Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
จู๋ชูจี้เหนียน (จีน: 竹書紀年; พินอิน: Zhúshū Jìnián; "หนังสือไม้ไผ่รายปี") หรือ จี๋จ่งจี้เหนียน (จีน: 汲冢紀年; พินอิน: Jí Zhǒng Jìnián; "หนังสือรายปีแห่งเนินจี๋") เป็นพงศาวดารจีนโบราณ ตั้งต้นด้วยยุคสมัยปรัมปราของจักรพรรดิเหลือง (黃帝) ยาวมาจนถึง 299 ปีก่อนคริสตกาล โดยเนื้อหาช่วงหลังมุ่งเน้นที่ประวัติของ (魏国) ในช่วงรณรัฐ (戰國) เอกสารนี้จึงว่าด้วยยุคสมัยใกล้เคียงกับในหนังสือ ฉื่อจี้ (史記) ที่ซือหม่า เชียน (司馬遷) เขียนขึ้นเมื่อ 91 ปีก่อนคริสตกาล
ต้นฉบับเชื่อว่าสูญหายไปในช่วงราชวงศ์ซ่ง (宋朝) ส่วนเนื้อความที่ปรากฏในปัจจุบันนั้นมีอยู่ไม่สมบูรณ์ และนักประวัติศาสตร์เชื่อกันอย่างกว้างขวางว่าเป็นของปลอม เพราะมีหลายส่วนขัดแย้งกับเอกสารที่เก่าแก่กว่า แต่นักประวัติศาสตร์บางคนก็แย้งว่าเนื้อหาบางส่วนไม่ผ่านการแต่งเติมแก้ไขและเชื่อถือได้
ประวัติ
เอกสารต้นฉบับฝังไว้กับพระศพของ (魏襄王) แห่ง ซึ่งสวรรคตเมื่อ 296 ปีก่อนคริสตกาล และค้นพบในราว 600 ปีต่อมาเมื่อ ค.ศ. 281 ตรงกับช่วง (晋朝) ดังนั้น เอกสารนี้จึงไม่ถูกทำลายไปในคราวที่ฉินฉื่อหฺวังตี้ (秦始皇帝) รับสั่งให้เผาหนังสือเมื่อ 213 ปีก่อนคริสตกาล
เอกสารอื่นที่พบในสุสานเดียวกัน มี (國語), อี้จิง (易經), และ (穆天子傳) เป็นต้น
ผู้รวบรวมและคัดลอกเอกสารนี้เป็นราชบัณฑิต เนื้อหาเขียนไว้บนม้วนไม้ไผ่ที่เรียก "เจี่ยนตู๋" (简牍) ทำให้ได้ชื่อว่า จู๋ชูจี้เหนียน อันแปลว่า "หนังสือไม้ไผ่รายปี" ขุนนางนาม (杜預) ได้เห็นต้นฉบับ ระบุว่า เนื้อหาเริ่มต้นด้วยราชวงศ์เซี่ย (夏朝) และใช้ปฏิทินโบราณก่อนสมัยราชวงศ์ฮั่นหลายแบบ แต่ต่อมาร่ำลือกันว่า เนื้อหาเริ่มด้วยยุคสมัยของจักรพรรดิเหลือง ประกอบด้วยม้วนไม้ไผ่สิบสามม้วน ซึ่งภายหลังได้สูญหายไปในช่วงราชวงศ์ซ่ง ส่วนเอกสารสมัยราชวงศ์ซ่งชื่อ (宋史) ซึ่งเขียนเมื่อ ค.ศ. 1345 ระบุว่า ม้วนไม้ไผ่มีสามม้วน
ฉบับที่ปรากฏในปัจจุบันประกอบด้วยม้วนไม้ไผ่สองม้วน ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปลายคริสต์ศตวรรษที่ 16 ม้วนแรกเริ่มต้นด้วยข้อความบรรยายย่อ ๆ เกี่ยวกับพระเจ้าแผ่นดินสมัยก่อนมีราชวงศ์ ตั้งต้นด้วยจักรพรรดิเหลือง ตามมาด้วยเรื่องราชวงศ์เซี่ยและราชวงศ์ชาง (商朝) และมีข้อความบรรยายยาว ๆ เกี่ยวกับลางร้ายต่าง ๆ แทรกอยู่เป็นระยะ ๆ ซึ่งเป็นเนื้อหาอย่างเดียวกับในหนังสือ ซ่งฉือ ส่วนม้วนที่สองมีเนื้อหาพิสดารมากขึ้น ว่าด้วยราชวงศ์โจวตะวันตก (西周朝), รัฐจิ้น (晋国), และรัฐเว่ย์ โดยไม่มีคำบรรยายเกี่ยวกับลางร้ายเหมือนในม้วนแรก ฉบับดังกล่าวนี้ใช้ปฏิทินแบบกานจือ (干支) ซึ่งเริ่มใช้ในราชวงศ์ฮั่น แต่มีข้อความขัดแย้งกับเอกสารสมัยก่อนหน้านี้หลายประการ ทำให้นักประวัติศาสตร์แต่เดิมมา เช่น (錢大昕) แห่งราชวงศ์ชิง (清朝) และ (新城新蔵) แห่งมหาวิทยาลัยเกียวโต เชื่อว่า ฉบับนี้เป็นของปลอม และปัจจุบันก็ยังเชื่อกันอย่างกว้างขวางว่า เป็นของปลอม แต่นักประวัติศาสตร์ตะวันตกบางคน เช่น (David Shepherd Nivison) และ (Edward L. Shaughnessy) แย้งว่า เนื้อความบางส่วนคัดลอกจากต้นฉบับมาอย่างเที่ยงตรง ปราศจากการแก้ไขเพิ่มเติม
มีนักประวัติศาสตร์บางคน เช่น (王國維) แห่งราชวงศ์ชิง พยายามกระเทาะเอาเนื้อความส่วนที่เชื่อว่าไม่ผ่านการแต่งเติมออกมา เรียกว่า "เนื้อความเก่า" (古本) โดยเทียบกับเอกสารสมัยก่อนราชวงศ์ซ่ง
อ้างอิง
- Knechtges (2014), p. 2343.
