หม อมด ษฎ บร พ ตร ณ อย ธยา สก ลเด ม ณ ถลาง 14 ธ นวาคม พ ศ 2467 5 ก นยายน พ ศ 2558 เป นน กเข ยน คร น กแปล และผ แต งเพลงสำ

หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม: ณ ถลาง; 14 ธันวาคม พ.ศ. 2467 – 5 กันยายน พ.ศ. 2558) เป็นนักเขียน, ครู, นักแปล และผู้แต่งเพลงสำหรับเด็กชาวไทย ทั้งเป็นผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมศักยภาพเด็กปฐมวัย เธอเสกสมรสกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ และเป็นมารดาของหม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร อดีตผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร

หม่อม ดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา ท.จ., บ.ช.
หม่อมดุษฎี บริพัตร ใน ค.ศ. 1940
เกิด	ดุษฎี ณ ถลาง 14 ธันวาคม พ.ศ. 2467 จังหวัดภูเก็ต
เสียชีวิต	5 กันยายน พ.ศ. 2558 (90 ปี) โรงพยาบาลศิริราช
อาชีพ	นักเขียน, ครู, นักแปล
คู่สมรส	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ (พ.ศ. 2494–2546)
บุตร	หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร หม่อมราชวงศ์วโรรส บริพัตร
บิดามารดา	หลวงอิศเรศรักษา (ปลื้ม ณ ถลาง) (บิดา) ดรุณ อิศเรศรักษา (มารดา)

หม่อมดุษฎี เป็นผู้ริเริ่มรณรงค์การใช้หนังสือภาพสำหรับเด็ก ทั้งยังเขียนคู่มือการสอนสำหรับครูปฐมวัย และหนังสืออ่านสำหรับเด็ก โดยมีลักษณะการเขียนแบบเล่นเสียงสัมผัส มีใช้คำที่มีเสียงขึ้นลง และใช้คำเก่าเพื่อให้เด็กเรียนรู้ รวมทั้งใช้ภาพประกอบที่สวยงามปลุกเร้าจินตนาการของผู้อ่าน

ประวัติ

ชีวิตช่วนต้นและการศึกษา

หม่อมดุษฎีเกิดที่จังหวัดภูเก็ต เป็นธิดาของหลวงอิศเรศรักษา (ปลื้ม ณ ถลาง) กับดรุณ อิศเรศรักษา มารดามีอาชีพเป็นครู

สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาจากโรงเรียนปลูกปัญญา จังหวัดภูเก็ต, ระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนมาแตร์เดอีวิทยาลัย ระดับอุดมศึกษาปริญญาตรีอักษรศาสตร์ อ.บ. (เกียรตินิยม) และอนุปริญญา ครุศาสตร์ ป.ม. (เกียรตินิยม) จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อมาได้รับทุนการศึกษาจากครุสภาให้ไปศึกษาต่อในสหรัฐอเมริกา จนสำเร็จการศึกษาปริญญาโท พัฒนาการเด็ก และอนุปริญญาการเลี้ยงเด็ก

หม่อมดุษฎีเคยเป็นครูสอนหนังสือที่โรงเรียนมาแตร์เดอีวิทยาลัย

หม่อมดุษฎี ตั้งโรงเรียนชื่อ โรงเรียนสมประสงค์ตั้งอยู่ในซอยเพชรบุรี 13 ในพื้นที่บ้านของท่าน ปัจจุบันไม่มีโรงเรียนนี้แล้ว

ชีวิตส่วนตัว

เธอเสกสมรสกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2494 มีบุตร 2 คน คือ

หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร สมรสกับนุชวดี บำรุงตระกูล ต่อมาได้หย่ากัน และสมรสอีกครั้งกับสาวิตรี บริพัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม: ภมรบุตร) มีบุตรสองคน
พลโท สมรสกับพัฒนาพร นิยมศิริ ต่อมาได้หย่ากัน และสมรสอีกครั้งกับวรภาทิพย์ บริพัตร ณ อยุธยา (นามเดิม: ลอองดาว โตเจริญ) มีบุตรสามคน

ถึงแก่อนิจกรรม

หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชราเมื่อเวลาประมาณ 03.00 น. ของวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2558 ณ โรงพยาบาลศิริราช สิริอายุ 90 ปี พระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2559 ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร โดยมีสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพร้อมด้วยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ เข้าร่วมในพิธี

ผลงาน

หม่อมดุษฎีมีผลงานการเขียน และแปลทั้งหมด 46 เล่ม เช่น

หนังสือภาพสำหรับเด็กอ่อน เล่ม 1 (2498)
หนังสือภาพสำหรับเด็กอ่อน เล่ม 2 (2498)
ปลาบู่ทอง ฉบับผนังโบสถ์ (2504)
ปลาบู่ทอง ฉบับนิยายพื้นเมือง (2504)
แบบฝึกหัดเขียนตัวอักษรภาษาอังกฤษ เล่ม 1 (2504)
แบบฝึกหัดเขียนตัวอักษรภาษาอังกฤษ เล่ม 2 (2504)
นกกระจาบ (2505)
ศิลปะการฟ้อนรำพื้นเมืองของไทย ฉบับไทย-อังกฤษ (2505)
มาร้องรำกันเถิด (2506)
แบบฝึกหัดการขับร้องตามโน้ตสากล (2506)
แบบฝึกหัดการทำจังหวะตามโน้ตสากล (2506)
The Reluctant Princess (2506; นกกระจาบฉบับอังกฤษ)
เพลงเยาวชน (2509)
ณ ชายหาด สะอาดทราย (2509)
เพชรดีมณีแดง (2512)
เสือโค ฉบับไทย-อังกฤษ (2518)
The Golden Goby (2520; ปลาบู่ทองฉบับอังกฤษ)
เพื่อนของเจ้า (2520)
พลายชุมพล (2521)
อะไรหนอขอถามว่า (2521)
แผนการสอนดนตรีนาฏศิลป์ขั้นพื้นฐาน (2522)
หนังสืออุเทศ : เรื่องวิธีสอนดนตรีศิลป์เบื้องต้น (2522)
หนูหนุ่ยกับมะม่วง (2522)

