Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
นีล บาร์ตเลตต์ (อังกฤษ: Neil Bartlett; 15 กันยายน ค.ศ. 1932 – 5 สิงหาคม ค.ศ. 2008) เป็นนักเคมีที่ศึกษาเกี่ยวกับธาตุฟลูออรีนและสารประกอบของธาตุฟลูออรีน และเป็นที่รู้จักจากการสังเคราะห์สารประกอบของแก๊สมีสกุลได้เป็นคนแรก เขาเคยเป็นอาจารย์ที่และมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์
นีล บาร์ตเลตต์ | |
|---|---|
| เกิด | 15 กันยายน ค.ศ. 1932 นิวคาสเซิลอะพอนไทน์ สหราชอาณาจักร |
| เสียชีวิต | 5 สิงหาคม ค.ศ. 2008 (75 ปี) รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐ |
| สัญชาติ | สหราชอาณาจักร |
| พลเมือง | สหรัฐ |
| ศิษย์เก่า | วิทยาลัยคิงส์ มหาวิทยาลัยเดอรัม (มหาวิทยาลัยนิวคาสเซิลในปัจจุบัน) |
| มีชื่อเสียงจาก | การสังเคราะห์สารประกอบของแก๊สมีสกุลชนิดแรก |
| รางวัล | (1962) (1965) (1968) (1976) (2002) |
| อาชีพทางวิทยาศาสตร์ | |
| สาขา | เคมี |
| สถาบันที่ทำงาน | มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ |
ประวัติ
บาร์ตเลตต์เกิดเมื่อวันที่ 15 กันยายน ค.ศ. 1932 ในเมืองนิวคาสเซิลอะพอนไทน์ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศอังกฤษ สหราชอาณาจักร เขาเริ่มสนใจวิชาเคมีตั้งแต่สมัยเรียนชั้นประถมศึกษาที่โรงเรียนไวยากรณ์ฮีตัน (Heaton Grammar School) จากการทดลองหนึ่งในชั้นเรียนซึ่งเขาสังเคราะห์ผลึกที่ "ก่อตัวอย่างดีและสวยงาม" จากสารประกอบระหว่างสารละลายแอมโมเนียและคอปเปอร์(II) ซัลเฟต ซึ่งในขณะนั้นบาร์ตเลตต์มีอายุเพียง 11 ปี เขาสร้างห้องทดลองที่บ้านของเขาเองโดยใช้สารเคมีและเครื่องแก้วที่หาซื้อได้จากร้านขายเครื่องมืออุปกรณ์ในละแวกบ้าน บาร์ตเลตต์เข้าศึกษาระดับปริญญาที่วิทยาลัยคิงส์ มหาวิทยาลัยเดอรัม (ซึ่งต่อมาแยกตัวออกไปเป็นมหาวิทยาลัยนิวคาสเซิล) บาร์ตเลตต์สำเร็จการศึกษาวิทยาศาสตรบัณฑิตใน ค.ศ. 1954 และดุษฎีบัณฑิตใน ค.ศ. 1958
หลังสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอก บาร์ตเลตต์เข้าทำงานเป็นอาจารย์ที่ในเมืองแวนคูเวอร์ รัฐบริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดา ก่อนจะเลื่อนขึ้นเป็นศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยเดียวกัน ที่บริติชโคลัมเบียนี้เองที่บาร์ตเลตต์ค้นพบว่าแก๊สมีสกุลนั้นสามารถเกิดพันธะเคมีได้ เขาสอนที่บริติชโคลัมเบียก่อนจะย้ายไปที่มหาวิทยาลัยพรินซ์ตันใน ค.ศ. 1966 โดยดำรงตำแหน่งนักวิจัยในควบคู่ไปด้วย ต่อมาใน ค.ศ. 1969 เขาย้ายไปที่มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ (ยูซีเบิร์กลีย์) จนกระทั่งเกษียณอายุใน ค.ศ. 1993 ซึ่งระหว่างที่บาร์ตเลตต์อยู่ที่ยูซีเบิร์กลีย์นั้น เขายังเป็นนักวิจัยที่ระหว่าง ค.ศ. 1969 ถึง ค.ศ. 1999 บาร์ตเลตต์ได้สถานะพลเมืองสหรัฐใน ค.ศ. 2000
นีล บาร์ตเลตต์สมรสกับคริสตินา บาร์ตเลตต์และมีบุตรด้วยกันสี่คน เขาเสียชีวิตเมื่อวันที่ 5 สิงหาคม ค.ศ. 2008 จากภาวะท่อเลือดแดงโป่งพอง
