ในเทพปกรณัมกรีก มินะทอร์ (อังกฤษ: Minotaur) เป็นสิ่งมีชีวิตซึ่งมีศีรษะเป็นโค มีกายเป็นคน หรือที่โอวิด (Ovid) กวีโรมัน พรรณนาว่า "กึ่งคนกึ่งโค" มินะทอร์พำนักอยู่ในวงกตซึ่งเป็นหมู่อาคารมีทางเดินคดเคี้ยว ณ กลางเกาะครีต และเป็นผลงานที่สถาปนิก (Daedalus) กับอีคารัส (Icarus) บุตร ร่วมกันสร้างสรรค์ขึ้นตามพระราชโองการ (Minos) แห่งเกาะครีต ภายหลัง มินะทอร์ถูก (Theseus) วีรบุรุษชาวเอเธนส์ ประหารในวงกตนั้นเอง
รูปสลักครึ่งตัวของมินะทอร์ () | |
กลุ่ม | |
---|---|
ผู้ให้กำเนิด | กับ |
เทพปกรณัม | กรีก |
ภูมิภาค | ครีต |
คำ "มินะทอร์" ในภาษาอังกฤษมาจากคำ "Μῑνώταυρος" (Mīnṓtauros,) ในภาษากรีกโบราณ แปลว่า โคแห่งพระเจ้าไมนอส โดยในภาษาอังกฤษนั้น คำ "มินะทอร์" เป็นทั้งวิสามานยนามใช้เรียกสิ่งมีชีวิตตามตำนานข้างต้น และเป็นสามานยนามใช้เรียกสิ่งมีชีวิตกึ่งโคกึ่งคนตัวอื่น ๆ โดยทั่วไป ส่วนชาวครีตเองเรียกสัตว์นี้ด้วยวิสามานยนามว่า "แอสเตเรียน (Asterion) ซึ่งเป็นนามของปู่มินะทอร์ (พระบิดาบุญธรรมของพระเจ้าไมนอส) เช่นกัน
ประวัติ
กำเนิด
เมื่อเสวยราชย์ในเกาะครีตแล้ว พระเจ้าไมนอสต้องทรงแย่งชิงอำนาจการปกครองกับพระเชษฐาและพระอนุชาเนือง ๆ จึงทรงวอนขอให้โพไซดอน (Poseidon) ประทานเพื่อเป็นสัญลักษณ์ว่าเทพยดาสนับสนุนพระองค์ แล้วพระเจ้าไมนอสจะได้ทรงสังหารโคนั้นเซ่นสรวงโพไซดอนต่อไป แต่เมื่อได้ทรงรับโคนั้นมาแล้ว ทรงเห็นแก่ความงดงามผ่าเผยของโค จึงหักพระทัยฆ่าโคไม่ลง และเก็บรักษาโคนั้นไว้ แล้วประหารโคเผือกตัวอื่นสังเวยแทน โพไซดอนเมื่อทราบก็โกรธ สั่งแอโฟรไดที (Aphrodite) กามเทวี บันดาลให้ (Pasiphaë) ชายาพระเจ้าไมนอส หลงรักโคเผือกดังกล่าวอย่างรุนแรง
นางพาซีฟาอีมีเสาวนีย์ให้เดดาลัสแกะสลักโคไม้ขึ้นตัวหนึ่ง ภายในเป็นช่องโปร่ง ภายนอกเอาหนังโคคลุมไว้ ตกแต่งดังโคจริง แล้วนางไต่เข้าไปในช่องเพื่อสวมโคไม้นั้น แล้วให้โคเผือกมาสมจรด้วยเรื่อยมาจนตั้งครรภ์ และให้กำเนิดอสุรกายมินะทอร์ นางเลี้ยงดูบุตรเป็นอย่างดี แต่ครั้นมินะทอร์เติบใหญ่ ก็เริ่มสำแดงวิสัยเดรัจฉาน จับข้าราชบริพารกินเป็นเครื่องยังชีพ ขณะที่พระเจ้าไมนอสทรงปริวิตกอยู่นั้น ปุโรหิตเมืองเดลไฟ (Delphi) ทูลแนะนำว่า ให้ขังโคมินะทอร์ไว้ในวงกต จึงมีพระบัญชาให้เดดาลัสสร้างขึ้นไว้ริมพระตำหนักในตำบลนอสซอส (Knossos)
