อักษรออสมันยา

ชุดตัวอักษรอิสมาน (โซมาลี: Farta Cismaanya, 𐒍𐒖𐒇𐒂𐒖 𐒋𐒘𐒈𐒑𐒛𐒒𐒕𐒖) มีอีกชื่อว่า ฟาร์ซอมาลี (𐒍𐒖𐒇 𐒘𐒝𐒈𐒑𐒛𐒘, "ระบบการเขียนโซมาลี") และในภาษาอาหรับว่า อัลกิตาบะฮ์ อัลอุษมานียะฮ์ (الكتابة العثمانية; "ระบบการเขียนอุษมาน") เป็นอักษรที่ประดิษฐ์ขึ้นในช่วง ค.ศ. 1920 ถึง 1922 โดย (Cismaan Yuusuf Keenadiid) โอรสใน และพระอนุชาในสุลต่าน แห่ง เพื่อใช้เขียนภาษาโซมาลี

ชุดตัวอักษรอิสมาน 𐒍𐒖𐒇𐒂𐒖 𐒋𐒘𐒈𐒑𐒛𐒒𐒕𐒖
ชนิด	อักษร
ทิศทาง	Left-to-right
ภาษาพูด	ภาษาโซมาลี
ISO 15924
	Osma (260), ​Osmanya
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง	Osmanya
ช่วงยูนิโคด	U+10480–U+184AF

เครื่องพิมพ์ดีดที่มีอักษรอิสมานจาก

ประวัติ

ในขณะที่อักษรอิสมานได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางพอสมควรในประเทศโซมาเลีย และมีการผลิตวรรณกรรมจำนวนมากอย่างรวดเร็ว แต่เป็นเรื่องยากที่อักษรนี้จะแพร่หลายในหมู่ประชากร เนืองจากการแข่งขันที่รุนแรงกับอักษรอาหรับที่ดำรงมาอย่างยาวนาน กับที่เกิดขึ้นใหม่ ได้รับการพัฒนาโดยนักวิชาการภาษาโซมาลีชั้นนำ เช่น , และ

เมื่อความรู้สึกชาตินิยมเพิ่มมากขึ้น และเนื่องจากภาษาโซมาเลียสูญเสียอักษรโบราณไปนานแล้ว การนำระบบการเขียนที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากลมาปรับใช้สำหรับภาษาโซมาลีกลายเป็นประเด็นสำคัญของการสนทนา หลังเป็นเอกราช การพูดคุยในเรื่องนี้ไม่ค่อยมีความก้าวหน้า เนื่องมีความเห็นต่างกันว่าควรใช้อักษรอาหรับหรืออักษรละตินในการเขียนภาษานี้

เนื่องด้วยความเรียบง่ายของอักษรละติน การรองรับเสียงในภาษานี้ทั้งหมด และการมีอยู่ของเครื่องจักรและเครื่องพิมพ์ดีดที่ออกแบบมาเพื่อการใช้งานอย่างกว้างขวาง ทำให้ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1972 ประธานาธิบดีมาฮัมเหม็ด ซิยาด บาร์รี ต้องการให้ใช้อักษรละตินในการเขียนภาษาโซมาลีแทนอักษรอาหรับหรืออิสมาน

ระบบการเขียนอักษรอิสมานสำหรับภาษาโซมาลี

รายละเอียด

อักษรอิสมานเขียนและอ่านจากซ้ายไปขวา ชื่อตัวอักษรอิงมาจากชื่ออักษรในอักษรอาหรับ และสระยาว uu และ ii แทนที่ด้วยอักษร waaw และ yaa ตามลำดับ

อักษร

อิสมาน	ชื่อ	อักษรละติน	สัทอักษรสากล	อิสมาน	ชื่อ	อักษรละติน	สัทอักษรสากล	อิสมาน	ชื่อ	อักษรละติน	สัทอักษรสากล
𐒀	alef	ʼ	[]	𐒁	ba	b	[b]	𐒂	ta	t	[t]
𐒃	ja	j	[]	𐒄	xa	x	[]	𐒅	kha	kh	[]
𐒆	deel	d	[]	𐒇	ra	r	[]	𐒈	sa	s	[s]
𐒉	shiin	sh	[]	𐒊	dha	dh	[]	𐒋	cayn	c	[]
𐒌	ga	g	[]	𐒍	fa	f	[f]	𐒎	qaaf	q	[]
𐒏	kaaf	k	[k]	𐒐	laan	l	[]	𐒑	miin	m	[]
𐒒	nuun	n	[]	𐒓	waw, uu	w, uu	[, , ]	𐒔	ha	h	[h]
𐒕	ya, ii	y, ii	[, , ]	𐒖	a	a	[, ]	𐒗	e	e	[, ]
𐒘	i	i	[, ]	𐒙	o	o	[, ]	𐒚	u	u	[, ]
𐒛	aa	aa	[, ]	𐒜	ee	ee	[, ]	𐒝	oo	oo	[, ]

ตัวเลข

หน่วย	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
อิสมาน	𐒠	𐒡	𐒢	𐒣	𐒤	𐒥	𐒦	𐒧	𐒨	𐒩

อ้างอิง

1. Abdullahi, Mohamed Diriye (2001). Culture and Customs of Somalia (ภาษาอังกฤษ). Greenwood Publishing Group. p. 73. ISBN .
2. (1999). A Pastoral Democracy: A Study of Pastoralism and Politics Among the Northern Somali of the Horn of Africa (ภาษาอังกฤษ). James Currey Publishers. ISBN .
3. Ministry of Information and National Guidance, Somalia, The writing of the Somali language, (Ministry of Information and National Guidance: 1974), p.5
4. Andrew Simpson, Language and National Identity in Africa, (Oxford University Press: 2008), p.288
5. Economist Intelligence Unit (Great Britain), Middle East annual review, (1975), p.229
6. Mohamed Diriye Abdullahi, Culture and Customs of Somalia, (Greenwood Press: 2001), p.73

ข้อมูล

• I.M. Lewis (1958) Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 21 pp 134–156.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Osmanya, Borama, Wadaad's writing and the Somali language
• Afkeenna iyo fartiisa - a book in Osmanya
• The report of the Somali Language Committee
• Unicode assignments for Osmanya characters
• Osmanya Unicode Fonts
• Osmanya online keyboard - Lexilogos
• Somali Osmaniya Transliterator