Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
หลวงชิดภูบาล ชื่อเดิม จอร์จ ฟอลคอน หรือ ยอร์ช ฟอลคอน (อังกฤษ: George Phaulkon; พ.ศ. 2227 – พ.ศ. 2252): 18 : 53 เป็นขุนนางสยามสังกัดกรมมหาดเล็กในรัชสมัยสมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ
หลวงชิดภูบาล (จอร์จ ฟอลคอน) | |
|---|---|
| เกิด | พ.ศ. 2227 กรุงศรีอยุธยา อาณาจักรอยุธยา |
| ถึงแก่กรรม | พ.ศ. 2252 (25 ปี) กรุงศรีอยุธยา อาณาจักรอยุธยา |
| ภรรยา | ลุยซา ปัสซัญญา |
| บุตร | จอห์น ฟอลคอน |
| บิดา | พระยาวิไชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) |
| มารดา | ท้าวทองกีบม้า (มารี กีมาร์) |
| พี่น้อง | โจฮัน ฟอลคอน |
| ศาสนา | คริสต์ (โรมันคาทอลิก) |
ประวัติ
หลวงชิดภูบาล หรือ จอร์จ เกิดที่กรุงศรีอยุธยา ในช่วงปลายรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นบุตรชายคนโตในบรรดาพี่น้อง 2 คนของพระยาวิไชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) ขุนนางชั้นผู้ใหญ่คนสำคัญในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราชที่เกิดกับท้าวทองกีบม้า (มารี กีมาร์) มีภรรยาชื่อ ลุยซา ปัสซัญญา (Louisa Passagna): 196 : 109 และมีน้องชายชื่อ โจฮัน (João) ฟอลคอน (บางที่ว่าชื่อ ฆวน)
ต่อมาเมื่อพระยาวิไชเยนทร์ผู้เป็นบิดาถูกประหารชีวิตทำให้ชีวิตของจอร์จและมารี กีมาร์ ผู้เป็นมารดาต้องตกระกำลำบาก ถูกริบราชบาตร ถูกคุมขัง กระทั่งเมื่อสิ้นรัชสมัยของสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 หรือสมเด็จพระเจ้าเสือ ในปี 2251 และเจ้าฟ้าเพชร พระราชโอรสองค์ใหญ่ของสมเด็จพระเจ้าเสือซึ่งดำรงพระยศเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมาเป็นสมเด็จพระเจ้าท้ายสระหรือสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้มารีรับราชการฝ่ายในจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นท้าวทองกีบม้า ทำให้ฐานะทางการเงินและชีวิตครอบครัวดีขึ้น ส่วนจอร์จก็โปรดเกล้าฯ ให้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กคนสนิทรับใช้ใกล้ชิดจนเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัยถึงขั้นพระองค์เป็นครูสอนภาษาไทยให้จอร์จด้วยพระองค์เอง ต่อมาจอร์จได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น หลวงชิดภูบาล
บันทึกพงศาวดารช่วงบั้นปลายชีวิตของท่านถูกระบุไว้ไม่ตรงกัน โดยถูกบันทึกไว้ 2 แบบ คือ