งานเขียนทั่วไปในทางวรรณกรรมและกามวิสัยมุ่งพรรณนาการร่วมประเพณีระหว่างนางพาซีฟาอีและโคเผือกโดยอาศัยโคไม้ มีกวีนิพนธ์เรื่อง (Epistulae Heroidum) ของโอวิด เพียงเรื่องเดียวที่ระบุไว้เป็นอื่น โดยพรรณนาเหตุการณ์นี้ไว้อย่างสั้น ๆ ในตอนที่ธิดาองค์หนึ่งของนางพาซีฟาอีพร่ำบ่นถึงมารดาที่หลงรักโคเผือกอยู่ฝ่ายเดียวว่า "โคนั้นจำแลงเป็นเทวา พาซีฟาอีมารดาข้าตกอยู่ในบ่วงกามแห่งโคนั้น จึงนำมามาซึ่งเสียงก่นด่าและความหนักใจ"
รูปลักษณ์
ศิลปะสมัยคลาสสิกมักแสดงรูปมินะทอร์เป็นมนุษย์เพศผู้มีศีรษะเป็นโคและมีหางโค ตามที่ (Sophocles) นักละครชาวกรีก ประพันธ์ไว้ในงานเรื่อง (Trachiniae) ว่า ผีเสื้อน้ำ (Achelous) เคยกล่าวไว้ในคราวเกี้ยวนาง (Deianira) ว่า มินะทอร์หัวเป็นโคกายเป็นคน
ตั้งแต่สมัยคลาสสิกจนถึงสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา การพรรณนาเกี่ยวกับวงกตมักเอามินะทอร์เป็นที่ตั้ง งานเขียนของโอวิดเกี่ยวกับมินะทอร์ แม้มิได้ให้รายละเอียดมากมายว่า กายมินะทอร์ส่วนใดเป็นคนส่วนใดเป็นโค แต่ก็แพร่หลายที่สุดในช่วงมัชฌิมยุค ส่วนงานเขียนในสมัยถัด ๆ มากลับนิยมกันใหม่ว่า มินะทอร์มีหัวและกายดั่งคนอยู่บนตัวโค ทำนองเดียวกับเซนทอร์ (centaur) ความนิยมอย่างหลังนี้ปรากฏมาจนถึงสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา และปัจจุบันยังพบอยู่บ้าง เช่น ในผลงานที่สตีล แซวิจ (Steele Savage) วาดประกอบหนังสือเรื่อง มิโธโลจี (Mythology) ของ (Edith Hamilton) เมื่อ ค.ศ. 1942
ตาย
หลังจากมินะทอร์ถูกขังไว้ในวงกตแล้ว พระเจ้าไมนอสทรงเกิดหมางพระทัยกับกรุงเอเธนส์ เนื่องจาก (Androgeus) พระโอรส ถูกชาวเอเธนส์ฆ่าตายกลางงานแข่งขัน (Panathenaic Games) เพราะชาวเอเธนส์ไม่ชอบใจที่แอนโดรเจียสชนะ อีกเรื่องว่า (Aegeus) แห่งกรุงเอเธนส์ทรงบัญชาให้โคเผือกตัวข้างต้นไปสังหารแอนโดรเจียสกลางนคร (Marathon) แต่ไม่ว่าด้วยเหตุใด พระเจ้าไมนอสได้เสด็จยกพยุหโยธาไปเอากรุงเอเธนส์เพื่อทรงแก้แค้นในการสูญเสียพระโอรสเป็นผลสำเร็จ และ (Catullus) บรรยายไว้ในงานเขียนเรื่องกำเนิดมินะทอร์ ว่า กรุงเอเธนส์ "ถูกพิบัติภัยร้ายแรงบังคับให้ใช้ค่าปฏิกรรมในการคร่าชีวิตแอนโดรเจียส" โดยพระเจ้าอีเจียสต้องทรงชำระค่าปฏิกรรมนั้นด้วยการส่ง "พร้อมกันไปเป็นภักษาหาร" ของมินะทอร์ ในการนี้ พระเจ้าไมนอสทรงกำหนดให้จับสลากเลือกชายเจ็ดคนหญิงเจ็ดคนส่งมาทุก ๆ เจ็ดปีหรือเก้าปี (บางแห่งว่าทุกปี) เพื่อมาให้มินะทอร์บริโภคถึงในวงกต
ในคราวที่จะต้องส่งคนไปเป็นครั้งที่สามนั้น ธีเซียส พระโอรสพระเจ้าอีเจียส อาสาไปฆ่ามินะทอร์ถวาย โดยให้คำมั่นว่า ถ้ากิจสำเร็จจะล่องเรือกลับมาโดยชักใบสีขาว หาไม่แล้วจะใช้ใบเรือสีดำอย่างเดิม ครั้นไปถึงเกาะครีต (Ariadne) กับ (Phaedra) ธิดาพระเจ้าไมนอส เกิดปฏิพัทธ์ธีเซียสด้วยกันทั้งคู่ นางแอรีแอดนีซึ่งเป็นคนพี่จึงเสด็จมาแนะวิธีรอดพ้นจากกลไกลวงกตให้แก่ธีเซียส โดยในบางเรื่องว่า นางมอบด้ายให้เขาผูกบานประตูไว้เมื่อเข้าไปในวงกต แล้วสาวด้ายทิ้งไว้ตามทางที่เดินไป เมื่อประหารมินะทอร์โดยใช้กระบี่ของพระเจ้าอีเจียสตัดศีรษะแล้ว เขาจึงหาทางกลับออกมาได้ โดยนำพาชายหญิงคนอื่น ๆ ที่เข้าไปพร้อมกันในคราวนั้นออกมาด้วย เมื่อกลับกรุงเอเธนส์ ธีเซียสทิ้งนางแอรีแอดนีไว้บนเกาะแน็กซอส (Naxos) แล้วเอานางฟีดราเป็นภริยาเพียงหนึ่งเดียว แต่ลืมเปลี่ยนใบเรือจากสีดำเป็นสีขาว ขณะนั้น พระเจ้าอีเจียสประทับอยู่บนแหลม (Sounion) ทอดพระเนตรเห็นใบเรือดำ เข้าพระทัยว่า พระโอรสถูกฆ่าด้วยเงื้อมมืออสุรกายมินะทอร์เสียแล้ว ก็โทมนัสคร่ำครวญ กระโจนจากแหลมนั้นลงสู่ท้องน้ำเบื้องล่างปลิดพระชนม์พระองค์เอง ทะเลนั้นจึงขนานนามว่า อีเจียน เป็นเหตุให้ธีเซียสได้ราชสมบัติต่อมา
อ้างอิง
- "Minotaur" at dictionary.reference.com
- semibovemque virum semivirumque bovem, according to Ovid, 2.24, one of the three lines that his friends would have deleted from his work, and one of the three that he, selecting independently, would preserve at all cost, in the apocryphal anecdote told by . (noted by J. S. Rusten, "Ovid, Empedocles and the Minotaur" The American Journal of Philology 103.3 (Autumn 1982, pp. 332-333) p. 332.