งานวิจัย
ผลงานหลักของบาร์ตเลตต์ได้แก่การศึกษาสมบัติทางเคมีของธาตุฟลูออรีนและสารประกอบของธาตุฟลูออรีน ใน ค.ศ. 1962 บาร์ตเลตต์สังเคราะห์สารประกอบของแก๊สมีสกุลชนิดแรกได้แก่ซีนอนเฮกซะฟลูออโรแพลทิเนต (Xe+[PtF6]−) ซึ่งขัดแย้งกับแนวคิดเดิมที่ว่าแก๊สมีสกุลไม่สามารถเกิดสารประกอบเคมีชนิดใดได้ หลังจากนั้นบาร์ตเลตต์ค้นคว้าต่อและสามารถสังเคราะห์สารประกอบฟลูออไรด์ของซีนอนชนิดอื่น ๆ ได้แก่ซีนอนไดฟลูออไรด์ (XeF2) (XeF4) และ (XeF6) นอกจากนี้เขายังสังเคราะห์สารประกอบของทองคำที่มีเลขออกซิเดชัน +5 ได้เป็นครั้งแรกได้แก่อูนเดคะฟลูออโรซีนอนเฮกซะฟลูออโรออเรต(V) (Xe2F11+AuF6−) โดยใช้สมบัติทางเคมีของซีนอนเฮกซะฟลูออไรด์
การยกย่อง
ใน ค.ศ. 1968 บาร์ตเลตต์ได้รับจาก ใน ค.ศ. 1973 เขาได้รับเลือกเป็นภาคีสมาชิกแห่งราชสมาคม ต่อมาใน ค.ศ. 1976 เขาได้รับรางวัลเวลช์จากการสังเคราะห์สารประกอบของแก๊สมีสกุลซึ่งนำไปสู่งานวิจัยด้านเคมีอนินทรีย์สาขาใหม่ และได้รับเลือกเป็นภาคีสมาชิกใน ค.ศ. 1977 และภาคีสมาชิกชาวต่างชาติของ ใน ค.ศ. 1979 ต่อมาใน ค.ศ. 2002 เขาได้รับรางวัลจากการค้นพบสารประกอบของแก๊สมีสกุล
ใน ค.ศ. 2006 และได้เลือกให้การค้นพบสารประกอบของแก๊สมีสกุลที่มหาวิทยาลัยบริติชโคลัมเบียเป็นหมุดหมายที่สำคัญทางประวัติศาสตร์วิชาเคมีแห่งชาติ (National Historic Chemical Landmarks) ว่าเป็น "พื้นฐานความเข้าใจทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับพันธะเคมี"
บาร์ตเลตต์ได้รับเสนอชื่อเข้ารับรางวัลโนเบลสาขาเคมีตั้งแต่ ค.ศ. 1963 จนถึง ค.ศ. 1966 แต่ไม่เคยได้รับรางวัล
อ้างอิง
- "Neil Bartlett and the Reactive Noble Gases". . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 มกราคม 2013. สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2012.
- Jolly, William L. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 กรกฎาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2014.
- (PDF). Newcastle University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 5 July 2010. สืบค้นเมื่อ 7 October 2010.
- Henderson, Project Editor, Andrea Kovacs (2009). American Men & Women of Science – 26th Edition. Farmington Hills, MI: Gale. p. 397. ISBN .
{{}}:|last=มีชื่อเรียกทั่วไป ((help)) - Barnes, Michael (8 December 2008). "Neil Bartlett, emeritus professor of chemistry, dies at 75". Neil Bartlett, emeritus professor of chemistry, dies at 75. UC Berkeley News. สืบค้นเมื่อ 12 July 2014.
- Bartlett, Neil (1962). "Xenon hexafluoroplatinate(V) Xe+[PtF6]−". . 1962 (6): 218. doi:10.1039/PS9620000197.
- Hargittai, Istvan (2009). "Neil Bartlett and the first noble-gas compound" (PDF). Structural Chemistry. 20 (December): 953–959. doi:10.1007/s11224-009-9526-9. S2CID 94962566. สืบค้นเมื่อ 27 August 2018.
