Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ภาษาชาบากาโน (สเปน: Chavacano หรือ Chabacano, [tʃabaˈkano]) เป็นภาษาครีโอลในประเทศฟิลิปปินส์ที่มีที่มาจากภาษาสเปน คำว่า chabacano ซึ่งเป็นที่มาของชื่อชาบากาโน (Chavacano) เป็นภาษาสเปน หมายถึง รสชาติแย่ สามัญ หรือหยาบ
| ภาษาชาบากาโน | |
|---|---|
| ประเทศที่มีการพูด | ฟิลิปปินส์ |
| ภูมิภาค | และ (Zamboangueño และ Basileño), (Caviteño) และ (Ternateño/Bahra) |
| ชาติพันธุ์ | |
| จำนวนผู้พูด | ไม่ทราบ (700,000 อ้างถึง1992) |
| ตระกูลภาษา |
|
| ระบบการเขียน | ละติน () |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ | ในประเทศฟิลิปปินส์ |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | cbk |
| 51-AAC-ba | |
 พื้นที่ที่มีผู้พูดภาษาชาบากาโน ภาษาแม่ ภาษาชนกลุ่มน้อย | |
ผู้พูดภาษาชาบากาโนส่วนใหญ่อยู่ในเมือง บาซีลัน จาไวต์ และบางบริเวณในดาเวาและโจตาบาโต มีผู้พูด 607,200 คนเมื่อ พ.ศ. 2543 มีผู้พูดภาษานี้ในเซ็มปอร์นา รัฐซาบะฮ์ มาเลเซีย ทางเหนือของเกาะบอร์เนียว ซึ่งเคยเป็นอาณานิคมของสเปนมาก่อน ชนกลุ่มน้อยชาวมุสลิมในซัมโบวังกา เช่นชาวเตาซุก ชาวซามัลส์ และชาวยากันส์ในบาซีลัน พูดภาษานี้ได้ด้วย ในจังหวัดใกล้เคียงคือ ซูลูและตาวี-ตาวี มีมุสลิมที่พูดภาษาชาบากาโน
สำเนียง
ภาษาชาบากาโนมีหลายสำเนียง สำเนียงที่ใช้ภาษาตากาล็อกเป็นภาษาเริ่มต้นมีสามสำเนียงคือ สำเนียงกาบิเต สำเนียงเตอร์นาตี และสำเนียงเอร์มิตา (สูญแล้ว) สำเนียงอื่น ๆ มีภาษาเซบัวโนเป็นสำเนียงเริ่มต้น สำเนียงซัมโบวังกามีผู้พูดมากที่สุด และเป็นภาษาหลักของเมืองซัมโบวังกา คำศัพท์ส่วนใหญ่มาจากภาษาสเปน แต่ไวยากรณ์ยึดตามภาษาในฟิลิปปินส์เช่นภาษาตากาล็อกและภาษาเซบัวโน ยังใช้ในการศึกษา สื่อตีพิมพ์ โทรทัศน์ และวิทยุ
ประวัติ
สำเนียงซัมโบวังกา
เมื่อ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2178 เป็นอาณานิคมของสเปนอย่างสมบูรณ์ การจู่โจมของสุลต่านแห่งมินดาเนาและการตัดสินใจเผยแพร่ศาสนาคริสต์ลงไปทางใต้ของฟิลิปปินส์ทำให้ทางกองทัพตัดสินใจนำเข้าแรงงานจากลูซอนและ ทำให้บริเวณนั้น ประกอบไปด้วยกลุ่มคนที่หลากหลายคือ คือทหารจากสเปนและเม็กซิโก ประชาชนจากและ และคนหลายเผ่าพันธุ์ในซัมโบวังกา ความแตกต่างทางด้านสำเนียงและวัฒนธรรม ทำให้คนแต่ละกลุ่มยากที่จะสื่อสารกัน ภาษาที่ใช้เป็นทางการคือภาษาสเปนแต่คนส่วนใหญ่ไม่ได้เรียนภาษาสเปน แต่จำเป็นต้องใช้ในการสื่อสาร จึงเกิดภาษาผสมและกลายเป็นภาษาลูกผสมไปอย่างสมบูรณ์ และกลายเป็นภาษากลางในซัมโบวังกาในปัจจุบัน
