พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา)

อำมาตย์ตรี พระยาจุฬาราชมนตรี นามเดิม สัน เป็นบุตรพระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา) มีชื่อทางศาสนาว่า มิซซา อาลีระชา เกิดเมื่อ พ.ศ. 2411 เริ่มรับราชการเป็นมหาดเล็กในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เป็นปลัดมีบรรดาศักดิ์เป็นหลวงราชาเศรษฐี เมื่อ พ.ศ. 2432 แล้วเลื่อนเป็นพระราชเศรษฐี ตามลำดับ ต่อมาย้ายไปรับราชการกระทรวงยุติธรรมฝ่ายการเงินแล้วเลื่อนขึ้นเป็นจ่าศาลต่างประเทศ จนวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2454 จึงโปรดเกล้าฯ เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นพระยาจุฬาราชมนตรี เจ้ากรมท่าขวา ถือศักดินา 1400

อำมาตย์ตรี พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา) ต.จ., จ.ช., จ.ม., ร.จ.พ.
จุฬาราชมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 12 มกราคม พ.ศ. 2454 – 27 เมษายน พ.ศ. 2466
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้า	พระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา)
ถัดไป	พระจุฬาราชมนตรี (เกษม อหะหมัดจุฬา)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	พ.ศ. 2411
เสียชีวิต	27 เมษายน พ.ศ. 2466
เชื้อชาติ	ไทย
ศาสนา	อิสลามนิกายชีอะฮ์
คู่สมรส	คุณหญิงถนอม อหะหมัดจุฬา
บุตร	พระจุฬาราชมนตรี (สอน อหะหมัดจุฬา)
บุพการี	พระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา) (บิดา) คุณหญิงแพ อหะหมัดจุฬา (มารดา)

นอกจากนี้ยังเป็นที่ปรึกษาในด้านศาสนาอิสลามถวายพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับพระราชทานนามสกุล "อหะหมัดจุฬา" เมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2456

พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา) ป่วยเป็นไข้ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2466 สิริอายุได้ 53 ปีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ เสด็จมาเป็นประธานในพิธีฝังศพแทนพระองค์ด้วยที่มัสยิดต้นสน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2453 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2463 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)
• พ.ศ. 2461 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย (จ.ม.)
• พ.ศ. 2465 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์, เล่ม 28, ตอน 0 ง, 14 มกราคม ร.ศ. 130, หน้า 2261
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมุรธาธร เรื่อง ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๕, เล่ม 30, ตอน 0 ง, 14 กันยายน พ.ศ. 2456, หน้า 1247
3. ข่าวตาย
4. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า^[], เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๘๘, ๒๗ พฤศจิกายน ๑๒๙
5. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๖๒๕, ๓๐ มกราคม ๒๔๖๓
6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๑๐, ๒ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๑
7. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๓๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๒๑๔, ๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๕

• ภัทระ คาน. สุสานประวัติศาสตร์ 3 สมัย ใน มุสลิมมัสยิดต้นสนกับบรรพชนสามสมัย. กรุงเทพฯ:จิรรัชการพิมพ์. 2544
• เอกราช มูเก็ม. จุฬาราชมนตรี ประวัติผู้นำไทยมุสลิมจากสมัยอยุธยาถึงยุคทักษิณ. กรุงเทพฯ:ร่วมด้วยช่วยกัน. 2549.

ก่อนหน้า		พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน อหะหมัดจุฬา)		ถัดไป
พระยาจุฬาราชมนตรี (สิน อหะหมัดจุฬา)		พระยาจุฬาราชมนตรี คนที่ 11 (12 มกราคม พ.ศ. 2454 — 27 เมษายน พ.ศ. 2466)		พระจุฬาราชมนตรี (เกษม อหะหมัดจุฬา)