พระอาท พ ทธะเป นพระพ ทธเจ าท พบในคต ความเช อของพ ทธศาสนามหายานบางกล ม ไม พบในฝ ายเถรวาท โดยเช อว าอาท พ ทธะเป นพระพ ทธเจ

พระอาทิพุทธะเป็นพระพุทธเจ้าที่พบในคติความเชื่อของพุทธศาสนามหายานบางกลุ่ม ไม่พบในฝ่ายเถรวาท โดยเชื่อว่าอาทิพุทธะเป็นพระพุทธเจ้าพระองค์แรก กำเนิดขึ้นพร้อมกับโลก อยู่ในโลกชั่วนิรันดร์ เป็นพระผู้สร้างสรรพสิ่งในโลก และเป็นแหล่งกำเนิดของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ประทับบนพรหมโลกชั้นอกนิฏฐ์ มีสถานะเสมอในศาสนาฮินดู

พุทธลักษณะ

อาทิพุทธะในนิกายญิงมาของทิเบต หมายถึงพระสมันตภัทรพุทธะ มีพระวรกายสีน้ำเงิน ปางสมาธิ ส่วนใหญ่ไม่ทรงศิราภรณ์ ประทับคู่กับชื่อ ในนิกายใหม่ คือ นิกายกาจู สักยะ และเกลุก หมายถึง ซึ่งมีพระวรกายสีน้ำเงิน ทรงศิริภรณ์ ถือวัชระในหัตถ์ซ้ายขวาไขว้เหนือพระอุระ

ประวัติการนับถือ

ความเชื่อเรื่องพระอาทิพุทธะเกิดขึ้นครั้งแรกราว โดยคณาจารย์บางกลุ่มในมหาวิทยาลัยนาลันทาสร้างแนวคิดนี้ขึ้นเพื่อเทียบกับแนวคิดปรมาตมันในศาสนาฮินดูที่กำลังรุ่งเรืองในสมัยนั้น

การนับถืออาทิพุทธะแพร่ไปในประเทศเนปาล โดยพุทธศาสนานิกาย ซึ่งเชื่อว่าอาทิพุทธะเกิดขึ้นพร้อมกับการเกิดของโลก คือเมื่อโลกเกิดเป็นรูปร่าง อาทิพุทธะก็ปรากฏพระกายในแสงสว่าง ไม่อาจบอกเบื้องต้น และจุดสิ้นสุดของพระองค์ได้ ประทับอยู่บนพรหมโลกชั้นที่ 13 เรียกอกนิษฐภูวนะหรืออกนิษฐพรหม อาทิพุทธะมีพระนามต่าง ๆ มากมาย ขึ้นกับแต่ละนิกาย นิกายไอศวาริกเรียกว่าอิศวร นิกายเรียกว่า สวภาวะ ในเนปาลและทิเบต บางครั้งเรียกพระองค์ว่า "โยคัมพร" สร้างรูปเป็นปางบำเพ็ญทุกรกิริยา มีศักติคือ ฌาเนศวร

ในญี่ปุ่นและจีน ไม่นิยมนับถืออาทิพุทธะ แต่นับถือพระธยานิพุทธะ 2 องค์คือพระอมิตาภพุทธะกับพระไวโรจนพุทธะว่าเป็นพระพุทธเจ้าสูงสุด และไม่ถือว่าพระพุทธเจ้าเหล่านี้มีศักติเช่นในเนปาลหรือทิเบต

อ้างอิง

ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 15-16

ประสงค์ แสนบุราณ. พระพุทธศาสนามหายาน. กทม.โอเดียนสโตร์. 2548
https://palungjit.org/threads/พระอาทิพุทธเจ้า-สมเด็จองค์ปฐมปางธิเบต.41346/ (พระอาทิพุทธเจ้า(สมเด็จองค์ปฐมปางธิเบต))

[พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล_อังกฤษ-ไทย_ฉบับราชบัณฑิตยสถาน-1] ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 15-16