สำเนียงกาบิเต/เตอร์นาตี
เป็นชนเผ่าในเตอร์นาตีในหมู่เกาะโมลุกกะที่มีอาณานิคมขนาดเล็กของสเปน เตอร์นาตีเคยเป็นอาณานิคมของโปรตุเกสมาก่อนที่สเปนจะเข้ามาปกครอง ใน พ.ศ. 2117 อาสาสมัครชาวเมร์ดิกาสได้ไปสู่เพื่อสนับสนุนสเปน ต่อต้านโจรสลัดชาวจีนที่เรียกลิมาฮอง ชาวเมร์ดิกาสเข้าไปตั้งรกรากในบริเวณบาร์ราเด มารากอนดอนซึ่งอยู่ใกล้ปาก ปัจจุบัน บริเวณนี้เรียกเตอร์นาตี และชุมชนของชาวเมร์ดิกาสยังใช้ภาษาสเปนลูกผสมที่ได้รับอิทธิพลจากภาษาโปรตุเกสซึ่งเรียกว่าสำเนียงเตร์นาเตญโญ
สรรพนาม
คำสรรพนามภาษาชาบากาโนมีพื้นฐานมาจากภาษาตากาล็อก ภาษาเซบัวโน และภาษาสเปน เฉพาะสำเนียงซัมโบวังกาเท่านั้นที่แยกระหว่างสรรพนามบุรุษที่หนึ่งพหูพจน์รวม (kita) กับไม่รวมผู้ฟัง (kame) ยกเว้นในรูปเป็นทางการที่ใช้ nosotros ทั้งสองกรณี ต่อไปนี้เป็นตารางแสดงสรรพนามแทนบุคคลในภาษาชาบากาโนสำเนียงต่าง ๆ
| สำเนียงซัมโบวังกา | สำเนียงกาบิเต | สำเนียงเตอร์นาตี | |
|---|---|---|---|
| บุรุษที่ 1 เอกพจน์ | iyo yo | yo | |
| บุรุษที่ 2 เอกพจน์ | evo(s) (ทั่วไป) vo(s) (ทั่วไป) tu (เป็นกลาง ๆ) uste(d) (ทางการ) | tu vo uste | vo uste |
| บุรุษที่ 3 เอกพจน์ | el ele | eli | |
| บุรุษที่ 1 พหูพจน์ | kame (ไม่รวมผู้ฟัง) kita (รวมผู้ฟัง) nosotros (ทางการ) | nisos | mijotro motro |
| บุรุษที่ 2 พหูพจน์ | kamo (ทั่วไป) vosotros (เป็นกลาง ๆ) ustedes (ทางการ) | vusos | ustedi tedi |
| บุรุษที่ 3 พหูพจน์ | sila (ทั่วไป & เป็นกลาง ๆ) ellos (ทางการ) | ilos | lojotro lotro |
อ้างอิง
- HOLA Y BIENVENIDOS By Richard Collet. February 19, 2020. (Publisher: GLOBE)
- Número de hispanohablantes en países y territorios donde el español no es lengua oficial 29 เมษายน 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, .
บรรณานุกรม
- Brooks, John (1 January 1933). "Más que, mas que and mas ¡qué!". Hispania. 16 (1): 23–34. doi:10.2307/332588. ISSN 0018-2133. JSTOR 332588.
- Castillo, Edwin Gabriel Ma., S.J. "Glosario Liturgico: Liturgical Literacy in the Chavacano de Zamboanga",(Unpublished) Archdiocese of Zamboanga.
- Chambers, John, S.J.; Wee, Salvador, S.J., บ.ก. (2003). English-Chabacano Dictionary. Ateneo de Zamboanga University Press.