- Keightley (1978), p. 424.
- Barnard (1993), pp. 50–69.
- Shaughnessy (1986).
- Keightley (1978), p. 423.
- Nivison (1993), pp. 40–41.
- Shaughnessy (2006), p. 193.
- Nivison (1993), pp. 41, 44.
- Shaughnessy (2006), pp. 193–194.
- Nivison (1993), p. 40.
- Nivison (1993), pp. 39, 42–43.
- Keightley (1978), pp. 423–424.
- Shaughnessy (2006), p. 209.
บรรณานุกรม
- Barnard, Noel (1993), (PDF), East Asian History, 6: 47–74, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-03, สืบค้นเมื่อ 2013-05-03.
- (1978), "The Bamboo Annals and Shang-Chou Chronology", Harvard Journal of Asiatic Studies, 38 (2): 423–438, doi:10.2307/2718906, JSTOR 2718906.
- (2014). "Zhushu jinian 竹書紀年 (Bamboo Annals)". ใน Knechtges, David R.; Chang, Taiping (บ.ก.). Ancient and Early Medieval Chinese Literature: A Reference Guide, Part Four. Leiden: Brill. pp. 2342–48. ISBN .
- (1993), "Chu shu chi nien 竹書紀年", ใน Loewe, Michael (บ.ก.), Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide, Berkeley: Society for the Study of Early China, pp. 39–47, ISBN .
- (1986), "On The Authenticity of the Bamboo Annals", Harvard Journal of Asiatic Studies, 46 (1): 149–180, doi:10.2307/2719078, JSTOR 2719078. reprinted in Shaughnessy, Edward L. (1997). Before Confucius. Studies in the Creation of the Chinese Classics. Ithaca: SUNY Press. pp. 69–101. ISBN .
- —— (2006), "The Editing and Editions of the Bamboo Annals", Rewriting Early Chinese Texts, Albany: State University of New York Press, pp. 185ff, ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- ฉบับภาษาจีน – โครงการเอกสารจีน
- ฉบับแปลเป็นภาษาอังกฤษ – (1865). "The Annals of the Bamboo Books", in "Prolegomena", The Chinese Classics, volume 3, part 1, pp. 105–188. Rpt. (1960) Hong Kong: Hong Kong University Press.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
cuchuciehniyn cin 竹書紀年 phinxin Zhushu Jinian hnngsuximiphraypi hrux cicngciehniyn cin 汲冢紀年 phinxin Ji Zhǒng Jinian hnngsuxraypiaehngeninci epnphngsawdarcinobran tngtndwyyukhsmyprmprakhxngckrphrrdiehluxng 黃帝 yawmacnthung 299 pikxnkhristkal odyenuxhachwnghlngmungennthiprawtikhxng 魏国 inchwngrnrth 戰國 exksarnicungwadwyyukhsmyiklekhiyngkbinhnngsux chuxci 史記 thisuxhma echiyn 司馬遷 ekhiynkhunemux 91 pikxnkhristkal tnchbbechuxwasuyhayipinchwngrachwngssng 宋朝 swnenuxkhwamthipraktinpccubnnnmixyuimsmburn aelankprawtisastrechuxknxyangkwangkhwangwaepnkhxngplxm ephraamihlayswnkhdaeyngkbexksarthiekaaekkwa aetnkprawtisastrbangkhnkaeyngwaenuxhabangswnimphankaraetngetimaekikhaelaechuxthuxidprawtiexksartnchbbfngiwkbphrasphkhxng 魏襄王 aehng sungswrrkhtemux 296 pikxnkhristkal aelakhnphbinraw 600 pitxmaemux kh s 281 trngkbchwng 晋朝 dngnn exksarnicungimthukthalayipinkhrawthichinchuxh wngti 秦始皇帝 rbsngihephahnngsuxemux 213 pikxnkhristkal exksarxunthiphbinsusanediywkn mi 國語 xicing 易經 aela 穆天子傳 epntn phurwbrwmaelakhdlxkexksarniepnrachbnthit enuxhaekhiyniwbnmwnimiphthieriyk eciyntu 简牍 thaihidchuxwa cuchuciehniyn xnaeplwa hnngsuximiphraypi khunnangnam 杜預 idehntnchbb