การเลื่อนแอนติเจน (อังกฤษ: antigenic shift) เป็นกระบวนการที่ไวรัสสองสายพันธุ์หรือยิ่งกว่านั้น หรือสายพันธุ์ของไวรัสต่างชนิดสองอย่างหรือยิ่งกว่านั้น รวมกันเป็นชนิดย่อยใหม่โดยมีแอนติเจนหุ้มผิวไวรัสลูกผสมจากสายพันธุ์เดิมต่าง ๆ คำนี้มักใช้กับไข้หวัดใหญ่โดยเฉพาะเพราะเป็นตัวอย่างที่รู้จักกันดีที่สุด แต่กระบวนการนี้ก็เกิดกับไวรัสอื่น ๆ ด้วย เช่น visna virus ในแกะ การเลื่อนแอนติเจนเป็นกรณีพิเศษของกระบวนการเข้าชุดยีนใหม่ (reassortment) หรือ viral shift ที่ก่อฟิโนไทป์ใหม่
antigenic shift (กระบวนการนี้) ไม่ควรสับสนกับ antigenic drift ซึ่งเป็นการกลายพันธุ์อย่างหนึ่งในระยะยาวของสายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่ (หรือสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ) ซึ่งอาจทำให้ร่างกายป้องกันตนจากไวรัสไม่ได้หรือทำให้วัคซีนที่ใช้ไม่สมกับไวรัสนั้น ๆ antigenic drift เกิดกับไข้หวัดใหญ่ทุกประเภทรวม A-B-C แต่กระบวนการนี้เกิดแต่ในไข้หวัดใหญ่กลุ่ม A เท่านั้นเพราะสัตว์อื่น ๆ นอกจากมนุษย์ก็ติดได้ รวมทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและนก จึงทำให้ไวรัสไข้หวัดใหญ่กลุ่ม A สามารถเปลี่ยนแอนติเจนที่ผิวไวรัสอย่างสำคัญได้ ส่วนไข้หวัดใหญ่กลุ่ม B และ C โดยหลักติดมนุษย์ จึงลดโอกาสที่การเข้าชุดยีนใหม่จะเปลี่ยนฟิโนไทป์ของไวรัสอย่างสำคัญ
กระบวนการนี้สำคัญต่อการเกิดไวรัสก่อโรคใหม่ เพราะเป็นทางที่ไวรัสเข้าไปสู่วิถีชีวิตเฉพาะใหม่ ๆ ได้ มันอาจเกิดกับไวรัสของไพรเมตได้อีกด้วย ซึ่งอาจเป็นปัจจัยหนึ่งให้เกิดไวรัสใหม่ในมนุษย์ เช่น เอชไอวี ให้สังเกตว่า เอชไอวีเองไม่เกิดกระบวนการเข้าชุดยีนใหม่/การเลื่อนแอนติเจน แต่ก็เกิดยีนลูกผสมได้ และถ้าเซลล์เดียวกันติดเชื้อสายพันธุ์สองสายพันธุ์ ก็จะเป็น HIV superinfection ทำให้เกิดยีนลูกผสมเป็นสายพันธุ์ที่ต่างกับบรรพบุรุษอย่างสำคัญ
บทบาทของการแพร่ไวรัสไข้หวัดใหญ่จากสัตว์สู่มนุษย์
ไวรัสไข้หวัดใหญ่กลุ่ม A พบในสัตว์หลายชนิด รวมทั้งเป็ด ไก่ สุกร มนุษย์ วาฬ ม้า และแมวน้ำ ส่วนไวรัสไข้หวัดใหญ่กลุ่ม B เวียนไปอย่างกว้างขวางโดยหลักในมนุษย์ แม้ก็พึ่งพบในแมวน้ำเมื่อไม่นานนี้ สายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่อาจตั้งชื่อตามโปรตีนหุ้มผิวคือเฮแม็กกลูทินิน (hemagglutinin, HA หรือ H) ซึ่งมี 18 อย่าง และนูรามินิเดส (neuraminidase, NA หรือ N) ซึ่งมี 9 อย่าง ตัวอย่างก็คือ ไวรัส H3N2 มีเฮแม็กกลูทินินชนิด 3 และมีนูรามินิเดสชนิด 2 ไข้หวัดใหญ่นกบางสายพันธุ์ (ซึ่งไข้หวัดใหญ่กลุ่ม A สายพันธุ์อื่น ๆ ทั้งหมดเชื่อว่ามีกำเนิดมาจาก) สามารถติดสุกรและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น ๆ เมื่อไข้หวัดใหญ่สองสายพันธุ์ติดเซลล์หนึ่งพร้อม ๆ กัน โปรตีนหุ้มที่เป็นแคปซิด (capsid) และลิพิดก็จะนำออก เปิดอาร์เอ็นเอแล้วถอดรหัสเป็นเอ็มอาร์เอ็นเอ เซลล์ถูกเบียนก็จะสร้างไวรัสใหม่ ๆ ที่รวมแอนติเจนไวรัสเดิมเข้าด้วยกัน ยกตัวอย่างเช่น ไวรัส H3N2 บวก H5N1 สามารถก่อไวรัส H5N2 ด้วยวิธีนี้ เพราะระบบภูมิคุ้มกันมนุษย์ไม่รู้จักไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่เช่นนี้ เชื้อสายพันธุ์ใหม่จึงอาจอันตรายมากและก่อโรคระบาดทั่วได้
ไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่ได้ผ่านกระบวนการนี้ได้ระบาดทั่วเป็นไข้หวัดใหญ่เอเชียปี 1957 และไข้หวัดใหญ่ฮ่องกงปี 1968 และก่อความกลัวเรื่องไข้หวัดใหญ่สุกรระบาดทั่วในปี 1976 และจนกระทั่งเร็ว ๆ นี้ กระบวนการเช่นนี้ก็เชื่อว่าก่อการระบาดทั่วของไข้หวัดใหญ่สเปนปี 1918 ซึ่งทำให้คนเสียชีวิต 40~100 ล้านคนทั่วโลก แต่งานศึกษาเมื่อต้นคริสต์ศตวรรษนี้แสดงว่า โรคระบาดทั่วในปี 1918 มีเหตุจากไวรัสนกล้วน ๆ ที่ผ่านกระบวนการนี้กลายเป็นรูปแบบที่สามารถติดมนุษย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่วนการระบาดของไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 เนื่องกับไวรัส H1N1 เกิดจากกระบวนการนี้และการเข้าชุดยีนใหม่ระหว่างไวรัสต่าง ๆ รวมทั้งของมนุษย์ นก และสุกร สถานการณ์ที่น่าเป็นห่วงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ก็คือโอกาสการเกิดกระบวนการนี้ระหว่างไข้หวัดใหญ่นกกับไข้หวัดใหญ่มนุษย์ เพราะอาจก่อสายพันธุ์ที่ร้ายแรงมาก
ระบบนิเวศทะเล
ในวิทยาไวรัส ระบบนิเวศทางทะเลได้ศึกษาน้อยมาก แต่เพราะระบบมีขนาดใหญ่มาก มีไวรัสหนาแน่นมาก (100 ล้านตัว/มล.ในน้ำทะเลริมฝั่ง และ 3 ล้านตัว/มล.ในน้ำทะเลลึก) และมีอัตราสลายเซลล์ (lysis) สูง คือโดยเฉลี่ยอาจสูงถึง 20% อัตราการเลื่อนแอนติเจนและการผสมยีน (recombination) ของไวรัสทะเลคงสูงมาก นี่น่าสนใจเป็นพิเศษเมื่อพิจารณาว่า วิวัฒนาการร่วมระหว่างโพรแคริโอตกับไวรัสในทะเลได้มีมานานตั้งแต่ยูแคริโอตได้เกิดขึ้นในโลกแล้ว
ดูเพิ่ม
เชิงอรรถและอ้างอิง
- Narayan, O; Griffin, DE; Chase, J (1977). "Antigenic shift of visna virus in persistently infected sheep". Science. 197 (4301): 376–378. doi:10.1126/science.195339. PMID 195339.
- Treanor, John (2004-01-15). "Influenza vaccine--outmaneuvering antigenic shift and drift". New England Journal of Medicine. 350 (3): 218–220. doi:10.1056/NEJMp038238. PMID 14724300.
- Zambon, Maria C. (November 1999). "Epidemiology and pathogenesis of influenza" (PDF). Journal of Antimicrobial Chemotherapy. 44 (Supp B): 3–9. doi:10.1093/jac/44.suppl_2.3. PMID 10877456. สืบค้นเมื่อ 2008-01-09.
- Carrington, Damian (2000-05-11). . BBC. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2003-07-28.
- Aoki, FY; Sitar, DS (January 1988). "Clinical pharmacokinetics of amantadine hydrochloride". Clinical Pharmacokinetics. 14 (1): 35–51. doi:10.2165/00003088-198814010-00003. PMID 3280212.
- Johnson, NP; Mueller, J (Spring 2002). "Updating the accounts: global mortality of the 1918-1920 "Spanish" influenza pandemic". Bulletin of the History of Medicine. 76 (1): 105–115. doi:10.1353/bhm.2002.0022. PMID 11875246.
