะผ้า มีเขตการปกครองทั้งหมด 4 ตำบล 33 หมู่บ้าน ประชากร 14,316 คน และ 3,380 ครัวเรือน ในปี พ.ศ. 2539 จึงยกฐานะจากกิ่งอำเภอปางมะผ้า เป็น "อำเภอปางมะผ้า" เป็นอำเภอลำดับที่ 7 ของทางจังหวัดแม่ฮ่องสอน

ไร่ถั่วลิสงลายเสืออำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นพืชเศรษฐกิจของจังหวัดแม่ฮ่องสอน จุดเด่นถั่วลายเสือ คือลายที่เป็นเอกลักษณ์ มีรสชาติอร่อย เมล็ดใหญ่เรียงกัน เพราะด้วยพื้นที่การปลูกอยู่บนหุบเขา ทำให้ถั่วลายเสือ เจริญเติบโตได้ดี

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอปางมะผ้าแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 4 ตำบล 38 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2566)
1.	สบป่อง	Sop Pong	8	8,285
2.	ปางมะผ้า	Pang Mapha	11	4,610
3.	ถ้ำลอด	Tham Lot	7	4,504
4.	นาปู่ป้อม	Na Pu Pom	12	4,919

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอปางมะผ้าประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

องค์การบริหารส่วนตำบลสบป่อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสบป่องทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลปางมะผ้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปางมะผ้าทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลถ้ำลอด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถ้ำลอดทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลนาปู่ป้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาปู่ป้อมทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

สถานีตำรวจภูธรปางมะผ้า จัดตั้งขึ้นตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2484 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 21 มกราคม ปีเดียวกัน ในท้องที่ตำบลปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยแก่ประชาชน
โรงพยาบาลปางมะผ้า เป็นโรงพยาบาลประจำอำเภอปางมะผ้า ตั้งอยู่ที่เลขที่ 240 หมู่ที่ 1 บ้านสบป่อง ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาดกลาง (F2) จำนวนเตียง 35 เตียง สังกัดกระทรวงสาธารณสุข
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญ อาทิ และถ้ำผีแมนโลงลงรัก เป็นต้น

อ้างอิง

ประชากรในเขตอำเภอปางมะผ้า พ.ศ. 2566 โดยกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.
"ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตั้งเป็นกิ่งอำเภอปางมะผ้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (67 ง): 2485. วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2530
"พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเหนือคลอง อำเภอนายายอาม อำเภอท่าตะเกียบ อำเภอขุนตาล อำเภอแม่ฟ้าหลวง อำเภอแม่ลาว อำเภอรัษฎา อำเภอพุทธมณฑล อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอเจาะไอร้อง อำเภอชำนิ อำเภอโนนดินแดง อำเภอปางมะผ้า อำเภอลำสนธิ อำเภอหนองม่วง อำเภอเบญจลักษ์ อำเภอโพนนาแก้ว อำเภอบุ่งคล้า อำเภอดอนมดแดง และอำเภอลืออำนาจ พ.ศ. ๒๕๓๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (62 ก): 5–8. วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539
โบราณคดีที่ ปางมะผ้า จ. แม่ฮ่องสอนคลี่คลายความลับจากบรรพกาล 32,000 ปี เรื่อง วีรพงษ์ สุนทรฉัตราวัฒน์, ภาพถ่าย เอกรัตน์ ปัญญะธารา : เผยแพร่ครั้งแรกในนิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟิก ฉบับภาษาไทย เดือนพฤศจิกายน 2564
ข้อมูลทั่วไปและประวัติความเป็นมาของอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน สืบค้นเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2567
"ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (137 ง): 2958–2967. วันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2526
"ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่กิ่งอำเภอปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (154 ง): (ฉบับพิเศษ) 130-135. วันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2532
"ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง ตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขหนองบอน วังหิน ภักดีชุมพล นายูง ผาขาว บึงโขงหลง เวียงแหง บ้านธิ หนองม่วงไข่ บ่อเกลือ ปางมะผ้า น้ำหนาว ด่านมะขามเตี้ย และบางขัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (200 ง): 11575–11576. วันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2532
ประชากรรายตำบลในประเทศไทย ณ วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2538 (เขตกิ่งอำเภอปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน) สืบค้นเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2567
"ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
"ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งนามสถานีตำรวจภูธร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 58 (0 ง): 76. วันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2484
. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-27. สืบค้นเมื่อ 2020-06-28.

บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] ประชากรในเขตอำเภอปางมะผ้า พ.ศ. 2566 โดยกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.

[:1-2] "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตั้งเป็นกิ่งอำเภอปางมะผ้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (67 ง): 2485. วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2530

[:0-3] "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเหนือคลอง อำเภอนายายอาม อำเภอท่าตะเกียบ อำเภอขุนตาล อำเภอแม่ฟ้าหลวง อำเภอแม่ลาว อำเภอรัษฎา อำเภอพุทธมณฑล อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอเจาะไอร้อง อำเภอชำนิ อำเภอโนนดินแดง อำเภอปางมะผ้า อำเภอลำสนธิ อำเภอหนองม่วง อำเภอเบญจลักษ์ อำเภอโพนนาแก้ว อำเภอบุ่งคล้า อำเภอดอนมดแดง และอำเภอลืออำนาจ พ.ศ. ๒๕๓๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (62 ก): 5–8. วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539

[4] โบราณคดีที่ ปางมะผ้า จ. แม่ฮ่องสอนคลี่คลายความลับจากบรรพกาล 32,000 ปี เรื่อง วีรพงษ์ สุนทรฉัตราวัฒน์, ภาพถ่าย เอกรัตน์ ปัญญะธารา : เผยแพร่ครั้งแรกในนิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟิก ฉบับภาษาไทย เดือนพฤศจิกายน 2564

[5] ข้อมูลทั่วไปและประวัติความเป็นมาของอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน สืบค้นเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2567

[6] "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (137 ง): 2958–2967. วันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2526

[7] "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่กิ่งอำเภอปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (154 ง): (ฉบับพิเศษ) 130-135. วันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2532

[8] "ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง ตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขหนองบอน วังหิน ภักดีชุมพล นายูง ผาขาว บึงโขงหลง เวียงแหง บ้านธิ หนองม่วงไข่ บ่อเกลือ ปางมะผ้า น้ำหนาว ด่านมะขามเตี้ย และบางขัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (200 ง): 11575–11576. วันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2532

[9] ประชากรรายตำบลในประเทศไทย ณ วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2538 (เขตกิ่งอำเภอปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน) สืบค้นเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2567

[10] "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.

[11] "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งนามสถานีตำรวจภูธร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 58 (0 ง): 76. วันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2484

[12] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-27. สืบค้นเมื่อ 2020-06-28.