- Labyrinth patterns as painted or inscribed do not have dead ends like a maze; instead, a single path winds to the center, where, with a single turn, the alternate path leads out again. See Kern, Through the Labyrinth, Prestel, 2000, Chapter 1, and Doob, The Idea of the Labyrinth, Cornell University Press, 1990, Chapter 2.
- Pausanias, Description of Greece 2. 31. 1
- The Hesiodic fr. 140, says of Zeus' establishment of Europa in Crete: "...he made her live with Asterion the king of the Cretans. There she conceived and bore three sons, Minos, Sarpedon and Rhadamanthys."
- Walter Burkert notes the fragment of ' The Cretans (C. Austin's frs. 78-82) as the "authoritative version" for the Hellenes.
- See R.F. Willetts, Cretan Cults and Festivals (London, 1962); Pasiphaë's union with the bull has been recognized as a mystical union for over a century: F. B. Jevons ("Report on Greek Mythology" Folklore 2.2 [June 1891:220-241] p. 226) notes of Europa and Pasiphaë, "The kernel of both myths is the union of the moon-spirit (in human shape) with a bull; both myths, then, have to do with a sacred marriage."
- Several examples are shown in Kern, Through the Labyrinth, Prestel, 2000.
- Examples include illustrations 204, 237, 238, and 371 in Kern. op. cit.
- Carmen 64.
- on , 6. 14: singulis quibusque annis "every one year". The annual period is given by J. E. Zimmerman, Dictionary of Classical Mythology, , 1964, article "Androgeus"; and H. J. Rose, A Handbook of Greek Mythology, Dutton, 1959, p. 265. Zimmerman cites Virgil, Apollodorus, and Pausanias. The nine-year period appears in Plutarch and Ovid.
- Plutarch, Theseus, 15—19; i. I6, iv. 61; iii. 1,15
แหล่งข้อมูลอื่น
- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มินะทอร์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
inethphpkrnmkrik minathxr xngkvs Minotaur epnsingmichiwitsungmisirsaepnokh mikayepnkhn hruxthioxwid Ovid kwiormn phrrnnawa kungkhnkungokh minathxrphankxyuinwngktsungepnhmuxakharmithangedinkhdekhiyw n klangekaakhrit aelaepnphlnganthisthapnik Daedalus kbxikhars Icarus butr rwmknsrangsrrkhkhuntamphrarachoxngkar Minos aehngekaakhrit phayhlng minathxrthuk Theseus wirburuschawexethns praharinwngktnnexngminathxrrupslkkhrungtwkhxngminathxr klumphuihkaenidkbethphpkrnmkrikphumiphakhkhritminathxrbnhmxdinephasmykrik raw 515 pikxnkhristskrach kha minathxr inphasaxngkvsmacakkha Mῑnwtayros Minṓtauros inphasakrikobran aeplwa okhaehngphraecaimnxs odyinphasaxngkvsnn kha minathxr epnthngwisamanynamicheriyksingmichiwittamtanankhangtn aelaepnsamanynamicheriyksingmichiwitkungokhkungkhntwxun odythwip swnchawkhritexngeriykstwnidwywisamanynamwa aexseteriyn Asterion sungepnnamkhxngpuminathxr phrabidabuythrrmkhxngphraecaimnxs echnknprawtikaenid wiswkreddalsthwayokhcalxngihnangphasifaxiichrwmpraewnikbokhephuxk emuxeswyrachyinekaakhritaelw phraecaimnxstxngthrngaeyngchingxanackarpkkhrxngkbphraechsthaaelaphraxnuchaenuxng cungthrngwxnkhxihophisdxn Poseidon prathanephuxepnsylksnwaethphydasnbsnunphraxngkh