ยุคครีเทเซียส

ยุคครีเทเชียส (อังกฤษ: Cretaceous) เป็นยุคหนึ่งทางธรณีกาลของโลก อยู่ในมหายุคมีโซโซอิก ยุคครีเทเชียสอยู่ถัดจากยุคจูแรสซิก คือประมาณ 145.5 ± 4.0 ล้านปีก่อน และอยู่ก่อนหน้ายุคพาลีโอจีน หรือประมาณ 65.5 ล้านปีก่อนถึง 23.03 ล้านปีก่อน ถือเป็นยุคที่ยาวนานที่สุดและกินเวลาเกือบครึ่งหนึ่งของมหายุคมีโซโซอิก จุดสิ้นสุดของยุคครีเทเชียสเป็นรอยต่อระหว่างมหายุคมีโซโซอิกกับมหายุคซีโนโซอิก

ยุคครีเทเชียส
~145.0 – 66.0 ล้านปีก่อน PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
วิทยาการลำดับเวลา
−140 — – −130 — – −120 — – −110 — – −100 — – −90 — – −80 — – −70 — – มี โ ซ โ ซ อิ ก C Z จูแรสซิก ค รี เ ท เ ชี ย ส พาลีโอจีน       ← เหตุการณ์การสูญพันธุ์ ยุคครีเทเชียส–พาลีโอจีน การแบ่งย่อยของยุคครีเทเชียสตาม ปี 2564 มาตราแกนแนวตั้ง: ล้านปีก่อน
นิรุกติศาสตร์
ความเป็นทางการของชื่อ	ทางการ
ข้อมูลการใช้
เทห์วัตถุ
การใช้ระดับภาค	ทั่วโลก ()
การใช้ช่วงเวลา	ธรณีกาลของ ICS
การนิยาม
หน่วยวิทยาการลำดับเวลา	(ยุค)
หน่วยลำดับชั้นหิน
ความเป็นทางการของช่วงกาล	ทางการ
คำนิยามขอบล่าง	ยังไม่มีการนิยามอย่างเป็นการ
แคนดิเดตคำนิยามขอบล่าง	แม่เหล็ก—อิงจาก M18r อิงจาก โซน B ของแอมโมไนต์
แหล่งแคนดิเดตคำนิยามขอบล่าง GSSP	ไม่มี
คำนิยามขอบบน	ชั้นซึ่งอุดมไปด้วยธาตุอิริเดียมซึ่งเกี่ยวข้องกับการชนครั้งใหญ่ของอุกกาบาตและเป็นเหตุให้เกิดเหตุการณ์การสูญพันธุ์ยุคครีเทเชียส–พาลีโอจีนตามมา
ขอบบน GSSP	แหล่งเอลเคฟ ประเทศตูนิเซีย 36°09′13″N 8°38′55″E / 36.1537°N 8.6486°E / 36.1537; 8.6486
การอนุมัติ GSSP	1991
ข้อมูลชั้นบรรยากาศและภูมิอากาศ
ปริมาณ O 2 เฉลี่ยในชั้นบรรยากาศ	ประมาณ 30 % โดยปริมาตร (150 % ของปัจจุบัน)
ปริมาณ CO 2 เฉลี่ยในชั้นบรรยากาศ	ประมาณ 1700 ppm (6 เท่าของยุคก่อนอุตสาหกรรม)
อุณหภูมิพื้นผิวเฉลี่ย	ประมาณ 18 °C (สูงกว่าปัจจุบัน 4 °C)

ชื่อ ครีเทเชียส มาจากภาษาลาติน creta แปลว่า ยุคนี้กำหนดโดยนักธรณีวิทยาชาวเบลเยียม ฌ็อง โดมาลิวส์ ดัลลัว (Jean d'Omalius d'Halloy) เมื่อ ค.ศ. 1822 โดยอาศัยใน และตั้งชื่อดังกล่าวจากปริมาณชาล์ก ซึ่งเป็นแคลเซียมคาร์บอเนตจากเปลือกของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังในทะเล โดยเฉพาะ ที่พบในยุคครีเทเชียสตอนบน ในทวีปยุโรปและบนเกาะอังกฤษ ยุคครีเทเชียสเป็นยุคที่รุ่งเรืองที่สุดของไดโนเสาร์ และเมื่อปลายยุคครีเทเชียสเมื่อ 65 ล้านปีก่อน เกิดการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ทำให้สิ่งมีชีวิตถึง 94% สูญพันธุ์ ซึ่งรวมถึงไดโนเสาร์ด้วย

อ้างอิง

1. Super User. "ICS - Chart/Time Scale". www.stratigraphy.org. {{}}: |last= มีชื่อเรียกทั่วไป ((help))

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ยุคครีเทเชียส

• UCMP Berkeley Cretaceous page
• Bioerosion website at The College of Wooster 2012-12-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

ก่อนหน้า บรมยุคโพรเทอโรโซอิก	บรมยุคฟาเนอโรโซอิก 541 Ma - ปัจจุบัน
	มหายุคพาลีโอโซอิก 541 Ma - 252 Ma						มหายุคมีโซโซอิก 252 Ma - 66 Ma			มหายุคซีโนโซอิก 66 Ma - ปัจจุบัน
	แคมเบรียน	ออร์โดวิเชียน	ไซลูเรียน	ดีโวเนียน	คาร์บอนิเฟอรัส	เพอร์เมียน	ไทรแอสซิก	จูแรสซิก	ครีเทเชียส	พาลีโอจีน	นีโอจีน	ควอเทอร์นารี