- Bartlett, Neil (2000). Forty Years of Fluorine Chemistry: King's College, Newcastle, The University of British Columbia, Princeton University, and The University of California at Berkeley. University of Manchester Institute of Science and Technology.
- Banks, R. E. (2000). Fluorine Chemistry at the Millennium: Fascinated by Fluorine. Elsevier Science. p. 60. ISBN .
- "Book of Members, 1780–2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. สืบค้นเมื่อ 19 May 2011.
- https://old.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=13013 2022-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Nobel Prize nomination database
แหล่งข้อมูลอื่น
- Christe, Karl O. (2008). "Obituary: Neil Bartlett (1932–2008)". Nature. 455 (7210): 182. Bibcode:2008Natur.455..182C. doi:10.1038/455182a. PMID 18784717. S2CID 4416768.
- . University of California, Berkeley. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 กันยายน 2009.
- . Michigan State University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-05. สืบค้นเมื่อ 2021-12-26.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
nil barteltt xngkvs Neil Bartlett 15 knyayn kh s 1932 5 singhakhm kh s 2008 epnnkekhmithisuksaekiywkbthatufluxxrinaelasarprakxbkhxngthatufluxxrin aelaepnthiruckcakkarsngekhraahsarprakxbkhxngaeksmiskulidepnkhnaerk ekhaekhyepnxacarythiaelamhawithyalyaekhlifxreniy ebirkliynil bartelttekid15 knyayn kh s 1932 1932 09 15 niwkhasesilxaphxnithn shrachxanackresiychiwit5 singhakhm kh s 2008 2008 08 05 75 pi rthaekhlifxreniy shrthsychatishrachxanackrphlemuxngshrthsisyekawithyalykhings mhawithyalyedxrm mhawithyalyniwkhasesilinpccubn michuxesiyngcakkarsngekhraahsarprakxbkhxngaeksmiskulchnidaerkrangwl 1962 1965 1968 1976 2002 xachiphthangwithyasastrsakhaekhmisthabnthithanganmhawithyalyphrinstn mhawithyalyaekhlifxreniy ebirkliyprawtibartelttekidemuxwnthi 15 knyayn kh s 1932 inemuxngniwkhasesilxaphxnithn thangphakhtawnxxkechiyngehnuxkhxngpraethsxngkvs shrachxanackr ekhaerimsnicwichaekhmitngaetsmyeriynchnprathmsuksathiorngeriyniwyakrnhitn Heaton Grammar School cakkarthdlxnghnunginchneriynsungekhasngekhraahphlukthi kxtwxyangdiaelaswyngam caksarprakxbrahwangsarlalayaexmomeniyaelakhxpepxr II sleft sunginkhnannbartelttmixayuephiyng 11 pi ekhasranghxngthdlxngthibankhxngekhaexngodyichsarekhmiaelaekhruxngaekwthihasuxidcakrankhayekhruxngmuxxupkrninlaaewkban bartelttekhasuksaradbpriyyathiwithyalykhings mhawithyalyedxrm sungtxmaaeyktwxxkipepnmhawithyalyniwkhasesil bartelttsaerckarsuksawithyasastrbnthitin kh s 1954 aeladusdibnthitin kh s 1958 hlngsaerckarsuksaradbpriyyaexk bartelttekhathanganepnxacarythiinemuxngaewnkhuewxr rthbritichokhlmebiy praethsaekhnada kxncaeluxnkhunepnsastracarythimhawithyalyediywkn thibritichokhlmebiyniexngthibartelttkhnphbwaaeksmiskulnnsamarthekidphnthaekhmiid ekhasxnthibritichokhlmebiykxncayayipthimhawithyalyphrinstnin kh s 1966 odydarngtaaehnngnkwicyinkhwbkhuipdwy txmain kh s 1969 ekhayayipthimhawithyalyaekhlifxreniy ebirkliy yusiebirkliy cnkrathngeksiynxayuin kh s 1993 sungrahwangthibartelttxyuthiyusiebirkliynn ekhayngepnnkwicythirahwang kh s 1969 thung kh s 1999 bartelttidsthanaphlemuxngshrthin kh s 2000 nil bartelttsmrskbkhristina bartelttaelamibutrdwyknsikhn ekhaesiychiwitemuxwnthi 5 singhakhm kh s 2008 cakphawathxeluxdaedngopngphxngnganwicyphlnganhlkkhxngbartelttidaekkarsuksasmbtithangekhmikhxngthatufluxxrinaelasarprakxbkhxngthatufluxxrin