aelwphraecaimnxscaidthrngsngharokhnnesnsrwngophisdxntxip aetemuxidthrngrbokhnnmaaelw thrngehnaekkhwamngdngamphaephykhxngokh cunghkphrathykhaokhimlng aelaekbrksaokhnniw aelwpraharokhephuxktwxunsngewyaethn ophisdxnemuxthrabkokrth sngaexofridthi Aphrodite kamethwi bndalih Pasiphae chayaphraecaimnxs hlngrkokhephuxkdngklawxyangrunaerng nangphasifaximiesawniyiheddalsaekaslkokhimkhuntwhnung phayinepnchxngoprng phaynxkexahnngokhkhlumiw tkaetngdngokhcring aelwnangitekhaipinchxngephuxswmokhimnn aelwihokhephuxkmasmcrdwyeruxymacntngkhrrph aelaihkaenidxsurkayminathxr nangeliyngdubutrepnxyangdi aetkhrnminathxretibihy kerimsaaedngwisyedrcchan cbkharachbripharkinepnekhruxngyngchiph khnathiphraecaimnxsthrngpriwitkxyunn puorhitemuxngedlif Delphi thulaenanawa ihkhngokhminathxriwinwngkt cungmiphrabychaiheddalssrangkhuniwrimphratahnkintablnxssxs Knossos nganekhiynthwipinthangwrrnkrrmaelakamwisymungphrrnnakarrwmpraephnirahwangnangphasifaxiaelaokhephuxkodyxasyokhim mikwiniphntheruxng Epistulae Heroidum khxngoxwid ephiyngeruxngediywthirabuiwepnxun odyphrrnnaehtukarnniiwxyangsn intxnthithidaxngkhhnungkhxngnangphasifaxiphrabnthungmardathihlngrkokhephuxkxyufayediywwa okhnncaaelngepnethwa phasifaximardakhatkxyuinbwngkamaehngokhnn cungnamamasungesiyngkndaaelakhwamhnkic ruplksn minathxraebbhwaelakayxyangkhnxyubntwokh khnathukthiesiysprahar silpasmykhlassikmkaesdngrupminathxrepnmnusyephsphumisirsaepnokhaelamihangokh tamthi Sophocles nklakhrchawkrik praphnthiwinnganeruxng Trachiniae wa phiesuxna Achelous ekhyklawiwinkhrawekiywnang Deianira wa minathxrhwepnokhkayepnkhn tngaetsmykhlassikcnthungsmyfunfusilpwithya karphrrnnaekiywkbwngktmkexaminathxrepnthitng nganekhiynkhxngoxwidekiywkbminathxr aemmiidihraylaexiydmakmaywa kayminathxrswnidepnkhnswnidepnokh aetkaephrhlaythisudinchwngmchchimyukh swnnganekhiyninsmythd maklbniymknihmwa minathxrmihwaelakaydngkhnxyubntwokh thanxngediywkbesnthxr centaur khwamniymxyanghlngnipraktmacnthungsmyfunfusilpwithya aelapccubnyngphbxyubang echn inphlnganthistil aeswic Steele Savage wadprakxbhnngsuxeruxng miotholci Mythology khxng Edith Hamilton emux kh s 1942 tay thiesiysphulmminathxr Theseus victor of the Minotaur phaphsinamnkhxng Charles Edouard Chaise raw kh s 1791 hlngcakminathxrthukkhngiwinwngktaelw phraecaimnxsthrngekidhmangphrathykbkrungexethns enuxngcak Androgeus phraoxrs thukchawexethnskhatayklangnganaekhngkhn Panathenaic Games ephraachawexethnsimchxbicthiaexnodreciyschna xikeruxngwa Aegeus aehngkrungexethnsthrngbychaihokhephuxktwkhangtnipsngharaexnodreciysklangnkhr Marathon aetimwadwyehtuid phraecaimnxsidesdcykphyuhoythaipexakrungexethnsephuxthrngaekaekhninkarsuyesiyphraoxrsepnphlsaerc aela Catullus brryayiwinnganekhiyneruxngkaenidminathxr wa krungexethns thukphibtiphyrayaerngbngkhbihichkhaptikrrminkarkhrachiwitaexnodreciys odyphraecaxieciystxngthrngcharakhaptikrrmnndwykarsng phrxmknipepnphksahar khxngminathxr inkarni phraecaimnxsthrngkahndihcbslakeluxkchayecdkhnhyingecdkhnsngmathuk ecdpihruxekapi bangaehngwathukpi ephuxmaihminathxrbriophkhthunginwngkt inkhrawthicatxngsngkhnipepnkhrngthisamnn