- Smith, G. J. D.; Vijaykrishna, D.; Bahl, J.; Lycett, S. J.; Worobey, M.; Pybus, O. G.; Ma, S. K.; Cheung, C. L.; Raghwani, J.; Bhatt, S.; Peiris, J. S. M.; Guan, Y.; Rambaut, A. (2009). "Origins and evolutionary genomics of the 2009 swine-origin H1N1 influenza A epidemic". Nature. 459 (7250): 1122–1125. doi:10.1038/nature08182. PMID 19516283.
- Denny, How the Ocean Works: An Introduction to Oceanography (2008). How the Ocean Works (illustrated ed.). Princeton University Press. ISBN .)
- Suttle, CA (2007). "Marine viruses — major players in the global ecosystem". Nature Reviews Microbiology. 5 (10): 801–812. doi:10.1038/nrmicro1750. PMID 17853907.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Bouvier, Nicole M.; Palese, Peter (September 2008). "The biology of influenza viruses". Vaccine. 26 Suppl 4 (Suppl 4): D49-53. doi:10.1016/j.vaccine.2008.07.039. PMC 3074182. PMID 19230160.
- Superflu: Antigenic shift in Influenza 2016-09-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kareluxnaexntiecn xngkvs antigenic shift epnkrabwnkarthiiwrssxngsayphnthuhruxyingkwann hruxsayphnthukhxngiwrstangchnidsxngxyanghruxyingkwann rwmknepnchnidyxyihmodymiaexntiecnhumphiwiwrslukphsmcaksayphnthuedimtang khanimkichkbikhhwdihyodyechphaaephraaepntwxyangthiruckkndithisud aetkrabwnkarnikekidkbiwrsxun dwy echn visna virus inaeka kareluxnaexntiecnepnkrniphiesskhxngkrabwnkarekhachudyinihm reassortment hrux viral shift thikxfionithpihmphaphkhxngsthabnphumiaephaelaorkhtidtxaehngchatishrth NIAID aesdngkarekhachudyinihm genetic reassortment khxngikhhwdihy antigenic shift krabwnkarni imkhwrsbsnkb antigenic drift sungepnkarklayphnthuxyanghnunginrayayawkhxngsayphnthuikhhwdihy hruxsingmichiwitxun sungxacthaihrangkaypxngkntncakiwrsimidhruxthaihwkhsinthiichimsmkbiwrsnn antigenic drift ekidkbikhhwdihythukpraephthrwm A B C aetkrabwnkarniekidaetinikhhwdihyklum A ethannephraastwxun nxkcakmnusyktidid rwmthngstweliynglukdwynmaelank cungthaihiwrsikhhwdihyklum A samarthepliynaexntiecnthiphiwiwrsxyangsakhyid swnikhhwdihyklum B aela C odyhlktidmnusy cungldoxkasthikarekhachudyinihmcaepliynfionithpkhxngiwrsxyangsakhy krabwnkarnisakhytxkarekidiwrskxorkhihm ephraaepnthangthiiwrsekhaipsuwithichiwitechphaaihm id mnxacekidkbiwrskhxngiphremtidxikdwy sungxacepnpccyhnungihekidiwrsihminmnusy echn exchixwi ihsngektwa exchixwiexngimekidkrabwnkarekhachudyinihm kareluxnaexntiecn aetkekidyinlukphsmid aelathaesllediywkntidechuxsayphnthusxngsayphnthu kcaepn HIV superinfection thaihekidyinlukphsmepnsayphnthuthitangkbbrrphburusxyangsakhybthbathkhxngkaraephriwrsikhhwdihycakstwsumnusyiwrsikhhwdihyklum A phbinstwhlaychnid rwmthngepd ik sukr mnusy wal ma aelaaemwna swniwrsikhhwdihyklum B ewiynipxyangkwangkhwangodyhlkinmnusy aemkphungphbinaemwnaemuximnanni sayphnthuikhhwdihyxactngchuxtamoprtinhumphiwkhuxehaemkkluthinin hemagglutinin HA hrux H sungmi 18 xyang aelanuraminieds neuraminidase NA hrux N sungmi 9 xyang twxyangkkhux iwrs H3N2 miehaemkkluthininchnid 3 aelaminuraminiedschnid 2 ikhhwdihynkbangsayphnthu sungikhhwdihyklum A sayphnthuxun thnghmdechuxwamikaenidmacak samarthtidsukraelastweliynglukdwynmxun emuxikhhwdihysxngsayphnthutidesllhnungphrxm kn oprtinhumthiepnaekhpsid capsid aelaliphidkcanaxxk epidxarexnexaelwthxdrhsepnexmxarexnex esllthukebiynkcasrangiwrsihm