อันชนกชนนีนี้รักเจ้า (2522; แปลจาก For the Love of Ann)
เจ้าจุ๊บแจง (2523)
อะไรเอ่ย... (2525)
เพลินคิดพลอยฝัน (2530)
คำถามสารพันสร้างสรรค์ปัญญา (2530)
เด็กปัญญาเลิศ (2531)
เขียวส่องล่องหน (2533)
หนิงโหน่ง (2533)
ช่วยฉันที (2535; แปลจาก Rescue)
จินตนาการสู่การเรียนรู้ (2538; แปลจาก Unicorns Are Real)
ศักยภาพสู่อัจฉริยะภาพ (2539; แปลจาก Free Flight)
ธรรมชาติสู่อัจฉริยภาพ (2539)
รู้เรียน เพื่อเรียนรู้ สู่ความเป็นเลิศ (2549; แปลจาก Learning To Learn)
ความฝัน (2551; แปลจากงานของซูซาน วี. โบซัก)
The Silence From Inner World (2559; แปลจาก ความสงัดจากภายใน ของดอกเข็มป่า)
เรียวฝันของแคนดี้ (ไม่ทราบปี)
ซุปก้อนหิน (ไม่ทราบปี)
พจนานุกรมภาพ (รอบตัวเรา) (ไม่ทราบปี)
พจนานุกรมภาพ (ตัวเรา) (ไม่ทราบปี)
รำไทย (ไม่ทราบปี)
พับผ้าเช็ดหน้า (ไม่ทราบปี)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พ.ศ. 2514 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)
พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 5 เบญจมาภรณ์ช้างเผือก (บ.ช.)

อ้างอิง

. สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย. 8 กุมภาพันธ์ 2551. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-15. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
"อิสราเอล ยกย่อง 2 สตรีไทย อุทิศตนส่งเสริมความสัมพันธ์". ไทยรัฐ. 29 พฤษภาคม 2557. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
"เปิดขุมทรัพย์ "หม่อมราชวงศ์" วงการเมือง ใครรวยอู้ฟู่-ใครแฟ่บกว่าใคร?". ประสงค์ดอตคอม. 25 สิงหาคม 2555. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
"สุขุมพันธุ์ บริพัตร". ไทยรัฐ. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]
. ข่าวสด. 22 กรกฎาคม 2553. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
. ศูนย์หนังสือจุฬา. 25 มิถุนายน 2557. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-15. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
"ผู้ปลุกสำนึกครู หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา". สัมมาชีวศิลปมูลนิธิฯ. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
"รู้จักราชสกุล "บริพัตร" ต้นตระกูล คุณชายหมู - หม่อมเต่า เหตุผลต้องรับใช้กรุงเทพฯ ?". มติชนออนไลน์. 28 กุมภาพันธ์ 2556. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-10-08. สืบค้นเมื่อ 2015-09-11.
"โสมชบาจ๊ะจ๋า 18/06/59". ไทยรัฐออนไลน์. 18 มิถุนายน 2559. สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2563. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
"อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพหม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา + ความสงัดจากภายใน". ลูกอ๊อด. 12 สิงหาคม 2561. สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2563. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๘ ตอนที่ ๔๙ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๓, ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๑๔
ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-11-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๓ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๕๗๕, ๔ มกราคม ๒๕๐๖

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[นราธิป-1] . สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย. 8 กุมภาพันธ์ 2551. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-15. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[2] "อิสราเอล ยกย่อง 2 สตรีไทย อุทิศตนส่งเสริมความสัมพันธ์". ไทยรัฐ. 29 พฤษภาคม 2557. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[3] "เปิดขุมทรัพย์ "หม่อมราชวงศ์" วงการเมือง ใครรวยอู้ฟู่-ใครแฟ่บกว่าใคร?". ประสงค์ดอตคอม. 25 สิงหาคม 2555. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[4] "สุขุมพันธุ์ บริพัตร". ไทยรัฐ. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]

[ข่าวสด-5] . ข่าวสด. 22 กรกฎาคม 2553. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[จุฬา-6] . ศูนย์หนังสือจุฬา. 25 มิถุนายน 2557. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-15. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[สัมมา-7] "ผู้ปลุกสำนึกครู หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา". สัมมาชีวศิลปมูลนิธิฯ. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[8] "รู้จักราชสกุล "บริพัตร" ต้นตระกูล คุณชายหมู - หม่อมเต่า เหตุผลต้องรับใช้กรุงเทพฯ ?". มติชนออนไลน์. 28 กุมภาพันธ์ 2556. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[9] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-10-08. สืบค้นเมื่อ 2015-09-11.

[10] "โสมชบาจ๊ะจ๋า 18/06/59". ไทยรัฐออนไลน์. 18 มิถุนายน 2559. สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2563. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[11] "อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพหม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา + ความสงัดจากภายใน". ลูกอ๊อด. 12 สิงหาคม 2561. สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2563. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[12] ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๘ ตอนที่ ๔๙ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๓, ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๑๔

[13] ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-11-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๓ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๕๗๕, ๔ มกราคม ๒๕๐๖