- Holm, J. A. (1988). "Pidgins and creoles" (Vols. 1–2). Cambridge: Cambridge University Press.
- McKaughan, Howard P. (1954). "Notes on Chabacano grammar". Journal of East Asiatic Studies. 3: 205–226.
- Michaelis, Susanne, บ.ก. (2008). Roots of Creole Structures: Weighing the contribution of substrates and superstrates. Creole Language Library (CLL); A Book Series Presenting Descriptive and Theoretical Studies Designed to Add Significantly to the Data Available on Pidgin and Creole Languages. Creole Language Library (ภาษาอังกฤษ). Vol. 33. Amsterdam: John Benjamins Publishing. doi:10.1075/cll.33. :10197/6022. ISBN . ISSN 0920-9026. LCCN 2008019875. สืบค้นเมื่อ 9 June 2018.
- Rubino, Carl (2008). "12. Zamboangueño Chavacano and the potentive mode". ใน Michaelis, Susanne (บ.ก.). Roots of Creole Structures: Weighing the contribution of substrates and superstrates. Creole Language Library (ภาษาอังกฤษ). Vol. 33. Amsterdam: John Benjamins Publishing. pp. 279–299. doi:10.1075/cll.33.15rub. ISBN . ISSN 0920-9026. สืบค้นเมื่อ 9 June 2018.
- Steinkrüger, Patrick O. (2007). "Notes on Ternateño (A Philippine Spanish Creole)". Journal of Pidgin and Creole Languages. 22 (2): 367–378. doi:10.1075/jpcl.22.2.10ste. ISSN 0920-9034. สืบค้นเมื่อ 9 June 2018.
- Whinnom, Keith (1956). Spanish contact vernaculars in the Philippine Islands. Hong Kong University Press. ISBN .
- Forman, Michael Lawrence (1972). Zamboangueño texts with grammatical analysis. A Study of Philippine Creole Spanish (PH D Dissertation, Cornell University). Ithaca, NY: Cornell University. สืบค้นเมื่อ 18 December 2018.
- Sippola, E. (2011-12-09). Una gramática descriptiva del chabacano de Ternate (PDF) (Doctoral dissertation (monograph)) (ภาษาสเปน). University of Helsinki. :0138/28255. ISBN .
- Lesho, Marivic (2013). The sociophonetics and phonology of the Cavite Chabacano vowel system (Ohio State University dissertation) (ภาษาอังกฤษ). Columbus, OH: The Ohio State University. สืบค้นเมื่อ 18 December 2018.
- Zamboangueño Chavacano por Jose Genaro Ruste Yap – Aizon, Ph.D.:
แหล่งข้อมูลอื่น
- An abridged Chavacano dictionary 2011-07-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Chavacano Lessons with Audio 2022-01-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- FilipinoKastila - Database of Chavacano academic articles
- 1883 letter – correspondence of Jacinto Juanmartí to German linguist dated 19 November 1883 containing text of chavacano spoken in Cotabato
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasachabakaon sepn Chavacano hrux Chabacano tʃabaˈkano epnphasakhrioxlinpraethsfilippinsthimithimacakphasasepn khawa chabacano sungepnthimakhxngchuxchabakaon Chavacano epnphasasepn hmaythung rschatiaey samy hruxhyabphasachabakaonpraethsthimikarphudfilippinsphumiphakhaela Zamboangueno aela Basileno Caviteno aela Ternateno Bahra chatiphnthuchawxemriknechuxsayfilippinscanwnphuphudimthrab 700 000 xangthung1992 trakulphasaphasachabakaonrabbkarekhiynlatin sthanphaphthangkarphasathangkarinpraethsfilippinsrhsphasaISO 639 3cbk51 