Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ความสมเหตุสมผลเชิงสถิติของข้อสรุป (อังกฤษ: Statistical conclusion validity) เป็นระดับที่ข้อสรุปเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่าง ๆ จากข้อมูล เป็นข้อสรุปที่ถูกต้องหรือว่า "สมเหตุผล" ตอนต้น ๆ คำนี้เคยใช้เกี่ยวกับการสรุปทางสถิติที่ถูกต้องสำหรับความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่าง ๆ แต่ปัจจุบันมักจะใช้กับข้อสรุปที่ "สมควร" "เหมาะสม" หรือ "มีเหตุผล" อาศัยข้อมูลไม่ว่าจะเป็นเชิงสถิติ เชิงปริมาณ หรือเชิงคุณภาพ หลัก ๆ แล้ว งานศึกษาสามารถผิดพลาดได้สองอย่างคือ
- ความผิดพลาดชนิดที่ 1 เป็นการพบสหสัมพันธ์หรือความแตกต่างที่ไม่มีจริง ๆ
- ความผิดพลาดชนิดที่ 2 เป็นการไม่พบสหสัมพันธ์หรือความแตกต่างที่มีจริง ๆ
ความสมเหตุผลชนิดนี้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับคุณลักษณะของงานที่ทำให้ความผิดพลาดเหล่านี้มีโอกาสน้อยลง รวมทั้งการเลือกตัวอย่างที่สมควร การทดสอบทางสถิติที่สมควร และการวัดค่าต่าง ๆ ที่เชื่อถือได้
ความเสี่ยง
ความเสี่ยงที่สามัญที่สุดต่อความสมเหตุสมผลชนิดนี้ คือ
กำลังทางสถิติไม่พอ
กำลังทางสถิติ (Statistical power) เป็นความน่าจะเป็นที่การทดลองจะสามารถปฏิเสธสมมติฐานว่าง (คือสมมติฐานว่าตัวแปรอิสระที่ทดลองไม่มีผลต่อตัวแปรตาม) เมื่อมันไม่จริง (คือปฏิเสธความผิดพลาดชนิดที่ 2) ดังนั้น การทดลองที่มีกำลังทางสถิติต่ำ จะมีโอกาสสูงกว่าที่จะยอมรับสมมติฐานว่างโดยไม่เป็นจริง ซึ่งเป็นความผิดพลาดชนิดที่ 2 แล้วสรุปว่าไม่มีผลแม้ว่าความจริงจะมี (คือมีความแปรปรวนร่วมเกี่ยวระหว่างเหตุกับผลจริง ๆ) เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อขนาดตัวอย่าง (sample size) ของงานน้อยเกินไปเทียบกับปัจจัยอย่างอื่น ๆ (เช่นมีผลต่างที่น้อย มีความแตกต่างกันมากในระหว่างกลุ่มประชากร มีการวัดที่เชื่อถือไม่ได้)
การฝ่าฝืนข้อสมมุติของการทดสอบทางสถิติ
การทดสอบทางสถิติโดยมาก (โดยเฉพาะสถิติเชิงอนุมาน) มักจะมีข้อสมมุติเกี่ยวกับข้อมูล ที่ทำให้การวิเคราะห์ทางสถิติสมควรในการตรวจสอบสมมติฐาน การฝ่าฝืนข้อสมมุติเหล่านั้น (คือข้อมูลที่ได้ทำให้ไม่สมควรจะใช้วิธีการทางสถิตินั้น) อาจจะนำไปสู่การอนุมานเชิงสถิติที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างเหตุกับผล ซึ่งขึ้นอยู่กับความทนทาน (robustness) ของการทดสอบทางสถิติว่าจะไวต่อการฝ่าฝืนข้อสมมุติเท่าไร ดังนั้น การฝ่าฝืนข้อสมมุติของการทดสอบทางสถิติ อาจจะทำให้มีโอกาสมากขึ้นในการเกิดความผิดพลาดชนิดที่ 1 และ 2
ปัญหาความผิดพลาดคลาดเคลื่อน
การทดสอบสมมติฐานแต่ละอย่างจะเสี่ยงต่อความผิดพลาดชนิดที่ 1 ในอัตราที่แน่นอน ที่เรียกว่าอัตราความผิดพลาดคลาดเคลื่อน (error rate) ถ้านักวิจัยสืบหาในข้อมูลโดยทดสอบสมมติฐานต่าง ๆ หลายอย่างเพื่อที่จะหาผลต่างที่มีนัยสำคัญ ก็จะทำให้อัตราความผิดพลาดคลาดเคลื่อนสูงขึ้น นักวิจัยยิ่งหาผลต่างโดยวิธีนี้เท่าไร โอกาสที่จะได้ความผิดพลาดชนิดที่ 1 และการอนุมานผิด ๆ ว่าตัวแปรมีความสัมพันธ์ ก็จะมีมากขึ้นเท่านั้น
การวัดที่ไม่น่าเชื่อถือ
ถ้าวัดตัวแปรต่าง ๆ โดยวิธีที่ไม่น่าเชื่อถือ (คือ การวัดผิดพลาดสูง) ก็อาจจะนำไปสู่ข้อสรุปที่ผิด ๆ
การจำกัดพิสัย
การจำกัดพิสัย ไม่ว่าจะเป็นแบบพื้นหรือเพดาน (คือจัดค่าที่สูงเกินขีดหรือต่ำเกินขีดให้เป็นค่าวัดเดียวกันทั้งหมด) หรือที่เกิดจากอคติที่เกิดจากการเลือกตัวอย่าง (selection bias) จะลดกำลังของการทดลองและเพิ่มโอกาสให้เกิดความผิดพลาดชนิดที่ 2 มากขึ้น ซึ่งเป็นเพราะว่า ระดับสหสัมพันธ์จะอ่อนลงเพราะค่าความต่างลดลง
ความต่าง ๆ กันของตัวอย่าง
ความต่าง ๆ กันในระดับที่สูงขึ้นของผู้ร่วมการทดลองอาจจะมีผลต่อการตีความผลที่ได้โดยเพิ่มความแปรปรวน (variance) ของผล หรือซ่อนความสัมพันธ์จริง
ความเสี่ยงต่อความสมเหตุสมผลภายใน
ปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ที่มีผลต่อความสมเหตุสมผลภายใน (internal validity) ของงานวิจัยอาจจะทำให้ได้ผลที่มีอคติ และมีผลต่อความสมเหตุผลเชิงสถิติของข้อสรุป ปัจจัยเสี่ยงเช่น วิธีการรักษาบำบัดที่เชื่อถือไม่ได้ (คือไม่สม่ำเสมอไม่มีมาตรฐาน) หรือความล้มเหลวในการควบคุมตัวแปรอื่น ๆ ที่ไม่ได้เป็นประเด็นการทดลอง (extraneous variable)
ดูเพิ่ม
- ความสมเหตุสมผลภายนอก (External validity)
- ความสมเหตุสมผลภายใน (Internal validity)
เชิงอรรถและอ้างอิง
- Cozby, Paul, C. (2009). Methods in behavioral research (10th ed.). Boston: McGraw-Hill Higher Education.
- Cohen, R. J.; Swerdlik, M. E. (2004). Psychological testing and assessment (6th edition). Sydney: McGraw-Hill.
- Cook, T. D.; Campbell, D. T.; Day, A. (1979). Quasi-experimentation: Design & analysis issues for field settings. Houghton Mifflin Boston.
- Shadish, W.; Cook, T. D.; Campbell, D. T. (2006). Experimental and quasi-experimental designs for generalized causal inference. Houghton Mifflin.
- Sackett, P.R.; Lievens, F.; Berry, C.M.; Landers, R.N. (2007). "A Cautionary Note on the Effects of Range Restriction on Predictor Intercorrelations" (PDF). Journal of Applied Psychology. 92 (2): 538–544. doi:10.1037/0021-9010.92.2.538.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
khwamsmehtusmphlechingsthitikhxngkhxsrup xngkvs Statistical conclusion validity epnradbthikhxsruperuxngkhwamsmphnthrahwangtwaeprtang cakkhxmul epnkhxsrupthithuktxnghruxwa smehtuphl txntn khaniekhyichekiywkbkarsrupthangsthitithithuktxngsahrbkhwamsmphnthrahwangtwaeprtang aetpccubnmkcaichkbkhxsrupthi smkhwr ehmaasm hrux miehtuphl xasykhxmulimwacaepnechingsthiti echingpriman hruxechingkhunphaph hlk aelw ngansuksasamarthphidphladidsxngxyangkhux khwamphidphladchnidthi 1 epnkarphbshsmphnthhruxkhwamaetktangthiimmicring khwamphidphladchnidthi 2 epnkarimphbshsmphnthhruxkhwamaetktangthimicring khwamsmehtuphlchnidni epneruxngekiywkbkhunlksnakhxngnganthithaihkhwamphidphladehlanimioxkasnxylng rwmthngkareluxktwxyangthismkhwr karthdsxbthangsthitithismkhwr aelakarwdkhatang thiechuxthuxidkhwamesiyngkhwamesiyngthisamythisudtxkhwamsmehtusmphlchnidni khux kalngthangsthitiimphx kalngthangsthiti Statistical power epnkhwamnacaepnthikarthdlxngcasamarthptiesthsmmtithanwang khuxsmmtithanwatwaeprxisrathithdlxngimmiphltxtwaeprtam emuxmnimcring khuxptiesthkhwamphidphladchnidthi 2 dngnn karthdlxngthimikalngthangsthitita camioxkassungkwathicayxmrbsmmtithanwangodyimepncring sungepnkhwamphidphladchnidthi 2 aelwsrupwaimmiphlaemwakhwamcringcami khuxmikhwamaeprprwnrwmekiywrahwangehtukbphlcring