thirwmaexntiecniwrsedimekhadwykn yktwxyangechn iwrs H3N2 bwk H5N1 samarthkxiwrs H5N2 dwywithini ephraarabbphumikhumknmnusyimruckiwrsikhhwdihysayphnthuihmechnni echuxsayphnthuihmcungxacxntraymakaelakxorkhrabadthwid iwrsikhhwdihythiidphankrabwnkarniidrabadthwepnikhhwdihyexechiypi 1957 aelaikhhwdihyhxngkngpi 1968 aelakxkhwamklweruxngikhhwdihysukrrabadthwinpi 1976 aelacnkrathngerw ni krabwnkarechnnikechuxwakxkarrabadthwkhxngikhhwdihysepnpi 1918 sungthaihkhnesiychiwit 40 100 lankhn thwolk aetngansuksaemuxtnkhriststwrrsniaesdngwa orkhrabadthwinpi 1918 miehtucakiwrsnklwn thiphankrabwnkarniklayepnrupaebbthisamarthtidmnusyidxyangmiprasiththiphaph swnkarrabadkhxngikhhwdihysayphnthuihm 2009 enuxngkbiwrs H1N1 ekidcakkrabwnkarniaelakarekhachudyinihmrahwangiwrstang rwmthngkhxngmnusy nk aelasukr sthankarnthinaepnhwngephimkhuneruxy kkhuxoxkaskarekidkrabwnkarnirahwangikhhwdihynkkbikhhwdihymnusy ephraaxackxsayphnthuthirayaerngmakrabbniewsthaelinwithyaiwrs rabbniewsthangthaelidsuksanxymak aetephraarabbmikhnadihymak miiwrshnaaennmak 100 lantw ml innathaelrimfng aela 3 lantw ml innathaelluk aelamixtraslayesll lysis sung khuxodyechliyxacsungthung 20 xtrakareluxnaexntiecnaelakarphsmyin recombination khxngiwrsthaelkhngsungmak ninasnicepnphiessemuxphicarnawa wiwthnakarrwmrahwangophraekhrioxtkbiwrsinthaelidmimanantngaetyuaekhrioxtidekidkhuninolkaelwduephimkarrabadthwkhxngikhhwdihysepnpi 1918echingxrrthaelaxangxingNarayan O Griffin DE Chase J 1977 Antigenic shift of visna virus in persistently infected sheep Science 197 4301 376 378 doi 10 1126 science 195339 PMID 195339 Treanor John 2004 01 15 Influenza vaccine outmaneuvering antigenic shift and drift New England Journal of Medicine 350 3 218 220 doi 10 1056 NEJMp038238 PMID 14724300 Zambon Maria C November 1999 Epidemiology and pathogenesis of influenza PDF Journal of Antimicrobial Chemotherapy 44 Supp B 3 9 doi 10 1093 jac 44 suppl 2 3 PMID 10877456 subkhnemux 2008 01 09 Carrington Damian 2000 05 11 BBC khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2003 07 28 Aoki FY Sitar DS January 1988 Clinical pharmacokinetics of amantadine hydrochloride Clinical Pharmacokinetics 14 1 35 51 doi 10 2165 00003088 198814010 00003 PMID 3280212 Johnson NP Mueller J Spring 2002 Updating the accounts global mortality of the 1918 1920 Spanish influenza pandemic Bulletin of the History of Medicine 76 1 105 115 doi 10 1353 bhm 2002 0022 PMID 11875246 Smith G J D Vijaykrishna D Bahl J Lycett S J Worobey M Pybus O G Ma S K Cheung C L Raghwani J Bhatt S Peiris J S M Guan Y Rambaut A 2009 Origins and evolutionary genomics of the 2009 swine origin H1N1 influenza A epidemic Nature 459 7250 1122 1125 doi 10 1038 nature08182 PMID 19516283 Denny How the Ocean Works An Introduction to Oceanography 2008 How the Ocean Works illustrated ed Princeton University Press ISBN 9780691126470 Suttle CA 2007 Marine viruses major players in the global ecosystem Nature Reviews Microbiology 5 10 801 812 doi 10 1038 nrmicro1750 PMID 17853907 aehlngkhxmulxunBouvier Nicole M Palese Peter September 2008 The biology of influenza viruses Vaccine 26 Suppl 4 Suppl 4 D49 53 doi 10 1016 j vaccine 2008 07 039 PMC 3074182 PMID 19230160 Superflu Antigenic shift in Influenza 2016 09 15 thi ewyaebkaemchchin