Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
อักษรไทใต้คง (อังกฤษ: Dehong Dai, Tai Dehong), อักษรไทเหนือ (Tai Nüa) หรือ อักษรไตเหลอ (Tai Le, ᥖᥭᥰ ᥘᥫᥴ, [tai˦.lə˧˥]) พัฒนามาจากอักษรไทโบราณ ซึ่งมาจากอักษรที่เรียกไป่ยี่ มีกำเนิดตั้งแต่เมื่อใดไม่มีหลักฐานแน่ชัด โดยหลักฐานจากอาหมบุราณจีระบุว่ามีมาก่อน พ.ศ. 1816 อักษรนี้ใช้โดยชาวไทเหนือ ที่อาศัยอยู่ในเขตใต้คง (เต้อหง) ทางตะวันตกเฉียงใต้ ของมณฑลยูนนาน และชาวนำไปใช้เป็นบางครั้ง
| อักษรไทใต้คง Dehong Dai | |
|---|---|
 | |
| ชนิด | |
ช่วงยุค | ประมาณ ค.ศ. 1200 – ปัจจุบัน |
| ทิศทาง | Left-to-right  |
| ภาษาพูด | ไทเหนือ, ปะหล่อง, ปลัง, |
| อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | [a] |
ระบบพี่น้อง | ไทอาหม, คำตี้ |
| ISO 15924 | |
| Tale (353), Tai Le | |
| ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Tai Le |
ช่วงยูนิโคด | U+1950-U+197F |
[a] ต้นกำเนิดเซมิติกของอักษรพราหมียังเป็นที่ยอมรับ | |
ลักษณะ
พยัญชนะแต่ละตัวมีเสียงอะ ไม่มีช่องว่างระหว่างคำ โดยช่องว่างใช้แสดงการสิ้นสุดของประโยคหรือวลี อักษรไทใต้คงเก่าไม่มีวรรณยุกต์กำกับ ต้องวิเคราะห์จากบริบทเอาเองว่าควรอ่านออกเสียงอย่างไร รูปร่างของอักษรมีการเปลี่ยนแปลงในสมัยราชวงศ์หมิง โดยก่อนหน้านั้นเขียนด้วยก้านผักกูดจุ่มน้ำหมึก ตัวหนังสือจึงมีลักษณะกลมป้อม ต่อมาเปลี่ยนมาเขียนด้วยพู่กัน ตัวอักษรจึงมีลักษณะยาวเหลี่ยม
ต่อมาในช่วง พ.ศ. 2495-2497 มีการปฏิรูปอักษรไทใต้คงโดยจัดให้มีรูปวรรณยุกต์ และมีการปรับปรุงรูปวรรณยุกต์อีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 2508 เพื่อให้อ่านง่ายขึ้น
ใช้เขียน
- ภาษาไทใต้คง มีผู้พูด 443,000 คนในเขตใต้คง พม่าและไทย ภาษานี้มีชื่ออื่นอีกเช่น ภาษาไทเหนือ ภาษาไทเข่ หรือแข่ (เข่เป็นภาษาไทใหญ่หมายถึงจีน)
ยูนิโคด
| ไทเหลอ (ชื่อตามมาตรฐานยูนิโคด) Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
| U+195x | ᥐ | ᥑ | ᥒ | ᥓ | ᥔ | ᥕ | ᥖ | ᥗ | ᥘ | ᥙ | ᥚ | ᥛ | ᥜ | ᥝ | ᥞ | ᥟ |
| U+196x | ᥠ | ᥡ | ᥢ | ᥣ | ᥤ | ᥥ | ᥦ | ᥧ | ᥨ | ᥩ | ᥪ | ᥫ | ᥬ | ᥭ | ||
| U+197x | ᥰ | ᥱ | ᥲ | ᥳ | ᥴ | |||||||||||
อ้างอิง
- Daniels 2012, p. 170-171.
- เจีย แยนจอง, 2549
- Omniglot
ข้อมูล
- Wharton, David (2017). Language, Orthography and Buddhist Manuscript Culture of the Tai Nuea: An Apocryphal Jātaka Text in Mueang Sing, Laos (วิทยานิพนธ์ PhD). Universität Passau. .
