ควอตซ อ งกฤษ Quartz SiO2 หร อม ช อว า แร เข ยวหน มาน เป นแร ท พบมากท ส ดในโลกเป นอ นด บท สองรองจาก เฟลด สปาร ควอตซ การจำ

ควอตซ์ (อังกฤษ: Quartz) (SiO₂) หรือมีชื่อว่า "แร่เขี้ยวหนุมาน" เป็นแร่ที่พบมากที่สุดในโลกเป็นอันดับที่สองรองจาก เฟลด์สปาร์

ควอตซ์

การจำแนก
ประเภท	แร่ซิลิกา
สูตรเคมี	SiO₂
คุณสมบัติ
สี	มีทั้งโปร่งใส จนถึงทึบแสง มีมากมายแทบจะทุกสี
โครงสร้างผลึก	รอมโบฮีดรัล
ค่าความแข็ง	7
ความถ่วงจำเพาะ	2.65

คุณสมบัติ

สี มีทั้งโปร่งใส จนถึงทึบแสง มีมากมายแทบจะทุกสี
ควอตซ์มีที่ 7 ตามสเกลของโมส์ ()
นอกจากนี้ ควอตซ์ยังมีคุณสมบัติพิเศษคือมี piezoelectric คือไฟฟ้าที่เกิดจากการกดดันทางกลไกที่มีต่อ

ซึ่งทำให้เกิดมีประจุไฟฟ้าขึ้นในควอตซ์ (เช่นเดียวกับทัวร์มาลีน) ด้วยคุณสมบัตินี้จึงนำมาใช้ควบคุม ควบคุมความเที่ยงตรงของนาฬิกากันน้ำ ที่เราเรียกกันว่า และด้วยความโปร่งใสต่อแสงอัลตราไวโอเลต ทำให้ควอตซ์เหมาะที่จะนำมาทำเป็นเลนส์ของกล้องจุลทรรศน์อีกด้วย

รูปแบบผลึก

ด้วยลักษณะของผลึก ทำให้ควอตซ์ถูกแบ่งออกเป็น 3 ประเภท

แบบผลึกเดี่ยว Single Quartz หรือ Crystalline Quartz เป็นผลึกที่มีการเรียงตัวกันอย่างมีระเบียบ มีชื่อเรียกต่างกันไปตามสีที่พบ สามารถนำไปใช้ในอุตสาหกรรมการผลิต นาฬิกา, เลนส์ และอุปกรณ์ควบคุมความถี่ของคลื่นวิทยุ ที่รู้จักและนิยมในท้องตลาดก็คือ ควอตซ์สีเหลือง ที่เรียกว่า (Citrine) และสีม่วงที่เรียกว่า แอเมทิสต์ (Amethyst)

แบบ Microcrystalline ประกอบด้วยกลุ่มผลึกเล็กๆ ไม่สามารถมองเห็นรูปผลึกได้ด้วยตาเปล่า เช่น หินตาเสือ (Tiger's eye) ที่คนไทยเรียกว่า คดไม้สัก เป็นต้น
แบบ Cryptocrystalline Quartz หรือที่เรียกว่า คาลเซโดนี Chalcedony เป็นควอตซ์ที่มีผลึกเล็กๆ ละเอียดรวมตัวกันเป็นจำนวนมาก ต่างจากแบบ Microcrystalline คือเป็นผลึกเล็กๆ มารวมกัน ไม่ใช่กลุ่มผลึก มีลักษณะเล็กกว่ากลุ่มผลึกนั่นเอง เช่น เจสเปอร์, (Bloodstone) และอาเกท เป็นต้น.

เกร็ดความรู้เกี่ยวกับควอตซ์

เนื่องจากฝุ่นละอองที่มีอยู่ในอากาศก็มีแร่ควอตซ์ปะปนอยู่เช่นกัน ดังนี้หากใช้ผ้าทำความสะอาดเช็ดถูอัญมณีที่มีความแข็งน้อยกว่า 7 เช่น ไข่มุก อำพัน หรือ เป็นต้น จะทำให้อัญมณีที่มีค่าความแข็งน้อยกว่าควอตซ์จะเป็นรอยขีดข่วนได้ ดังนี้จึงเป็นที่นิยมเชื่อถือกันว่า แร่ที่มีค่าความแข็งมากกว่า 7 จึงเหมาะสมกับการนำมาทำเป็นอัญมณี ยกเว้นที่แข็งน้อยกว่าแต่มีคุณสมบัติที่จะนำมาเป็นอัญมณีได้ ก็คือ มีความสวยงามที่โดดเด่น และเป็นที่นิยมตามแฟชั่น

รูปผลึกควอตซ์ ซึ่งพบได้ทั่วไป

แหล่งข้อมูล

กรมทรัพยากรธรณี 2012-12-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ควอตซ์

บทความนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัด (ดูเพิ่มที่ )