epnehtukarnthiekidkhunemuxkhnadtwxyang sample size khxngngannxyekinipethiybkbpccyxyangxun echnmiphltangthinxy mikhwamaetktangknmakinrahwangklumprachakr mikarwdthiechuxthuximid karfafunkhxsmmutikhxngkarthdsxbthangsthiti karthdsxbthangsthitiodymak odyechphaasthitiechingxnuman mkcamikhxsmmutiekiywkbkhxmul thithaihkarwiekhraahthangsthitismkhwrinkartrwcsxbsmmtithan karfafunkhxsmmutiehlann khuxkhxmulthiidthaihimsmkhwrcaichwithikarthangsthitinn xaccanaipsukarxnumanechingsthitithiimthuktxngekiywkbkhwamsmphnthrahwangehtukbphl sungkhunxyukbkhwamthnthan robustness khxngkarthdsxbthangsthitiwacaiwtxkarfafunkhxsmmutiethair dngnn karfafunkhxsmmutikhxngkarthdsxbthangsthiti xaccathaihmioxkasmakkhuninkarekidkhwamphidphladchnidthi 1 aela 2 pyhakhwamphidphladkhladekhluxn karthdsxbsmmtithanaetlaxyangcaesiyngtxkhwamphidphladchnidthi 1 inxtrathiaennxn thieriykwaxtrakhwamphidphladkhladekhluxn error rate thankwicysubhainkhxmulodythdsxbsmmtithantang hlayxyangephuxthicahaphltangthiminysakhy kcathaihxtrakhwamphidphladkhladekhluxnsungkhun nkwicyyinghaphltangodywithiniethair oxkasthicaidkhwamphidphladchnidthi 1 aelakarxnumanphid watwaeprmikhwamsmphnth kcamimakkhunethann karwdthiimnaechuxthux thawdtwaeprtang odywithithiimnaechuxthux khux karwdphidphladsung kxaccanaipsukhxsrupthiphid karcakdphisy karcakdphisy imwacaepnaebbphunhruxephdan khuxcdkhathisungekinkhidhruxtaekinkhidihepnkhawdediywknthnghmd hruxthiekidcakxkhtithiekidcakkareluxktwxyang selection bias caldkalngkhxngkarthdlxngaelaephimoxkasihekidkhwamphidphladchnidthi 2 makkhun sungepnephraawa radbshsmphnthcaxxnlngephraakhakhwamtangldlng khwamtang knkhxngtwxyang khwamtang kninradbthisungkhunkhxngphurwmkarthdlxngxaccamiphltxkartikhwamphlthiidodyephimkhwamaeprprwn variance khxngphl hruxsxnkhwamsmphnthcring khwamesiyngtxkhwamsmehtusmphlphayin pccyesiyngtang thimiphltxkhwamsmehtusmphlphayin internal validity khxngnganwicyxaccathaihidphlthimixkhti aelamiphltxkhwamsmehtuphlechingsthitikhxngkhxsrup pccyesiyngechn withikarrksababdthiechuxthuximid khuximsmaesmximmimatrthan hruxkhwamlmehlwinkarkhwbkhumtwaeprxun thiimidepnpraednkarthdlxng extraneous variable duephimkhwamsmehtusmphlphaynxk External validity khwamsmehtusmphlphayin Internal validity echingxrrthaelaxangxingCozby Paul C 2009 Methods in behavioral research 10th ed Boston McGraw Hill Higher Education Cohen R J Swerdlik M E 2004 Psychological testing and assessment 6th edition Sydney McGraw Hill Cook T D Campbell D T Day A 1979 Quasi experimentation Design amp analysis issues for field settings Houghton Mifflin Boston Shadish W Cook T D Campbell D T 2006 Experimental and quasi experimental designs for generalized causal inference Houghton Mifflin Sackett P R Lievens F Berry C M Landers R N 2007 A Cautionary Note on the Effects of Range Restriction on Predictor Intercorrelations PDF Journal of Applied Psychology 92 2 538 544 doi 10 1037 0021 9010 92 2 538