- Daniels, Christian (2012). "Script without Buddhism: Burmese Influence on the Tay (Shan) Script of Mäng2 Maaw2 as Seen in a Chinese Scroll Painting of 1407". International Journal of Asian Studies (ภาษาอังกฤษ). 9 (2): 147–176. doi:10.1017/S1479591412000010.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Omniglot, อักษรไทใต้คง
- ฟอนต์อักษรไทใต้คง (Dehong) 2007-01-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
- เจีย แยนจอง. แคว้นใต้คง: ถิ่นไทเหนือในยูนนาน ใน คนไทไม่ใช่คนไทยแต่เป็นเครือญาติชาติภาษา. กทม. มติชน. 2549 หน้า 184- 185
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xksrithitkhng xngkvs Dehong Dai Tai Dehong xksrithehnux Tai Nua hrux xksritehlx Tai Le ᥖᥭᥰ ᥘᥫᥴ tai le phthnamacakxksrithobran sungmacakxksrthieriykipyi mikaenidtngaetemuxidimmihlkthanaenchd odyhlkthancakxahmburancirabuwamimakxn ph s 1816 xksrniichodychawithehnux thixasyxyuinekhtitkhng etxhng thangtawntkechiyngit khxngmnthlyunnan aelachawnaipichepnbangkhrngxksrithitkhng Dehong Daichnidxksrsraprakxbchwngyukhpraman kh s 1200 pccubnthisthangLeft to right phasaphudithehnux pahlxng plng xksrthiekiywkhxngrabbaem a xksrfiniechiy a xksraexraemxik a phrahmipllwamxyphmaxksr Lik Taixksrithitkhngrabbphinxngithxahm khatiISO 15924Tale 353 Tai LeyuniokhdyuniokhdaefngTai LechwngyuniokhdU 1950 U 197F a tnkaenidesmitikkhxngxksrphrahmiyngepnthiyxmrb bthkhwamniprakxbdwyinsthxksrsakl IPA sahrbkhaaenanaebuxngtnekiywkbsylksn IPA oprddu sahrbkhwamaetktangrahwang aela duthi sthxksrsakl wngelbehliymaelathblksnaphyychnaaetlatwmiesiyngxa immichxngwangrahwangkha odychxngwangichaesdngkarsinsudkhxngpraoykhhruxwli xksrithitkhngekaimmiwrrnyuktkakb txngwiekhraahcakbribthexaexngwakhwrxanxxkesiyngxyangir ruprangkhxngxksrmikarepliynaeplnginsmyrachwngshming odykxnhnannekhiyndwykanphkkudcumnahmuk twhnngsuxcungmilksnaklmpxm txmaepliynmaekhiyndwyphukn twxksrcungmilksnayawehliym txmainchwng ph s 2495 2497 mikarptirupxksrithitkhngodycdihmirupwrrnyukt aelamikarprbprungrupwrrnyuktxikkhrngemux ph s 2508 ephuxihxanngaykhunichekhiynphasaithitkhng miphuphud 443 000 khninekhtitkhng phmaaelaithy phasanimichuxxunxikechn phasaithehnux phasaithekh hruxaekh ekhepnphasaithihyhmaythungcin yuniokhdithehlx chuxtammatrthanyuniokhd Unicode org chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU 195x ᥐ ᥑ ᥒ ᥓ ᥔ ᥕ ᥖ ᥗ ᥘ ᥙ ᥚ ᥛ ᥜ ᥝ ᥞ ᥟU 196x ᥠ ᥡ ᥢ ᥣ ᥤ ᥥ ᥦ ᥧ ᥨ ᥩ ᥪ ᥫ ᥬ ᥭ U 197x ᥰ ᥱ ᥲ ᥳ ᥴ xangxingDaniels 2012 p 170 171 sfn error no target CITEREFDaniels 2012 eciy aeyncxng 2549 OmniglotkhxmulWharton David 2017 Language Orthography and Buddhist Manuscript Culture of the Tai Nuea An ApocryphalJatakaText in Mueang Sing Laos withyaniphnth PhD Universitat Passau Daniels Christian 2012 Script without Buddhism Burmese Influence on the Tay Shan Script of Mang2 Maaw2 as Seen in a Chinese Scroll Painting of 1407 International Journal of Asian Studies phasaxngkvs 9 2 147 176 doi 10 1017 S1479591412000010 aehlngkhxmulxunOmniglot xksrithitkhng fxntxksrithitkhng Dehong 2007 01 03 thi ewyaebkaemchchin xngkvs eciy aeyncxng aekhwnitkhng thinithehnuxinyunnan in khnithimichkhnithyaetepnekhruxyatichatiphasa kthm mtichn 2549 hna 184 185