1. ข้อมูลที่กล่าวว่า จอร์จ ฟอลคอนได้เสียชีวิตตั้งแต่ ค.ศ. 1709 (พ.ศ. 2252) ในช่วงต้นรัชสมัยพระเจ้าท้ายสระ ปรากฏในเอกสารที่เป็นหลักฐานชั้นต้นมีชื่อว่า “เรื่องผู้ว่าราชการเมืองปอนดีเชรีเจรจาการบ้านเมือง จดหมายมองซิเออร์เกดีถึงมองเซนเยอร์เมโกร เมืองปอนดีเชอรี วันที่ 3 เดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1711 (พ.ศ. 2254)" ระบุว่า
“…ครั้นข้าพเจ้าได้ไปเมืองปอนดีเชรี ก็ได้ไปหาเชอวาเลียเฮแบต์เพื่อส่งจดหมายของมองเซนเยอร์เดอซาบูล และเพื่อจะพูดด้วยปากถึงข้อความที่ได้กล่าวมาข้างต้นนี้แล้ว และจะพูดถึงเรื่องเงินของบุตร์มองซิเออร์คอนซตันซ์ซึ่งได้ถึงแก่กรรมเมื่อปี ค.ศ. 1709 (พ.ศ. 2252) และซึ่งมาดามคอนซตันซ์จะต้องการ เพราะตัวเปนคนยากจนด้วย…”
แม้จากหลักฐานจะแสดงให้เห็นว่า จอร์จ ฟอลคอนอาจไม่มีอายุที่ยืนยาวมากนัก แต่จากเอกสารอีกฉบับก็ช่วยยืนยันได้ว่า เขามีทายาทสืบตระกูล เพราะปรากฏชื่อหลานของคอนแสตนติน ฟอลคอน นามว่า “คอนซตันติน” มารับราชการในสมัยพระเจ้าบรมโกศ ซึ่งบุคคลนี้คือบุตรชายของจอร์จนั่นเอง
2. หลักฐานที่อ้างอิงจากบทความ An Early British Merchant in Bangkok โดย Adey R. Moore ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Journal of the Siam Society Vol. 11.2 1914-15 (พ.ศ. 2457-58) ซึ่งมีสาแหรกจากตระกูลฟอลคอนที่เขียนในสมัยหลัง กล่าวว่า ลูกชายของฟอลคอน (ไม่ได้ระบุชื่อ) ได้ถูกส่งไปทำหน้าที่ทูตที่เมืองปอนดิเชอรี่ ประเทศอินเดีย และได้แต่งงานกับหญิงสาวเชื้อสายโปรตุเกสมีบุตรธิดาหลายคนหนึ่งในนั้นคือ จอห์น ฟอลคอน ซึ่งอพยพกลับมาสยามตั้งบ้านเรือนอยู่แถววัดซางตาครู้สใกล้ชุมชนกุฎีจีน นอกจากนี้หลวงชิดภูบาลยังเป็นทวดของ แองเจลิน่า ทรัพย์ ภรรยาของหลวงอาวุธวิเศษประเทศพานิช (โรเบิร์ต ฮันเตอร์) พ่อค้าคนสำคัญในสมัยรัชกาลที่ 3–4 ส่วนหลวงชิดภูบาล ตามบทความได้บอกว่าท่านถึงแก่กรรมใน ค.ศ. 1754 (พ.ศ. 2297)
ในวัฒนธรรมสมัยนิยม
ในละครพีเรียดอิงประวัติศาสตร์เรื่อง พรหมลิขิต ได้มีการกล่าวถึง หลวงชิดภูบาล ซึ่งผู้ที่รับบทหลวงชิดภูบาลคือ โอม-คณิน สแตนลีย์
อ้างอิง
- ศิลปวัฒนธรรม, 24(4): 65. กุมภาพันธ์ 2546.
- มานพ ถนอมศรี. (2539). ท้าวทองกีบม้า: ราชินีขนมไทยและบุคคลสําคัญในประวัติศาสตร์อยุธยา. 136 หน้า. กรุงเทพฯ: ต้นอ้อ. ISBN
- "THE RETIREMENT OF THE FRENCH GARRISON FORM BANGKOK IN THE YEAR 1688", The Siam Society Journal, 28(1). cited in E. W. Houtchinson. I. NOVAS DO REYNO DE SIAM [Bibioteca Nacional, Lisboa, Ms.n. 465, ll. 186].