rabuwa enuxhaerimtndwyrachwngsesiy 夏朝 aelaichptithinobrankxnsmyrachwngshnhlayaebb aettxmaraluxknwa enuxhaerimdwyyukhsmykhxngckrphrrdiehluxng prakxbdwymwnimiphsibsammwn sungphayhlngidsuyhayipinchwngrachwngssng swnexksarsmyrachwngssngchux 宋史 sungekhiynemux kh s 1345 rabuwa mwnimiphmisammwn chbbthipraktinpccubnprakxbdwymwnimiphsxngmwn tiphimphkhrngaerkemuxplaykhriststwrrsthi 16 mwnaerkerimtndwykhxkhwambrryayyx ekiywkbphraecaaephndinsmykxnmirachwngs tngtndwyckrphrrdiehluxng tammadwyeruxngrachwngsesiyaelarachwngschang 商朝 aelamikhxkhwambrryayyaw ekiywkblangraytang aethrkxyuepnraya sungepnenuxhaxyangediywkbinhnngsux sngchux swnmwnthisxngmienuxhaphisdarmakkhun wadwyrachwngsocwtawntk 西周朝 rthcin 晋国 aelarthewy odyimmikhabrryayekiywkblangrayehmuxninmwnaerk chbbdngklawniichptithinaebbkancux 干支 sungerimichinrachwngshn aetmikhxkhwamkhdaeyngkbexksarsmykxnhnanihlayprakar thaihnkprawtisastraetedimma echn 錢大昕 aehngrachwngsching 清朝 aela 新城新蔵 aehngmhawithyalyekiywot echuxwa chbbniepnkhxngplxm aelapccubnkyngechuxknxyangkwangkhwangwa epnkhxngplxm aetnkprawtisastrtawntkbangkhn echn David Shepherd Nivison aela Edward L Shaughnessy aeyngwa enuxkhwambangswnkhdlxkcaktnchbbmaxyangethiyngtrng prascakkaraekikhephimetim minkprawtisastrbangkhn echn 王國維 aehngrachwngsching phyayamkraethaaexaenuxkhwamswnthiechuxwaimphankaraetngetimxxkma eriykwa enuxkhwameka 古本 odyethiybkbexksarsmykxnrachwngssngxangxingKnechtges 2014 p 2343 Keightley 1978 p 424 Barnard 1993 pp 50 69 Shaughnessy 1986 Keightley 1978 p 423 Nivison 1993 pp 40 41 Shaughnessy 2006 p 193 Nivison 1993 pp 41 44 Shaughnessy 2006 pp 193 194 Nivison 1993 p 40 Nivison 1993 pp 39 42 43 Keightley 1978 pp 423 424 Shaughnessy 2006 p 209 brrnanukrmBarnard Noel 1993 PDF East Asian History 6 47 74 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 03 03 subkhnemux 2013 05 03 1978 The Bamboo Annals and Shang Chou Chronology Harvard Journal of Asiatic Studies 38 2 423 438 doi 10 2307 2718906 JSTOR 2718906 2014 Zhushu jinian 竹書紀年 Bamboo Annals in Knechtges David R Chang Taiping b k Ancient and Early Medieval Chinese Literature A Reference Guide Part Four Leiden Brill pp 2342 48 ISBN 978 90 04 27217 0 1993 Chu shu chi nien 竹書紀年 in Loewe Michael b k Early Chinese Texts A Bibliographical Guide Berkeley Society for the Study of Early China pp 39 47 ISBN 1 55729 043 1 1986 On The Authenticity of the Bamboo Annals Harvard Journal of Asiatic Studies 46 1 149 180 doi 10 2307 2719078 JSTOR 2719078 reprinted in Shaughnessy Edward L 1997 Before Confucius Studies in the Creation of the Chinese Classics Ithaca SUNY Press pp 69 101 ISBN 0 7914 3378 1 2006 The Editing and Editions of the Bamboo Annals Rewriting Early Chinese Texts Albany State University of New York Press pp 185ff ISBN 978 0 7914 6644 5 aehlngkhxmulxunchbbphasacin okhrngkarexksarcin chbbaeplepnphasaxngkvs 1865 The Annals of the Bamboo Books in Prolegomena The Chinese Classics volume 3 part 1 pp 105 188 Rpt 1960 Hong Kong Hong Kong University Press