thiesiys phraoxrsphraecaxieciys xasaipkhaminathxrthway odyihkhamnwa thakicsaerccalxngeruxklbmaodychkibsikhaw haimaelwcaichiberuxsidaxyangedim khrnipthungekaakhrit Ariadne kb Phaedra thidaphraecaimnxs ekidptiphthththiesiysdwyknthngkhu nangaexriaexdnisungepnkhnphicungesdcmaaenawithirxdphncakkliklwngktihaekthiesiys odyinbangeruxngwa nangmxbdayihekhaphukbanpratuiwemuxekhaipinwngkt aelwsawdaythingiwtamthangthiedinip emuxpraharminathxrodyichkrabikhxngphraecaxieciystdsirsaaelw ekhacunghathangklbxxkmaid odynaphachayhyingkhnxun thiekhaipphrxmkninkhrawnnxxkmadwy emuxklbkrungexethns thiesiysthingnangaexriaexdniiwbnekaaaenksxs Naxos aelwexanangfidraepnphriyaephiynghnungediyw aetlumepliyniberuxcaksidaepnsikhaw khnann phraecaxieciysprathbxyubnaehlm Sounion thxdphraentrehniberuxda ekhaphrathywa phraoxrsthukkhadwyenguxmmuxxsurkayminathxresiyaelw kothmnskhrakhrwy kraocncakaehlmnnlngsuthxngnaebuxnglangplidphrachnmphraxngkhexng thaelnncungkhnannamwa xieciyn epnehtuihthiesiysidrachsmbtitxmaxangxing Minotaur at dictionary reference com semibovemque virum semivirumque bovem according to Ovid 2 24 one of the three lines that his friends would have deleted from his work and one of the three that he selecting independently would preserve at all cost in the apocryphal anecdote told by noted by J S Rusten Ovid Empedocles and the Minotaur The American Journal of Philology 103 3 Autumn 1982 pp 332 333 p 332 Labyrinth patterns as painted or inscribed do not have dead ends like a maze instead a single path winds to the center where with a single turn the alternate path leads out again See Kern Through the Labyrinth Prestel 2000 Chapter 1 and Doob The Idea of the Labyrinth Cornell University Press 1990 Chapter 2 Pausanias Description of Greece 2 31 1 The Hesiodic fr 140 says of Zeus establishment of Europa in Crete he made her live with Asterion the king of the Cretans There she conceived and bore three sons Minos Sarpedon and Rhadamanthys Walter Burkert notes the fragment of The Cretans C Austin s frs 78 82 as the authoritative version for the Hellenes See R F Willetts Cretan Cults and Festivals London 1962 Pasiphae s union with the bull has been recognized as a mystical union for over a century F B Jevons Report on Greek Mythology Folklore 2 2 June 1891 220 241 p 226 notes of Europa and Pasiphae The kernel of both myths is the union of the moon spirit in human shape with a bull both myths then have to do with a sacred marriage Several examples are shown in Kern Through the Labyrinth Prestel 2000 Examples include illustrations 204 237 238 and 371 in Kern op cit Carmen 64 on 6 14 singulis quibusque annis every one year The annual period is given by J E Zimmerman Dictionary of Classical Mythology 1964 article Androgeus and H J Rose A Handbook of Greek Mythology Dutton 1959 p 265 Zimmerman cites Virgil Apollodorus and Pausanias The nine year period appears in Plutarch and Ovid Plutarch Theseus 15 19 i I6 iv 61 iii 1 15aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb minathxr