- June 5, Name Constantine PhaulkonDied; 1688; Lopburi (2017-08-18). "Constantine Phaulkon - Alchetron, The Free Social Encyclopedia". Alchetron.com (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list () - Lucien Lanier. (1883). Étude historique sur les relations de la France et du royaume de Siam de 1662 à 1703: d'après les documents inédits des Archives du Ministère de la Marine et des Colonies, avec le fac-simile d'une carte du temps. Versailles: E. Aubert, Gregg, Versailles, Farnborough. 208 pp. ISBN
- สมเด็จพระนารายณ์และพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ : บทวิเคราะห์ทางวิชาการเกี่ยวกับสัมพันธภาพไทย-ฝรั่งเศส รัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2530. 133 หน้า. ISBN
- เปิดประวัติ "จอร์จ ฟอลคอน" หลวงชิดภูบาล บุตรชายท้าวทองกีบม้า มหาดเล็กของขุนหลวงท้ายสระ "พรหมลิขิต"
- https://www.silpa-mag.com/history/article_121408
- ชะตาชีวิต จอร์จ ฟอลคอน ลูกท้าวทองกีบม้า ในพรหมลิขิต ที่ต้องเจอวันข้างหน้า
- ทายาทของคอนสแตนติน ฟอลคอน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
hlwngchidphubal chuxedim cxrc fxlkhxn hrux yxrch fxlkhxn xngkvs George Phaulkon ph s 2227 ph s 2252 18 53 epnkhunnangsyamsngkdkrmmhadelkinrchsmysmedcphrathinngthaysrahlwngchidphubal cxrc fxlkhxn ekidph s 2227 krungsrixyuthya xanackrxyuthyathungaekkrrmph s 2252 25 pi krungsrixyuthya xanackrxyuthyaphrryaluysa pssyyabutrcxhn fxlkhxnbidaphrayawiicheynthr khxnsaetntin fxlkhxn mardathawthxngkibma mari kimar phinxngochn fxlkhxnsasnakhrist ormnkhathxlik prawtihlwngchidphubal hrux cxrc ekidthikrungsrixyuthya inchwngplayrchsmykhxngsmedcphranaraynmharach epnbutrchaykhnotinbrrdaphinxng 2 khnkhxngphrayawiicheynthr khxnsaetntin fxlkhxn khunnangchnphuihykhnsakhyinaephndinsmedcphranaraynmharachthiekidkbthawthxngkibma mari kimar miphrryachux luysa pssyya Louisa Passagna 196 109 aelaminxngchaychux ochn Joao fxlkhxn bangthiwachux khwn txmaemuxphrayawiicheynthrphuepnbidathukpraharchiwitthaihchiwitkhxngcxrcaelamari kimar phuepnmardatxngtkrakalabak thukribrachbatr thukkhumkhng krathngemuxsinrchsmykhxngsmedcphrasrrephchythi 8 hruxsmedcphraecaesux inpi 2251 aelaecafaephchr phrarachoxrsxngkhihykhxngsmedcphraecaesuxsungdarngphraysepnkrmphrarachwngbwrsthanmngkhlkhunsubrachbllngktxmaepnsmedcphraecathaysrahruxsmedcphrasrrephchythi 9 kidoprdekla ihmarirbrachkarfayincnidrbphrarachthanbrrdaskdiepnthawthxngkibma thaihthanathangkarenginaelachiwitkhrxbkhrwdikhun swncxrckoprdekla ihthwaytwepnmhadelkkhnsnithrbichiklchidcnepnthiiwwangphrarachhvthythungkhnphraxngkhepnkhrusxnphasaithyihcxrcdwyphraxngkhexng txmacxrcidrbphrarachthanbrrdaskdiepn hlwngchidphubal bnthukphngsawdarchwngbnplaychiwitkhxngthanthukrabuiwimtrngkn odythukbnthukiw 2 aebb khux 1 khxmulthiklawwa cxrc fxlkhxnidesiychiwittngaet kh s 1709 ph s 2252 inchwngtnrchsmyphraecathaysra praktinexksarthiepnhlkthanchntnmichuxwa eruxngphuwarachkaremuxngpxndiechriecrcakarbanemuxng