สังคีติยวงศ์

สังคีติยวงศ์ เป็นพงศาวดารพระพุทธศาสนาและพงศาวดารบ้านเมือง นิพนธ์เป็นภาษาบาลีโดย สมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน สมัยที่ยังดำรงสมณศักดิ์พระพิมลธรรม ซึ่งรจนาใน พ.ศ. 2332 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และแปลเป็นภาษาไทยโดยพระยาปริยัติธรรมธาดา (แพ ตาละลักษมณ์) พิมพ์เผยแพร่ทั้งภาษาบาลีและภาษาไทย ใน พ.ศ. 2466

สังคีติยวงศ์
ผู้ประพันธ์	สมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน
ผู้แปล	พระยาปริยัติธรรมธาดา (แพ ตาละลักษมณ์)
ประเทศ	สยาม
ภาษา	ภาษาบาลี
ประเภท	พงศาวดารพระพุทธศาสนาและพงศาวดารบ้านเมือง

เนื้อหา

สังคีติยวงศ์ มีเนื้อหาว่าด้วยการสังคายนาพระธรรมวินัยตั้งแต่ครั้งปฐมสังคายนา การสังคายนาครั้งต่อ ๆ มา จนสิ้นสุดเมื่อ พ.ศ. 2331 มีเนื้อหาว่าด้วยการสังคายนาซึ่งตรงกับเหตุการณ์การทำสังคายนาพระไตรปิฎกในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ส่วนที่กล่าวถึงพระมหากษัตริย์ บรรยายพระราชกรณียกิจแต่ละพระองค์อย่างสังเขป ส่วนมากกล่าวถึงบุญญาธิการของพระมหากษัตริย์อันเนื่องจากการเป็นองค์อัครศาสนูปถัมภกภ์และการบำเพ็ญบุญกุศลต่าง ๆ พงศาวดารฉบับนี้เป็นพงศาวดารฉบับแรกที่ใช้พุทธศักราชในการบันทึกเหตุการณ์ต่าง ๆ แต่ทุกศักราชก็มีความคลาดเคลื่อนเมื่อเทียบกับพงศาวดารฉบับอื่นที่ชำระภายหลัง

ต้นฉบับเดิมของเป็นคัมภีร์ลานมี 7 ผูก เนื้อหาแบ่งออกเป็น 9 ปริเฉท ดังนี้

• ปริเฉทที่ 1 กล่าวถึง การสังคายนาพระไตรปิฎกในชมพูทวีป 3 ครั้ง
• ปริเฉทที่ 2 กล่าวถึง การสังคายนาพระไตรปิฎกในลังกาทวีป 4 ครั้ง
• ปริเฉทที่ 3 กล่าวถึง การประดิษฐานพระพุทธศาสนาในลังกาทวีป
• ปริเฉทที่ 4 กล่าวถึง การประดิษฐานพระทันตธาตุในที่ต่าง ๆ
• ปริเฉทที่ 5 กล่าวถึง กษัตริย์ในอาณาจักรหริภุญชัย
• ปริเฉทที่ 6 กล่าวถึง กษัตริย์ในอาณาจักรล้านนา
• ปริเฉทที่ 7 กล่าวถึง กษัตริย์ในอาณาจักรอยุธยาและการล่มสลาย
• ปริเฉทที่ 8 กล่าวถึง การสร้างกรุงรัตนโกสินทร์
• ปริเฉทที่ 9 กล่าวถึง อานิสงส์และความปรารถนาของผู้แต่ง

อ้างอิง

1. สามารถ มังสัง. "ถึงเวลาทำสังคายนาพระธรรมวินัยหรือยัง?". ผู้จัดการออนไลน์.
2. "สังคีติยวงศ์ เอกสารสมัยรัชกาลที่ 1 เผยสภาพอยุธยาหลังกรุงแตก". ศิลปวัฒนธรรม.
3. "สังคีติยวงส์". นามานุกรมวรรณคดีไทย.
4. สุชาดา ศรีเศรษฐวรกุล. "การสืบทอดพระไตรปิฎกใบลานอักษรขอม ในประเทศไทยและกัมพูชา".
5. อุบลศรี อรรถพันธุ์. "การชำระพระราชพงศาวการในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก" (PDF). มหาวิทยาลัยศิลปากร.