AAC baphunthithimiphuphudphasachabakaon phasaaem phasachnklumnxybthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhd phuphudphasachabakaonswnihyxyuinemuxng basiln caiwt aelabangbriewnindaewaaelaoctabaot miphuphud 607 200 khnemux ph s 2543 miphuphudphasaniinesmpxrna rthsabah maelesiy thangehnuxkhxngekaabxreniyw sungekhyepnxananikhmkhxngsepnmakxn chnklumnxychawmusliminsmobwngka echnchawetasuk chawsamls aelachawyaknsinbasiln phudphasaniiddwy incnghwdiklekhiyngkhux suluaelatawi tawi mimuslimthiphudphasachabakaonsaeniyngphasachabakaonmihlaysaeniyng saeniyngthiichphasatakalxkepnphasaerimtnmisamsaeniyngkhux saeniyngkabiet saeniyngetxrnati aelasaeniyngexrmita suyaelw saeniyngxun miphasaesbwonepnsaeniyngerimtn saeniyngsmobwngkamiphuphudmakthisud aelaepnphasahlkkhxngemuxngsmobwngka khasphthswnihymacakphasasepn aetiwyakrnyudtamphasainfilippinsechnphasatakalxkaelaphasaesbwon yngichinkarsuksa suxtiphimph othrthsn aelawithyuprawtisaeniyngsmobwngka emux 23 mithunayn ph s 2178 epnxananikhmkhxngsepnxyangsmburn karcuocmkhxngsultanaehngmindaenaaelakartdsinicephyaephrsasnakhristlngipthangitkhxngfilippinsthaihthangkxngthphtdsinicnaekhaaerngngancaklusxnaela thaihbriewnnn prakxbipdwyklumkhnthihlakhlaykhux khuxthharcaksepnaelaemksiok prachachncakaela aelakhnhlayephaphnthuinsmobwngka khwamaetktangthangdansaeniyngaelawthnthrrm thaihkhnaetlaklumyakthicasuxsarkn phasathiichepnthangkarkhuxphasasepnaetkhnswnihyimideriynphasasepn aetcaepntxngichinkarsuxsar cungekidphasaphsmaelaklayepnphasalukphsmipxyangsmburn aelaklayepnphasaklanginsmobwngkainpccubn saeniyngkabiet etxrnati epnchnephainetxrnatiinhmuekaaomlukkathimixananikhmkhnadelkkhxngsepn etxrnatiekhyepnxananikhmkhxngoprtueksmakxnthisepncaekhamapkkhrxng in ph s 2117 xasasmkhrchawemrdikasidipsuephuxsnbsnunsepn txtanocrsldchawcinthieriyklimahxng chawemrdikasekhaiptngrkrakinbriewnbarraed marakxndxnsungxyuiklpak pccubn briewnnieriyketxrnati aelachumchnkhxngchawemrdikasyngichphasasepnlukphsmthiidrbxiththiphlcakphasaoprtuekssungeriykwasaeniyngetrnaetyoysrrphnamkhasrrphnamphasachabakaonmiphunthanmacakphasatakalxk phasaesbwon aelaphasasepn echphaasaeniyngsmobwngkaethannthiaeykrahwangsrrphnamburusthihnungphhuphcnrwm kita kbimrwmphufng kame ykewninrupepnthangkarthiich nosotros thngsxngkrni txipniepntarangaesdngsrrphnamaethnbukhkhlinphasachabakaonsaeniyngtang saeniyngsmobwngka saeniyngkabiet saeniyngetxrnatiburusthi 1 exkphcn iyo yo yoburusthi 2 exkphcn evo s thwip vo s thwip tu epnklang uste d thangkar tu vo uste vo usteburusthi 3 exkphcn el ele eliburusthi 1 phhuphcn kame imrwmphufng kita rwmphufng nosotros thangkar nisos mijotro motroburusthi 2 phhuphcn kamo thwip vosotros epnklang ustedes thangkar vusos ustedi tediburusthi 3 phhuphcn sila thwip amp epnklang ellos thangkar ilos lojotro lotroxangxingHOLA Y BIENVENIDOS By Richard Collet February 19 2020 Publisher GLOBE Numero de hispanohablantes en paises y territorios donde el espanol no es lengua oficial 29 emsayn 2012 thi ewyaebkaemchchin brrnanukrmBrooks John 1 January 1933 Mas que mas que and mas que