cdhmaymxngsiexxrekdithungmxngesneyxremokr emuxngpxndiechxri wnthi 3 eduxnkumphaphnth kh s 1711 ph s 2254 rabuwa khrnkhaphecaidipemuxngpxndiechri kidiphaechxwaeliyehaebtephuxsngcdhmaykhxngmxngesneyxredxsabul aelaephuxcaphuddwypakthungkhxkhwamthiidklawmakhangtnniaelw aelacaphudthungeruxngenginkhxngbutrmxngsiexxrkhxnstnssungidthungaekkrrmemuxpi kh s 1709 ph s 2252 aelasungmadamkhxnstnscatxngkar ephraatwepnkhnyakcndwy aemcakhlkthancaaesdngihehnwa cxrc fxlkhxnxacimmixayuthiyunyawmaknk aetcakexksarxikchbbkchwyyunynidwa ekhamithayathsubtrakul ephraapraktchuxhlankhxngkhxnaestntin fxlkhxn namwa khxnstntin marbrachkarinsmyphraecabrmoks sungbukhkhlnikhuxbutrchaykhxngcxrcnnexng 2 hlkthanthixangxingcakbthkhwam An Early British Merchant in Bangkok ody Adey R Moore sungtiphimphinwarsar Journal of the Siam Society Vol 11 2 1914 15 ph s 2457 58 sungmisaaehrkcaktrakulfxlkhxnthiekhiyninsmyhlng klawwa lukchaykhxngfxlkhxn imidrabuchux idthuksngipthahnathithutthiemuxngpxndiechxri praethsxinediy aelaidaetngngankbhyingsawechuxsayoprtueksmibutrthidahlaykhnhnunginnnkhux cxhn fxlkhxn sungxphyphklbmasyamtngbaneruxnxyuaethwwdsangtakhrusiklchumchnkudicin nxkcaknihlwngchidphubalyngepnthwdkhxng aexngeclina thrphy phrryakhxnghlwngxawuthwiesspraethsphanich orebirt hnetxr phxkhakhnsakhyinsmyrchkalthi 3 4 swnhlwngchidphubal tambthkhwamidbxkwathanthungaekkrrmin kh s 1754 ph s 2297 inwthnthrrmsmyniyminlakhrphieriydxingprawtisastreruxng phrhmlikhit idmikarklawthung hlwngchidphubal sungphuthirbbthhlwngchidphubalkhux oxm khnin saetnliyxangxingsilpwthnthrrm 24 4 65 kumphaphnth 2546 manph thnxmsri 2539 thawthxngkibma rachinikhnmithyaelabukhkhlsakhyinprawtisastrxyuthya 136 hna krungethph tnxx ISBN 978 974 5 19152 5 THE RETIREMENT OF THE FRENCH GARRISON FORM BANGKOK IN THE YEAR 1688 The Siam Society Journal 28 1 cited in E W Houtchinson I NOVAS DO REYNO DE SIAM Bibioteca Nacional Lisboa Ms n 465 ll 186 June 5 Name Constantine PhaulkonDied 1688 Lopburi 2017 08 18 Constantine Phaulkon Alchetron The Free Social Encyclopedia Alchetron com phasaxngkvsaebbxemrikn a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint numeric names authors list lingk Lucien Lanier 1883 Etude historique sur les relations de la France et du royaume de Siam de 1662 a 1703 d apres les documents inedits des Archives du Ministere de la Marine et des Colonies avec le fac simile d une carte du temps Versailles E Aubert Gregg Versailles Farnborough 208 pp ISBN 978 057 6 03304 6 smedcphranaraynaelaphraecahluysthi 14 bthwiekhraahthangwichakarekiywkbsmphnthphaphithy frngess rchsmysmedcphranarayn krungethph krmsilpakr 2530 133 hna ISBN 978 974 8 35667 9 epidprawti cxrc fxlkhxn hlwngchidphubal butrchaythawthxngkibma mhadelkkhxngkhunhlwngthaysra phrhmlikhit https www silpa mag com history article 121408 chatachiwit cxrc fxlkhxn lukthawthxngkibma inphrhmlikhit thitxngecxwnkhanghna thayathkhxngkhxnsaetntin fxlkhxn