in kh s 1962 bartelttsngekhraahsarprakxbkhxngaeksmiskulchnidaerkidaeksinxnehksafluxxoraephlthient Xe PtF6 sungkhdaeyngkbaenwkhidedimthiwaaeksmiskulimsamarthekidsarprakxbekhmichnididid hlngcaknnbartelttkhnkhwatxaelasamarthsngekhraahsarprakxbfluxxirdkhxngsinxnchnidxun idaeksinxnidfluxxird XeF2 XeF4 aela XeF6 nxkcakniekhayngsngekhraahsarprakxbkhxngthxngkhathimielkhxxksiedchn 5 idepnkhrngaerkidaekxunedkhafluxxorsinxnehksafluxxorxxert V Xe2F11 AuF6 odyichsmbtithangekhmikhxngsinxnehksafluxxirdkarykyxngin kh s 1968 bartelttidrbcak in kh s 1973 ekhaidrbeluxkepnphakhismachikaehngrachsmakhm txmain kh s 1976 ekhaidrbrangwlewlchcakkarsngekhraahsarprakxbkhxngaeksmiskulsungnaipsunganwicydanekhmixninthriysakhaihm aelaidrbeluxkepnphakhismachikin kh s 1977 aelaphakhismachikchawtangchatikhxng in kh s 1979 txmain kh s 2002 ekhaidrbrangwlcakkarkhnphbsarprakxbkhxngaeksmiskul in kh s 2006 aelaideluxkihkarkhnphbsarprakxbkhxngaeksmiskulthimhawithyalybritichokhlmebiyepnhmudhmaythisakhythangprawtisastrwichaekhmiaehngchati National Historic Chemical Landmarks waepn phunthankhwamekhaicthangwithyasastrekiywkbphnthaekhmi bartelttidrbesnxchuxekharbrangwloneblsakhaekhmitngaet kh s 1963 cnthung kh s 1966 aetimekhyidrbrangwlxangxing Neil Bartlett and the Reactive Noble Gases khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 12 mkrakhm 2013 subkhnemux 5 mithunayn 2012 Jolly William L khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 17 krkdakhm 2013 subkhnemux 12 krkdakhm 2014 PDF Newcastle University khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 5 July 2010 subkhnemux 7 October 2010 Henderson Project Editor Andrea Kovacs 2009 American Men amp Women of Science 26th Edition Farmington Hills MI Gale p 397 ISBN 978 1 4144 3301 1 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a last michuxeriykthwip help Barnes Michael 8 December 2008 Neil Bartlett emeritus professor of chemistry dies at 75 Neil Bartlett emeritus professor of chemistry dies at 75 UC Berkeley News subkhnemux 12 July 2014 Bartlett Neil 1962 Xenon hexafluoroplatinate V Xe PtF6 1962 6 218 doi 10 1039 PS9620000197 Hargittai Istvan 2009 Neil Bartlett and the first noble gas compound PDF Structural Chemistry 20 December 953 959 doi 10 1007 s11224 009 9526 9 S2CID 94962566 subkhnemux 27 August 2018 Bartlett Neil 2000 Forty Years of Fluorine Chemistry King s College Newcastle The University of British Columbia Princeton University and The University of California at Berkeley University of Manchester Institute of Science and Technology Banks R E 2000 Fluorine Chemistry at the Millennium Fascinated by Fluorine Elsevier Science p 60 ISBN 978 0 08 043405 6 Book of Members 1780 2010 Chapter B PDF American Academy of Arts and Sciences subkhnemux 19 May 2011 https old nobelprize org nomination archive show people php id 13013 2022 04 15 thi ewyaebkaemchchin Nobel Prize nomination databaseaehlngkhxmulxunChriste Karl O 2008 Obituary Neil Bartlett 1932 2008 Nature 455 7210 182 Bibcode 2008Natur 455 182C doi 10 1038 455182a PMID 18784717 S2CID 4416768 University of California Berkeley khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 23 knyayn 2009 Michigan State University khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 02 05 subkhnemux 2021 12 26