Hispania 16 1 23 34 doi 10 2307 332588 ISSN 0018 2133 JSTOR 332588 Castillo Edwin Gabriel Ma S J Glosario Liturgico Liturgical Literacy in the Chavacano de Zamboanga Unpublished Archdiocese of Zamboanga Chambers John S J Wee Salvador S J b k 2003 English Chabacano Dictionary Ateneo de Zamboanga University Press Holm J A 1988 Pidgins and creoles Vols 1 2 Cambridge Cambridge University Press McKaughan Howard P 1954 Notes on Chabacano grammar Journal of East Asiatic Studies 3 205 226 Michaelis Susanne b k 2008 Roots of Creole Structures Weighing the contribution of substrates and superstrates Creole Language Library CLL A Book Series Presenting Descriptive and Theoretical Studies Designed to Add Significantly to the Data Available on Pidgin and Creole Languages Creole Language Library phasaxngkvs Vol 33 Amsterdam John Benjamins Publishing doi 10 1075 cll 33 10197 6022 ISBN 978 90 272 5255 5 ISSN 0920 9026 LCCN 2008019875 subkhnemux 9 June 2018 Rubino Carl 2008 12 Zamboangueno Chavacano and the potentive mode in Michaelis Susanne b k Roots of Creole Structures Weighing the contribution of substrates and superstrates Creole Language Library phasaxngkvs Vol 33 Amsterdam John Benjamins Publishing pp 279 299 doi 10 1075 cll 33 15rub ISBN 978 90 272 5255 5 ISSN 0920 9026 subkhnemux 9 June 2018 Steinkruger Patrick O 2007 Notes on Ternateno A Philippine Spanish Creole Journal of Pidgin and Creole Languages 22 2 367 378 doi 10 1075 jpcl 22 2 10ste ISSN 0920 9034 subkhnemux 9 June 2018 Whinnom Keith 1956 Spanish contact vernaculars in the Philippine Islands Hong Kong University Press ISBN 9780608137933 Forman Michael Lawrence 1972 Zamboangueno texts with grammatical analysis A Study of Philippine Creole Spanish PH D Dissertation Cornell University Ithaca NY Cornell University subkhnemux 18 December 2018 Sippola E 2011 12 09 Una gramatica descriptiva del chabacano de Ternate PDF Doctoral dissertation monograph phasasepn University of Helsinki 0138 28255 ISBN 978 952 10 7327 4 Lesho Marivic 2013 The sociophonetics and phonology of the Cavite Chabacano vowel system Ohio State University dissertation phasaxngkvs Columbus OH The Ohio State University subkhnemux 18 December 2018 Zamboangueno Chavacano por Jose Genaro Ruste Yap Aizon Ph D http www evri com media article jsessionid ud7mj8tleegi title Home 7C Zamboanga ChavacanoZamboanga Chavacano 7C by Jose Genaro amp page http www josegenaroyapaizon com amp referring uri location chavacano language 0x398c30 3Bjsessionid 3Dud7mj8tleegi amp referring title Evri lingkesiy aehlngkhxmulxunwikiphiediy saranukrmesri inphasachabakaon Metawiki emthawiki mihnathiekiywkhxngkb Wikimedia Philippines cbk zam wikithxngethiyw mihnngsuxrwmwlisahrb Chavacano An abridged Chavacano dictionary 2011 07 16 thi ewyaebkaemchchin Chavacano Lessons with Audio 2022 01 18 thi ewyaebkaemchchin FilipinoKastila Database of Chavacano academic articles 1883 letter correspondence of Jacinto Juanmarti to German linguist dated 19 November 1883 containing text of chavacano spoken in Cotabato